جاذبه های گردشگری تهران

پردیس فناوری کیش_طرح مشاوره متخصصین صنعت_گروه منابع انسانی

تهران کلان شهر دوست داشتنی ایران مراکز گردشگری زیادی برای تفریح و سرگرمی دارد. بسیاری برای گردش عصرانه خود، یکی از پارک های جذاب و مفرح این شهر را انتخاب می کنند و برخی در جستجوی سکوت و آرامش، به یکی از رستوران ها و کافه های متعدد تهران می روند و ساعتی را با دوستان شان خلوت می کنند. از همین رو ما در این مطلب از مجله ی گردشگری الی گشت قصد داریم به چند مورد از بهترین مراکز گردشگری تهران اشاره داشته باشیم تا زمانی که خواستید اوقات فراغتتان را در کنار دوستان و خانوادتان سپری کنید با جاذبه های پایتخت ایران آشنایی بیشتری داشته باشید.

مقاله نویسی آموزش مقاله نویسی کامل و گام به گام 

پردیس فناوری کیش_طرح مشاوره متخصصین صنعت_گروه منابع انسانی

نوشتن مقاله علمی یکی از مهمترین فعالیت‌ها در زندگی علمی پژوهشگران است. از آنجایی که شروع هر کاری سخت است، خواندن راهنما و آموزشی که حرفه‌ای‌های کار آماده می‌کنند، راهگشا خواهد بود. در این مطلب قصد داشتیم یکی از کاملترین مطالب را در آموزش مقاله نویسی برای شما آماده کنیم. نحوه نوشتن مقاله در این مطلب بر اساس متد الزویر توضیح داده شده است. با ما با آموزش مقاله نویسی گام به گام همراه باشید.

با توجه به این که ما پیشتر مطالب متنوعی در بحث آموزش مقاله نویسی منتشر کرده‌ایم، سعی کردیم به اکثر مطالب قبلی در این پست جامع لینک بدهیم. مطالعه مطالب موجود در لینک‌ها را نیز از دست ندهید.

دسترسی سریع به مطالب این پست:

• ۶ گام پیش از شروع نوشتن مقاله
• مراحل تنظیم مقاله، نحوه نوشتن مقاله در ۱۱ مرحله
  1. آماده کردن جداول و ارقام
  2. نوشتن روش‌ها
  3. گزارش نتایج
  4. نوشتن بحث
  5. نوشتن نتیجه‌گیری واضح
  6. نوشتن مقدمه جذاب و متقاعدکننده
  7. نوشتن چکیده
  8. نوشتن عنوان دقیق و توصیفی
  9. ایجاد کلمات کلیدی مقاله برای فهرست‌سازی
  10. بخش سپاس‌گزاری مقاله
  11. گزارش منابع و مآخذ

۶ گام پیش از شروع نوشتن مقاله

 

۱. فکر کنید چرا می‌خواهید مقاله را منتشر کنید (آیا قابل‌انتشار است)؟

باید در آغاز تحقیق‌‌، هنگامی که درباره‌ی فرضیات خودتان تحقیق می‌کنید، فکر کنید که چرا می‌خواهید کارتان را منتشر کنید. سپس باید بررسی کنید که آیا فرضیات و طرح یا آزمایش قابل‌انتشار هستند یا خیر. از خودتان بپرسید:

• آیا کار تازه و جذابی انجام داده‌ام؟
• آیا کارم به موضوع داغ فعلی ربط مستقیمی دارد؟
• آیا راه‌حل‌هایی برای برخی مسائل دشوار ارائه داده‌ام؟

اگر پاسخ‌هابه تمامی سوال‌ها «مثبت» است، پس می‌توانید تدارکات نوشته‌تان را شروع کنید. اگر جواب سؤالی «منفی» است، شاید بهتر است مقاله‌تان را به نشریه‌ی محلی یا نشریه‌ای با ضریب تأثیر پائین‌تر عرضه کنید.

۲. درباره‌ی نوع مقاله تصمیم بگیرید.

از لحاظ نوع مقاله دست‌کم سه گزینه پیش رو دارید:

1. مقالات کامل یا ابتکاری، مهم‌ترین مقالات پژوهشی هستند.
2. لترها یا مقالات کوتاه معمولاً برای انتقال فوری و اولیه‌ی پیشرفت‌های مهم و ابتکاری منتشر می‌شوند.
3. مقاله‌های مروری پیشرفت‌های اخیر درباره‌ی موضوع داغ مشخصی را به صورت چکیده بیان می‌کنند و بر نکات مهمی تأکید می‌کنند که قبلاً گزارش شده‌اند و اطلاعات جدیدی عرضه نمی‌کنند. معمولاً به دعوت سردبیر نشریه ارائه می‌شوند.

۳. نشریه‌ی هدف‌تان را انتخاب کنید.

چگونگی انتخاب نشریه‌ی مناسب برای کارتان سؤال رایجی است. با پخش و پلا کردن مقاله بین نشریه‌های فراوان به صورت همزمان وارد قمار نشوید. مقاله را فقط یک بار عرضه کنید و منتظر پاسخ داوران باشید.

رایج‌ترین راه انتخاب نشریه‌ی مناسب این است که نگاهی به مقاله‌هایی بیندازید که برای تهیه‌ی مقاله خود به سراغ آنها رفته‌اید. احتمالاً اغلب آنها در یک یا دو نشریه متمرکز هستند. آخرین شماره‌های هر نشریه‌ی درخور را بخوانید (حتی در حال چاپ) و از موضوعات داغ و انواع مقالات پذیرفته شده سر دربیاورید.

نرخ بالای رد مقاله از سوی نشریه‌ها را هم مدنظر داشته باشید (مثلاً، نشریه نیچر ۹۰% مقالات را رد می‌کند) و اگر پژوهش شما چندان بحث‌برانگیز نیست، روی نشریه‌های کم‌ادعاتر با ضرایب تأثیر پایین‌تر تمرکز کنید. می‌توانید ضریب تأثیر نشریه را  از طریق Science Gateway بیابید.

۴. به شرایط نشریه در راهنمای نویسندگان توجه کنید.

بعد از انتخاب نشریه‌ برای ارسال مقاله‌تان، به وب‌سایت مجله بروید و راهنمای نویسندگان را دانلود کنید و بارها و بارها دستورالعمل‌ها را بخوانید!

راهنمای نویسندگان معمولاً حاوی دستورالعمل‌های ویرایشی دقیق، آئین‌نامه‌های ارسال مقاله، دستمزدهای انتشار دسترسی باز و کپی‌رایت و دستورالعمل‌های اخلاقی است. نحوه نوشتن مقاله در آن‌ها به خوبی توضیح داده شده است و به نوعی آموزش مقاله نویسی رایگان است. باید راهنمای نویسندگان را در مقاله خودتان، حتی در اولین پیش‌نویس، به کار ببندید و از آرایش مناسب متن، نقل منابع و مأخذ، فهرست علائم و اختصارات، ارقام و جداول و غیره، استفاده کنید.

۵. به ساختار مقاله توجه کنید.

هر نشریه‌ای ممکن است قالب خاصی برای نگارش مقاله داشته باشد، پس خیلی مهم است که به راهنمای نویسندگان رجوع کنید. با وجود این، به طور کلی، اغلب آنها از ساختار مشابهی تبعیت می‌کنند:

• بخشی که امکان فهرست‌سازی و جست‌وجوی موضوعات، مقاله را آموزنده، جذاب و کارآمد می‌سازد. این بخش از عنوان، نویسندگان (و دانشگاه‌ها یا سازمان وابسته)، چکیده و کلمات کلیدی تشکیل می‌شود.
• بخشی که حاوی متن اصلی است، که معمولاً به این قسمت‌ها تقسیم می‌شود: مقدمه، روش‌ها، نتایج، بحث و نتیجه‌گیری.
• بخشی که شامل سپاسگزاری، منابع و مأخذ و مطالب تکمیلی یا ضمائم است.

۶. اصول اخلاقی نشر را برای اجتناب از تخلفات بفهمید.

یکی از بدترین مسائل در علم سرقت ادبی است. سرقت ادبی می‌تواند به عواقب وخیمی، از نظر حرفه‌ای و حقوقی، منجر شود. تخلفات عبارتند از جعل و تعریف داده‌ها، استفاده‌ی نامناسب از اشخاص مورد آزمایش و حیوانات در تحقیق و استفاده از ایده‌ها یا عبارت‌پردازی نویسنده‌ی دیگر بدون انتساب مناسب. همچنین ممکن است بدون قصد تخلف از اصول اخلاقی مرتکب این تخلفات شوید. منابع آموزشی عبارتند از بسته‌ی منابع اصول اخلاقی نشر (PERK) منتشر شده توسط کمیته‌ی اصول اخلاقی نشر (COPE) و اصول اخلاقی در وبسایت نشر و پژوهش الزویر.

وقتی مقاله خود را آماده می‌کنید، چند اصل اساسی است که همیشه باید به خاطر داشته باشید:

• کارتان را گرامی بدارید (اگر خودتان اهمیت ندهید، نشریه چرا باید اهمیت بدهد؟)
• موفقیت هیچ دستور پخت سری ندارد (فقط چند قاعده‌ی ساده، جانفشانی و سخت‌کوشی).
• داوران مقاله همگی دانشمندان پرمشغله‌ای هستند، درست مثل شما. برای صرفه‌جویی در وقت‌شان، کارها را ساده کنید.

پردیس فناوری کیش_طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_گروه مهندسی شیمی

هر چند ايرانيان در استفاده از گاز و ديگر مشتقات نفتي بر ديگر اقوام جهان پيشي داشته اند اما نخستين اسناد
تاريخي استفاده اصولي از گاز در ايران به زمان قاجاريه و سلطنت ناصرالدين شاه مربوط مي شود. هنگامي كه
ناصرالدين شاه در سال 1873 ميلادي به لندن سفر كرده بود، چراغ هاي گازي كه روشني بخش معابر بودند، تعجب وي را برانگيخت و پس از بازگشت به ايران دستور احداث و استفاده از كارخانه چراغ گاز را صادر كرد.

از سال 1908 ميلادي كه نخستين چاه نفت ايران در مسجد سليمان به نفت رسيد، به علت بعد مسافت بين منابع توليد و نقاط مصرف و بالا بودن هزينه سرمايه گذاري و پايين بودن مصرف كه تنها محدود به مناطق جنوب مي شد، حجم زيادي از گازهاي همراه، سوخته و به هدر مي رفت اما تدريجا كه يكي پس از ديگري منابع نفت كشف، استخراج و به بهره برداري مي رسيد.

مصارف گاز در ایران:

استفاده از گاز طبيعي براي تأمين سوخت و مصارف منازل سازماني در مناطق نفت خيز از جمله مسجد سليمان، آغاجاري، هفتگل و آبادان مورد توجه قرار گرفت و در كنار فعاليت هاي اصلي توليد، انتقال و پالايش نفت خام در نواحي جنوبي ايران، فعاليت هاي محدودي براي تهيه و به عمل آوردن گاز طبيعي توسط شركت هاي عامل انجام مي شد.

در ايران، در ابتدا فقط نفت استخراج مي شد، در حالي كه همراه آن مقدار زيادي گاز هم توليد مي گرديد.
همانطور كه قبلا هم اشاره شد از 1910 تا دهه 1960 گازهاي توليد شده به همراه نفت عمدتا سوزانده مي شد. در اوايل دهه 60 ميلادي طي قراردادي در مقابل احداث كارخانه ذوب آهن توسط روسيه در ايران، گازهاي همراه نفت استخراج شده با خط لوله به روسيه منتقل شد. در واقع، به مدت 50 سال اين گازها مي سوخت و از آن استفاده اي نمي شد.

آغاز صادرات:

اما پس از آن و همزمان با صادرات به روسيه، براي اولين بار، گازهاي توليدي همراه نفت، در شيراز مورد استفاده قرار گرفت. در واقع، كارخانه سيمان شيراز اولين كارخانه اي بود كه گازي شد و به تدريج گازكشي به ساير شهرهاي ايرانشكل گرفت.

بدين ترتيب، گازي كه 50 سال مي سوخت و هدر مي رفت، وارد شبكه گاز رساني كشور و خانه هاي
مردم گرديد. اين وضعيت تا زماني كه ميادين مستقل گازي كشف نشده بودند و گاز تنها از ميادين نفتي استخراج
مي شد، طبيعي بود. با كشف ميادين مستقل گازي نظير كنگان و پارس، ضروري بود تا اين تفكيك مسئوليت ها درمورد استخراج گاز بين شركت ملي نفت و شركت ملي گاز انجام شود.

مقدمات تاسیس شرکت ملی گاز:

به عبارت ديگر، بايد شركت ملي نفت مسئول توليد، استخراج، تجارت و صادرات نفت و شركت ملي گاز، مسئول توليد، تجارت و صادرات گاز باشد. در حدود 40 سال قبل، سياست هاي شركت ملي نفت ايران موجبات فني و اقتصادي را براي مهار كردن گازهاي همراه و جمع آوري و پالايش، انتقال و فروش آنها فراهم آورد. پس از مطرح شدن بحث فروش گاز به خارج، مطالعات گسترده اي انجام شد اجرا و بهره برداري شد.

به سبب آنكه ضرورتا مي بايست كليه امور IGATI و پروژه خط لوله سراسري اول موسوم به مرتبط به گاز در يك سازمان متشكل مي شد تا پاسخگوي مسئوليت ها و اهداف آينده باشد و از طرفي بر اساس توافق كلي بين ايران و شوروي سابق در سال 1344 در زمينه توسعه همكاري هاي اقتصادي منجر به امضاء پروتكلي در دي ماه همان سال شد كه زمينه ساز صدور گاز ايران مطرح و تأسيس شركت ملي گاز ايران در اسفند ماه 1344 تصويب شد.

پردیس فناوری کیش_طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_گروه مهندسی شیمی

 

تاريخچه استفاده از گاز طبيعي به ساليان دور بر مي گردد. زماني كه گاز به صورت طبيعي از روزنه هاي موجود
به سطح زمين راه مي يافت و در اثر حوادث طبيعي و يا عبور كاروان ها، آتش مي گرفت. اين موضوع باعث شده بود كه طبق خرافات اين مناطق را شيطاني تلقي كرده و از آن دوري كنند.

منابع در ایران:

اما از شواهد تاريخي مي توان به اين واقعيت پي برد كه ايرانيان از زمان هاي خيلي قبل و در آتشكده هاي زرتشتي از گاز استفاده مي كردند. به عنوان مثال وجود بقاياي آتشكده ها و معابد نظير آتش جاوداني نزديك كركوك كه به مشعل بخت النصر مشهور بود، در نزديكي مخزن گاز طبيعي قرار داشت. همچنين معابد زرتشتيان در نزديكي مسجد سليمان و روايات تاريخي از آتشكده آذرگشسب در آذربايجان، همگي گواه همين مدعاست.

ايرانيان باستان بنا به اقتضاي فرهنگ مذهبي خويش وجود آتش را گرامي مي داشتند. و در جهت پايداري آن مي كوشيدند. در فلات مركزي و جنوبي ايران و در مناطقي كه جنگلهاي انبوه وجود داشت براي روشن نگاه داشتن آتش مقدس از امكانات ديگري به جزء چوبهاي جنگلي استفاده مي بردند و طبيعت اين مناطق با ذخاير فراوان زير زمين اين تلاش را آسان مي نمود . متاسفانه در زمان حمله اسكندر مقدوني بسياري از آتشكده ها و همچنين متون تاريخي ما از بين رفت و دقيقا مشخص نيست كه استفاده از گاز همراه با استفاده از نوعي تكنولوژي بوده و يا به صورت اوليه.

منابع در اروپا:

در اروپا يك مخترع اسكاتلندي به نام ويليام مرداك نخستين كسي بود كه دريافت از گاز به عنوان يك منبع انرژي مي توان آسان تر از زغال سنگ استفاده كرد. زيرا هم امكان انتقال آن از طريق لوله كشي وجود داشت و هم آنكه به راحتي قابل كنترل بود. در سال 1772 ويليام مرداك توانست با استفاده از انرژي گاز، روشنايي خانه خود را تأمين كند.

نخستین آزمایشات بر گاز:

و در سال 1779 فردي به نام فيليپ لبون نخستين آزمايش خود را به روي گازي آغاز كرد كه در اثر حرارت دادن خاك اره و زغال سنگ به دست مي آمد. وي روش تقطير گاز حاصل از چوب را به ثبت رساند. با اين وصف دولت فرانسه از پذيرش نظريه و ديدگاه فيليپ لبون در استفاده از گسترش نظام روشنايي گازي امتناع كرد تا اينكه در سال 1807 وينسور براي اولين بار روش ايجاد روشنايي گازي در خيابان هاي لندن را به نمايش گذاشت.

دراوايل كار براي گازرساني از لوله هاي چوبي استفاده مي شد و به مرور لوله هايي مانند لوله توپ هاي جنگي نيروي دريايي جايگزين آنها شد. در سال 1819 در لندن حدود 482 كيلومتر لوله كشي وجود داشت، كه گاز مورد نياز حدود 50 هزار مصرف كننده گازي را تأمين مي كرد. در همين سالها فعاليت هاي مختلف براي استفاده از گاز در صنعت آغاز مي شود.

اولین استفاده از گاز طبیعی:

طبق اسناد و شواهد، از گاز طبيعي به صورت تجاري اولين بار در سال 1821 براي روشنايي شهر فردوني ايالت
نيويورك در آمريكاي شمالي استفاده شد. در اين زمان زغال سنگ 1% وهيزم 99 % انرژي مورد نياز مردم را تامين مي كرد. در ادامه قرن 19 ميلادي، از گاز به خاطر عدم وجود زيرساخت هاي لازم به صورت پراكنده استفاده مي شد. 
 برگرفته از منابع سايت رسمي شركت محترم ملي گاز ايران

 به عنوان مثال تا سال 1900 ميلادي فقط 1 ميليارد متر مكعب گاز در آمريكا استخراج شده بود. در سال 1883 اولين خط انتقال لوله اي گاز در شهر پيتزبورگ ساخته شد و هر چند استفاده از نفت و گاز به عنوان مواد تامين كننده انرژي هنوز %1 از نياز آن روز مردم آمريكا را تامين مي كرد اما ساخت اين خط لوله باعث افزايش استفاده از آنها شد.

نفت در قرن 20ام:

تا سال 1930 صنعت گاز به شكل چند رشته خط انتقالي گاز غير مرتبط خلاصه مي شد سپس در شهرهاي مختلف آمريكا چند شركت گازي تشكيل شد كه راه افتادن جنگ قيمت ها فقط يكي از آنها باقي ماند.
بنابراين زمان استخراج و استفاده از گاز طبيعي به عنوان سوخت به شكل امروزي به اوايل قرن بيستم ميلادي بر
مي گردد كه آمريكا در اين زمينه نقش تعيين كننده اي را ايفا كرد و تا سال 1930 ميلادي 90 % از استخراج جهاني گاز را به خود اختصاص داده بود. البته تا اين زمان در انگلستان هم كارهايي در اين زمينه انجام گرفته بود به عنوان مثال 1046 شركت گازي كه بخشي خصوصي و بخش ديگري دولتي بودند تاسيس شده بود.

در ژاپن هم كه منابع گازي محدودي دارد 245 شركت مختلف بودند كه گاز را به صورت جداگانه استخراج و يا سنتز مي كردند. در روسيه كه الآن به همراه آمريكا در صف اولين توليد كننده هاي گاز قرار دارند با وجود دانشمندان معروفي چون مندليف كه از بنيانگذاران اين صنعت محسوب مي شوند و تحقيقات وسيعي در اين زمينه انجام داده بودند ، اين صنعت تنها بعد از جنگ جهاني دوم رونق پيدا كرد.

پرديس فناوري كيش-طرح مشاوره متخصصين صنعت و مديريت-گروه اموزش

امروزه در مورد کلاس آنلاین و آموزش الکترونیکی زیاد می شنویم. شرکت ها و سازمان ها در پی راه اندازی نرم افزار آموزش مجازی LMS هستند تا سیستم آموزش سازمانی خودشان را به بهترین شکل ممکن توسعه دهند. دانشگاه ها و مدارس سامانه هاس آموزش الکترونیکی راه اندازی می کنند. ویدئو کنفرانس و سیستم وبینار، نیز مانند بسیاری از ابزارهای آموزش مجازی، یک نرم افزار برگزاری دوره های آموزش از راه دور و اموزش انلاین است. امروزه تدریس انلاین، کلاس انلاین و سامانه وبینار از ابزارهای مهم سیستم مدیریت یادگیری الکترونیکی به شمار می روند.ویدئو کنفرانس و سیستم وبینار، نیز مانند بسیاری از ابزارهای آموزش مجازی، یک نرم افزار برگزاری دوره های آموزش از راه دور و اموزش انلاین است. امروزه تدریس انلاین، کلاس انلاین و سامانه وبینار از ابزارهای مهم سیستم مدیریت یادگیری الکترونیکی به شمار می روند.

مجموعه ماتوانايي برگزاري كلاسهاي انلاين همزمان و غير همزمان را داراميباشد در رشته هاي متفاوت جهت اطلاعات بيشتر به سايت www.kishindustry.ir مراجعه فرماييد

انواع کلاس آنلاین

افراد شرکت کننده در یک کلاس آنلاین شامل دانش آموزان و یک یا چند مدرس است. از این لحاظ کلاس آنلاین به دو دسته تقسیم می شوند. کلاس آنلاین بدون نظارت، کلاس آنلاین با نظارت.

کلاس آنلاین بدون نظارت

 یک کلاس آنلاین همیشه نیاز به یک معلم فعال که بر دانش آموزان و فعالیت های آن ها نظارت داشته باشند ندارد. در این صورت، دانش آموزان می توانند خودشان با سرعت خودشان یاد بگیرند و مربی تنها آن ها را ارزیابی کند. گاهی اوقات هم کلا هیچ مدرسی وجود ندارد. این نوع کلاس آنلاین، یک کلاس آنلاین بدون نظارت نامیده می شود که در آن ها دانش آموزان با مواد آموزشی آماده شده و بدون کمک مدرس به یادگیری می پردازند، که اساسا یک دوره آموزش الکترونیکی خصوصی می باشند که ممکن است آزمون آنلاین خودکار داشته باشند. این مدل، رایج ترین کلاس آنلاین است که در آن، به دانش اموزان تنها یک پاورپوینت ارائه می شود که مطالعه کنند یا یک آموزش ویدئویی تماشا کنند. با این تفسیر، یوتیوب یک مجموعه وسیع از کلاس آنلاین است، حتی اگر به این نام شناخته نشود

.مجموعه ماتوانايي برگزاري كلاسهاي انلاين همزمان و غير همزمان را داراميباشد در رشته هاي متفاوت جهت اطلاعات بيشتر به سايت www.kishindustry.ir مراجعه فرماييد

انواع کلاس آنلاین

افراد شرکت کننده در یک کلاس آنلاین شامل دانش آموزان و یک یا چند مدرس است. از این لحاظ کلاس آنلاین به دو دسته تقسیم می شوند. کلاس آنلاین بدون نظارت، کلاس آنلاین با نظارت.

کلاس آنلاین بدون نظارت

 یک کلاس آنلاین همیشه نیاز به یک معلم فعال که بر دانش آموزان و فعالیت های آن ها نظارت داشته باشند ندارد. در این صورت، دانش آموزان می توانند خودشان با سرعت خودشان یاد بگیرند و مربی تنها آن ها را ارزیابی کند. گاهی اوقات هم کلا هیچ مدرسی وجود ندارد. این نوع کلاس آنلاین، یک کلاس آنلاین بدون نظارت نامیده می شود که در آن ها دانش آموزان با مواد آموزشی آماده شده و بدون کمک مدرس به یادگیری می پردازند، که اساسا یک دوره آموزش الکترونیکی خصوصی می باشند که ممکن است آزمون آنلاین خودکار داشته باشند. این مدل، رایج ترین کلاس آنلاین است که در آن، به دانش اموزان تنها یک پاورپوینت ارائه می شود که مطالعه کنند یا یک آموزش ویدئویی تماشا کنند. با این تفسیر، یوتیوب یک مجموعه وسیع از کلاس آنلاین است، حتی اگر به این نام شناخته نشود.

.مجموعه ماتوانايي برگزاري كلاسهاي انلاين همزمان و غير همزمان را داراميباشد در رشته هاي متفاوت جهت اطلاعات بيشتر به سايت www.kishindustry.ir مراجعه فرماييد

پردیس فناوری کیش_طرح مشاور متخصصین صنعت و مدیریت_گروه هوافضا

مکانیک پرواز چیست؟

مکانیک پرواز بخشی از دانش مکانیک است که به قانون‌های فیزیکی حاکم بر وسائل پرنده مانند هواپیما می‌پردازد.

بر هواپیمائی که در حال پرواز یک‌نواخت و مستقیم است چهار نیرو وارد می‌شود:

1-نیروی پیش‌رانش یا به لاتین ( Thrust) که هواپیما را به جلو می‌برد.

2-نیروی برآ (Lift) ناشی است از شکل بال هواپیما و سرعت هواپیما و همچنین زاویه قرار گیری بال هواپیما نسبت به جریان هوا و هواپیما را به بالا می‌برد.

3-نیروی پسا (Drag) یا نیروی مقاوم هوا که جهت آن رو به عقب هواپیما است و همواره در مقابل نیروی پیش رانش قرار دارد و مقدار آن بستگی به شکل بال هواپیما و سرعت هواپیما و همچنین زاویه قرار گیری بال هواپیما نسبت به جریان هوا دارد.

4-نیروی وزن (W) که هواپیما را به پائین می‌کشاند.و از طریق گرانش زمین میباشد.

جهت نیروهای آیرودینامیکی

نیروی پیشرانش در خلاف جهت نیروی پسا است و نیروی وزن هواپیما در خلاف جهت نیروی برا قرار دارد. اگر نیروی پیش‌رانش بزرگ‌تر از نیروی پسا یا مقاومت هوا نباشد هواپیما دچار واماندگی خواهد شد.

همچنین برای پرواز باید نیروی برآ از نیروی وزن بیشتر باشد تا هواپیما بتواند از زمین بلند شده و پرواز کند. وزن هواپیما ثابت است ولی در شرایط مختلف پرواز نیروهای دیگر (نیروی برا و نیروی پسا و نیروی پیش‌رانش) ممکن است تغییر نمایند.

مثلاً در هنگام اوج گیری که زاویه هواپیما نسبت به افق بیشتر است نیروی پسا هم بیشتر خواهد بود. اگر توان موتور یا نیروی پیش‌رانش نتواند نیروی پسا ایجاد شده در اثر افزایش زاویه پرواز هواپیما را جبران کند، هواپیما دچار واماندگی خواهد شد.

همچنین نیروی برا هم با افزایش سرعت هواپیما افزایش خواهد یافت و با ارتفاع گرفتن هواپیما در اثر رقیق شدن هوا (در صورت ثابت بودن سرعت هواپیما) کاهش می‌یابد.

lift

نیرویی که همواره به سمت بالا وارد میشود و باعث میشود که هواپیما و یا سایر وسایل پروازی به سمت بالا در خلاف نیروی وزن حرکت کنند.

مقدار ان از طریق رابطه زیر بدست می اید:

1/2dv2scl

d:چگالی یا غلظت هوا

v:سرعت

s:مساحت سطح بال

Cl:ضریب مقدار لیفت

بررسی سطوح پروازی از دیدگاه فیزیکی

Leading Edge:لبه جلویی بال

Trailing Edge:لبه پشتی بال

Chord/Chord Line:محور فرضی که از ابتدای بال تا انتهای ان کشیده شده است

Angle of Attack:زاویه بین باد و امتداد خط Chord Line

نمودار تغییرات لیفت بر حسب زاویه حمله

هر چه مقدار زاویه حمله افزایش یابد مقدار لیفت افزایش خواهد یافت.

این مقدار تا نقطه ای به نام Clmax ادامه خواهد یافت.

از این نقطه به بعد با افزایش زاویه حمله مقدار لیفت به سرعت کاهش پیدا خواهد کرد

طبق فرمول با کاهش ضریب لیفت مقدار لیفت نیز کاهش پیدا میکند.

راه های متعددی برای افزایش زاویه حمله موجود است.

از جمله استفاده از فلاپ ها.

مقدار ضریب لیفت همیشه از رابطه زیر بدست می اید:

cl=L/qs=L/1/2DU2S

همواره نیروی وزن برابر است با جرم هواپیما در ثابت گرانش

نیروی تراست یا پیشرانه همواره از طریق موتور هواپیما تولید میشود.

نمودار زیر تغییرات زاویه ی حمله با مقدار لیفت را نشان میدهد. با افزایش زاویه ی حمله تا زاویه استال، با افزایش زاویه ی حمله مقدار لیفت افزایش می یابد.

اما پس از زاویه ی استال، با افزایش زاویه ی حمله مقدار لیفت کاهش می یابد.

مطالعه اتمسفر از دیدگاه مکانیک پرواز

تعریف اتمسفر از دیدگاه مکانیک پرواز

اتمسفر عبارتست از توده ی گازی شکل اطراف زمین، که بخش نزدیک به زمین آن میتواند نیروی بالابر لازم جهت جبران وزن و صعود هواگردها را فراهم نماید.

اهمیت دیگر اتمسفر زمین اکسیژن لازم جهت احتراق در موتورهای هواسوز می باشد.

مواد تشکیل دهنده هوا عموما گازی هستند و شامل موارد زیر است:

نیتروژن

اکسیژن

آرگون

دی اکسید کربن

گازهای دیگر

هوا یک گاز کامل در نظر گرفته میشود، که تحت اثر جاذبه ی زمین و حرکت های مولکولی گاز رفتار میکند.

چگالی و فشار هوا با افزایش ارتفاع از سطح زمین کاهش می یابد.

ادامه دارد…

پردیس فناوری کیش_طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_گروه مهندسی شیمی

طیف سنجی جذب اتمی (AAS)

 

مقدمه

اسپکتروسکوپی جذب اتمی (AAS) تکنیکی برای شناسایی و اندازه گیری ترکیبات عنصری یک نمونه از طریق مطالعه انر‍ژی تابشی به وسیله اتم ها است. در این سری از مقالات قصد داریم در مورد اسپکتروسکوپی جذب اتمی (AAS) ، اجزای این میکروسکوپ، قانون حاکم بر آن (قانون بیر-لامبرت)، انواع این میکروسکوپ و خطاهای ایجاد شده در آن بحث کنیم. در طیف‌سنجی به صورت مطالعه برهمکنش بین نور و ماده تعریف می‌شود به مطالعه ماده و خواص آن، با بررسی نورجذب شده از ماده مورد نظر می پردازد. اساس این روش بر این اصل استوار است که میزان پرتوی جذب شده هنگام عبور از نمونه، متناسب با غلظت عنصر مورد نظر است. این روش توانایی آنالیز حدود ۷۵ عنصر فلزی و شبه فلزی را دارا است. ولی توانایی آنالیز مواد غیر فلزی را بصورت مناسب ندارد.

اسپکتروسکوپی جذب اتمی (AAS) در زمینه های مختلف علمی، تحقیقاتی و تشخیصی مانند بیوشیمی، بهداشت محیط، زمین شناسی، داروسازی، شیمی، پزشکی به کار برده می شود. اجزای تشکیل دهنده محصولات اسپکتروسکوپی جذب اتمی (AAS)یا Atomic Absorption Spectroscopy شامل منبع تابش ، مونوکروماتورها و فیلترها ، اتمایزرها ، دتکتورها و نمایشگر خروجی می باشد. در اسپکتروفتومتر جذب اتمی AAS ، عنصر مورد نظر باید اتمیزه شده و سپس در مسیر پرتوهای خروجی از منبع تابش قرار گیرد. باتوجه به میزان جذب می توان مقادیر عناصر فلزی و شبه فلزی را در ترکیبات مختلف اندازه گیری نمود.

اساس کار اسپکتروسکوپی جذب اتمی (AAS)

اساس این تکنیک، استفاده از دستگاه جذب برای ارزیابی غلظت آنالیت در نمونه است؛ لذا نیازمند رابطه‌ای بین میزان نور جذب شده توسط نمونه و غلظت نمونه هستیم که همان قانون بیر لامبرت است. به طور خلاصه الکترون‌های اتم‌ها با جذب طول موج مشخصی (انرژی) می‌توانند به سطوح بالاتر انرژی بروند و برای مدت کوتاهی به حالت برانگیخته در بیایند. می‌دانیم که این مقدار انرژی جذب شده برای هر اتم با اتم دیگر متفاوت است. به زبان دیگر هر عنصری فقط به یک طول موج مشخص پاسخ می‌دهد. باریک بودن پرتو نور در این روش موجب می‌شود تا انرژی خاصی تولید شود و این روش بسیار دقیق و انتخاب پذیر باشد. هنگامی که اتم برانگیخته به حالت پایه برمی‌گردد طول موج مشخصی از خود ساطع می‌کند با اندازه‌گیری میزان جذب نمونه و رسم منحنی کالیبراسیون و قانون بیر لامبرت پی به میزان مجهول در نمونه می‌بریم.

آشنایی با دستگاه اسپکتروسکوپی جذب اتمی (AAS)

این دستگاه دارای ۵ قسمت اساسی است: ۱. منبع تابش ۲. اتم ساز ۳. مونوکروماتور ۴. دتکتور ۵. ثبات منبع تابش از مهمترین خصوصیاتش توانایی تولید باریکه‌ای از تابش با توان کافی و پایدار است. منابع در این روش باید خطی باشند مثل هالو کاتد لامپ‌ها hollow cathode lamps.

 

منبع تابش

هر منبع تابش (Radiation Source) باید بتواند خط طیفی (طول موج) عنصر مورد نظر را نشر کند، از شدت طیفی بالایی در مرکز طیف خطی عنصر برخوردار باشد، هدایت نوری بالایی داشته باشد و شدت تابشی آن در زمان طولانی ثابت باشد. به عبارتی دیگر منبع تابشی باید توان تولید باریکه ای از تابش با توان کافی و پایدار برای آنالیت مورد نظر را داشته باشد.

لامپ های کاتدی توخالی( HCL,Hallow cathode lamp) متداول ترین منابع تابشی هستند. این لامپ ها معمولا از یک کاتد توخالی استوانه ای از جنس عنصر مورد نظر می باشد. اعمال پتانسیل بین دو الکترود سبب یونش گاز و در نتیجه ایجاد جریان می شود. توخالی بودن کاتد سبب تجمع بیشتر الکترون ها و افزایش شدت نور تولیدی می شود. کاتیون های گازی با انرژی جنبشی مناسب سبب کندن تعداد اتم های فلزی از سطح کاتد می شوند و ابر اتمی تشکیل می شود که بخشی از آنها در حالت تهییج طیف نشری مشخصه فلز را نشر می کنند. عموما بیشتر این لامپ ها تک عنصری هستند یعنی جنس کاتد آنها فقط شامل یک عنصراست. اما گاهی ازعناصری مناسب برای ساخت یک آلیاژ کاتدی استفاده می شود که در این صورت، یک لامپ برای اندازه گیری دویا چند عنصر نیز به کار برده می شود.

 

شدت نشر به مقدار زیادی تحت تاثیر دما قرار می گیرد. به همین علت اتم سازها، نقش بسیار تعیین کننده ای در  آنالیز و اندازه گیری های طیف سنجی نشر اتمی دارند. اتم سازها در روش های نشری ضمن حلال زدایی، تبخیر و اتمی کردن نمونه، وظیفه تهییج اتم ها را نیز بر عهده دارند و بنابراین به عنوان منبع تابش نیز عمل می کنند. طیف سنجی نشر اتمی بر اساس منابع تهییج به چند دسته کلی زیر تقسیم می شوند:

• طیف سنجی نشر اتمی شعله

• طیف سنجی نشر اتمی پلاسما

• طیف سنجی نشر اتمی قوس و جرقه

• طیف سنجی نشر اتمی تخلیه تابش

انواع لامپ های منبع تابش در اسپکتروسکوپی جذب اتمی (AAS)

لامپ تخلیه بدون الکترود (Elrctrodeless Discharge Lamps, EDL) از منابع تابشی دیگری هستند که شدت نوری تا دوبرابر HCL فراهم می کنند و پهنای باند باریک تری دارند. EDL شامل یک لوله کوارتزی حاوی گاز بی اثر آرگون و مقادیر کمی از فلز یا نمک فلزی عنصر موردنظر است. در این لامپ هیچ الکترودی استفاده نشده ولی در عوض به یک منبع فرکانس رادیویی یا ماکروویو برای تهییج و یونیزه کردن اتم های آرگون نیاز است. شتاب اتم های یونیزه آرگون در میدان رادیویی و برخورد آنها با فلز سبب تولید اتم های آزاد فلز می گردد.

لامپ های EDL به زمان بیشتری برای پایدار شدن نیاز دارند و به اندازه HCL قابل اعتماد نیستند. تعداد کمی (در حدود پانزده فلز) از این نوع لامپ به صورت تجاری موجود هستند. برای فلزاتی مانند ارسنیک (As)، کادمیوم (Cd) و سلنیوم (Se) به خاطر شدت نور بیشتر حد تشخیص بهتری از HCL فراهم می کند.

اتم ساز

جذب نور نشرشده از منبع تابش توسط اتم های آزاد یک عنصر در حالت گازی صورت می گیرد. وظیفه اصلی یک اتم ساز (Atomizer) تولید اتم های آزاد مولکول ها یا یون های موجود در نمونه است. این قسمت برای دستگاه AAS بسیار با اهمیت است زیرا حساسیت اندازه گیری مستقیما با اتمی شدن آنالیت در نمونه و در نتیجه کارایی اتم ساز متناسب است.

روش های اتمی کردن متفاوتی تاکنون ارائه شده است. براساس نوع اتم ساز اسپکتروسکوپی جذب اتمی (AAS) به زیرمجموعه هایی تقسیم می شود که متداول ترین آنها اسپکتروسکوپی جذب اتمی (AAS) شعله و اسپکتروسکوپی جذب اتمی (AAS) الکتروترمال هستند.

مونوکروماتور

به طور کلی یک مونوکروماتور یا تکفام ساز (Monochromator) پرتو چندفام را به پرتو تک فام تبدیل می کند. این عمل معمولا با استفاده از منشور (Prism) و توری یا گریتینگ (Grating) صورت می گیرد. وظیفه اصلی مونوکروماتور دراسپکتروسکوپی جذب اتمی (AAS) جداسازی طول موج موردنظر (تابش رزونانسی عنصر کاتدی) از بقیه خطوط نشری ست که مواد موجود در کاتد یا گاز پرکننده منبع تابشی از خود ساطع می کنند.

قدرت جداسازی مونوکروماتور در  AAS چندان مهم نیست چون استفاده از منبع تابش ویژه هر عنصر فلزی این روش را تا حد زیادی گزینش پذیر کرده است. در هر صورت عرض شکاف های خروجی و ورودی به منظور افزایش حساسیت پهنای باند مناسب و مزاحمت های طیفی باید بهینه شوند.

آشکارساز

آشکارسازها (Detector) سیگنال نوری را در یک طول موج ویژه اندازه گیری می کنند. به این صورت که شدت نور دریافت شده از مونوکروماتور را به انرژی الکتریکی تبدیل می کنند. رایج ترین آشکارساز مورد استفاده در اسپکتروسکوپی جذب اتمی (AAS)، لوله های فوتو تکثیر کننده (Photomultiplier tube, PMT) هستند. اساس کار PMT بهره گیری از پدیده فوتوالکتریک است که در آن الکترون بعد از جذب انرژی، یک پرتو الکترومغناطیس از خود گسیل می کند. توانایی آشکارسازی PMT در محدوده نور مریی، ماورا بنفش و مادون قرمز نزدیک (۲۰۰ تا ۸۰۰ نانومتر)  قرار دارد.

آشکارساز PMT از یک لوله شیشه ای خلاء که در آن فوتوکاتد و به دنبال آن چندین دینود (Dynode) قراردارد، تشکیل شده است. فوتوکاتد با موادی که به راحتی یونیده می شوند، پوشیده شده است. این مواد معمولا مخلوطی از فلزات قلیایی مانند آلیاژ سزیم-انتیموان، که با برخورد نور الکترون گسیل می کنند، هستند. سپس این الکترون های گسیل شده بسوی یک دینود شتاب داده می شوند. با برخورد الکترون با دینود، الکترون های ثانویه ای با ضریب مشخص تولید می شود. هدایت الکترون های تولید شده در دینود اول به دینود دوم، که پتانسیل بیشتری دارد، سبب تولید تعداد بیشتری الکترون آزاد می شود. معمولا در هرPMT  تا ۱۰ دینود استفاده می شود که چون به صورت متوالی تعداد الکترون ها در هر دینود افزایش می یابد در نهایت حتی از سیگنال های ضعیف نیز پالس بلندی تولید می شود.

ثبات

برای خواندن سیگنال نیاز به صفحه نمایشی ست که بتواند اطلاعات رسیده از دستگاه را پردازش کند. وسایل بازحوانی (readout devices) دستگاه های الکترونیکی هستند که داده های حوزه الکتریکی را به اطلاعات قابل فهم برای مشاهده کننده فراهم می کنند. داده های آنالوگ جمع آوری شده با این دستگاه توسط یک مبدل (transducer) به فرمت دیجیتالی تبدیل می شوند که سپس این سیگنال به صورت دنباله ای از علامت یا اعداد در یک ثبات نمایش داده می شود. ثبات ها به شکل های مختلف پرینتر، شمارنده های دیجیتالی،  صفحه نمایش کامپیوتر و پانل های ال سی دی موجود می باشند.

در این دستگاه نور از یک منبع مناسب به نام هالو کاتد لامپ تولید و از سیستم تک رنگ کننده به یک آشکار ساز جهت داده می شود. از انجایی که هر اتم طول موج خاصی را جذب می کند برای اندازه گیری هر عنصر منبع نورهمان عنصر بکار می رود. نمونه مورد نظر در حلال خاصی بصورت محلول در آمده و توسط شعله , کوره گرافیتی و یا سیستم هیدرید به اتم آزاد و خنثی تبدیل میشود. پس از عبور پرتوی تک رنگ , مقداری از این پرتو توسط اتم های آزاد جذب می شود و از شدت آن کم می گردد. آشکارساز مقدار نور جذب شده به وسیله نمونه را با اندازه گیری شدت نور قبل و بعد از خروج از نمونه اندازه گیری می کند .با محاسبه مقدار پرتوی جذب شده توسط آشکارساز و به وسیله منحنی های کالیبراسیون میتوان غلظت عنصر مجهول در محلول را محاسبه کرد.این تکنیک ساده بوده و از دقت, صحت, تکرارپذیری و سرعت بالایی برخوردار است.

مراحل آنالیز اسپکتروسکوپی جذب اتمی (AAS)

1. نمونه ها برای آنالیز باطیف سنج جذب اتمی ابتدا می بایست به صورت محلول هموژن شفاف در آیند.

2. یک محلول بلانک یا شاهد باید تهیه گردد. یعنی حلالی با مقدار صفر از عنصر مورد آنالیز با جذب اتمی.

3. یک سری از محلول های استاندارد می بایست تهیه گردد، این استاندارد ها حاوی غلظت های مشخص ولی متفاوت از عناصر مورد آنالیز می باشند. این استاندارد ها جهت ساخت منحنی کالیبراسیون کاربرد دارند.

4. مقدار محلول بلانک یا شاهد باید توسط دستگاه اتمیک ابزوربشن خوانده شود. این به معنای مقدار جذب صفر برای غلظت هیچ است.

5. همه استاندارد ها یک به یک باید با دستگاه Atomic Absorption خوانده شوند.

6. برای محلول بلانک و دیگر استاندارد ها همراه مقادیر جذب آنها می بایست یک نمونه منحنی کالیبراسیون رسم شود.

7. نمونه مجهول نیز توسط دستگاه جذب اتمی آنالیز شود، براساس مقایسه مقدار جذب این نمونه و مقایسه با مقادیر منحنی کالیبراسیون مقدار جذب نمونه مجهول، معلوم می شود.

پردیس فناوری کیش-طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت -دپارتمان فناوری اطلاعات 

استخراج

مَعدَن‌کاری یا کـان‌گری به عمل استخراج کانی‌های ارزشمند یا دیگر مواد از زمین و معمولاً از معادن گفته می‌شود.

موادی که از این کانسارها به‌دست می‌آید شامل فلزهای پایه، آهن، اورانیوم، زغال‌سنگ، الماس، آهک، نمک، طلا،نقره، پوتاس و موادی از این دست می‌شود. تمامی موادی که امروزه در صنایع و تولید کارخانجات استفاده می‌گردد و به صورت کلی مواد خام اکثر صنایع تولیدی مانند: خودرو، جواهرات و… عمدتا از طریق استخراج از معادن بدست می‌آید.

جهت اطلاعات بیشتر در این ضمینه و مشاوره با برجستگان مربوطه به ما بپیوندید www.kishindustry.ir

تعریف معدن

«معدن» یا «کانسار کانی» یا به صورت خلاصه «کانسار» به جای انباشت طبیعی فلز یا سنگ‌های گوناگون که ارزش اقتصادی داشته باشد می‌گویند. معادن به دو دستهٔ کلی تقسیم می‌شوند:

• ۱. معادن سطحی
• ۲. معادن زیرزمینی
• صنعت معدنکاری با گذشت زمان و افزایش رفاه جامعه، با افزایش تقاضا برای مواد معدنی روبه‌رو است. می‌توان انتظار داشت که این تقاضا در سال‌های آینده شدت بیشتری نیز داشته باشد. به‌‌طوری‌ که در برخی فلزات همچون مس و آلومینیم که از فلزات استراتژیک در صنعت‌اند، نیاز به شناسایی ذخایر جدید یک ضرورت است.

• جهت اطلاعات بیشتر در این ضمینه و مشاوره با برجستگان مربوطه به ما بپیوندید www.kishindustry.ir

• چشم‌انداز بخش معدن

  در کشور ایران منابع معدنی به عنوان یک فرصت برای پیشرفت و توسعه کشورند اما وضعیت صنعت معدنکاری ایران در مولفه‌های مختلف توسعه پایدار، در مقایسه با سایر کشورهای معدنی وضعیت مناسبی ندارد. برای آنکه صنعت معدنکاری بتواند یک صنعت پایدار باشد و نقش خود را در توسعه پایدار ایفا کند، تعریف یک چارچوب کلی و جامع برای آن بسیار مهم است. معادن برای ادامه فعالیت خود در ایران با چالش‌های اساسی در حوزه‌های مختلف مانند محیط زیست، مصرف انرژی، ایمنی و بهداشت روبه‌رو هستند. در این راستا، مدیریت صحیح پساب‌های کارخانه‌های فرآوری، توجه بیشتر به تحقیق و توسعه، سرمایه‌گذاری در زمینه استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، برگزاری دوره‌های بازآموزی برای نیروی کار از راهکارهای مهم برای بهبود وضعیت موجود است.

  همچنین نظر به افزایش مصرف مواد معدنی و نیاز صنعت کشور به فلزات و سایر کانی‌ها، توجه ویژه به روش‌های نوین در اکتشاف ذخایر عمیق و نیز استخراج ذخایر کم عیار از نکات بسیار مهم در راستای دستیابی به توسعه است.

  جهت اطلاعات بیشتر در این ضمینه و مشاوره با برجستگان مربوطه به ما بپیوندید www.kishindustry.ir

  با توجه به مخاطرات زیاد در این صنعت، باید توجه ویژه به اصول آموزشی نیروی کار آن داشت تا صنعت معدنکاری در جامعه به عنوان یک صنعت کم خطر و مبتنی بر فن آوری‌های پیشرفته شناخته شود. در تمام کشورهای توسعه‌یافته و صاحب نام در صنعت معدنکاری، در هنگام تعارض معدنکاری با مولفه‌های توسعه پایدار سعی شده با همکاری تمام دستگاه‌های متولی و نیز معدنکاران به یک راهکار عملی در چارچوب مفاهیم توسعه پایدار دست یابند.

  جهت اطلاعات بیشتر در این ضمینه و مشاوره با برجستگان مربوطه به ما بپیوندید www.kishindustry.ir

پردیس فناوری کیش_طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_گروه مهندسی شیمی

همه چیز درباره طیف سنجی نشر اتمی (AES)

 

مقدمه

طیف‌سنجی نشر اتمی (AES) روشی برای تجزیه و تحلیل شیمیایی است که از شدت نور تابیده شده از شعله، پلاسما، قوس یا جرقه در طول موج ویژه استفاده می‌کند تا مقدار عنصر را در یک نمونه مشخص کند. طول موج خط طیف اتمی در طیف انتشار، هویت عنصر را نشان می‌دهد در حالی که شدت نور تابیده شده با تعداد اتم‌های عنصر متناسب است.

اساس کار طیف سنجی نشر اتمی

اساس روش های طیف سنجی نشر اتمی (Atomic Emission Spectroscopy)  با نام اختصاری AES اندازه گیری شدت نشر یون یا مولکول در حالت گازی است. یون ها یا مولکول های گازی شکل که الکترون های لایه ظرفیت آنها بر اثر گرما، واکنش شیمیایی یا جریان الکتریکی تهییج می شوند، تابش های مشخصی در طول موج های مرئی و ماوراء بنفش دارند. مانند طيف جذبی، در طيف نشری هر عنصر نیز طول موج هاي معينی وجود دارد كه از ويژگی های مشخصه آن عنصر است. يعنی طيف های نشری و جذبی هيچ دو عنصري مثل هم نيست. اندازه گیری تابش نشر شده عنصر مورد نظر کاربرد زیادی در آنالیز کمی و کیفی عناصر فلزی و شبه فلزی دارد. شکل زیر شمای کلی فرایند جذب و نشر اتمی بین دو تراز انرژی را نشان می دهد.

 

شدت نشر خودبخودی تابشی توسط یک اتم از رابطه زیر بدست می آید:

I_em=A_jihν_jiN_{j                                        (1)}

که در آن I_em شدت نور تابشی، A_ji احتمال انتقال برای نشرخودبخودی، h ثابت پلانک، ν_ji فرکانس تابشی و N_j تعداد اتم در حالت برانگیخته است. تعداد اتم های برانگیخته و در نتیجه شدت نشر متناسب با غلظت اتم ها ست. بنابراین رسم شدت نشر بر حسب غلظت یک خط صاف خواهد بود (در غلظت های پایین)..

اگر تعادل ترمودینامیکی برقرار باشد رابطه توزیع بولتزمن برای غلظت اتم ها در حالت برانگیخته و پایه به صورت زیر بیان خواهد شد:

N_j/N_o=(g_j/g_o)e^-Ej/kT                                              (2)

که در آن N_j و N_o تعداد اتم ها در حالت برانگیخته (ترازj ) و تراز پایه، g_j و g_o وزن های آماری این ترازها، Ej اختلاف انرژی تراز برانگیخته و پایه، K ثابت بولتزمن و T دما ( برحسب کلوین) هستند.

در طیف سنجی نشر اتمی، تابش نشر شده توسط اتم های تهییج شده متناسب با غلظت اتم ها ست در صورتی که در جذب اتمی تابش جذب شده به وسيله اتم های تحريک نشده تعيين می شود. تعداد اتم های تهییج شده نسبت نمایی با دما دارد. بنابراین شدت نشر که به تعداد اتم های تهییج شده بستگی دارد به مقدار زيادی تحت تاثير دما قرار می گيرد. در حالی که در طیف سنجی جذب اتمی، که تعداد اتم های تهییج نشده بااهمیت است، شدت جذب مستقيما تحت تاثير دمای اتم ساز قرار نمی گيرد.

دستگاهوری طیف سنجی نشر اتمی

طیف سنجی نشر اتمی از نظر دستگاهوری (Instrumentation) شبیه طیف سنجی جذب اتمی ست جز این که به منبع تابشی در روش نشری نیازی نیست. به همین علت به راحتی با خاموش کردن منبع تابشی (معمولا HCL) می توان یک طیف سنجی جذب شعله را به یک طیف سنجی نشرشعله تبدیل کرد. اما بیشتر روش های نشری به دلیل استفاده از منابع اتمی کننده و تهییجی اختصاصی تری مانند پلاسما، قوس، جرقه و لیزر طراحی های پیچیده تری دارند. اجزا کلی یک طیف سنج نشری در شکل زیر نشان داده شده است.

 

منبع تابش

همان طور که گفته شد تعداد اتم های تهییج شده طبق توزیع بولتزمن نسبت نمایی با دما دارند (رابطه 2). بنابراین شدت نشر به مقدار زيادی تحت تاثير دما قرار می گيرد. به همین علت اتم سازها، نقش بسیار تعیین کننده ای در  آنالیز و اندازه گیری های طیف سنجی نشر اتمی دارند. اتم سازها در روش های نشری ضمن حلال زدایی، تبخیر و اتمی کردن نمونه، وظیفه تهییج اتم ها را نیز بر عهده دارند و بنابراین به عنوان منبع تابش نیز عمل می کنند. طیف سنجی نشر اتمی بر اساس منابع تهییج به چند دسته کلی زیر تقسیم می شوند:

• طیف سنجی نشر اتمی شعله

• طیف سنجی نشر اتمي پلاسما

• طیف سنجی نشر اتمي قوس و جرقه

• طیف سنجی نشر اتمی تخلیه تابش

طیف سنج

همان طور که گفته شد طیف های نشری بسیار پیچیده تر و شلوغ تر از طیف های جذبی هستند. بنابراین طیف سنج (Spectrometer) در نشر اتمی اهمیت بسیار ویژه تری نسبت به روش های جذب دارد. ضمن اینکه همه عناصر موجود در نمونه نیز بعد از تهییج در منبع تابش به طور همزمان طیف نشری خود را منتشر می کنند. بنابراین واضح است که از این روش برای اندازه گیری چند عنصری استفاده شود.

برای طیف سنجی نشر اتمی شعله، که دمای کمتری دارد و برای آنالیز عناصر قلیایی و قلیایی که طیف نشری ساده ای دارند به کار می رود، از فیلتر فومتر برای تفکیک طول موج استفاده می شود.

تفکیک طول موج برای طیف های بسیار پیچیده نشری حاصله از پلاسما، قوس و جرقه الکتریکی که دمای بالاتر دارند، نیاز به وسایل نوری پیشرفته تری دارد. این تجهیزات باید بتوانند تفکیک طول موجی بالا (حداقل 0.01nm)، محدوده دینامیکی گسترده، شناسایی و انتخاب صحیح طول موج، پایداری بالا در برابر تغییرات محیطی و تصحیح زمینه آسانی داشته باشند.

طیف سنج ها در این دستگاه ها شامل تک فام ساز، آشکارساز و یک مبدل هستند. طیف سنج ها بر اساس عملکردشان در تفکیک طول موج و در نتیجه آنالیز عنصری به دو نوع ترتيبی (Sequential) و همزمان (Simultaneous) تقسیم می شوند.

طیف سنج ترتیبی (Sequential spectrometer)

در دستگاه های ترتیبی در هر زمان شدت نشری یک عنصر اندازه گیری می شود یعنی به صورت متوالی و پشت سرهم شدت خط نشری عناصر مورد نظر یک به یک اندازه گیری می شود. طیف سنج های ترتیبی اغلب شامل یک گریتینگ (grating) یا توری هستند که با چرخش کنترل شده طول موج های مورد نظر را به ترتیب بر روی شکاف خروجی متمرکز می کند. در این نوع دستگا ها آشکارساز در هر زمان فقط یک طول موج را اندازه گیری می کند و معمولا هم از آشکار ساز PMT استفاده می شود. برای اندازه گیری چند عنصر دستگاه های ترتیبی زمان بسیار بیشتری برای آنالیز مورد نیار است بنابراین اگرچه این دستگاه ها ساده تر و ارزان تر هستند ولی مصرف نمونه بیشتر و زمان آنالیز بالاتری دارند.

طیف سنج همزمان (simultaneous spectrometers)

طیف سنج های همزمان یا چند کاناله (multichannel) شدت خط نشری همه عناصر مورد نظر در یک زمان اندازه گیری می شود. تابش از میان توری های چند رنگ کننده گذر می کند و روی شکاف هاي گوناگون بازتابانده می شود به گونه اي که هر شکاف طول موج ویژه اي را پدید می آورد. دونوع عمومی دارند: چندرنگ کننده ها (Polychromator) و اسپکتروگراف (Spectrograph). پلی کروماتورها برای اندازه گیری و آنالیز همزمان چند عنصر استفاده شده و از چندین آشکار ساز PMT برای اندازه گیری شدت طیفی استفاده می کنند. عمومی ترین آرایش یا چیدمان یک اسپکترومتر چند کاناله با آشکار ساز PMT به دایره رولند (Rowland circle) معروف است که در شکل زیر به صورت شماتیک نشان داده شده است:

 

اسپکتوگراف ها شامل یک سری آشکارسازهای کوچک فوتوحساس هستند.  این  آشکارسازهای به گونه ای در کنار هم قرار گرفته اند که تمام عناصر یک دسته پرتو پاشیده شده از مونوکروماتور را هم زمان اندازه گیری می کند. دو نوع آشکار ساز دستگاه انتقال بار (Charge transfer devices) شامل دستگاه شارژ تزریقی (Charge-Injection Devices, CID) و دستگاه شارژ جفتی (Charge-Coupled Devices, CCD) از انواع متداول آشکارسازهای مورد استفاده در اندازه گیری های چند کاناله همزمان هستند.

در وسایل انتقال بار برخورد فوتون با سطح دیود تولید جفت های حفره- الکترون می کند. حفره-الکترون های مثبت به طور آزادانه در نیمه هادی نوع P حرکت می کند اما الکترون ها در خارن های ذخیره می شوند. هر خازن دارای یک الکترود کوچک نیز هست که با اعمال پتانسیل مثبت به این الکترود سبب می شود الکترون های تولید شده در زیر لایه عایق به دام بیافتند. با جاگذاری درست الکتردهای فلزی به راحتی یک آرایه دو بعدی ایجاد می شود. تفاوت CCD و CID  در نوع بازخوانی آنهاست. در CCD بازخوانی به صورت انتقال پیاپی بار به آمپلی فایر صورت می گیرد اما در CID بازخوانی با انتقال بار بین الکترودهای مجاور انجام می شود. این سبب می شود نوع CID دسترسی تصادفی سریعتر  و  زمان های انتگرال گیری بیشتری را داشته باشد.

نکات آنالیزی روش های طیف سنجی نشر اتمی

• امکان آنالیز کمی و کیفی عناصر فلزی و شبه فلزی

• برای بیشتر عناصرحد تشخیص در محدوده (g/mL, mg/μL) یا ppm و (g/μL) یا ppb

• امکان اندازه گیری مستقیم نمونه های جامد ( روش قوس و جرقه الکتریکی)

• اندازه گیری هم زمان چند عنصری

• عدم نیاز به منبع تابش نور

• مزاحمت نشری در آنالیزهای کمی

• تجهیرات گرانتر و شرایط اپراتوری پیچیده تر  نسبت به روش های طیف سنجی جذب اتمی