انواع دبی سنج

پردیس فناوری کیش_طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_گروه مهندسی شیمی

بخش دوم

انواع گوناگون دبی سنج

دبي سنج ها را مي توان بر اساس تكنولوژی به كار رفته در
آنها طبقه بندی نمود، لذا دسته بندی كلی دبی سنج ها به
صورت زیر مي باشد :
دبی سنج های فشاری Head Meters
دبی سنج های سرعتی Velocity Meters
دبی سنج های جرمی Mass Meters
دبی سنج های جابجایی مثبت Positive Displacement Meters

دیگردسته بندی های رایج دبی سنج ها :

دبی سنج های اختلاف فشاری
دبی سنج های مكانيكی
دبی سنج های الكترونيكی
دبی سنج های جرمی
بعضی از دبی سنج ها دبی جریان را مستقيما و بدون واسطه
گزارش مي دهند ، دبی سنج های جرمی از این نوع هستند در
حالي كه دبی سنج های حجمی بدین گونه نبوده و به طور غير
مستقيم توسط اندازه گيری افت فشار یا سرعت سيال و یا …
دبی را گزارش مي دهند.

دبی سنج فشاری Head Meter

هد متر ها یا دبي سنج ها اختلاف فشاري رایج ترین نوع
وسایل اندازه گيري جریان در صنعت مي باشند و به طور غير
مستقيم ، دبي سيال را به كمك افت فشار ایجاد شده در
سيال توسط یك مانع مرتبط با نوع هدمتر مورد استفاده و
قطر لوله ، افت فشار به دبي حجمي تبدیل مي شود.
از معادله پيوستگي با فرض ثابت بودن دانسيته سيال (
سيال تراكم ناپذیر ) خواهيم داشت :
V1A1 = V2A2 = QV
این معادله یكي از مهترین روابط در مكانيك سيالات است و
بيانگر آن است كه كاهش قطر لوله سيالات پایا و یكنواخت ،
منجر به افزایش سرعت سيال مي شود. علاوه بر این ، در
تبدیل انرژي به كمك معادله برنولي مشاهده خواهد شد كه
هد فشار كل ( )Hدر طول جریان ثابت مي ماند .

اولين جمله این معادله هد پتانسيل ناميده مي شود و
جمله دوم معروف به هد سرعت یا انرژي جنبشي مي باشد. به
دليل ثابت بودن مجموع انرژي پتانسيل و جنبشي ، واضح است
كه افزایش سرعت همراه با كاهش انرژي پتانسيل است. اساس
تمامي هدمتر ها مبتني بر این رابطه بين سرعت و فشار مي
باشد.
مدل هاي متداول این دسته دبي سنج ها در زیر شرح داده
شده است :

اریفیس
ونتوری
نازل جریان
لوله پيتوت
تارگت متر
زانویی متر
روتا متر
Orifice Plate اریفيس

محبوبترین و متداول ترین وسيله اندازه گيري جریان مي
باشد. اساس كار آن بدین گونه است كه اختلاف فشاري كه در
طول این وسيله توسط یك صفحه واقع در خط فرآیند ایجاد
شده است اندازه گيري مي شود تا دبي جریان تعيين شود.
سه نوع متداول Orifice Plateوجود دارد كه عبارتند از : هم
مركز ، مختلف المركز و قطعه اي ( . ) Segmentalاریفيس
پليت هم مركز ساده ترین و ارزانترین هدمتر است .
اریفيس پليت مشابه عملكرد وسایل ابتدایي ، به منظور
توليد افت فشار ، جریان سيال را در طول مسير خودش به هم
مي فشرد؛ نتيجه آن كه فشار سيال در ابتداي جریان بيشتر
از فشار جریان در انتهاي جریان مي باشد. افت فشار ایجاد
شده متناسب با مجذور سرعت سيال است.

مزیت اصلي این وسيله نداشتن قطعات متحرك و قيمت پایين
آن مي باشد (خصوصاً آنكه با اندازه لوله افزایش نمي یابد
) . دقت اندازه گيري این وسيله به چگونگي نصب ، نسبت
سطح لوله و خواص سيال بستگي دارد و باید در لوله هاي
مستقيم نصب شود.

Venturi Tube ونتوری

دبي سنج ونتوري شامل یك قسمت ورودي مخروطي شكل همگرا مي
باشد كه در طول آن سطح مقطع جریان كاهش مي یابد. قسمت
واگراي ونتوري فشار سيال را به حالت اوليه بر مي
گرداند. از افت فشار ایجاد شده در قسمت همگراي دبي سنج
مي توان دبي جریان را بدست آورد. گلوگاه استوانه اي
ونتوري مكان اندازه گيري افت فشار ایجاد شده در واحد
سطح مي باشد.

ونتوري تيوب ها در موردي كه نياز به افت فشار كم و دقت
بالاي اندازه گيري است استفاده مي شوند و عمدتاً در لوله
هاي قطور ، شبيه مواردي كه در صنایع آب و فاضلاب یافت مي
شود به كار مي روند. زیرا شيب ملایم آن به جامدات معلق
در مایع اجازه حركت مي دهد. لذا براي اندازه گيري پساب
ها و دوغاب ها ( یابه عبارتي مایعات ویسكوز یا حاوي
مقدار زیادي از جامدات چسبناك ) مناسب مي باشند. عيب
اصلي آن قيمت زیاد ان مي باشد و دقت آن نسبت به اریفيس
كمتر است مگر آنكه جریان كاليبره شده باشد.

برای رفتن به بخش سوم کلیلک کنید