پردیس فناوری کیش_طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_گروه مهندسی شیمی
تونل باد چیست؟
اهمیت فراهم ساختن امکانات تجربی در داخل آزمایشگاه به منظور ایجاد جریان هوا به سال 1871 برمیگردد.
در این آزمایشگاه ها قادر بودند تا پرواز واقعی را در ابعاد آزملیشگاهی مدل کنند.در آن زمان فرانسیس ون هام از انگلستان اولین تونل باد تاریخ را ساخته و مورد استفاده قرار میدهد.
از آن تاریخ تا اواسط سال ۱۹۳۰ تقریباً همه تونلهای باد به منظور ایجاد جریانهایی با سرعت ۰ تا ۲۵۰ مایل بر ساعت طراحی شدند.در اواخر سال ۱۹۴۰، گسترش و توسعه هواپیماها بهطور فزایندهای گران شد همچنین هزینهٔ طراحهای ناموفق هواپیما رو به افزایش بود.
به همین علت طراحان هواپیما دنبال راهی برای مدل کردن هواپیما به صورت ریاضی و شبیهسازی پایداری و کنترل میگشتند. این مسئله با افزایش سرعت هواپیماها همراه شد و باعث افزایش نیاز به تونلهای باد پیچیده تر گشت.و بهطور اختصاصی بعد از جنگ جهانی دوم به تونلهای ما فوق صوت نیاز بود.
تونل باد دستگاهي است كه جريان هوا با شرايط مشخص سرعت و فشار را روي يك مدل ساكن جهت شبيهسازی شرايط پرواز واقعی ايجاد كرده و با ابزارآلات اندازهگيری، مشخصات پروازی جسم پرنده مورد نظر در شرايط مختلف بررسی میشود.
تونلهای باد ما فوق صوت به صورتی کار میکنند که بر خلاف منطق به نظر میآید. مثلاً در گلوگاه تونل باد تنگ شده انتظار میرود که سرعت بادی که از میان آن عبور میکند، افزایش یابد. بنابراین به نظر میآید که در چنین تونل بادهایی مدل باید در گلوگاه قرار گیرد تا با سطح بالاتری از سرعت جریان در تماس باشد.اما واقعیت این است که به محض رسیدن جریان به این قسمت سرعت هواپیما به ماخ ۱ میرسد، هوا متراکم و گرم میشود.وقتی که هوا از این گلوگاه عبور میکند انرژی که در هوا به علت متراکم شدن و گرم شدن ذخیره شده بود، به انرژی جنبشی تبدیل میگردد.
یعنی تمام این انرژی ذخیره شده مجبور به تبدیل شدن به گونه دیگری از انرژی میباشد.در فرم جدید میزان زیادی هوا با سرعت بسیار بالا در حال حرکت از میان تونل میباشد. تونل باد ما فوق صوت به این طریق کار میکند و مدل در مقطعی از تونل که گشاد میشود قرار میگیرد.
تعداد بسیار زیادی تونل ما فوق صوت کوچک در دهٔ ۴۰ میلادی مورد استفاده بودند.اما طراحان هواپیما به تونلهای بزرگتری برای مدل هایشان نیاز داشتند. در سال 1948 ناکا شروع به ساخت تونل بادهای مافوق صوتی با ابعاد ۱٫۲*۱٫۲ متر در مرکز تحقیقاتی لانگلی در سواحل اتلانتیک در ویرجینیا کرد. در همین زمان تأسیسات دیگر ناسا در مرکز ایمز واقع در کالیفرنیا نیز شروع به شاخت تونل مافوق صوت بزرگتر و پیچیده تر کرد.
متد دیگر دست یابی به سرعتهای بالا این میباشد که مدل از داخل لولهٔ یک اسلحه، در داخل تونل باد بر خلاف جریان شلیک شود. در این حالت سرعت مدل با سرعت جریان هوا جمع میشود و سرعت شبیهسازی شدهٔ بالایی را ایجاد میکند. مدلها در حالی که با سرعت بالا حرکت میکنند، عکس برداری میشوند. در این متد به خاطر این که برای رسیدن به سرعتهای ماورائ صوت فقط هوا به تنهایی حرکت نمیکند، مشکلی در رابطه با مایع شدن (تغییر فاز) هوا ایجاد نمیشود. اما مدلها در پروسهٔ آزمایش از بین میروند.
یکی از پیشرفتهای مهم در طول این مدت (۱۹۴۰ تا ۱۹۵۰)، شیارهای داخل دیوارهٔ تونل باد بود. یک مشکل بزرگ با تونلهای باد این بود که جریان هوای ردشده از مدل میتواند با دیوارهٔ تونل برخورد کند. و به سمت مدل برمی گردد یا در وسایل ای آزمایش اختلال ایجاد میکند. ری رایت، یک محقق در مرکز تحقیقاتی لانگلی پیشنهاد کرد که شیارهایی در دیوارهٔ تونل باد ایجاد شود. تا هوا در اطراف مدل راحتتر حرکت کند. یک گروه دیگر از متخصصان آیرودینامیک به سرپرستی جان استک این روش را در یک تونل مافوق صوت به کاربردند. که فوراً بسیاری از مشکلاتی را که آنها در سرعتهای نزدیک ماخ ۱ با آن مواجه بودند حل کرد. به عنوان نتیجهٔ کار آنها جایزه ی کلییرترافی در سال ۱۹۹۵ به استک و گروه او داده شد. جایزهای که مهمترین پیشرفت در دانش هوانوردی در سال را نشان میدهد.
همچنین استفاده کردن از تونل باد برای طراحی هواپیماهای جدید، مشکلاتی را نیز که بر روی هواپیماهایی که تازه عملیاتی شده بودند، حل میکند. یک مشکل که هواپیماهایی که در دمای پایین پرواز میکنند، عاجز میکند یخ میباشد. یخ بر روی ملخها و بدنهٔ هواپیما، مخصوصاً ٌ بالها تشکیل میشود. بر عملکرد هواپیما تأثیر مخربی دارد. تشکیل یخ بهطور اختصاصی روی بالها بد میباشد زیرا میتواند لیفت را از بین ببرد. باعث از دست رفتن ارتفاع هواپیما وسقوط آن میشود. و میتواند جلوی حرکت سطوح کنترل را گرفته و پرواز را برای خلبان غیرممکن کند.
توسعهٔ ساخت تونلهای یخی در دههٔ ۴۰ برای مطالعه روی این مسئله شروع شد. آنها شبیه تونلهای سادهٔ مادون صوت ساده هستند. اما با سیستم خنککنندهای که میتواند هوا را به خوبی تا زیر دمای یخ زدن خنک کند مجهز شدهاند. قطرات آب درون جریان هوا افشانده میشود تا روی بدنهٔ هواپیما یخ بزنند. مهندسان تشکیل یخ روی هواپیما را نظارت میکنند. وسائل ضد یخ مثل گرم کنهای برقی یا لولههای شامل مایع ضدیخ مثل الکل در قطعاتی از هواپیما که بیشتریین میزان یخ تشکیل میشود نصب شدهاند. در تونل یخ وقتی یخ شروع به تشکیل روی بدنهٔ هواپیما میکند، گرم کنها روشن میشونند. و محققان تأثیر این وسایل را در جلوگیری از تشکیل یخ را بررسی میکنند.
“تونلهای گردش” که رفتار هواپیما را وقتی که خارج از کنترل، پرواز و شروع به گردش میکند را آزمایش میکنند. این تونلها آزمایش میکنند که آیا در این حالت خلبان میتواند پرواز را به حالت عادی برگرداند یا باید اجکت کند. تونلهای پرواز آزاد نیز وجود دارند. جایی که مدلها توسط کنترل از راه دور واقعاً به پرواز در میآیند، به کمک خلبانی که در اتاق کنترل نشسته و سیگنالها را از طریق کابل متصل به هواپیما میفرستد.
تونلهای کوره مانندی برای تست چگونگی رفتار موشکها و فضاپیماها در جریانهای دما بالا وجود دارند. مثلاً وقتی که در حال برگشت به اتمسفر زمین هستند. تونلهای مغناطیسی نیز وجود دارند. جایی که مدل داخل تونل توسط میدانهای قدرتمند مغناطیسی در حال تعادل نگه داشته میشوند و اندازهگیریهای بسیار دقیق تری برداشته شود.
کشورهای برجسته در ساخت تونل باد
قبل از دههٔ ۵۰ میلادی بیشتر تونلهای باد، در ایالات متحده ساخته شدند وهمه توسط ناکا اداره میشدند. اما در سال ۱۹۴۶ در نتیجهٔ یک مطالعه در مورد تونلهای باد در ایالات متحده این پیشنهاد شد که صنعت و دانشگاهها نقش بزرگتری در توسعهٔ تونلهای باد دارند. این مسئله به عقد قرار داد تونل باد ملی در ۱۹۴۹ سرانجام یافت. قرار داد، تونلهای باد مافوق صوت جدید را در سه تاٌسیسات اصلی ناکا را مقرر کرد. همچنین برایجاد تونلهای مافوق صوت مشخص در دانشگاهها پا فشاری میکرد. پیشرفتها در تونلهای باد دانشگاهی به صورت پایهای از دو جهت مهم بود، تا هم نتایج تحقیقات ناکا را چک کند و هم مهندسان جدید در علم آئرودینامیک آموزش دهد، و کمتر شدن نقش بودجهٔ دولت در تحقیقات تونل باد را نشان دهد.
برای سالها تونلهای باد راه کم خرج تری را برای تست هواپیما نسبت به ساخت هواپیما با سایز اصلی ارائه کردند. اما تحقیقات تونل باد نیز گران بوده و هست. آزمایش یک طرح جدید هواپیما در یک تونل باد میلیونها دلار خرج دارد. در نتیجه طراحان بهطور فزایندهای به سمت کامپیوتر و متدهایی، که حل عددی مکانیک سیالات (هوا، آب، …) گفته میشود، تغییر مسیر دادند. متدی که جریان سیال را بهطور کامل شبیهسازی میکند. کامپیوترهای قدرتمند نسبتاًارزان بوده و مدلهای کامپیوتری خیلی راحتتر از مدلهای فیزیکی که از پلاستیک، آهن یا چوب ساخته میشوند قابل تغییر هستند.
امروزه تونلهای باد کمتر و کمتر مورد استفاده قرار میگیرند و تونلهای باد غول پیکری که مورد نیاز بودند ،اکنون فقط به عنوان پشتوانهٔ شبیهسازیهای کامپیوتری مورد استفاده هستند. تا ثابت کنند که حدسهای عددی درست هستند. گرچه در بسیاری از موارد مهم، طراحان هواپیما مجبور به استفاده از تونلهای باد برای آزمایش طرح هایشان بعد از شبیهسازی و حدس اشتباه هستند. برای مثال موشک هوا پرتاب “پگاسوس ایکس ال” تلفات داد، در یک نقص ایرودینامیکی در پرواز که پیشبینی نشده بود. اما در طول سالها بیشتر تونلهای بزرگ باد ساخت ناکا ممکن است بهطور کامل خاموش شوند. صدای مهیب آنها با صدای وزوز کردن فن کامپیوترها جانشین شدهاست.
مطالب هوافضا را با ما دنبال کنید.
موشک آوانگارد
پردیس فناوری کیش_طرح مشاور متخصصین صنعت و مدیریت_گروه هوافضا
آوانگارد فوق صوت از هر سیستم دفاعی عبور میکند.
روسیه موشکی مافوق صوت تولید کرده که از هر سیستم دفاعی عبور می کند.
موشک آوانگارد علاوه بر داشتن سریع ترین سرعت، دوربردترین موشک جهان نیز است و تا 4000 کیلومتر برد پرواز دارد.
ارتش روسیه سریع ترین موشک دوربرد جهان را تولید کرده و به خدمت گرفته است.شویگو، وزیر دفاع روسیه گفته است که هنگ مجهز به موشک آوانگارد از بامداد جمعه (27 دسامبر) آماده عملیات است. او این گام را دستاوردی مهم برای کشور و ارتش خواند.
به گفته ی کارشناسان روسیه، کشورشان در جهان با این سیستم، پیشتاز است.ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، پیش از این موشک آوانگارد را سلاحی بی نظیر دانسته و گفته بود که این موشک قادر است از هر دفاع ضد موشکی عبور کند.
یک موشک بالستیک قارهپیمای اَبَرصوت ساخت روسیه است که میتواند به عنوان موشک چندمنظوره به کار برود.
این موشک که توانایی حمل کلاهک هستهای را داراست، در ماه مارس سال ۲۰۱۸ در حضور ولادیمیر پوتین به عنوان یکی از شش جنگافزار راهبردی روسیه معرفی شد.
آوانگارد میتواند به عنوان یک سامانه هدایتپذیر در سرعت ابرصوت برای ایجاد خاصیت مانورپذیری در موشکهای بالستیک سنگین همانند UR-100UTTKh , R-36M2 و RS-28 Sarmat هم به کار برود.
فناوری آوانگارد، مشابه با فناوری به کار رفته در موشک ابرصوت کینژال است. هردو در طبقهبندی سرعت ابرصوت جای میگیرند. البته در فاز شیرجه سرعت آن به طبقهبندی بیشاَبَرصوت و سرعت گرانشی هم میرسد.
این موشک یکی از استراتژی ترین موشک های دنیاست.
موشک آوانگارد چندین بار در سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ مورد آزمایش قرار گرفت و سرعت آن به بیش از ۹ ماخ (۱۱۲۰۰ کیلومتر درساعت) رسید و اهداف خود را مورد اصابت قرار داد.
مسئولین روسیه اعلام کردند که این موشک توانایی رسیدن به حداکثر سرعت ۲۷ ماخ را نیز دارد. در فاصلههای نزدیک با نقطه اصابت، سرعت این موشک بسیار بالا خواهد بود و با وجود اینکه هدایتپذیر بوده و قابلیت مانورپذیری دارد، دربرابر سامانههای دفاع موشکی کاملاً ایمن خواهد بود.
ادعای روسیه این است: «آوانگارد میتواند همانند شهاب سنگ یا آذرگوی به هدف خود اصابت کند.». اگر یک کلاهک هستهای با آوانگارد پرتاب شود، قدرت تخریب برابر با دو مگاتن تیانتی است.
ولادیمیر پوتین موشکهای کینژال، سارمات و آوانگارد را به عنوان سه مورد از شش جنگافزار برتر روسیه نام برده است.
موشک فراصوت چه ویژگی هایی دارد؟
ویژگی موشکهای فراصوت قابلیت حرکت آنها با سرعت بالای ۵ تا ۷ برابر صوت است. موشکهای فراصوت با قابلیت حرکت در ارتفاعات پایینتر، سامانههای پدافندی را غافلگیر میکند. پس میتوانند با مانورهای سنگین هرگونه واکنش دفاعی را خنثی کنند.
طبق برآوردهای نیروی هوایی آمریکا زمان واکنش در مقابل یک موشک بالستیک در برد ۳ هزارکیلومتری نزدیک به ۱۲ دقیقه است. اما در مقابل یک موشک فراصوت این زمان تنها به ۶ دقیقه کاهش مییابد.
مدتی پیش، به عنوان بخشی از اجرای توافقنامه استارت -۳، سامانه موشکی آوانگارد به بازرسان آمریکایی معرفی شد.این اتفاق در حالی رخ داد که آمریکا به تمدید اعتبار این سند که در فوریه ۲۰۲۰ منقضی شده است تمایلی نشان نمیداد.حتی از پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد که در سال ۱۹۸۷ با روسیه امضا شده بود، خارج شد.
کارشناسان معتقدند خروج آمریکا از پیمان این نگرانی را ایجاد کرده است. چون امکان دارد واشنگتن و مسکو یک مسابقه خطرناک تسلیحات هستهای را آغاز کنند. به عقیده آنها، سامانه موشکی آوانگارد ، روسیه را به یک پتانسیل قدرتمند هستهای تبدیل میکند. در چارچوب این رویداد، آمریکا باید به فکر توسعه سیستمهای دفاع موشکی باشد. زیرا توانایی مقابله با چنین سامانهای را ندارد.
تاکنون دفاع موشکی آمریکا بر رهگیری چندین موشک بالستیک شلیک شده توسط یک نیروی کوچک مانند کره شمالی متمرکز شده است.
نشریه «امریکن اینترست» گزارشی درباره قصد روسیه برای استفاده از سامانه موشکی هستهای آوانگارد در جنگ منتشر کرد.نویسندگان توجه مخاطبان را به نامه وزارت دفاع روسیه جلب کردند . سپس مدعی شدند نمایش سامانه موشکی هستهای آوانگارد روسیه هشدار جنگ در دسامبر ۲۰۱۹ است.
به گفته کارشناسان، نمایش این سامانه به بازرسان آمریکایی رویدادی بسیار مهم است چراکه «کابوس هسته ای» در غرب تلقی میشود.
جانشین مقتدر برای تامکت
پردیس فناوری کیش_طرح مشاور متخصصین صنعت و مدیریت_گروه هوافضا
شواهدی وجود دارد که حضور جانشین مقتدر برای تامکت را تایید می کند.
تامکت اف-14 آمریکایی در حال واگذاری نقش خود به سوخو-35 اس روسی در نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران است. این خبر به احتمال زیاد تا چند ماه آینده تایید خواهد شد.
فعلا هیچ منبع موثقی این خبر را حتمی اعلام نکرده است اما به احتمال زیاد با پایان تحریم های تسلیحاتی شورای امنیت سازمان ملل متحد، نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران این جنگنده ی توانمند را رسما مامور تامین امنیت هوایی خود خواهد کرد.
این نقش قبلا به مدت 4 دهه بر عهده ی اف-14 بود.
خوشبختانه تا کنون هیچ یک از کشورهای منطقه هماوردی برای سوخو-35 اس در اختیار ندارند.
پس از سوخو-57 و اف-15 اکس این جنگنده، مانورپذیرترین جنگنده ی جهان است.
پس از سوخو-57 و اف-15اکس این جنگنده همگام با اف-22 مجهز به توانمندترین سیستم راداری هوابرد جهان است.
پس از سوخو-57 و اف-15اکس، اف-22 و تایفون، این جنگنده چابک ترین جنگنده ی جهان است.
پس از اف-15 اکس این جنگنده مسلح ترین جنگنده ی جهان است.
پس از سوخو-57 و اف-15 اکس و با فاصله ی اندکی پس از رافال، تایفون، اف-35 و اف-18 این جنگنده، پیشرفته ترین آویونیکس جهان را در اختیار دارد.
یک تکواژ مرکب است که از ترکیب دو کلمه (Aviation و Electronics) ایجاد شده و معمولاً اشاره به تجهیزات الکترونیکی هواپیما، ماهواره، و فضاپیما؛ مانند نمایشگرها، کامپیوترها، حسگرها، عملگرها و فرستنده-گیرندههای آنهاست. برای اشاره به تجهیزات برقی که مربوط به تولید انرژی الکتریکی، تبدیل ولتاژ و جریان، توزیع انرژی و ذخیرهٔ انرژی هستند از اصطلاح (الکتریک Electric) استفاده میشود. اصطلاح جامعتر برای تجهیزات برقی پرندهها (Avionics and Electric) به معنای «برق و الکترونیک هوانوردی» است. گاهی از اصطلاح معادل «الکترو اویونیک» نیز در این زمینه استفاده میشود.
در ادامه نیز سیستم های اخلالگر سوخو35-اس تقریبا در حد و اندازه ی اف-15 اکس است
سیستم ایرست این جنگنده نیز از همان فناوری مورد استفاده پایریت بهره می برد.
منظور همان سیستم های مخابراتی در هواپیما به منظور تبادل اطلاعات، صوت و داده با ایستگاه های زمینی، دیگر هواپیماها و خدمه هواپیما است.
پس میتوان گفت اگر این جنگنده به نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران بپیوندد، بخش قابل توجهی از ابهت نیروی هوایی را تامین خواهد کرد.
گفتنی است برای افزودن به این ابهت، نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران باید به فکر به خدمت گرفتن سوخو-57 باشد
و در انتها اگر بخواهد نیروی هوایی شاهنشاهی ایران را درنوردد باید به فکر سوخو-30 و میگ-35 باشد.
نرم افزاهای گرافیگی
پردیس فناوری کیش-طرح مشاوره متخصصین صنعت ومدیریت-دپارتمان فناوری اطلاعات وارتباطات
همیشه بهترین نرم افزارهای گرافیکی آنهایی هستند که محیط کاربری راحتی را برای کاربران فراهم میآورند.
این در حالی است که زمانی میتوانیم یک نرم افزار گرافیک را موفق بدانیم که بتواند طیف وسیعی از کاربران را پوشش دهد.
چنین نرم افزارهای طراحی در کنار محیط کاربرپسند، چنان ساده هستند که حتی کاربران مبتدی نیز میتوانند بدون مشکل با آنها کار کنند. معمولاً برنامه های گرافیکی کاربردی کامپیوتر انواع مختلفی دارد.
دستهای از این نرم افزارهای گرافیکی به کمک طراحیهای کامپیوتری میآیند و در سایه آنها همه طراحان میتوانند آسانتر طراحیهای خود را انجام دهند.
از طرف دیگر سایر کاربران نیز گاهاً نیاز دارند که با استفاده از نرم افزار های طراحی کارهایی را بر روی تصاویر مانند تغییر نوع فایل و یا تغییر اندازه، رنگ و سایر کارهایی از این دست را انجام دهند.
با ما همراه باشید تا مروری بر بهترین نرم افزار های گرافیکی داشته باشیم که هر یک از آنها میتوانند نرم افزار های مورد نیاز یک گرافیست باشند.
نرم افزار گرافیکی Photoshop
برنامه گرافیکی Gimp
نرمافزار طراحی گرافیک Illustrator
نرمافزار گرافیکی Inkscape
برنامه گرافیکی Corel Draw
نرم افزار گرافیک Adobe Indesign
نرم افزار نقاشی Rebelle
نرم افزار طراحی Artweaver 7
نرم افزار نقاشی ArtRage 6
نرم افزار نقاشی Krita
نرم افزار مدیریت پروژه چیست؟
پردیس فناوری کیش-طرح مشاوره،متخصصین صنعت ومدیریت-دپارتمان فناوری اطلاعات وارتباطات
نرم افزار مدیریت پروژه (Project Management Software) شامل مجموعه ای از نرم افزارها می باشد که برای برنامه ریزی پروژه ها، پیشبرد فرآیندها، تعیین مسئولیت های پرسنل برای هر بخش از پروژه و… به کار می رود.
نرم افزارهای مدیریت پروژه یا همان برنامه های Project Management به صورت مخفف PM قابلیت مدیریت بخش های مختلف یک یا چند پروژه را برای تمامی کسب وکارها فراهم می سازند.
بهترین نرم افزار مدیریت پروژه رایگان در سال 2020 کدام است؟
نرم افزار مدیریت پروژه رایگان برای انجام فعالیت های آنلاین کسب و کارها جهت مدیریت پروژه ها و هماهنگی بهتر و کارآمد بین اعضا بخصوص در شرایطی که کسب وکارها مجبور به انتخاب گزینه دورکاری هستند، گزینه ای قابل تایید می باشند.
در ادامه نمونه هایی از پرکاربردترین نرم افزار مدیریت پروژه آنلاین رایگان را در سال 2020 معرفی می نماییم :
- Trello
- Asana
- Taskulu
- Microsoft MS Project
- JIRA
- Basecamp
خوشبختانه گزینههای بیشمار نرم افزارهای رایگان مدیریت پروژه هستند که بدونآنکه خود را به آب و آتش بزنید همه چیز طبق روال پیش خواهد رفت. برای داشتن فرایندی ساده و اطمینان از همسویی تیمتان نگاهی به هفت ابزار استثنایی رایگان مدیریت پروژه بیندازید که در این مقاله معرفی خواهیم کرد.
۱. Teamweek
۲. Zoho Reports
۳. Asana
۴. Teamwork
۵. Wrike
۶. Paymo
۷. ClickUp
هوش مصنوعی در حوزه سلامت
پردیس فناوری کیش-طرح مشاوره،متخصصین صنعت ومدیریت-دپارتمان فناوری اطلاعات وارتباطات
مهم ترین نکته در این حوزه بهبود نتایج بیماران و در عین حال کاهش هزینه است.
شرکت های فعال در حوزه سلامت می خواهند با استفاده از یادگیری ماشین، روند تشخیص و درمان را بهتر و سریعتر انجام دهند.
یکی از شناخته شده ترین فناوری ها در این زمینه سیستم IBM Watson است.
این سیستم زبان طبیعی را درک می کند و قادر به پاسخگویی به سوالاتی که از آن پرسیده می شود است. این سیستم تمام اطلاعات مربوط به بیمار از منابع موجود را استخراج می کند تا یک فرضیه ایجاد کند و پس از اطمینان آن را ارائه می دهد.
سایر برنامه هایی که هوش مصنوعی دارند مانند چت بات ها، می توانند به بیماران برای برنامه ریزی قرار ملاقات، پاسخ به پرسش ها، صدور صورت حساب کمک کنند و یا به صورت یک دستیار سلامت مجازی به فرد بازخوردهای پزشکی ارائه دهد.
پررنگ تر شدن نقش هوش مصنوعی در تشخیص سرطان سینه
تحقیقات جدید نشان میدهد هوش مصنوعی همانند هوش طبیعی انسانی دقیق است و برخی وقتها برای تشخیص سرطان سینه از طریق ماموگرافی عملکردی بهتر (از هوش طبیعی انسان) دارد.
در این تحقیق به «یک سیستمِ رایانه ایِ یادگیرندهِ ماشینی» طوری آموزش داده شد تا بتواند تصاویر اشعه ایکس و ماموگرافی را بخواند.
این سیستم رایانهای مبتنی بر هوش مصنوعی، ثابت کرد که میتواند در خواندن عکسهای ماموگرافی عملکردی بهتر از یک پزشک – به صورت انفرادی – داشته باشد و عملکردش با عملکرد تلفیقی دو پزشک در خواندن عکسهای ماموگرافی برابری کند.
محققان میگویند این سیستم پتانسیل بهبود عملکرد دارد هرچند ممکن است تعدادی تشخیص نادرست هم داشته باشد.
فرگوش والش خبرنگار بی بی سی در این باره گزارش داد: بررسی عکس ماموگرافی کاری بسیار تخصصی است که نیازمند مهارت بالایی است، اما پزشکان متخصص این کار را انجام میدهند.
همیشه دو رادیولوژیست تک تک عکسهای اشعه ایکس زنان را مورد بررسی و مطالعه قرار میدهند، اما اکنون هوش مصنوعی- که یک رایانه یادگیرنده ماشینی است شرکت گوگل هلث آن را طراحی کرده است – میتواند این کار را به اندازه انسانها به خوبی انجام دهد.
تحقیقات ژورنال پزشکی نیچر نشان میدهد دقت هوش مصنوعی بیشتر از عملکرد انفرادی یک پزشک در بررسی عکسهای ماموگرافی بوده است.
سارا هیوم (Sara Hiom) مدیر مرکز اطلاعات سرطان و تشخیص زودهنگام گفت:این تحقیق به ما نشان میدهد که در آینده این امکان وجود دارد که برنامه غربالگری سرطان سینه با دقت بیشتر و موثرتری انجام شود یعنی زمان انتظار بیماران برای دریافت نتیجه کمتر و در نتیجه نگرانی آنها کمتر شود و رویهمرفته نتایج بهتری هم بدست خواهد آمد».
خانم هلن ادواردز که نتایج ماموگرافی وی به مدت پانزده سال منفی بود از بیماران حاضر در هیئتی بود که دسترسی گوگل هلث به اطلاعات پزشکی افراد ناشناس را تصویب کرده بود.
هلن ادواردز: اولش من نگران بودم که گوگل میخواهد با این اطلاعات چه کار کند، اما وقتی به آن فکر کردم متوجه شدم این کار در بلند مدت به نفع زنان خواهد بود، چون وقتی که پزشکان متوجه میشوند آنها (زنان) به سرطان مبتلا نیستند دفعات کمتری آنها را برای غربالگری سرطان سینه فراخوان میکنند.
این گزارش میافزاید: همیشه پزشکان حرف آخر را درباره تشخیص سرطان میزنند، اما به نظر میرسد که هوش مصنوعی دارد نقش فزایندهای در تشخیص سرطان ایفا میکند.
هوش مصنوعی
پردیس فناوری کیش-طرح مشاوره،متخصصین صنعت ومدیریت-دپارتمان فناوری اطلاعات وارتباطات
تصور شما از هوش مصنوعی چیست؟
خیلی از افراد هنوز هم با شنیدن واژه هوش مصنوعی به ربات ها فکر می کنند و تصور می کنند که منظور از هوش مصنوعی همان ربات های بی احساسی هستند که برای انجام راحت تر کارها طراحی شده اند و قرار است در آینده جای انسان ها را بگیرند. مسئول این نوع تفکر به احتمال زیاد فیلم های علمی و تخیلی است اما واقعیت با آنچه که تصور می شود تفاوت دارد. هوش مصنوعی که امروزه از آن یاد میشود در واقع تکنولوژی است که به نحوی قابلیت تفکر دارد. البته این قابلیت تفکر با چیزی که ما به عنوان تفکر انسانی میشناسیم تا حد زیادی تفاوت دارد، اما در حقیقت سعی دارد تا از آن تقلید کند.
کاربرد هوش مصنوعی در کسب و کارهای مختلف
هوش مصنوعی در حوزه سلامت
هوش مصنوعی در حوزه کسب و کار
هوش مصنوعی در حوزه آموزش وپرورش
هوش مصنوعی در حوزه اقتصاد
هوش مصنوعی در حوزه قانون و قضا
هوش مصنوعی در حوزه تولید
هوش مصنوعی در برقراری امنیت
هوش مصنوعی و تفسیر دادهها
کروماتوگرافی مایع, ویژگی ها و کاربردهای آن
پردیس فناوری کیش_طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_گروه مهندسی شیمی
کروماتوگرافی مایع, ویژگی ها و کاربردهای آن
مقدمه
کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا از جمله روشهای کروماتوگرافی برای جداسازی مواد به شمار میآید. این جدایش بر اساس برهمکنش نمونه با فازهای ساکن و متحرک انجام میگیرد. از آنجایی که ترکیبهای مختلفی را میتوان برای فازهای ساکن و متحرک به هنگام جدا کردن یک مخلوط بکار برد، روشهای مختلف کروماتوگرافی نیز وجود دارند که بر مبنای حالت فیزیکی این فازها بنا شدهاند. کروماتوگرافی مایع و کروماتوگرافی ستونی مایع-جامد، معمولترین روشهای کروماتوگرافی هستند که از فاز متحرک مایع استفاده میکنند که این فاز، به آرامی با عبور از یک فاز ساکن جامد، با عمل فیلتراسیون، اجزا مختلف را از یکدیگر تفکیک میکند. کروماتوگرافی مایع با علمکرد بالا یا کروماتوگرافی HPLC را میتوان نوع پیشرفته کروماتوگرافی مایع با بازده، سرعت و کارایی بیشتر دانست.
شمای کلی از کروماتوگرافی مایع
اجزای یک مخلوط، بر اساس تمایل هر جزء به فایل مایع، در ستون، جداسازی میشوند. بنابراین، اگر اجزا، قطبیت متفاوتی داشته باشند و فاز ساکنی با قطبیت شدید از میان ستون عبور کند، یکی از اجزا نسبت به بقیه، با سرعت بیشتری از داخل ستون عبور خواهد کرد. از آنجایی که مولکولهای یک ترکیب، به صورت گروهی حرکت میکنند، ترکیبات به صورت باندهایی جداگانه و مشخص در ستون از یکدیگر متمایز هستند. اگر اجزای جدا شونده، رنگی باشند، در زمان کروماتوگرافی، باندهای رنگی متناظر با هر گروه قابل تشخیص خواهند بود. در غیر اینصورت، همچون «کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا» (High Performance Liquid Chromatography)، حضور باندهای متناظر هر گروه را به کمک سایر روشها همچون طیفسنجی ماورابنفش-مرئی شناسایی میکنند.
نحوه جایگذاری اجزا در کروماتوگرافی مایع
در یک مخلوط دو جزئی با عبور فاز ساکن از میان ستون، هر دو جزء به صورت باندهایی مجزا از یکدیگر جدا میشوند. زمانی که هر جزء از ستون، شویش شود، هر کدام را میتوان بسته به نوع روش مورد نظر، جداسازی و بررسی کرد. بر اساس نوع قطبیت فازهای ساکن و متحرک، قطبیتهای نسبی هر دو جزء قابل تعیین است.
آمادهسازی ستون کروماتوگرافی مایع
در این بخش، توضیحات کوتاهی در خصوص آمادهسازی ستون در یک کروماتوگرافی مایع داده میشود و در ادامه متن، به طور دقیقتر، کروماتوگرافی HPLC مورد بررسی قرار میگیرد. فاز ساکن در «کروماتوگرافی ستونی» (Column Chromatography)، به طور معمول، یک جاذب جامد است. این جامد میتواند اجزای مایع و گازی را در سطح خارجی خود حفظ کند. ستونی که به طور معمول در کروماتوگرافی ستونی از آن بهره میگیرند همانند پیپت پاستور است که در کروماتوگرافی ستونی با مقیاس پایین مورد استفاده قرار میگیرد. بخش نازک خروجی را با پشم شیشه یا صفحهای متخلخل پر می کنند تا مواد پرشده داخل ستون را حفظ کند. در ادامه، جامد جاذب (به طور معمول سیلیکا) را به صورت فشرده به داخل لوله شیشهای میفرستند تا ستون را تکمیل کند. پر کردن ستون با فاز ساکن باید با دقت کافی انجام شود تا توزیع یکنواختی از مواد در داخل ستون صورت بگیرد.
این توزیع یکنواخت برای جلوگیری از ایجاد حباب یا کانالیشدن در ستون انجام میشود. در انتهای آمادهسازی ستون، حلال مورد استفاده در فاز متحرک را از میان ستون خشک عبور میدهند. چنین ستونی را «تَرشده» (Wetted) مینامند. زمانی که ستون، به خوبی آماده شد، نمونه را در بالای ستون قرار میدهند.
اساس کار کروماتوگرافی HPLC
اجزای مولکولی در کروماتوگرافی HPLC، دو دسته مهم را به نام آنالیت و ماتریکس تشکیل میدهند. آنالیت، اجزای مولکولی مورد نظر و ماتریکس، سایر اجزای نمونه هستند. بمنظور انجام کروماتوگرافی HPLC نمونه را به یک فاز متحرک وارد میکنند تا از میان فاز ساکن عبور کند. فاز متحرک را با شاخصههای مختلفی همچون ترکیب اجزا، انحلالپذیری، خواص فرابنفش، ویسکوزیته و امتزاجپذیری با سایر حلالها توصیف میکنند.
فاز ساکن میتواند تودهای از مایع متراکم، لایهای مایع بر سطحی جامد یا یک لایه «بین سطحی» (InterFacial) بین مایع و جامد باشد. در کروماتوگرافی HPLC فاز ساکن به طور معمول به صورت یک ستون پرشده با اجزای کوچک متخلخل است که فاز متحرک مایع، به کمک یک پمپ از میان آن عبور میکند. در حقیقت، توسعه کروماتوگرافی HPLC با توسعه ستونهای جدید همراه بود که این امر نیازمند اجزای جدید، فازهای ساکن جدید و دستورالعملهای بهبودیافته برای پرکردن ستون است. تصویری از یک دستگاه کروماتوگرافی HPLC در زیر نشان داده شده است.
شرح دستگاه کروماتوگرافی HPLC
اجزای اصلی یک دستگاه کروماتوگرافی HPLC در زیر نشان داده شده است. نقش پمپ در این دستگاه، حرکت دادن فاز متحرک با یک نرخ جریانی مشخص بر حسب میلیلیتر بر دقیقه است. وظیفه «انژکتور» (Injector)، تزریق نمونه مایع به جریان فاز متحرک است. ستون دستگاه، مهمترین بخش دستگاه کروماتوگرافی با عملکرد بالا را تشکیل میدهد. فاز ساکن در ستون نیز اجزای نمونه مورد نظر را از یکدیگر جدا میکند. از آشکارساز بمنظور شناسایی مولکولهای شویش شده از ستون بهره میگیرند. همچنین، از یک کامپیوتر برای تحلیل و ارزیابی دادهها استفاده میکنند. در حقیقت، از کامپیوتر نه تنها برای کنترل پارامترهای دستگاه بلکه برای ارزیابی «زمان بازداری» (Retention Time)، اجزای نمونه و آنالیز مقداری بهره میگیرند.
ستون کروماتوگرافی
بر اساس خواص فاز ساکن در ستون، از مکانیسمهای جدایش مختلفی در کروماتوگرافی استفاده میشود که از آن جمله میتوان به «کروماتوگرافی فاز نرمال» (Normal Phase Chromatography)، «کروماتوگرافی فاز معکوس» (Reverse Phase Chromatography)، «کروماتوگرافی تبادل یونی» (Ion Exchange Chromatography)، «کروماتوگرافی اندازه طردی» (Size Exclusion Chromatography) و «کروماتوگرافی میل ترکیبی» (Affinity Chromatography) اشاره کرد.
کروماتوگرافی فاز نرمال
در این روش، ستون را با ذرات قطبی معدنی پر و از یک فاز متحرک ناقطبی برای عبور از میان فاز قطبی استفاده میکنند. از کروماتوگرافی فاز نرمال به طور عمده برای خالصسازی نمونههای خام، جداسازی نمونههای به شدت قطبی یا جداسازی تحلیلی با کروماتوگرافی لایه نازک بهره میگیرند. یکی از مشکلات استفاده از این روش این است که آب، حلالی قوی برای کروماتوگرافی فاز نرمال به شمار میآید و وجود آب در فاز متحرک به طور محسوسی بر بازداری نمونه تاثیر گذار است. در جدول زیر، نوع فازهای متحرک و ساکن در کروماتوگرافی فاز نرمال و معکوس آورده شده است.
کروماتوگرافی فاز معکوس
در کروماتوگرافی فاز معکوس، فاز ساکن، دارای خاصیت «آبگریز» (Hydrophobic) است درحالیکه فاز متحرک خاصیتی قطبی دارد. همانطور که در جدول بالا نیز نشان داده شده، نوع قطبیت فازها، عکس کروماتوگرافی فاز نرمال است. نوع برهمکنشها در کروماتوگرافی HPLC با فاز معکوس (RP-HPLC) را به صورت نیروهای آبگریز در نظر میگیرند. این نیروها نتیجه انرژی حاصل از تغییر در ساختارهای دوقطبی حلال است. جدایش مواد به طور عمده ناشی از تقسیم شدن آنالیت بین فاز ساکن و متحرک ذکر میشود.
مولکولهای حلشونده در تعادل بین فاز ساکن آبگریز و فاز متحرک با قطبیت جزئی هستند. هر قدر مولکول آبگریز (ناقطبی) باشد، زمان بازداری طولانیتری خواهد داشت درحالیکه ترکیبات معدنی یونیزه شده، یونهای معدنی و مولکولهای فلزی قطبی، زمان بازداری کمی دارند.
کروماتوگرافی تبادل یونی
مکانیسم تبادل یونی، بر اساس برهمکنش الکترواستاتیک بین یونهای آبدار از نمونه و گروههای عاملی با بار مخالف فاز ساکن بنا شده است. دو مکانیسم برای جداسازی مورد استفاده قرار میگیرد. در یک مکانیسم، به هنگام شویش، از فاز متحرک با یونهایی استفاده می شود که با یونهای آنالیت جایگزین شوند و این یونها را به خارج از ستون هدایت میکنند.
مکانیسم دیگر، شامل اضافه کردن ریجنت کمپلکس کننده به فاز ساکن برای تغییر اجزای نمونه از حالت اولیه خود است. با انجام چنین فرآیندی بر روی مولکولها، عمل شویش انجام میشود. علاوه بر تبادل یونها، تبادل یونی فاز ساکن میتواند برخی از مولکولها را به صورت خنثی نگهدارد. این فرآیند با میزن بازداری در تشکیل کمپلکسها مرتبط میشود. یونهای ویژهای همچون فلزات واسطه میتوانند بر رزینهای تبادل کاتیونی قرار بگیرند و با پذیرفتن جفتالکترونهای ناپیوندی، لیگاندهای «دهنده» (Donor) را بپذیرند.
کروماتوگرافیهای تبادل یونی امروزی، امکان تحلیلهای مقداری در غلظتهای پایین حلشونده را دارند. از آنها میتوان بمنظور آنالیز نمونههای محلول در آب آنیونهای معدنی استفاده کرد. کاتیونهای فلزی و آنیونهای معدنی به طور عمده توسط برهمکنشهای یونی با رزینهای تبادل یونی، از یکدیگر جدا میشوند.
یکی از کاربردهای صنعتی کروماتوگرافی تبادل یونی، در صنایع غذایی است که برای تعیین اجزای شامل نیتروژن، گوگرد، فسفر و یونهای هالید از آن بهره میگیرند. همچنین، این روش میتواند برای تعیین یونهای معدنی و آلی در آبها استفاده شود.
کروماتوگرافی اندازه طردی
«کروماتوگرافی اندازه طردی» (Size Exclusion Chromatography)، روشی برای جداسازی مولکولها بر اساس اندازه است. از این روش به طور معمول برای جداسازی درشتمولکولها از مولکولهای کوچکتر استفاده میشود. بعد از تزریق آنالیت به ستون، مولکولهایی که از اندازه حفرات فاز ساکن کوچکتر باشند، به داخل ذرات متخلخل وارد میشوند در بین کانالهای تودرتوی فاز ساکن جریان پیدا میکنند اما مولکولهای بزرگتر، مسیر طولانیتری را برای خروج باید طی کنند و در نتیجه، دیرتر از ستون خارج میشوند.
با توجه به اینکه حجم مولکولی با جرم مولکولی مرتبط است، انتظار میرود که زمان بازداری، به نحوی با جرم مولکولی مواد پلیمری مرتبط باشد.
آشکارسازها در کروماتوگرافی HPLC
آشکارسازهایی که در کروماتوگرافی مایع مورد استفاده قرار میگیرند، بیشتر شامل آشکارسازیهای ماوربنفش-مرئی هستند. شاخصههای اساسی آشکارسازها در کروماتوگرافی مایع عبارتند از:
-
«گستره دینامیکی» (Dynamic Range)
-
«شاخص پاسخ» (Response Index)
-
گسترده دینامیکی خطی
-
پاسخ آشکارساز
-
حساسیت
در میان این آشکارسازها، معروفترین و اقتصادیترین روش، استفاده از آشکارسازهای ماورابنفش (UV) و ضریب شکست نور (RI) است. این آشکارسازها محدوده شناسایی منطقی گستردهای دارند.
آشکارساز RI
آشکارسازهای RI از اولین آشکارسازهای تجاری بودند که مورد استفاده قرار گرفتند. این روش به طور ویژه در کروماتوگرافی HPLC بر اساس اندازه کاربرد دارد و اندازهگیری آن به طور مستقیم به غلظت پلیمر وابسته و مستقل از جرم مولکولی است. برخی از شاخصههای RI در زیر آورده شده است:
-
حساسیت: 10−6g/mL
-
گسترده دینامیکی خطی: 10−6–10−14 g/mL
-
شاخص پاسخ: 0/97-1/3
آشکارساز UV
آشکارسازهای ماورابنفش تنها برای موادی کاربرد دارند که نور ماورا بنفش را در طول موج منبع نوری جذب میکنند. لازم به ذکر است که بسیاری از ترکیبات، نور را در دامنه ماورا بنفش (180-350 نانومتر) جذب میکنند که از آنجمله میتوان به مواد پیوندهای یگانه یا موادی با الکترون غیراشتراکی اشاره کرد. رابطه بین شدت نور ماورابنفش گذرنده از سلول و غلظت حلشونده را بوسیله «قانون بیر» (Beer’s Law) میتوان بیان کرد:
IT = I0ekcl
از آشکارسازهای ماورابنفش به طور موثر در کروماتوگرافی فاز معکوس و تبادل یونی بهره میگیرند. آشکارسازهای ماورا بنفش، حساسیت بالا و قیمت مناسبی دارند و کار کردن با آنها ساده است. به همین دلیل، آشکارسازهای ماورا بنفش، بیشترین استفاده را در کروماتوگرافی HPLC دارند.
طیفسنجی جرمی
روش دیگری موسوم به طیفسنجی جرمی، مزایایی خاصی نسبت به سایر روشها دارد. طیف جرمی را میتوان به سرعت بدست آورد و تنها مقادیر کمی از ماده برای نمونهگیری و تحلیل لازم است. علاوه بر این، دادهای که از این روش بدست میآید، اطلاعات مفیدی را در خصوص ساختار مولکول در اختیار ما قرار میدهد. از ترکیب کروماتوگرافی HPLC و طیفسنج جرمی بمنظور شناسایی ویژه و تعیین مواد شیمیایی استفاده میشود. ذکر این نکته لازم است که ترکیب کروماتوگرافی مایع با طیفسنج جرمی قدری دشوار است چراکه در ابتدا باید تمامی حلال خارج شود.
مزایای استفاده از کروماتوگرافی HPLC
مهمترین جنبه بهرهگیری از کروماتوگرافی HPLC امکان «تجزیه و تحلیل دستهای» (Batch Analysis) مواد چندجزئی است. حتی در صورتیکه نمونه مورد نظر، شامل مخلوط هم باشد، از این روش میتوان برای جداسازی، شناسایی و اندازهگیری ماده مطلوب استفاده کرد. در ادامه قصد داریم تا با سه مورد از مزایای کروماتوگرافی HPLC آشنا شویم.
امکان آزمایش نمونههای متنوع
از مزایای کروماتوگرافی با عملکرد بالا این است که میتوان نمونههای متنوعی را از مولکولهای زیستی تا یونها، به کمک آن مورد آزمایش قرار داد. تنوع استفاده از نمونهها و دقت بالای این روش به آزمایشگاهها این امکان را میدهد تا نمونههای مختلف را با صرف هزینه کمتر و دقت بالا، مورد آزمایش قرار دهند.
شرایط آزمایش قابل تنظیم
یکی از دلایلی که میتوان از کروماتوگرافی HPLC برای بررسی نمونههای مختلف استفاده کرد، امکان تنظیم آن برای شرایط مختلف است. همانطور که در متن به آن اشاره شد، جدایش مواد به کمک فاز ساکن انجام میشود. این فاز، در ستون کروماتوگرافی دستگاه قرار دارد و به طور معمول، ۴ نوع مختلف و تجاری از آن وجود دارد که بسته به نوع آزمایش، میتوان از این فازها کمک گرفت.
معمولترین فاز ساکن، جداسازی به کمک فاز معکوس است. اما یک کارشناس کروماتوگرافی ممکن است از سایر روشها همچون فاز نرمال، تبادل یونی یا اندازه طردی بهره بگیرد که شرایط استفاده از هرکدام را در این آموزش بیان کردیم.
کارایی بالا در کروماتوگرافی HPLC
پیش از رونق استفاده از این روش، کروماتوگرافی لایه نازک (TLC) رواج داشت. کروماتوگرافی لایه نازک بر پایه حرکت مواد از طریق گرانش بنا شده بود در حالیکه در HPLC، فشار پمپ برای حرکت سیال بکار گرفته میشود که همین مورد سبب میشود مواد در بازه زمانی ۱۰-۳۰ دقیقه و با دقت بالا، آزمایش شوند. علاوه بر این، بیشتر دستگاههای کروماتوگرافی HPLC به صورت خودکار عمل میکنند. به عبارت دیگر، زمانی که نمونه به دستگاه وارد شود، سایر عملیات به طور خودکار انجام خواهد شد. این امر به کارشناس کروماتوگرافی کمک میکند تا سریعتر و سادهتر، نتایج مورد نظر را تحت بررسی قرار دهد.
فن بیان و اصول مذاکره
پردیس فناوری کیش-طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت -گروه صنعت و مدیریت
بیان صریح
فن بیان و سخنرانی چیزهایی نیستند که این روزها مد شده باشد! برخلاف تصور بعضیها که فکر میکنند چند سالی بیشتر نیست که آدمها برای به کرسی نشاندن حرفشان خوب صحبت کردن را آموختهاند، اهمیت نفود کلام از همان روزهای اول که بشر به توانایی حرف زدن دست یافت، احساس شد.
هرچند سخنرانی به همان سرعت به مفهومی که امروز میشناسیم تبدیل نشد. اولین کتابی که با جزئیات درمورد سخنرانی و آموزش آن پرداخته است به ۴۵۰۰ سال پیش برمیگردد. البته بیشتر تکنیکهایی که امروزه درمورد هنر نفوذ کلام و قانع کردن دیگران میدانیم به ارسطو، فیلسوف یونانی قرن سوم پیش از میلاد برمیگردد. نکتهی جالب در آموزشهای ارسطو این است که تاریخ انقضای آنها نگذشته است و سخنرانان معروفی مانند جان اف کندی و مارتین لوتر کینگ هم از تکنیکهای مشابهی برای افزایش نفوذ کلام خود استفاده میکردهاند و این نکات هنوز هم این روزها کاربرد دارند و قدیمی نشدهاند.