فضای کسب و کار در ایران بهبود یافت

پردیس فناوری کیش:بانک جهانی در جدیدترین گزارش خود از بهبود فضای کسب‌وکار در ایران طی یک سال گذشته خبر داد و اعلام کرد ایران میان ۱۹۰ کشور در رتبه ۱۲۸ در رده‌بندی جهانی شاخص فضای کسب‌وکار قرار گرفته است.

بانک جهانی در تازه‌ترین گزارش خود موسوم به «گزارش فضای کسب‌وکار 2019» به مقایسه 190 کشور جهان از نظر سهولت فعالیت‌های اقتصادی و وضعیت فضای کسب‌وکار آنها پرداخته است.

بر اساس ارزیابی این نهاد بین المللی که بر پایه آمار مربوط به یک‌ساله منتهی به ژوئن 2018  تهیه شده است فضای کسب‌وکار در ایران بهتر شده است.

بر اساس گزارش بانک جهانی ایران امسال در شاخص کلی فضای کسب‌وکار نمره 56.98 را به‌دست آورده است که نسبت به سال قبل 2.34 واحد افزایش داشته است، بر این اساس فضای کسب‌وکار در ایران بهتر شده است. ایران در گزارش سال قبل و بر اساس برآوردهای اصلاحی بانک جهانی نمره 54.64 را به‌دست آورده بود.

شاخص کلی فضای کسب‌وکار بر پایه 10 شاخص کوچکتر با عناوین آغاز کسب‌وکار، کسب مجوز، ثبت داراییها، کسب اعتبارات، حمایت از سرمایه گذاری، مالیات، تجارت، اجرای قراردادها و ورشکستگی و دریافت انرژی برق محاسبه می‌شود. این شاخص در واقع نشان‌دهنده سهولت و مناسب بودن هرکشور برای انجام فعالیت‌های اقتصادی و تجاری است.

هرچه نمره کشوری در شاخص کلی فضای کسب‌وکار بیشتر باشد دلالت بر شرایط بهتر کسب‌وکار در آن کشور دارد.

اما ایران در رده‌بندی جهانی فضای کسب‌وکار میان 190 کشور در رده 128 جهان قرار گرفته است که بر این اساس به‌لحاظ سهولت کسب‌وکار فقط از 62 کشور جهان وضعیت بهتری دارد.

در جهان نیوزیلند با نمره 86.59 رتبه نخست از نظر فضای کسب‌وکار را به خود اختصاص داده است و سنگاپور با نمره 85.24 و دانمارک با نمره 84.64 به‌ترتیب رتبه‌های دوم و سوم را از این نظر به خود اختصاص داده‌اند.

کشور آفریقایی سومالی نیز با نمره 20.04 در رتبه آخر قرار گرفته است.

*بهبود وضعیت ایران در 6 محور شاخص کسب‌وکار

بر اساس این گزارش میان 10 محور کسب‌وکار در 6 محور وضعیت ایران نسبت به سال قبل بهبود پیدا کرده است که عبارتند از:

آغاز کسب‌وکار

کسب مجوز

ثبت داراییها

مالیات

تجارت

دریافت انرژی برق.

در 4 محور دیگر وضعیت ایران تغییری نداشته است.

رنو فرانسه با پیروی از تحریم‌های آمریکا علیه صنعت خودرو ایران فروش محصولات خود به ایران در سپتامبر ۲۰۱۸ را به صفر رساند.

به نقل از مرکز مشاوره تخصصی صنعت: جدیدترین آمار منتشر شده از سوی شرکت خودروسازی رنو فرانسه نشان می دهد این شرکت با پیروی از تحریم های آمریکا علیه ایران فروش محصولات خود به ایران را به طور کامل متوقف کرده است.

این شرکت فرانسوی در گزارش ماهانه فروش محصولات خود در ماه سپتامبر اعلام کرد طی این ماه هیچ فروشی در بازار ایران نداشته است و در حالی که طی سپتامبر سال 2017 بالغ بر 10 هزار و 932 دستگاه از محصولات خود را روانه بازار ایران کرده بود در سپتامبر 2018 هیچ فروشی به ایران نداشته است.

رنو در اوت 2018 یعنی نخستین ماه بازگشت تحریم های آمریکا علیه ایران نیز فروش خود در بازار ایران را به نصف کاهش داده و به 7 هزار و 626 دستگاه رسانده بود.

تحریم های آمریکا علیه صنعت خودرو ایران از 6 اوت بازگشته است.

این شرکت فرانسوی با وجود روابط طولانی و گسترده با صنعت خودرو ایران به یک باره همکاری های خود را با ایران متوقف کرده است. این شرکت در دوره اول تحریم های خودرویی که توسط دولت اوباما علیه ایران به اجرا گذاشته شد همکاری های خود را با ایران کاهش داده بود اما بر اساس آمار سپتامبر 2018، در دوره جدید تحریم ها این همکاری ها را به طور کامل قطع کرده است. 

مدیران رنو به صراحت  اعلام کرده اند از تحریم های آمریکا علیه ایران پیروی خواهند کرد.

بر این اساس مجموع فروش رنو به ایران در 9 ماهه 2018 نیز نسبت به مدت مشابه سال قبل افت 13 درصدی داشته و به 96 هزار دستگاه رسیده است. رنو در 9 ماهه سال قبل 110 هزار و 549 دستگاه خودرو روانه بازار ایران کرده بود.

 رنو در سال 2017 میلادی 162 هزار و 79 دستگاه از محصولات خود را روانه بازار ایران کرد. فروش رنو فرانسه به ایران در این سال نسبت به سال قبل از آن رشد 49.3 درصدی داشت. فروش رنو به ایران در سال 2016 نیز نسبت به سال قبل از آن رشد 110 درصدی داشت و به 108536 دستگاه رسید.  رنو در سال 2015 بالغ بر 51500، در سال 2014 بالغ بر 33هزار دستگاه و در سال 2013 بالغ‌ بر 39هزار و 600 دستگاه از محصولات خود را به ایران فروخته بود.

در نشست برررسی راهکارهای جذب تولید کنندگان خارجی برای تولید در ایران موانع و راهکارهای حضور تولید کنندگان خارجی در اقتصاد ایران بررسی شد.

در این نشست هم اندیشی که با حضور تولیدکنندگان ،پیشکسوتان و اعضای اتاق بازرگانی برگزار شد،ابراهیم جمیلی،رییس خانه اقتصاد ایران گفت:باید واقع گرایانه صحبت کنیم.این تحریم یک فرصت است که ما از اروپا استفاده کنیم و آنها هم بتوانند با ما وارد تعامل اقتصادی شوند.

وی افزود:در شرایط کنونی باید مسائل سیاسی را حل کنیم اما در همین شرایط هم اگر کسی از خارج پول بیاورد برای تولید در ایران حتما سودآور است،چون نرخ ارز در ایران بالاست و برای سرمایه گذاری خارجی به صرفه.

هم افزایی؛نیاز امروز اقتصاد ایران است

رئیس انجمن صادرکنندگان نمونه و برتر در خصوص برگزاری هم اندیشی های اقتصادی گفت:اگر این هم اندیشی ها منجر به هم افزایی شود،منجر به تجمیع توان تولید کنندگان و صادرکنندگان بشود،در شرایط فعلی اقتصاد ایران مفید است.

وی افزود:ما در ایران تعداد دانشگاه هایمان هم از چین بیشتر است و هم از آمریکا.تعداد کارخانجات موتور سیکلت سازی ما از چین هم بیشتر است اما میزان تولیدمان خیلی کمتر از آنهاست.شعبه های بانکی ما خیلی زیاد است اما مشکلات اقتصادی ما ریشه در همین سیستم بانکی دارد.در حال حاضر فرصت بومی سازی است و خیلی از کالاها را می شود بومی سازی کرد و ما توانمندیمان هم از دوره جنگ بالاتر است هم از دوره تحریم سابق و هم اندیشی ها می تواند منجر به استفاده از تجربیات دیگران و انتقال تجربیات شود.

وی افزود:در دو سه ماهه آینده فشارهای ارزی بیشتر خواهد شد و ما هم به دولت گفتیم که ارز 4200 تومانی کاری از پیش نمی برد اما گوشی بدهکار نبود و باید اصلاح ساختار شود وگرنه مشکلات روز به روز بیشتر خواهد شد.

عضو اتاق بازرگانی ایران گفت:قرار نیست فقط با کشورهای بزرگ کار کنیم،در شرایطی که آنها علاقه مند به همکاری اقتصادی نیستند،می توانیم با کشورهای کوچک کار کنیم.کشورهای اروپایی مثل لیتوانی،استونی هم کشورهایی هستند که می توانیم با پژوهش نیازهای آنها را بسنجیم و با آنها همکاری کنیم.

بخش خصوصی ضعف مطالبه گری دارد

عبدالحسن مهنما،پیشکسوت صنایع نیز در این هم اندیشی گفت:باید ابتدا ببینیم ایران چه جاذبه هایی دارد.مزیت های ایران در حوزه انرژی است.گاز طبیعی حدود دو سنت در متر مکعب است اما وقتی از مرز خارج می شود به 12 سنت می رسد،یعین قیمت های ما واقعی نیست.معدن و ماده معدنی هم مزیت دیگر ایران است.در حال حاضر اگر ما فقط داخلی نگاه کنیم فرصت های سرمایه گذاری با پول ایرانی فوق العاده است.اما اینکه چرا محقق نمی شود به دلیل ضعف هایی است که مثلا در سیستم بانکی مشاهده می شود.

معاون وزیر صنایع دولت های هفتم و هشتم گفت:ما انتظار داریم با این درآمدهای ریالی که دولت دارد بانک ها به صنایع کمک کنند و سرمایه گذاری رونق بگیرد.متاسفانه بن بست های سیاسی هم وجود دارد اما اگر در هم اندیشی های اقتصادی بدون رودربایستی صحبت کنیم بخش خصوصی به غیر از کار اقتصادی باید کار فرهنگی هم در حوزه اقتصاد انجام بدهد.باید لابی های تجاری را هم انجام بدهد.باید بپذیریم که فیتیله نفت دارد خاموش می شود و  دولت هم باید این را بپذیرد.متاسفانه بخش خصوص ضعف مطالبه گری دارد و نمی تواند حقوق خود را محقق کند.

مهنما با اشاره به انقلاب صنعتی در اروپا و الگوی آن افزود:در اروپا بخش خصوصی دست روی دست نگذاشته است که حکومت لطفش شامل حالش شود،بلکه پیشنهاد داده،رهنمود داده و پای حرف خودش ایستاده است و البته هزینه هم داده است.شرایط سیاسی بد ضد برند است،ضد تجارت است،ضد تولید است و صادرات است اما بخش خصوصی هم باید به وظایف خود عمل کند.

بازارسازی و بازاریابی باید انجام شود

غلامرضا مصطفی پور،عضو سابق هیات مدیره بانک صادرات هم در این نشست گفت:ما وقتی از تولید صحبت می کنیم یعنی از عواملی صحبت می کنیم که منجر به تولید می شود و همه ای این عوامل تولید در ایران وجود دارد.زمین و نیروی انسانی در حد وفور است.اما چرا تشکیل سرمایه شکل نمی گیرد؟یکی از عمده ترین معضلات همین عوامل انسانی است.جریان سرمایه مثل یک موجود زنده است و باید عوامل تشکیل دهنده این موجود زنده هارمونی داشته باشند و به هم بیایند.فضای اقتصادی هم باید این نظم و هماهنگی وجود داشته باشد.

پیشکسوت حوزه بانک و بازار مالی افزود:سرمایه گذار وقتی سرمایه اش بر نمی گردد این اثر منفی روی سرمایه گذاری دارد و متاسفانه بیش از 90 درصد واحد های اقتصادی ما وابستگی دارند به سیستم بانکی و بیش از 20 سال است ما سیستم بانکی را اصلاح نکردیم.

مصطفی پور اضافه کرد:ضرورت دارد فرهنگ سازی،بازاریابی در حوزه صادرات و واردات و برند سازی و نیز شفافیت اقتصادی ایجاد شود تا سرمایه گذار بتواند چشم انداز داشته باشد و بداند قرار است چه اتفاقی در آینده بیفتد.

وی با اشاره به لزوم بازار سازی گفت:به جر بازاریابیی باید بازارسازی هم شکل بگیرد و در حوزه صادرات و واردات ما چاره ای نداریم جز اینکه مسائل سیاسی را حل کنیم تا دروازه های جهان در حوزه اقتصادی باز شود و بتوانیم تعامل داشته باشیم و تعامل با اقتصاد جهانی فرق دارد با حل شدن در آن که مورد پسند هم نیست.

بخش خصوصی نباید نظاره گر و منفعل باشد

 محمدرضا اسکندری،فعال صنعت اتصالات گفت:بخش خصوصی در شرایط فریز اقتصادی نباید دست روی دست بگذارد و فقط مشاهده گر باشد بلکه باید با همفکری و ارائه این فکر به تصمیم گیران بتواند نقش تاریخی خود را در این برهه از اقتصاد ایران ایفا کند.

مدیر عامل گروه صنعتی آتاما با اشاره به علاقه کشورهای کوچک جهت سرمایه گذاری در ایران گفت:کشورهای زیادی یک گام برای سرمایه گذاری در ایران برداشته اند اما بخش های تصمیم گیر منفعل عمل می کنند و این فعالیت های به سر انجام نمی رسد.

این فعال صنعت نفت و گاز افزود:رسالت تاریخی بخش خصوصی،هم افزایی و تجمیع ظرفیت های جامانده برای واکنشی تاریخی به کنشگران عرصه تحریم در این مقطع تاریخی است.

ایتالیایی ها می توانند جایگزین مناسبی برای فرانسوی ها باشند

محمد حسین جبل عاملی،استاد کسب و کار در خصوص وضعیت کسب و کار در شرایط فعلی گفت:از دوران عصر مونتاژ در دنیا تجربه ی نیروی کار ارزان را کشورهای زیادی داشتند و انقلاب چین هم دستاورد همین فعل و انفعالات است.

بنا به این پتانسیل ما در ایران شاید بتوانیم به عنوان یک کشور صنعتی که توان تولید دارد و پایه مهندسی هم دارد،تولید کنیم چرا که کشورهای اطراف ما هیچ کدام تولید کننده نیستند،نه عراق نه پاکستان و نه افغانستان جزو کشورهای صنعتی قرار نمی گیرند.

جبل عاملی با اشاره به سیگنال کشورهای متقاضی تجارت با ایران گفت:مثلا ایتالیایی ها که مشترکاتی هم با ایران دارند و مقبول جامعه ی ایران هستند در چند حوزه از جمله دکوراسیون و گردشگری علاقه مند به همکاری با ایران هستند و به نظر می رسد که با توجه به اشتراکات تاریخی از یک سو و نا مطمئن بودن فرانسوی ها در تجارت با ایران از سوی دیگر،می شود ایتالیایی ها را جایگزین فرانسوی در اقتصادی ایران کرد.

این پژوهشگر اقتصادی گفت:در حوزه معدن هم ایران پتانسیل های بالایی دارد که اگر تکنولوژی های نوین را وارد کنیم می توانیم زنجیره ارزش را در اقتصادی برای ایران فراهم کنیم.

وی در خصوص فاینانس مالی پروژه های اقتصادی گفت:در گذشته شرایط مناسبی در این خصوص وجود داشت اما این بار قرار نیست یک سرمایه گذار و بانک برای سرمایه گذاری و تولید به ایران بیاید بلکه قرار است شرکت های اقتصادی کوچک و بزرگ به دلیل ارزان بودن نیروی کار برای سرمایه گذاری و تولید به ایران بیایند.

وی در خصوص موانع حقوقی گفت:ایفیک که یکی از سازمان های زیر مجموعه وزارت اقتصاد است این تضمین را به سرمایه گذاران خارجی می دهد که بتوانند در هر زمانی سرمایه خود را بدون ضرر خارج کنند.ضمن اینکه باید توجه داشته باشیم که هم افزایی توان تولید می تواند به جای تولید صرف محصول به انتقال تکنولوژی در صنعت منجر شود.

قوانین دست و پای تولید را بسته است

شهرام رضایی،استاد دانشگاه در نشست هم اندیشی اقتصادی آتاما گفت:قوانین دست و پای تولید کننده را بسته است و باید این قوانین را که دارای ثبات نیستند به ثبات برسانیم.

وی افزود:چه تولید کننده داخلی و چه تولید کننده خارجی باید رد شرایط اقتصادی آرام فعالیت کند.وقتی تلاطم اقتصادی وجود داشته باشد نمی شود فعالیت کرد.

وی با اشاره به واقعیت تحریم ها گفت:پژوهشی دانشگاهی نشان می دهد که واقعیت تحریم چیزی که می گویند نیست و مثلا ما در بخش هایی از حوزه گاز اصلا تحریم نیستیم و می توانیم جذب سرمایه گذار داشته باشیم.

وی در خصوص صنعت اتصالات انعطاف پذیر نیز گفت:بخش اتصالات انعطاف پذیر هم که تخصصی است و در صنعت نفت و گاز نقش مهمی دارد از جمله بخس هایی است که تحریم نیست و بازار جهانی هم به این حوزه نگاه دارد و ما تولید کنندگانی در ایران داریم که این نیاز را می توانند بر طرف کنند.

وی افزود:در کشورهای همسایه مثل آذربایجان و گرجستان در کمتر چند ساعت می شود شرکتی را ثبت کرد و فعالیت اقتصادی را آغاز کرد.این یک تلنگر است به ما چرا که بوروکراسی آنقدر زیاد است که تولید کننده را خسته می کند و این معضل باید تسهیل شود.

تراب خانی،رئیس هیات مدیره سیمان سازان در از فعالان صنعت سیمان گفت:تحریم چیز جدیدی نیست و از قبل هم وجود داشته است.طبق بررسی های انجام شده نشان می دهد که خود تحریمی ها تاثیر بیشتری از تحریم ها در اقتصاد ایران دارد.

وی افزود:در حال حاضر بهترین روش،کار کردن با شرکت های کوچک اروپایی است تا آنها بیایند به ایران و فعالیت های اقتصادی رو را با توجه به مزیت های سرمایه گذاری ایران آغاز کنند چون در شرایط جدید ارزشی برای آنها سود آوری بسیار بالایی دارد.من معتقدم که باید با شرکت های کوچک و متوسط اروپایی همکاری کنیم.

مثل ژاپنی ها باید به جلو برویم

امیر سلطانی،پیشکسوت صنعت سیمان نیز گفت:من معتقدم که باید مثل ژاپنی ها جلو برویم.باید شرکتی تاسیس بشود با هدف بازاریابی برای شرکت های کوچک.چینی ها هم هنوز همین سبک را انجام می دهند.وقتی به چین می رویم شرکت های تجاری ای وجود دارند که کالا و خدمات را بازاریابی می کنند و با عوامل تولید در ارتباط هستند.این در شرایطی است که بهترین شرایط تولید با دانش خارجی ها در کارخانجات ایرانی موجود است و ما بستر تولید بسیاری از محصولات را دارا هستیم.

وی افزود:اگر سرمایه گذاری مثلا 50 میلیون دلار سرمایه گذاری کند و کالا را تولید کند و ریال بفروشد به صرفه نیست.اگر کسی بخواهد به ایران بیاید بهترین روش اینست که از پتانسیل های داخلی استفاده کند و سرمایه گذاری در شرایط فعلی سخت است.

 جمیلی رئیس خانه اقتصادی ایران در واکنش به این صحبت گفت:در حال حاضر سرمایه گذاری سخت شده است اما این هم قابل قبول نیست که بگویم کسی پول نیاورد.کسی آمده است و کارخانه شیشه سازی ایجاد کرده است و ارزش آن 1 میلیون دلار است و ارزش آن هم ثابت است.کسی اگر سرمایه را هم بیاورد سرمایه اش هدر نمی رود.مگر بعد از برجام توتال نیامد.رنو نیامد؟ اگر شرایط به ثبات برسد همه می آیند.

تولیدات نمی تواند صد در صد ایرانی باشد

رئیس اتاق بازرگانی ایران و هند با انتقاد از عملکرد اتاق بازرگانی هم گفت:در دولت های یازدهم و دوازدهم اتاق چه نقشی در کمک به بخش خصوصی داشته است؟به نظر نمی رسد اتاق بازرگانی توانسته باشد ظرفیت های بخش خصوصی را ارائه کرده باشد و موانع و مشکلات را بر طرف کند.

محمد حسین جبل عاملی نیز در تکمیل صحبت های پیشکسوتان صنایع در این هم اندیشی گفت:یکی از فعالیت های مهم انجام برند سازی خوشه ای است.در کشورهای دنیا در حال حاضر وقتی نگاه می کنیم می بینیم که برندها در نهایت به یک شرکت واحد می رسند اما به صورت خوشه ای در تولید فعالیت می کنند و این یک روش تجربه شده جهانی است.

تنکابنی،فعال صنعتی و تولید کننده نیز گفت:در صنعت ایران حلقه های مفقوده ای است که تولید بسیاری از محصولات ما نمی تواند صد در صد ایرانی باشد و البته که در دنیا محصول تمام ملیتی دیگر معنایی ندارد و ترکیبی از تولید قطعات و محصولات است که در نهایت به یک برند ختم می شود.

در این نشست همچنین جعفر علوی،فعال صنعت نفت،سیامک مرشد،کارشناس نفت و انرژی ،سعید شهروی،کارشناس ارشد صنعتی نیز نقطه نظرات خود برای جذب تولید کنندگان خارجی برای تولید در ایران را بیان کردند.