گیاهان مفید برای بیماران دیابتی

پردیس فناوری کیش-طرح مشاوره متخصصین صنعت ومدیریت-گروه شیمی

گیاهان مفید برای بیماران دیابتی

گیاهان مفید برای بیماران دیابتی

امروزه دیابت یکی از شایع ترین بیماری ها در جهان است که نیمی از جمعیت جهان به آن مبتلا هستند.

به گزارش سایت «Readers Digest» در بیماری دیابت به علت ترشح ناکافی انسولین که

یکی از مهم ترین هورمون های بدن به حساب می آید، میزان قند خون از حد طبیعی خارج می شود.

این بیماری با ایجاد مشکلات و اختلالاتی مانند بیماری قلبی عروقی، حمله قلبی،

آسیب به اعصاب و قانقاریا می تواند زندگی فرد را به خطر اندازد.

بنابراین برای داشتن زندگی بهتر و سالم تر، باید از بدن خود خوب مراقبت و برای پیش گیری

از این بیماری مهلک میزان متعادل قند خون را حفظ کنیم.از زمان قدیم، گیاهان متفاوتی

برای درمان این بیماری به کار می رفت که از نظر علمی نیز تاثیر آن ها ثابت شده است.

آلوئه ورا؛ آلوئه ورا به عنوان گیاه شفابخش شناخته شده است.

شیره خشک شده و ژل که از قسمت داخل برگ ها به دست می آید در کاهش میزان گلوکز خون بسیار موثر است.

● دارچین؛ این ادویه دسترسی سلول های چربی را به انسولین آسان تر می کند

و تبدیل گلوکز به انرژی را چند برابر افزایش می دهد. علاوه بر آن دارچین مانع ایجاد رادیکال های آزادخطرناک می شود.

● پیاز؛ این گیاه تاثیر قابل ملاحظه ای در کاهش قند خون دارد.

پیاز روی سوخت و ساز گلوکز در کبد تاثیر می گذارد و باعث افزایش ترشح انسولین می شود.

● سیر؛ این گیاه بهترین درمان برای کاهش مستقیم قند خون، بازسازی

سلول های لوزالمعده و تحرک آن برای تولید انسولین به حساب می آید.

● برگ های انبه؛ برگ های انبه درمان موثری برای بیماری دیابت است.

کافی است برگ های انبه را به مدت ۲۴ ساعت در آب خیس کنید. سپس برگ ها را بفشارید و آب به دست آمده

را بخورید یا برگ های انبه را خشک و سپس آسیاب کنید

و روزی ۲ بار با آب مصرف کنید. این ۲ روش عوارض دیابت را از بین می برد.

قره قاط؛ این میوه اختلالات پرخطر دیابت مانند آسیب های چشمی و آب مروارید را کاهش می دهد.

جینکو بیلوبا؛ عصاره این گیاه برای پیش گیری و درمان مراحل اولیه ناراحتی عصبی ناشی از دیابت موثر است.

● شنبلیله؛ شنبلیله یکی از پرمصرف ترین گیاهان برای کنترل بیماری دیابت به حساب می آید.

شنبلیله مقاومت انسولین را در بدن کاهش می دهد و با افزایش تعداد گیرنده های انسولین در گلبول های قرمز،

میزان قند خون را کنترل می کند. این گیاه با به کارگیری گلوکز در بافت های پیرامونی، میزان گلوکز خون را کاهش می دهد.

کافی است دانه های شنبلیله را یک شب کامل در یک لیوان آب خیس کنید

و روز بعد آب آن را بخورید و دانه ها را بجوید.

اسفرزه؛ این گیاه خاصیت کاهش دهنده کلسترول و قند خون را داراست.

فیبر بالای موجود در آن، یبوست را از بین می برد و با کاهش کلسترول، خطر بیماری قلبی را نیز کاهش می دهد.

● ریحان؛ این گیاه، روند ترشح انسولین را آسان تر می کند.

به طور عمومی هر گیاهی که لوزالمعده و کبد را تقویت کند،

در درمان دیابت مفید است. اما اگر دیابتی هستید و دارویی برای کنترل میزان خون مصرف می کنید،

بهتر است با پزشک مشورت و به طور منظم میزان قند خون خود را کنترل کنید

تا با افت ناگهانی قند خون مواجه نشوید.

جهت اطلاعات بیشتربه سایت پردیس فناوری کیش مراجعه کنید.

انواع برج های جداسازی

پردیس فناوری کیش_طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_گروه مهندسی شیمی

انواع برج های جداسازی:

یکی از مهم ترین تجهیزات فرآیندی که در صنایع مربوط به نفت و گاز وجود دارد، برج های جداسازی می باشند. کار این تجهیزات، جداسازی اجزای موجود در یک ترکیب می باشد که هر کدام از این اجزاء می توانند ارزش بسیار بالایی در مقایسه با ترکیب اولیه داشته باشند. در این قسمت به معرفی انواع برج های جداسازی می پردازیم. جداسازی برای مخلوط های همگن و غیر همگن صورت می گیرد.

 اگر مخلوطی که جداسازی می شود همگن باشد، جداسازی می تواند تنها با افزودن و یا ایجاد فاز دیگری درسیستم انجام شود. به عنوان مثال در جداسازی یک مخلوط گازی، فاز دیگر می تواند به وسیله چگالش جزئی انجام شود. در صورتیکه یک مخلوط ناهمگن داشته باشیم، جداسازی می تواند به طور فیزیکی و با استفاده از تفاوت دانسیته بین فازها انجام گیرد.

اساس کار برج ها افزایش سطح تماس بین فازها می باشد که این افزایش ممکن است توسط سینی یا پرکن تامین شود. برج های جداسازی به سه روش پیوسته، نیمه پیوسته و غیرپیوسته عمل می کنند. جداسازی فازی درون برج ها به صورت فازهای جزئی زیر انجام می گیرند:

بخار-مایع، مایع-مایع، جامد-مایع، جامد-گاز و جامد-جامد.

دستگاه های بکار رفته در عملیات گاز- مایع به دو دسته زیر تقسیم می شوند:

    ۱- دستگاه هایی که در آن ها گاز پراکنده می شود:

مخازنی که در آن ها حباب گاز ایجاد می شود، مخزن مجهز به همزن و انواع برج های سینی دار را می توان در این دسته قرار داد. در این دستگاه ها فاز گاز به صورت حباب یا کف در فاز مایع پراکنده می شوند.

    ۲- دستگاه هایی که در آن ها فاز مایع پراکنده می شود:

این گروه شامل دستگاه هایی می شود که در آن ها مایع به صورت یک فیلم نازک و یا به صورت قطره ای درآمده و در فاز گاز پراکنده می شود. در این میان برج های دیواره مرطوب، برج های پاششی و ستون های پر شده را می توان نام برد.

معمولاً برج های جداسازی، بر اساس عملیات انتقال جرمی که بین فازها انجام می شود، به صورت زیر تقسیم بندی می شوند.

الف – برج های تقطیر

ب – برج های استخراج

ج – برج های جذب و دفع

برج های تقطیر(Distillation Columns):

تقطیر از جمله مهم ترین فرآیندهای جداسازی است که اساس جداسازی در آن اختلاف نقطه جوش اجزاء مخلوط می باشد.فرآیند تقطیر از روش های مستقیم جداسازی به شمار می رود. عمل تقطیر با استفاده از حرارت دادن به یک مخلوط و سرد کردن بخارات حاصل انجام می شود. به طور کلی یک برج تقطیر شامل چهار بخش زیر می باشد:

  1. بدنه اصلی برج (Tower)
  2. سیستم جوشاننده یا ریبویلر (Reboiler)
  3. سیستم میعان کننده یا کندانسور (Condenser)
  4. تجهیزات جانبی از جمله سیستم های کنترلی، مبدل های حرارتی میانی، پمپ ها، مخازن و…

معرفی انواع برج های جداسازی

به طور کلی برج هایی که در صنعت برای تقطیر به کار می روند، به صورت ۲ نوع زیر می باشند:

  1. برج های سینی دار (Tray Towers)
  2. برج های پر شده (Packed Towers)

برج های تقطیر سینی دار (Tray Distillation Towers):

برج های سینی دار مهم ترین نوع برج هایی هستند که در مراکز مهم صنعتی مانند پالایشگاه ها از آنها استفاده می شود.داخل این برج ها به فواصل معینی صفحه های فلزی سوراخ داری قرار داده شده است که به آن ها سینی گفته می شود. این برج ها به ارتفاع های مختلفی ساخته می شود که ممکن است از چند متر تا بیش از ۵۰ متر متغیر باشد. قطر این برج ها نیز ممکن است تا بیش از ۵ متر هم در نظر گرفته شود. برج های تقطیر می توانند سیستم ریبویلر و کندانسور داشته باشند و یا نداشته باشند.

درون برج، جریان های مایع و گاز بصورت غیر همسو روی این سینی ها با یکدیگر در تماس قرار می گیرند و انتقال جرم روی سینی رخ می دهد. جریان مایع به شکل افقی روی سینی حرکت کرده و توسط ناودانی هایی به سمت پایین (سینی بعد) می ریزد. جریان گاز نیز از پایین و توسط منافذ روی سینی، به سمت بالا حرکت می کند و به شکل حباب در مایع پخش می شود.سپس حباب ها از مایع جدا شده و به سمت بالا حرکت می کنند. ریبویلر حرارت لازم برای بخار شدن مایع در پایین برج را فراهم می کند و کنداسور بخار خروجی از بالای برج را مایع می کند.

مهم ترین پارامتر در طراحی یک برج تقطیر، تعداد مراحل تئوری آن می باشد. بر اساس آن تعداد سینی و همچنین ارتفاع برج مشخص می گردد. از دیگر پارامترهای مهم یک برج سینی دار می توان به فاصله سینی ها، عمق مایع روی سینی ها، نوع منافذ روی سینی، پروفایل فشار و دمای برج، سینی خوراک و… اشاره کرد. برج های سینی دار را بر اساس نوع منافذ روی سینی می توان به ۳ نوع زیر تقسیم کرد:

    ۱- سینی های غربالی (Sieve Tray):

سینی های غربالی، صفحات مشبک می باشند که بخارات از منافذ آن عبور کرده و به صورت حباب هایی وارد مایع روی سینی می شوند. این سینی ها نسبت به دو نوع دیگر بسیار ارزان بوده و ظرفیت بالاتری دارند. مزیت دیگر این سینی ها افت فشار کم آنها است که مجموعاً باعث شده که در طراحی ها در صورتی که مشکل عمده ای در میان نباشد به عنوان اولین انتخاب در نظر گرفته شود.

معرفی انواع برج های جداسازی

تصویر سمت راست سینی یک پاس گذر و تصویر سمت چپ سینی دو پاس گذر می باشد

   ۲- سینی دریچه ای (Valve Tray):

این سینی ها نیز صفحات سوراخ دار می باشند که هر سوراخ مجهز به یک صفحه کوچک (دیسک) متحرک می باشد. سوراخ های سینی می تواند مدور یا مستطیل باشد. در دبی کم بخار، صفحه بر روی سوراخ مستقر شده و آن را به نحوی می پوشاند که مایع چکه نکند. دریچه منافذ در ۲ نوع ثابت و متحرک ساخته می شوند. با افزایش دبی بخار دریچه در امتداد قائم به طرف بالا حرکت کرده و مجرا را برای عبور بخار باز می کند. این سینی ها قیمت مناسبی دارند و نسبت به تغییرات دبی بخار انعطاف پذیر می باشند.

معرفی انواع برج های جداسازی

تصویر سمت راست دارای دریچه های متحرک و تصویر سمت چپ دارای دریچه های ثابت می باشد

معرفی انواع برج های جداسازی

تصویر فوق نحوه عملکرد سینی دریچه ای را نشان می دهد

    ۳- سینی های فنجانی (Bubble Cap Tray):

این سینی متشکل از یک صفحه مشبک است که روی هر سوراخ یک لوله هدایت گاز به بالا و یک فنجان وارونه روی آن وجود دارد. در سینی فنجانی معمولاً لایه ای از مایع بر روی سینی باقی می ماند و گاز خروجی از زیر فنجان باید از داخل این لایه عبور کند. شکاف های روی هر فنجان، مستطیلی با عرض ۰٫۳ تا ۰٫۹۵cm و طول ۱٫۳ تا ۳٫۸cm می باشد. از مزایای این سینی ها این است که اولاً نشتی مایع از طریق سوراخ های سینی وجود ندارد ، همچنین در دبی های بسیار کم گاز به خوبی عمل می کند.

معرفی انواع برج های جداسازی

تصاویر بالا شکل سینی های فنجانی را نشان می دهد

معرفی انواع برج های جداسازی

تصویر فوق نحوه عملکرد سینی فنجانی را نشان می دهد

برج های تقطیر پر شده (Packed Bed Distillation Tower):

طرز کار برج های پر شده به همان صورت برج های سینی دار می باشد، با این تفاوت که در برج های پر شده سینی وجود ندارد بلکه تمام برج از اجسامی با جنس و شکل معین پر شده است که به این اجسام پرکن (Packing) می گویند. پرکن ها عموماً بر دو نوع منظم و نامنظم تقسیم بندی می شوند؛ پرکن های منظم در برخی موارد حتی بر سینی ها نیز برتری دارند. 

در این برج ها نیز همانند برج های سینی دار مایع از بالا و گاز از پایین جریان پیدا می کند. توزیع مایع در برج های پرکن حائز اهمیت بسیاری است زیرا توزیع ناهمسان موجب خشک ماندن برخی قسمت های بستر و در نتیجه کاهش راندمان تماس گاز -مایع می شود. جهت نگه داشتن بستر پرکن یک سینی زیرین و برای جلوگیری از انبساط بستر یک سینی بالایی در برج های پرکن تعبیه می شود.معرفی انواع برج های جداسازیچند نمونه از پرکن های منظممعرفی انواع برج های جداسازیچند نمونه از پرکن های نامنظم پرکن های منظم دارای برتری های زیر نسبت به برج های سینی دار می باشد:

    1. افت فشار بسیار کمتر

پرکن ها باید خصوصیات زیر را داشته باشند:

    1. سطح تماس زیادی بین مایع و گاز ایجاد کند

برج های استخراج (Extracting Towers):

در استخراج مایع- مایع دو فاز را باید در تماس با یکدیگر قرار داد تا عمل انتقال جزء مورد نظر انجام شده و سپس جداسازی صورت گیرد. در استخراج، چون چگالی دو فاز نزدیک به یکدیگر می باشد، برای اختلاط و جداسازی نیروی محرکه کمی در دسترس است. در این حالت عمل مخلوط کردن دو فاز مشکل و جداسازی آن ها مشکل تر است. ویسکوزیته هر دو فاز نسبتاً بالا و سرعت حرکت مواد در بیشتر قسمت های دستگاه های استخراج پایین است. 

در نتیجه در بسیاری از دستگاه های استخراج، نیروی محرکه لازم برای اختلاط و جداسازی با روش های مکانیکی تامین می شود. محصول استخراج ممکن است سبک تر یا سنگین تر از محصول پسماند باشد در نتیجه محصول استخراج در بعضی از دستگاه ها از قسمت فوقانی و در بعضی دیگر از قسمت تحتانی دستگاه خارج می شود. مهم ترین دستگاه ها و برج هایی که در استخراج بکار برده می شوند عبارتند از :

۱- دستگاه های مخلوط کننده- ته نشین کننده (Mixer-Settlers):

این دستگاه جزء متداول ترین دستگاه های استخراج محسوب می شود و عملکرد بسیار ساده ای دارد. راندمان مرحله ای آن ۷۵ تا ۹۵% می باشد. این دستگاه از یک بخش برای اختلاط دو فاز و بخش دیگری برای جداسازی آن دو تشکیل شده است. میکسر باید اختلاط یکنواختی را ایجاد کند. این اختلاط می تواند با تکان دادن کل مخزن، رها کردن حباب درون محتویات مخزن و یا جریان دادن محتویات از پایین به بالای مخزن صورت گیرد. ستلر به شکل مخزنی می باشد که به دو فاز مخلوط شده، اجازه ته نشینی می دهد.معرفی انواع برج های جداسازینحوه عملکرد دستگاه Mixer-Settler

۲- ستون های ضربه ای (Pulsed Columns):

در این دستگاه پالسی به صورت هیدرولیکی به مایع داخل ستون اعمال می شود. چون این استخراج کننده ها هیچ قسمت متحرکی ندارند خیلی عملی هستند. صفحات سوراخ دار، طوری سوراخ شده اند که جریان عادی در آن ها رخ نمی دهد. عمل نوسان که روی مایعات انجام می شود، مایعات سبک و سنگین را از سوراخ ها عبور می دهد. ستون های پر شده نیز می توانند به صورت ضربه ای عمل کنند. در این دستگاه شدت انتقال جرم در برابر افزایش هزینه انرژی، افزایش می یابد.

معرفی انواع برج های جداسازی

اجزای ستون ضربه ای

۳-برج های استخراج پاششی و پرکن (Spray and Packed Extracting Towers):

در برج پاششی مایع سبکتر از پایین وارد و با عبور از قسمتی شبیه به آب پاش به صورت قطرات کوچک پخش می شود. قطرات مایع سبک از داخل توده مایع سنگین که به طور پیوسته به طرف پایین حرکت می کند عبور کرده و به طرف بالا می روند. این قطرات در حین بالا رفتن انتقال جرم را انجام داده و بالای برج به هم ملحق می شوند. در روش گفته شده فاز سبک پراکنده و فاز سنگین پیوسته است.

 عکس این حالت نیز ممکن است، بدین صورت که فاز سنگین در قسمت فوقانی ستون در فاز سبک پاشیده می شود و به صورت پراکنده از داخل جریان پیوسته مایع سبک، به طرف پایین حرکت کند. به منظور ایجاد سطح تماس بیشتر فاز دارای شدت جریان بیشتر را پراکنده میکنند. اگر اختلاف ویسکوزیته بالا باشد، فاز دارای ویسکوزیته بالاتر را برای افزایش سرعت ته نشینی پراکنده می کنند.

برج های پاششی به علت اختلاط محوری، راندمان کمی دارند. و به سختی می توان از آن یک واحد تئوری به دست آورد.

معرفی انواع برج های جداسازی

انواع برج های استخراج پاششی- تصویر سمت راست سینی دار و تصویر وسط پر شده می باشد

۴- برج های دارای سینی مشبک(Sieve Extracting Tower):

طرز کار این نوع از برج ها به صورت برج های پاششی است. با این تفاوت که در داخل این برج ها به فاصله های معین سینی های سوراخداری قرار داده شده است. در این سینی قطر سوراخ ها ۱٫۵ تا ۴٫۵mm و فاصله آن ها از یکدیگر ۱٫۵ تا ۶mm است. در این سینی ها معمولاً مایع سبک فاز پراکنده را تشکیل می دهد، به طوری که در زیر هر سینی لایه ای از مایع تشکیل می گردد که به درون مایع سنگین پاشیده می شود.

۵-برج های استخراج صفحه ای (Plate Towers):

این گونه از برج های استخراج صفحه هایی افقی دارند که مایع سنگین از بالای هر صفحه جریان یافته و از لبه به داخل فاز سنگین و به طرف بالا پاشیده می شود. در این نوع از برج ها فاصله بین صفحه ها در حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلی متر است. در تصویر زیر عملکرد برج استخراج صفحه ای را مشاهده کنید.

برج استخراج صفحه ای (Plate Towers)۶- برج های استخراج همزن دار (Baffle Towers):

در این نوع از برج های استخراج، انرژی مکانیکی لازم را همزن های داخلی نصب شده روی میله دوار مرکزی تأمین می سازد. دیسک های مسطح مایعات را پراکنده و به طرف دیواره برج می رانند. در آنجا حلقه های استاتور (Stator rings) مناطق ساکنی را ایجاد کرده و دو فاز از یکدیگر جدا می شوند.

معرفی انواع برج های جداسازیمعرفی انواع برج های جداسازیمعرفی انواع برج های جداسازی

تصاویر بالا نمونه هایی از برج های استخراج همزن دار می باشند

۷- استخراج کننده با دیسک چرخان  RDC و استخراج کننده CM:

استخراج کننده CM از پره های توربینی دیسکی با پره های ساخت برای پخش و مخلوط کردن مایعات استفاده می کند. همچنین از صفحات افقی برای کاهش اختلاط محوری استفاده می نماید. دستگاه RDC خیلی مشابه CM است با این تفاوت که بافل های عمودی در آن وجود ندارد و همزدن در اثر دیسک های چرخان انجام می شود که معمولاً سرعت بیشتری از پره های توربینی دارند.

معرفی انواع برج های جداسازی

نمونه ای از استخراج کننده RDC

پیوستگی و بقای جرم در سیالات

پیوستگی و بقای جرم در سیالات

پردیس فناوری کیش_طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_گروه مکانیک

بقای جرم – پیوستگی

در مکانیک سیالات، به یک جز کوچک سیال که شامل تعداد بسیار زیادی مولکول است «حجم کنترل» (Control Volume) می‌گویند. تعریف حجم کنترل و مشخص کردن مرزهای آن، یکی از اساسی‌ترین مسائل در علم مکانیک سیالات برای تعیین معادلات بقای جرم و پیوستگی است و این مطلب به بیان دقیق مفاهیم مرتبط با آن می‌پردازد. در ادامه نشان داده می‌شود که حجم کنترل می‌تواند ساکن و یا متحرک باشد و همچنین شکل آن نیز با زمان تغییر کند.

برای تعریف پیوستگی ابتدا کمیت‌های شدتی و مقداری را تعریف می‌کنیم. «کمیت شدتی» (Intensive Property)، خاصیتی از یک ماده است که به اندازه سیستم و یا مقدار آن ماده بستگی نداشته باشد. برای مثال، دما و چگالی یک جسم با نصف کردن آن جسم تغییر نمی‌کنند، بنابراین این دو خاصیت، کمیت‌های شدتی هستند. به خواصی که اندازه آن‌ها به اندازه سیستم و یا مقدار ماده بستگی دارند «کمیت‌های مقداری» (Extensive Property) می‌گویند. برای مثال، جرم، حجم و گرمای منتقل شده از جسم کمیت‌های مقداری هستند.

معادله پیوستگی به صورت کلی، تغییرات یک کمیت شدتی مانند L را در یک سیستم بیان می‌کند. لازم به ذکر است که سیستم به صورت مجموعه‌ای از اجزا تعریف می‌شود که ویژگی‌های اساسی این اجزا در طول زمان بدون تغییر باقی می‌مانند. برای بیان معادله پیوستگی ابتدا به بررسی مفهوم «بقای جرم» (Conservation of Math) می‌پردازیم. معادله بقای جرم برای یک سیستم که در یک میدان جریان سیال قرار دارد به شکل زیر قابل تعریف است:

سیالات-مشتق مادیرابطه 1

سیالات بقای جرمرابطه ۲

این روابط نشان می‌دهند که جرم سیستم در طول زمان ثابت می‌ماند. همچنین دقت شود که انتگرال نشان داده شده در رابطه بالا، روی حجم سیستم اعمال می‌شود. این معادلات به وضوح بیان می‌کنند که در یک سیستم بسته، جرم سیستم در طول یک فرایند ثابت باقی می‌ماند. در ادامه برای بیان جزئیات روابط بقای جرم و پیوستگی (پایستگی جرم)، از فرم رایج معادله انتقال رینولدز استفاده می‌کنیم. که این معادله به شکل زیر نمایش داده می‌شود:

معادله انتقال رینولدزرابطه ۳

سمت چپ این معادله، نرخ تغییرات کمیت مورد نظر ما در سیستم را بیان می‌کند. ترم اول در سمت راست رابطه بالا، نشان دهنده انتگرال روی حجم کنترل است و شامل ترم‌های «چشمه» (source) و «چاه» (sink) می‌شود. ترم دوم سمت راست معادله انتقال رینولدز نیز نشان دهنده انتگرال‌گیری روی سطح‌های حجم کنترل مورد نظر ما است. این قسمت معادله بیان می‌کند که چه مقدار سیال از مرز‌های حجم کنترل به سمت داخل و یا خارج آن عبور می‌کند.

پیوستگی و مفهوم حجم کنترل

در صورتی که پارامتر مورد نظر در معادله انتقال رینولدز (B) برابر با جرم در نظر گرفته شود، مقدار متغیر  b برابر با یک می‌شود. در نهایت با اعمال معادله انتقال رینولدز روی یک حجم کنترل ثابت و بدون تغییر شکل که در تصویر بالا نشان داده شده است، معادله نهایی به فرم زیر در می‌آید.

معادله انتقال رینولدز

سمت چپ معادله بالا، نرخ زمانی تغییرات جرم سیستم را نشان می‌دهد و به صورت مجموع دو ویژگی مهم از حجم کنترل بیان می‌شود که عبارات سمت راست معادله را تشکیل می‌دهند. عبارت اول، نرخ زمانی تغییرات جرم در داخل حجم کنترل را به شکل زیر نشان می‌دهد.

پیوستگی

همچنین عبارت دوم، جریان جرمی از طریق مرزهای حجم کنترل را مطابق با معادله زیر نشان می‌دهد.

پیوستگی

عبارت داخل انتگرال بالا، حاصل ضرب سرعت عمود بر قسمت کوچکی از سطح مقطع (V.n^) را در دیفرانسیل سطح مقطع (dA)، نشان می‌دهد. علاوه بر این، همانطور که در شکل زیر نشان داده شده است، در صورتی که مقدار V.n^ مثبت باشد، جهت جریان سیال به سمت خارج از مرزهای حجم کنترل است و در صورتی که مقدار V.n^ منفی باشد جهت جریان سیال به سمت داخل حجم کنترل است.

سطح کنترل-حجم کنترل

بنابراین انتگرال فوق حاصل جمع عبارت ρV.n^dA، روی تمام سطوح حجم کنترل است و می‌توان آن را به فرم زیر نشان داد.

پیوستگی و بقای جرم

در رابطه بالا،  جریان جرمی را نشان می‌دهد و می‌توان نتیجه گرفت که اگر عبارت سمت چپ معادله، مقدار مثبتی داشته باشد جریان خالص به سمت خارج از حجم کنترل است و در صورتی که حاصل عبارات سمت چپ معادله، مقداری منفی باشد، جریان خالص به سمت داخل حجم کنترل است.

معادله بقای جرم را می‌توان برای حالت پایا بازنویسی کرد. توجه شود که در حالت پایا، تمامی خواص میدان جریان از جمله چگالی ثابت می‌مانند. بنابراین از ترم اول سمت راست معادله (3) صرف نظر می‌شود. به عبارت دیگر در حالت پایا رابطه زیر برقرار است:

پیوستگی

بنابراین برای بیان معادله بقای جرم به فرم حجم کنترلی، معادلات ۱، ۲ و ۳ را با یکدیگر ترکیب می‌کنیم. نتیجه نهایی به فرم رابطه زیر خواهد بود که به آن «معادله پیوستگی» (Continuity Equation) می‌گویند.

معادله پیوستگی

محاسبه سرعت متوسط

معمولا برای محاسبه جریان جرمی از یک سطح مقطع مشخص سیال به مساحت A، از رابطه زیر استفاده می‌شود.

دبی جرمی سیالات

در این رابطه ρ چگالی، Q دبی حجمی و V سرعت متوسط جریان سیال عمود بر سطح مقطع A است. از رابطه بالا برای محاسبه سرعت (V) و چگالی (ρ) متوسط یک سیال نیز استفاده می‌شود. در اکثر مسائلی که ما با آن‌ها سر و کار داریم سیال به صورت غیر قابل تراکم در نظر گرفته می‌شود و چگالی آن تغییر نمی‌کند. بنابراین در چنین مسائلی، چگالی نقطه‌ای و متوسط سیال در یک سطح مقطع، یکسان هستند.

برای محاسبه سرعت متوسط سیال عبوری از سطح مقطع A، جریان جرمی محاسبه شده توسط رابطه بالا را با جریان جرمی حاصل از رابطه انتگرالی برابر می‌گذاریم. رابطه انتگرالی محاسبه جریان جرمی که در بخش قبلی به آن اشاره شد، به فرم زیر است.

دبی جرمی سیالات

بنابراین سرعت متوسط سیال مطابق با رابطه زیر محاسبه می‌شود.

سرعت متوسط در سیالات

مثال

لوله‌ای به شعاع R را مطابق شکل زیر در نظر بگیرید. سیالی غیر قابل تراکم به صورت پایا در آن جریان دارد. در مقطع «1»، سرعت سیال برابر با مقدار ثابت U است و جهت آن در تمامی نقاط، موازی با محور لوله است. در مقطع «2»، پروفیل سرعت سیال به صورت متقارن و سهموی است به طوری که مقدار آن روی دیواره برابر با صفر و در مرکز لوله ماکزیمم (umax) است. برای راهنمایی، رابطه‌ سرعت بر حسب فاصله از مرکز لوله برای مقطع «2» در شکل نشان داده شده است. در این مسئله ابتدا رابطه بین سرعت مقطع «۱» (U) و ماکزیمم سرعت مقطع «2» (umax) را بیابید. سپس به محاسبه رابطه بین سرعت متوسط در مقطع «2» و و umax بپردازید.

مثال سیالات

انتخاب مناسب حجم کنترل، اولین گام برای پاسخ به این مسئله است. حجم کنترل مورد نظر در شکل بالا با خط‌چین نمایش داده شده است. در ابتدا رابطه پیوستگی که در بخش قبلی بیان کردیم را برای این حجم کنترل می‌نویسیم. توجه به این نکته ضروری است که ترم اول معادله پیوستگی برای جریان پایا برابر با صفر است. بنابراین داریم:

معادله انتقال رینولدز1

در مقطع «1» سرعت سیال، مقداری ثابت و برابر با U دارد، بنابراین معادله پیوستگی در مقطع «1» به صورت رابطه زیر بیان می‌شود:

رابطه پیوستگی2

سرعت سیال در مقطع «۲» یکنواخت نیست و برای محاسبه انتگرال موجود در معادله پیوستگی، نیاز به تعیین dA است. بنابراین dA را مطابق با شکل زیر به صورت یک واشر به شعاع r و ضخامت dr در نظر می‌گیریم. این واشر مساحتی برابر با dA دارد.

انتگرال سطح

بنابراین دبی جرمی عبوری از مقطع ۲ با استفاده از رابطه زیر قابل محاسبه است.

دبی جرمی3

دبی جرمی عبوری از مقطع‌های ۱ و ۲ باهم برابر هستند. بنابراین با ترکیب معادلات ۱، ۲ و ۳ رابطه زیر برای سیال به دست می‌آید.

معادله سیالات4

در ادامه با توجه به فرض غیر قابل تراکم بودن سیال، چگالی مقطع‌های «1» و «2» را با یکدیگر برابر قرار می‌دهیم و در نهایت رابطه سرعت مقطع «2» که به صورت سهومی است را در رابطه بالا وارد می‌کنیم.

رابطه پیوستگی5

با انتگرال گیری از رابطه بالا در طول شعاع لوله به رابطه زیر می‌رسیم و ارتباط بین سرعت مقطع «۱» (U) و ماکزیمم سرعت مقطع «2» (umax) به دست می‌آید.

رابطه پیوستگیدینامیک سیالات

روش عمومی محاسبه سرعت متوسط در سیالات، استفاده از رابطه‌ای است که در درس‌نامه ارائه شد. در اینجا می‌دانیم که سیال مورد نظر در این مسئله غیر قابل تراکم است و در این شرایط، سرعت متوسط سیال در تمامی مقاطع لوله یکسان در نظر گرفته می‌شود. بنابراین رابطه بین سرعت متوسط در مقطع «2» و و umax به فرم زیر قابل محاسبه است.

دینامیک سیالات

تعمیم معادله پیوستگی برای حجم کنترل متحرک و بدون تغییر شکل

در قسمت‌های قبل، معادله پیوستگی را در حالتی بیان کردیم که حجم کنترل ثابت بود و تغییر شکلی در آن رخ نمی‌داد. در ادامه به بررسی معادله پیوستگی با فرض حجم کنترل متحرک و بدون تغییر شکل می‌پردازیم و روابط حاکم بر آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم. همانطور که در قسمت قبلی اشاره شد انتخاب حجم کنترل مناسب، مهمترین گام در پاسخگویی به مسائل مکانیک سیالات است و در صورتی که حجم کنترل به درستی انتخاب نشده باشد، محاسبات لازم چندین برابر خواهند شد. این موضوع در قالب مثال‌، مورد بررسی قرار گرفته است.

در برخی از مسائل انتخاب حجم کنترل متصل به مرجع متحرک، موجب سادگی راه حل مسئله می‌شود. برای مثال یک هواپیمای در حال حرکت را در نظر بگیرید. در صورتی که حجم کنترل، موتور جتی باشد که با هواپیما در حال حرکت است، مسئله به سادگی قابل حل است. مهم‌ترین پارامتر در این مسائل، سرعت سیال نسبت به حجم کنترل متحرک است که برای محاسبه آن می‌توان از رابطه زیر استفاده کرد. در این رابطه، ارتباط بین سرعت‌های مختلف نشان داده شده است.

بردار سرعت نسبیسرعت نسبی سیالات

W سرعت نسبی سیال را نشان می‌دهد و برابر با سرعتی است که توسط ناظر متحرک با حجم کنترل، دیده می‌شود. Vcv سرعت حجم کنترل را نشان می‌دهد که برابر با سرعت حجم کنترل نسبت به ناظر ساکن است. V نیز سرعت مطلق سیال است که نسبت به ناظر ساکن اندازه‌گیری می‌شود.

برای محاسبه معادله پیوستگی، رابطه بین سرعت‌ها که در معادله بالا نشان داده شده است را در معادله انتقال رینولدز وارد می‌کنیم. در نهایت رابطه پیوستگی اصلاح شده، به فرم زیر در می‌آید:

رابطه پیوستگی

 

اثرات گاز دی اکسید کربن بر سلامتی

پردیس فناوری کیشطرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت گروه صنعت و مدیریت شیمی

کربن دی‌اکسید یا گازکربنیک (با فرمول شیمیایی CO۲)، از ترکیب کربُن با اکسیژن به دست می‌آید. گاز کربنیک بر اثر سوختن زغال و مواد آلی در مجاورت اکسیژن، تخمیر مایعات، تنفس جانوران و گیاهان و غیره به دست می‌آید. (به‌طور بسیار ساده‌تر می‌توان گفت زمانی که کربن می‌سوزد-یا به عبارت دیگر سوختن کامل صورت می‌گیرد-گاز دی‌اکسید کربن تولید می‌شود) کربن دی‌اکسید دارای دو پیوند دوگانه o=c=o می‌باشد تعداد پیوندهای کووالانسی در آن ۴ می‌باشد و دو قلمرو الکترونی دارد.
گاز دی اکسید کربن گازی است بی‌رنگ، بی‌بو، دارای طعمی مایل به اسید. وزن مخصوص آن ۱/۵۲ است. چون این گاز سنگین‌تر از هواست، همیشه در طبقهٔ پایین محیطی که حاصل می‌شود، پخش می‌گردد. (این گاز۰۳\۰٪ از هوا را تشکیل می‌دهد)
گیاهان از آن در فرایند فتوسنتز برای فرآوری کربوهیدرات‌ها بهره می‌برند و با گرفتن آن، از خود اکسیژن بیرون می‌دهند. CO۲ حاضر در اتمسفر در نقش یک سپر حرارتی برای زمین کار می‌کند و با اثر گلخانه‌ای طبیعی خود، از سرما در زمین جلوگیری می‌کند. اگرچه تراکم‌های بالای کربن دی‌اکسید در جو زمین، که با سوختن سوخت‌های فسیلی تولید می‌شود، به عنوان آلاینده جوی شناخته می‌شود.
گازهای گلخانه‌ای که کربن دی‌اکسید نیز یکی از آنهاست باعث می‌شود که اشعه‌های خورشید با طول موج پایین و از ابرها که آن‌ها نیز جز گازهای گلخانه‌ای هستند بگذرند و بعد از برخورد به سطح زمین بازتاب شده و طول موج آن افزایش می‌یابد و از پرتوهای فرابنفش به فروسرخ تبدیل می‌گردد.
پرتوهای فروسرخ خطرناک نیستند و بعد از برخورد به گازهای گلخانه‌ای بازمی‌گردند و نمی‌توانند از آنجا عبور کنند و باعث گرم شدن می‌شوند.
در صورت تنفس این گاز انسان ابتدا احساس تنگی نفس کرده و پس از مدت بسیار طولانی ممکن است خفه شود. دی‌اکسید کربن برخلاف اکسیژن که باعث شعله‌ور تر شدن آتش می‌شود، باعث خفگی آتش می‌شود، به همین خاطر است که در کپسول‌های آتش‌نشانی گاز دی‌اکسید کربن وجود دارد.
به‌طور طبیعی در جو زمین به عنوان گاز ردیابی در غلظت حدود ۰٫۰۴ درصد (400 ppm) در حجم اتفاق می‌افتد. منابع طبیعی شامل آتشفشان، چشمه‌های آب گرم و گیزرها هستند و از طریق انحلال در آب و اسیدها از سنگ‌های کربنات آزاد می‌شوند. از آنجا که دی‌اکسید کربن محلول در آب است، به‌طور طبیعی در آب‌های زیرزمینی، رودخانه‌ها و دریاچه‌ها، یخ پوشیده شده، یخچال‌ها و آب دریا رخ می‌دهد. این موجود در ذخایر نفت و گاز طبیعی است. دی‌اکسید کربن در غلظت‌های معمول مواجهه بی‌بو است، با این حال در غلظت‌های بالا بوی تند و اسیدی است.
به عنوان منبع کربن موجود در چرخه کربن، دی‌اکسید کربن جوی منبع اصلی کربن برای زندگی در زمین است و غلظت آن در فضای صنعتی قبل از صنعت زمین از زمان دیر شدن پرکامبرین توسط موجودات فتوسنتز و پدیده‌های زمین‌شناسی تنظیم شده‌است. گیاهان، جلبک‌ها و سیانوباکتری‌ها از انرژی نور برای فتوسنتز کربوهیدرات از دی‌اکسید کربن و آب استفاده می‌کنند، با اکسیژن به عنوان یک ماده زباله تولید می‌شود.
دی‌اکسید کربن (CO2) توسط تمام موجودات هوازی تولید می‌شود زمانی که آن‌ها متابولیزه کربوهیدرات و چربی برای تولید انرژی توسط تنفس. از طریق غرقابی ماهی و به هوا از طریق ریه‌های حیوانات سرزنده هوا تنفس، از جمله انسان، به آب منتقل می‌شود. دی‌اکسید کربن در طول فرایند فروپاشی مواد آلی و تخمیر قند در نان، آبجو و آبزی تولید می‌شود. این تولید توسط احتراق چوب و دیگر مواد آلی و سوخت‌های فسیلی مانند زغال سنگ، زغال سنگ، زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی تولید می‌شود. از سوی دیگر، در بسیاری از فرایندهای اکسیداسیون در مقیاس بزرگ، به عنوان محصول جانبی ناخواسته، به عنوان مثال تولید اسید اکریلیک (بیش از ۵ میلیون تن در سال) است.
این یک ماده صنعتی چند منظوره است که برای مثال، به عنوان یک گاز غیرمستقیم در جوشکاری و آتش خاموش، به عنوان یک گاز فشار در اسلحه هوایی و بازیابی نفت، به عنوان یک ماده شیمیایی و در فرم مایع به عنوان یک حلال در کافئین قهوه و فوق بحرانی خشک کردن. این افزودنی به آب آشامیدنی و نوشابه‌های گازدار شامل آبجو و شراب‌های گازدار اضافه می‌شود تا اضافه شود. شکل جامد یخ زده از CO2، به نام یخ خشک شناخته شده به عنوان یک مبرد و به عنوان ساینده در انفجار خشک یخ استفاده می‌شود.
دی‌اکسید کربن مهم‌ترین گازهای گلخانه‌ای طولانی مدت در جو زمین است. از آنجاییکه انتشارات انسان‌شناسی انقلاب صنعتی، عمدتاً از استفاده از سوخت‌های فسیلی و جنگل زدایی، غلظت آن در جو به سرعت در حال افزایش است و منجر به گرم شدن کره زمین می‌شود. CO2 که در نتیجه استفاده از سوخت‌های فسیلی به اتمسفر وارد شده‌است “نشان دهنده [۴/۹۹ درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای در سال ۲۰۱۳]” است. دی‌اکسید کربن همچنین باعث اسیدی شدن اقیانوس‌ها می‌شود، زیرا در آب برای تشکیل اسید کربنیک حل می‌شود.
گاز دي اكسيد كربن اثراتي را نيز بر بدن مي گذارد، تحقيقات نـشان داده اسـت كـه قـرار گـرفتن
طولاني مدت در معرض مقادير متوسط و مشخصي از گاز دي اكسيدكربن مي تواند اثرات سوئي بـر
سلامتي داشته باشد زيرا بر متابوليسم كلسيم- فسفر در بدن اثر گذاشته و باعث رسوب كلـسيم در
بافت ها مي گردد، همچنين مشخص شده است كه دي اكسيد كربن براي قلب نيز سمي مـي باشـد
زيرا نيروي انقباضي را در قلب كاهش داده و اين اثر با افزايش غلظت دي اكسيدكربن افـزايش مـي
يابد. از اين رو براي آن استانداردهايي تعريف شده است.
اهميت دي اكسيد كربن در چرخه حيات:


اهميت گاز دي اكسيد كربن در چرخه حيات از آنجايي كه اين گاز به عنوان يكي از تر كيبات هواي

تازه مي باشد مشخص است. در ارتفاع 30 كيلومتري از سطح دريا و فشار kPa ١٠ غلظت گـاز دي
اكسيدكربن (ppm ٣٦٠٪ (٠٫٠٣٦ تا ,(ppm ٣٩٠٪ (٠٫٠٣٩ )متغير است اين گاز به عنوان يكـي
از گاز هاي مهم و يك عامل اساسي در چرخه حيات موجودات زنده محسوب مي گردد و در چ رخـه
فتوسنتز گياهان نقش اساسي بازي مي كند ، دي اكسيدكربن در طـي تـنفس گياهـان ، حيوانـات،
قارچ ها و ميكروارگانيسم ها توليد مي گردد وسپس به صورت مستقيم و غير مستقيم در توليد غـذا
در گياهان استفاده شده و بدين ترتيب زنجيره كربن شكل مي گيرد،
دي اكسيد كربن در سيستم بافري بدن نقش بسيار مهمي برعهده دارد و تنظيم كننده و نگهدارنده
pH خون است، به همين دليل در بدن به آن بافركربنات ميگويند كه تشكيل شده است از يونهاي
بيكربنات و دي اكسيد كربن محلول به همراه اسيد كربونيك. اسيد كربونيك ميتواند يونهاي
هيدروكسيد را در بدن خنثي كرده و از اين طريق از بالا رفتن pH خون جلوگيري مي كند و در
زمان كاهش pH خون يون بيكربنات وارد عمل شده و يونهاي هيدروژن را كه باعث كاهش pH
خون شده خنثي كرده و در نهايت باعث ثابت نگه داشتن آن مي شود. افزايش و ياكاهش pH براي
حيات انسان خطرناك است، از اين رو ميتوان گفت دي اكسيد كربن با تنظيم pH خون در بدن
1 نقش حياتي دارد و براي ادامه حيات ضروري است.
خطرات سلامتي ناشي از دي اكسيد كربن:
در سال 2000يك سازمان تحقيقـاتي در آمريكـا مطالعـاتي را بـر روي گـازCO2 كـه مربـوط بـه
گزارشات حوادث آتش سـوزي از سـال 1975بـود انجـام داد، در ايـن تحقيقـات 51 مـورد حادثـه
درخصوص انتشار گاز CO2 از تجهيزات اطفاء حريق گزارش شده بود كه منجر به 72 مورد مـرگ و
145 مورد جراحت شده بود.
با توجه به اينكه CO2 گازي تقريبا بي بو و بي رنگ است تشخيص آن در محيط در مقادير كمتر از
40 % مشكل بوده و همچنين تشخيص مسموميت با آن نيز دشوار است، زيرا علائـم مـسموميت بـا
دي اكسيد كربن مشابه مسمويت با تعداد زيادي از آلاينده ها است و داراي اثر اختصاصي نيست.
همانطور كه گفته شد دي اكسيدكربن يك خفگي آور ساده است، مكانيسم خفگي به اين ترتيب
است كه افزايش ميزان CO2 باعث كاهش غلظت اكسيژن تا سطح خطرناك براي انسان ميگردد.
هرچند مطالعات بر روي حيوانات نشان ميدهد تركيب گاز CO2 با مونواكسيد كربن ميتواند باعث
افزايش سرعت اتصال مونواكسيد كربن به هموگلوبين شده و اثر خفه كنندگي آن را نشديد نمايد
.[3]
تحقيقات و ارزيابي ريسك بهداشتي ناشي از تماس با دي اكسيدكربن نشان مي دهـد كـه در زمـان
كوتاه حداكثر دوز قابل تحمل 3 %و در زمان طولاني 1 %است و بالاتر از اين مقادير بر روي سلامتي
در افراد عادي اثر خواهد داشت[4 .[
در ادامه اثرات حاصل از دي اكسيدكربن در غلظت هاي مختلف آمده است:
• قرارگيري در مدت طولاني در مقدار 1 %باعث ايجاد خواب آلودگي مي گردد.
• در غلظت 2 %اثراتي مانند مواد مخدر بر بدن داشته و باعث بالا رفتن ضـربان قلـب و فـشار
خون مي گردد و باعث مي شود كه ميزان شنوايي كاهش يابد [1 .[
• در 5 %باعث تحريك مركز تنفس، سرگيجه، گيجي و سختي تنفس همـراه بـا سـردرد مـي
گردد، حالت هاي اضطراب و آشفتگي هم مي تواند در اين غلظت ها ايجاد شود [5 .[
• در غلظت هاي حدود 8 %باعث سردرد، تعرق، تاري ديد، رعشه و كاهش هوشياري بعد از 5
تا 10 دقيقه درمعرض قرار گيري، مي گردد. [

پردیس فناوری کیشطرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت گروه صنعت و مدیریت شیمی

هايپركاپنيا (Hypercapnia (يا افزايش غلظت دي اكسيدكربن در خون
هايپر كاپنيا يا هايپركاپني از واژه يوناني hyper به معني بالا و kapnos به معني دود استخراج شده
است و به حالتي گفته مي شود كه غلظت دي اكسيدكربن در خون بالا است، زماني كـه ايـن اتفـاق
در بدن مي افتد بر اثر يك واكنش طبيعي، بدن در شرايط تامين اكـسيژن بيـشتر قـرار مـي گيـرد،
مانند جابجايي ناگهاني سر در هنگام خواب.اگر در اين واكـنش شكـستي رخ دهـد و بخـوبي انجـام
نشود مي تواند به مرگ منجر شود و كشنده باشد، مانند سندرم مرگ ناگهاني نـوزادان . هايپركاپنيـا
در كل به دليل تنفس كم ( زماني كه نفس ها عميق نيست)، ناراحتي هاي ريه و يـا در زمـاني كـه
هوشياري فرد كم است اتفاق مي افتد، همچنين مي تواند در زماني كه مقادير دي اكسيد كـربن در
محيط بيشتر از حد نرمال است( مانند فوران آتش فشان و پديده هاي زمين گرمايي) دربعـد وسـيع
زيست محيطي اتفاق افتد و يا مي تواند به دليل تنفس مجدد دي اكسيدكربني كه از بازدم مي آيد
ايجاد شود

پردیس فناوری کیشطرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت گروه صنعت و مدیریت شیمی

تاثیر نور مستقیم آفتاب بر بدن

پردیس فناوری کیشطرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت گروه صنعت و مدیریت شیمی

همیشه نکات مختلفی در مورد خورشید و تاثیر آن بر روی بدن گفته شده است.

تاثیرات منفی اشعه ماورای بنفش بر روی پوست و ایجاد سرطان یکی از نکات منفی نور خورشید است

که افراد را برای استفاده از انواع کرم ضد آفتاب و پیشگیری از مشکلات احتمالی ترغیب می‌کند.

یکی دیگر از مسائلی که در مورد نور خورشید گفته می‌شود، نیاز به آن برای جذب ویتامین دی است،

البته این نکته از تأثیرات مثبت نور خورشید محسوب می‌شود.

باید بدانید که نور خورشید تأثیرات مختلفی بر زندگی و بدن دارد که شاید حتی هرگز در مورد آن چیزی به گوشتان نخورده باشد

۱. قرمزی پوست بدن

اگر برای سال‌ها بدون محافظت از پوست، در معرض نور خورشید قرار گرفته باشید،

رنگ پوست بدن تغییر پیدا می‌کند و به رنگ قرمز متمایل می‌شود.

با افزایش سن نور خورشید باعث نازک شدن پوست می‌شود،

ساختارهای اطراف رگ‌های خونی را شل می‌کند و موجب منبسط شدن آنها می‌شود به همین دلیل است

که لکه‌های قرمز و قهوه‌ای روی پوست به وجود می‌آید که اغلب هم روی گونه‌ها و گردن مشاهده می‌شود.

به گفته متخصصین همه ساختارهای پوست می‌توانند ذوب شوند و حالت طبیعی خود را از دست بدهند.

در فرآیند ذوب شدن، کلاژن پوست پخش می‌شود و به رگ‌های خونی اجازه می‌دهد که از سطح دیده شوند.

متأسفانه این حالت برگشت‌ناپذیر است.

۲. خواب بهتر شبانه

ر اساس مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۳ در دانشگاه کلورادو انجام شد، مشاهده شده است

که نور طبیعی خورشید ریتم شبانه‌روزی بدن یا همان ساعت بیولوژیکی داخلی را تنظیم می‌کند

و موجب متعادل شدن چرخه خواب می‌شود.

طبق این مطالعه، برنامه طبیعی خواب شما با زمان طلوع خورشید و غروب آن منطبق است.

زمانی که به طور معمول خود را در معرض تور خورشید قرار دهید،

بدن شما به درستی می‌تواند ساعت داخلی خود را تنظیم کند تا به چرخه نور طبیعی نزدیک‌تر شود

و می‌توانید به خواب شبانه از این دید نگاه کنید که برای روز بعد انرژی کافی را به شما بازگرداند.

پردیس فناوری کیشطرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت گروه صنعت و مدیریت شیمی

۳. حس و حال بهتر

تحقیقات نشان می‌دهند خورشید از نظر شیمیایی می‌تواند لبخند روی صورت شما به وجود آورد.

بر اساس مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۴ در دانشگاه پزشکی هاروارد

و بیمارستان عمومی ماساچوست انجام گرفت،

نور خورشید با آزاد کردن مواد شیمیایی در بدن برای داشتن حال خوب مانند بتا اندورفین در ارتباط است،

این ماده زمانی که فعالیت بدنی و ورزش نیز انجام بگیرد از بدن ترشح می‌شود. این ماده بر احساس خوب

و شادی تأثیر سریع دارد. البته همین نکته هشدار می‌دهد

که اگر فرد برای مدت طولانی در معرض نور خورشید قرار بگیرد

، ممکن است نوعی اعتیاد به خورشید را در او به وجود بیاورد.

پردیس فناوری کیشطرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت گروه صنعت و مدیریت شیمی

۴. افزایش سطح ویتامین دی

همه افراد می‌دانند که گذراندن وقت در محیط خارج از خانه روشی خوب برای جذب ویتامین دی است.

مطالعات مختلف بر این نکته تأکید دارند که یکی از مزیت‌های قرار گرفتن در نور خورشید،

افزایش سطح ویتامین D موجود در اشعه ماورای بنفش است که باعث کاهش احتمال ابتلا به بیماری مالتیپل

اسکلوروزیس یا ام اس، پوکی استخوان و حتی آنفولانزا و سرماخوردگی می‌شود.

البته گفته می‌شود نور زیاد خورشید می‌تواند نتایج مورد انتظار را برعکس کند و سطح ویتامین را پایین بیاورد.

زمانی که نور خورشید به پوست برخورد می‌کند، مانند یک واکنش شیمیایی ویتامین دی اولیه را به ویتامین دی

تبدیل می‌کند و قطعاً این واکنش مفید است.

ولی برخی دیگر از مطالعات نشان می‌دهند که نور زیاد خورشید در یک روز این واکنش را در جهت وارونه انجام می‌دهد.

۵. مشکلات چشمی

در بسیاری از افراد مشکلات چشمی و دید، عارضه‌ای که با بالا رفتن سن اتفاق می‌افتد و متأسفانه اجتناب‌ناپذیر

است ولی مطالعات نشان می‌دهند که نور خورشید می‌تواند این مشکلات را بدتر و شدیدتر کند و این اتفاق در افراد

بالای ۴۰ سال بیشتر پیش می‌آید. طبق تحقیقی گه در سال ۲۰۱۱ در دانشگاه فوردهام انجام شد، اشعه ماورای بنفش

که باعث آسیب پوستی می‌شود، می‌تواند چشم‌ها را نیز دچار آسیب و مشکل کند و احتمال ابتلا به آب مروارید را

نیز افزایش دهد و در موارد حاد، این مشکل می‌تواند به کوری کامل تبدیل شد. برای پیشگیری از هرگونه مشکل

چشمی به دلیل نور خورشید، از عینک آفتابی استفاده کنید.

۶. کهیرهای پوستی

در افرادی که به مشکل پوستی بثورات نوری پلی مورفیک یا جوش نوری چندشکلی دچار هستند، زمانی که در

معرض نور خورشید قرار گیرند، به سادگی دچار کهیر می‌شوند. واکنش قرمز و خارش‌آور ممکن است در هر

قسمت از بدن و در عرض چند دقیقه تا چند ساعت بعد از قرار گرفتن در نور خورشید ایجاد شود. در آلرژی‌های

شدیدتر، نوعی بیماری به نام پورفیری ایجاد می‌شود که به عنوان بیماری گرگینه یا ومپایر شناخته می‌شود. در این

شرایط که به دلایل ژنتیکی یا مشکلات کبدی ایجاد می‌شود، پوست با نور خورشید به شکل حبابی و تاول ورم

می‌کند. خوشبختانه این بیماری آزاردهنده نادر است و افراد بسیار کمی را مبتلا می‌کند

۷. پیری پوست

بسیاری از علایم پیری پوست در افراد، به دلیل خورشید به وجود می‌آید. در اغلب موارد چین و چروک و نقاط

قهوه‌ای رنگ پوست موجب می‌شود فرد از آنچه هست پیرتر به نظر برسد. به گفته متخصصین تغییرات ساده‌ای در

سبک زندگی مانند به کار بردن کلاه و آفتاب‌گیر و استفاده از کرم‌های ضد آفتاب، تأثیر بسیاری خواهند داشت.

پردیس فناوری کیشطرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت گروه صنعت و مدیریت شیمی

۸. درمان جوش صورت

نور خورشید به میزان کم و محدود می‌تواند به درمان برخی از مشکلات پوستی مانند آکنه و پسوریازیس کمک

کند. به طرز عجیبی روشی که باعث درمان می‌شود، روشی است که باعث ایجاد سرطان پوست هم می‌شود!

خورشید سیستم ایمنی سطح پوست را تضعیف می‌کند و باعث ضعیف شدن خط دفاعی در برابر سرطان می‌گردد،

در ادامه این روند شانس گسترش ملانوم بدخیم پوستی افزایش می‌یابد. با این حال مشکلاتی مانند آکنه، جوش

صورت و پسوریازیس پوستی به دلیل فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی به وجود می‌آیند و اگر بتوان تا حدی قدرت

سیستم ایمنی را کاهش داد، می‌توان به درمان این مشکلات هم کمک کرد. البته متخصصین به شما هشدار می‌دهند

که به طور کامل برای درمان بیماری خود به نور خورشید اعتماد نکنید چون قرار گرفتن بیش از اندازه زیر نور

آفتاب می‌تواند موجب ابتلا به سرطان پوست گردد.

۹. لکه‌های قهوه‌ای رنگ روی پوست

دفعه بعدی که از نوشیدن لیموناد در فضای بیرون لذت می‌برید، سعی کنید که آن را از پوست خود دور نگه دارید،

چون در غیر این صورت ممکن است در عرض چند هفته به لکه‌های قهوه‌ای رنگ دچار شوید. گفته می‌شود زمانی

که پوست خود را زیر نور خورشید در برابر برخی میوه‌ها، گیاهان و حتی عطرهای خاص میوه‌ای قرار می‌دهید،

ممکن است لکه‌های قهوه‌ای درست در محل تماس پوست با میوه پدید آید. خوشبختانه این وضعیت بدون ضرر

است و خودش در عرض چند ماه درمان می‌شود.

۱۰. طول عمر بیشتر

بر اساس مطالعات اخیر، دوری از خورشید درست مانند مصرف سیگار، برای طول عمر شما مضر است.

این مطالعه که بر روی ۳۰ هزار زن سوئدی در طول ۲۰ سال انجام شده است، نشان می‌دهد امید به زندگی در

افرادی که از نور خورشید دوری می‌کرده‌اند، ۲.۱ سال کمتر از افرادی است زمان زیادی را در فضای آزاد سپری

کرده‌اند. زنانی که مدت زمان بیشتری در معرض نور خورشید قرار گرفته‌اند، در ریسک کمتری از ابتلا به

بیماری‌هایی مانند دیابت، ام اس و بیماری‌های قلبی قرار گرفته‌اند. برای افرادی که دوست دارند ساعاتی را در زیر

نور خورشید بگذرانند، این نکته خبر خوبی است ولی باید به یاد داشته باشید نور زیاد خورشید ریسک سرطان

پوست را هم افزایش می‌دهد. با استفاده از کرم ضد آفتاب، عینک آفتابی، کلاه‌های لبه‌دار و لباس‌های آستین‌دار و

بلند می‌توانید از مضرات احتمالی دوری کنید.

پردیس فناوری کیشطرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت گروه صنعت و مدیریت شیمی

علت سفید شدن مو در سن جوانی

پردیس فناوری کیشطرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت گروه صنعت و مدیریت شیمی

بسياری از بيماریها نيز مي‌تواند روند سفيد شدن موها را تسريع كند. كمبود ويتامين‌هاي B ،

بخصوص اسيدپانتوتنيك و ويتامين 12 B يكی از موی سفید اين موارد است.

علت سفیدی مو:

طبیعی است که با افزایش سن، رنگ مو تغییر کند.

اما موهای سفید تقریباً در هر زمان از زندگی ممکن است ظاهر شوند.

حتی نوجوانان و افراد در 20 سالگی ممکن است متوجه رشته موهای سفید شوند.

بدن انسان میلیون ها فولیکول مو یا کیسه های کوچکی دارد که پوست آن را می پوشاند.

فولیکولها مو و رنگ یا سلولهای رنگی حاوی ملانین تولید می کنند.

با گذشت زمان، فولیکول های مو سلول های رنگدانه را از دست می دهند

و در نتیجه رنگ موی سفید ایجاد می شود.

در این مقاله ، برخی از دلایل سفید شدن مو در نوجوانی و جوانی را آماده کرده ایم:

کمبود ویتامین می تواند باعث سفیدی زودرس مو شود.

سیگار کشیدن مدت طولانی است که با سفید شدن مو مرتبط است.

جلوگیری از سفید شدن مو بستگی به علت آن دارد.

علاوه بر سن ، علل بسیاری نیز وجود دارد که منجر به سفید شدن موهای فرد می شود.

کمبود ویتامین:

موهای سفید و خاکستری ممکن است در هر سنی شروع به رشد کنند و

ممکن است در اثر عوامل مختلفی ایجاد شود.

هرگونه نقص ویتامین B-6 ، B-12 ،بیوتین ، ویتامین D یا ویتامین E می تواند

 علت سفید شدن مو زودرس باشد.

کمبودهای غذایی روی رنگدانه تأثیر می گذارد ،

و این نشان می دهد که با مکمل ویتامین می توان باعث بازگشت رنگ مو شد.

ژنتیک :

براساس گزارشی، سفید شدن زودرس مو تا حد زیادی به ژنتیک مرتبط است.

نژاد و قومیت نیز تاثیر دارد. براساس همان مطالعه، سفید شدن زودرس مو 

در افراد سفید پوست می تواند از 20 سالگی، در بین آسیایی ها 25 سالگی و

در آفریقایی-آمریکایی ها در 30 سالگی شروع شود.

استرس اکسیداتیو :

در حالی که سفید شدن موی سر بیشتر ژنتیکی است ،

ممکن است استرس اکسیداتیو در بدن نقش داشته باشد که فرآیند زودرس اتفاق بیفتد.

استرس اکسیداتیو باعث عدم تعادل می شود

وقتی آنتی اکسیدان ها برای خنثی کردن اثرات مضر رادیکال های آزاد کافی نباشند.

رادیکال های آزاد مولکول های ناپایدار هستند که به سلول ها آسیب می رسانند

و در پیری و بیماری نقش دارند.

استرس اکسیداتیو می تواند باعث پیشرفت بیماری ها از جمله ویتیلیگو شود.

ویتیلیگو همچنین ممکن است به دلیل مرگ سلولی ملانین یا

از بین رفتن عملکرد سلول، موها را سفید کند.

۱۰ دلیل سفید شدن موها

1- ژنتیک

پردیس فناوری کیشطرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت گروه صنعت و مدیریت شیمی
متخصصان می‌گویند ژن‌ها عامل اصلی تعیین‌کننده‌ی این هستند که موهایتان

در چه سنی رنگدانه از دست بدهند.

برای برخی افراد، این اتفاق حتی ممکن است قبل از 20 سالگی بیفتد و برای برخی دیگر،

اولین تارهای سفید نسبتاً دیر مشاهده می‌شوند.

هر چه پدر و مادر و پدربزرگ و مادربزرگتان زودتر موهایشان سفید شده باشد،

احتمال این که موهای شما هم زود سفید شوند، بیشتر است.


2- کمبود ملانین


در بیشتر موارد، کمبود ملانین عامل اصلی سفید شدن موهاست.

تولید ملانین به تغذیه مناسب و دریافت پروتئین کافی بستگی دارد.

کمبود این مواد مغذی باعث می‌شود میزانِ ملانین، از حد قابل قبول پایین‌تر بیاید.


3- عدم تعادل هورمون‌ها


هورمون‌های شما تأثیر زیادی بر روی رنگدانه‌ی موهایتان دارند.

عدم تعادل آن‌ها می‌تواند باعث سفید شدن زودهنگام موها شود.


4- برخی شرایط پزشکی


برخی شرایط اساسی پزشکی می‌توانند باعث از بین رفتن رنگدانه در موهایتان شوند.

آن‌ها عبارت‌اند از: کمبود ویتامین B12 یا مشکلات غده تیروئید و هیپوفیز.

پردیس فناوری کیشطرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت گروه صنعت و مدیریت شیمی

5- استرس


استرس ناشی از برنامه‌های سرسام‌آور و مشغله‌های زیاد کاری،

یکی دیگر از دلایل مهم خاکستری شدن زودهنگام موهاست؛

چه به‌ تنهایی و چه به دلیل افزایش دیگر عادات نادرست مثل مصرف بیشتر فست فودها و…

در این شرایط.

6- مواد شیمیایی


بعضی اوقات، استفاده از محصولات شیمیایی مانند شامپوها، صابون‌ها، رنگ موها

و غیره ممکن است

به طور مستقیم باعث این مشکل شود و یا می‌تواند

با ایجاد عفونت یا آلرژی به طور غیرمستقیم موجب خاکستری شدن زودرس موها شود.
پردیس فناوری کیشطرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت گروه صنعت و مدیریت شیمی


7- عوامل خارجی


تغییر در رنگ موی شما می‌تواند به دلیل عوامل خارجی

مانند آب و هوا، آلودگی و قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی رخ دهد.

این عوامل روند پیری را تسریع می‌کنند.


اخیراً در مورد فقدان رنگدانه در مو یک موفقیت اساسی حاصل شده است؛

به طوری که مشخص شد فولیکول‌های مو مقدار کمی پراکسید هیدروژن آزاد می‌کنند

که با گذشت زمان انباشته می‌شوند و با رنگ‌زدایی از موها باعث خاکستری شدن

و در نهایت سفید شدن آن‌ها می‌شوند.

با از بین بردن این تجمع، این امکان وجود دارد که موهای شما رنگ طبیعی

خود را دوباره به دست بیاورند.

پردیس فناوری کیشطرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت گروه صنعت و مدیریت شیمی
8- چاقی


در مطالعه‌ای که در سال 2015 در مجله

 the American Academy of Dermatology منتشر شد،

دانشمندان مشاهده کردند افراد چاق ممکن است با افزایش خطر ابتلا

به خاکستری شدن زودرس موها مواجه شوند.

بدین منظور بهتر است وزنتان را در محدوده‌ی طبیعی نگه دارید.


9- کمبود ویتامین D


همان‌طور که ذکر شد برخی کمبودهای غذایی می‌توانند

موجب خاکستری شدن موها شوند؛ یکی از آن‌ها کمبود ویتامین د است.

یک مطالعه منتشرشده در مجله بین‌المللی Trichology نشان داد

کودکانی که دچار موهای خاکستری زودرس

بودند، در مقایسه با گروه کنترل، به میزان قابل توجهی دچار

کمبود یا مقدار ناکافی از ویتامین د بودند.



10- بیماری خودایمنی آلوپسی آره آتا


بیماری پوستی خود ایمنی آلوپسی آره‌اتامی‌تواند منجر به سفید شدن تارهای مو شود.

طبق توضیحات بنیاد ملی آلوپسی آره‌آتا، مبتلایان به این بیماری ممکن است

موهای سر یا بدنشان را کاملاً از دست بدهند.

این اتفاق به این دلیل می‌افتد که سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو حمله می‌کند

و باعث ریزش موها می‌شود و وقتی موی جدید رشد کرد، سفید می‌شود.

در اینجا لیستی از غذاهایی وجود دارد که به شما کمک می‌کند موهایتان رنگدانه دار شود:

  1. – انواع توت:این میوه‌های ریز سرشار از ویتامین C هستند.
  2. – جگر:با کم‌خونی و کمبود آهن مبارزه می‌کند.
  3. – هویج:سرشار از ویتامین A است.
  4. – برگ‌های کاری:سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند سلنیوم، ید، روی و آهن است.
  5. – اسفناج:در تولید ملانین کمک می‌کند.
  6. – تخم مرغ:سرشار از ویتامین B12 است.
  7. – لوبیا:منبع غنی پروتئین است.
  8. – تخمه آفتابگردان:سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد معدنی است.
  9. – گردو:منبع غنی از مساست که به تولید ملانین کمک می‌کند.

پردیس فناوری کیشطرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت گروه صنعت و مدیریت شیمی

مکانیک جامدات

پردیس فناوری کیش ارتباط با صنعت

مکانیک جامدات

در سال 1336 هجری شمسی و مصادف با تاسیس دانشکده پلی تکنیک تهران دانشکده مهندسی مکانیک هم شروع به کار کرد و در سال 1340 اولین فارغ التحصیلان این رشته توانستند مدرک بگیرند. ابتدا مهندسی مکانیک و برق یکی بودند که با الکترو مکانیک گفته می شود می شدند و بعد از چهل سال از همدیگر جدا شدند و رشته های مجزا را تشکیل دادند ولی با پیشرفت صنعت هر کدام از آنها از همدیگر جدا شدند و به گرایش های مختلف تقسیم شدند که در این قسمت به معرفی گرایش طراحی‌ جامدات‌ می‌پردازیم.

کاربرد و شاخه ها


رشته مهندسی مکانیک دروس کاربردی زیادی دارد که کلا افراد این رشته باید بتوانند در ریاضیات دیفرانسیلی پیچیده و تجسم فیزیکی قدرتمند باشند و همینطور واحدهای کارگاهی و فعالیت در واحدهای تولیدی نیز در این رشته وجود دارد که افراد باید در آن ها توانمند باشند.

برای اینکه در رشته های دانشگاهی مخصوص رشته های مهندسی بتوانیم موفق باشیم باید به این رشته ها علاقه داشته باشیم و در کنار داشتن علاقه به درس های اساسی این رشته‌ها را هم تقویت کنیم به طور مثال در این رشته درسهای اساسی پایه در بخش مکانیک و ریاضی فیزیک شیمی و رسم فنی و باید خیلی قوی باشند و همچنین افراد باید هوش خوبی داشته باشند و روحیه مناسبی برای انجام فعالیت‌های این رشته‌ها داشته باشند.

گرایش جامدات

گرایش مکانیک جامدات از زیر شاخه های اصلی مهندسی مکانیک است که در این رشته رفتار مواد جامد تحت اثر بارگذاری های خارجی مورد بررسی قرار می گیرد قاب گذاری خارجی که از آن ثابت شود می تواند نیروی مکانیکی نیروی حرارتی الکتریکی باید ترکیب اینها باشد رفتار مواد با توجه به میزان بارگذاری می‌تواند متفاوت باشد به طور مثال اگر تغییر شکل ایجاد شود و این تغییر شکل بعد از اینکه نیروی خارجی برداشته میشود به حالت اول برگردد به این نوع تغییر شکل الاستیک می‌گویند ولی اگر تغییر شکل به حدی باشد که با اضافه کردن نیروهای بیشتر شود اما با برداشتن آن به حالت اول بر نگردد به این و تغییر شکل پلاستیک می گویند که روابط خاصی در رفتارهای متفاوت وجود دارد.

این گرایش در مقاطع بالاتر طراحی کاربردی نامیده می شود که هدفش تربیت آزمایشگاهی متخصصانی است که بتوانند در مراکز تولید و کارخانه ها اجزاء و مکانیزم ماشین آلات مختلف را طراحی کنند. درس های این رشته شامل دروس نظری، آزمایشگاهی، کارگاه و پروژه و کارآموزی است. فارغ التحصیلان این رشته پس از تحصیل می توانند در کارخانجاتی مثل خودروسازی، صنایع نفت، ذوب فلزات و صنایع غذایی و غیره مشغول به کار شوند و برای این دوره امکان ادامه تحصیل تا سطح کارشناسی ارشد و دکتری در داخل یا خارج از کشور وجود دارد.

این افراد باید برای رسیدن به موفقیت در دروس جبر و مثلثات، هندسه، فیزیک و مکانیک قوی باشند و به زبان خارجی مسلط شوند. دروس مقاومت مصالح، طراحی و دینامیک از مهمترین درس های این رشته است و برای این رشته بازارکار خوبی وجود دارد.

مهندس طراحی جامدات و باید با همه نیروها و گشتاورهای که به اعضای ماشین وارد میشود آشنا باشه با آنها را بررسی کنند و بهترین قطعه را تولید کند این گرایش به طراحی ماشین آلات و اجزای آن ها و ارتعاش ماشین آلات دینامیک آنها می پردازند بدانید که دو گرایش طراحی جامدات و حرارت و سیالات رشته مکانیک فقط 20 واحد درسی متفاوت با یکدیگر دارند و به همین دلیل می‌توان گفت که فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند بازار کار نسبتا مشترکی داشته باشند. دروس این دوره شامل دروس نظری، آزمایشگاهی، کارگاه و پروژه و کارآموزی است.
فارغ‌التحصیلان این رشته قادرند در کارخانجات مختلفی مثل خودروسازی، صنایع نفت، ذوب فلزات و صنایع غذایی و غیره مشغول به کار شوند و برای این دوره امکان ادامه تحصیل تا سطح کارشناسی ارشد و دکتری در داخل یا خارج از کشور وجود دارد. موفقیت این افراد در گرو تسلط بر دروس جبر و مثلثات، هندسه، فیزیک و مکانیک و همچنین آشنایی و تسلط آنان به زبان خارجی است. دروس مقاومت مصالح، طراحی و دینامیک از مهمترین درسهایشان است.

کاربرد و زمینه فعالیت گرایش مهندسی مکانیک جامدات
این گرایش در همه ی صنایع سهم دارد. مثلا در صنایع خودروسازی، هوافضا، دریانوردی، نظامی، نیروگاهی، ساختمان سازی، لوازم خانگی و …. به طور مستقیم و در برخی دیگر مانند صنایع پتروشیمی، پزشکی، داروسازی، هسته ای و … به طور غیرمستقیم.

نقش یک مهندس مکانیک در صنایع هوافضا جهت تولید یک محصول به شرح زیر است:

1) مطالعه و شناخت مساله و ارائه راه حل عملیاتی

2) فرآیند طراحی محصول اعم از طراحی مفهومی ، طراحی اولیه و طراحی دقیق

3) طراحی و تامین تجهیزات ، ماشین آلات و روش های تولید محصول با در نظر گرفتن پارامتر هزینه

4) تست و ارزیابی محصول تولیدی بر اساس استاندارد های مربوطه

5) تهیه تجهیزات و ماشین آلات مورد نیاز صنعت

تفاوت گرایش جامدات با دیگرگرایش های مهندسی مکانیک

گرایش جامدات بابقیه گرایش مهندسی مکانیک مکانیک تفاوت هایی دارند که از جمله این تفاوت ها این است که در گرایش جامدات به طراحی سازه و تجهیزات می پردازیم در مقابل آن بارگذاری خارجی مقاومت از خود نشان می دهد. وقتی که سازه در برابر بارگذاری خارجی از خود نشان می دهد با عنوان تنش شناخته می‌شود که به صورت نیرو بر واحد سطح تعریف می شود که لازم است بگوییم گرایش های دیگری مثل گرایش سیالات به بررسی مطالعه رفتاری مواد می‌پردازند که مقاومت در مورد بارگذاری خارج از خودشان نشان نمی‌دهند و گرچه ساخت و تولید هم که به تجهیزات و قالب های مواد سر و کار دارند.

عکس تزیینی

نرم افزارهای مورد استفاده درگرایش جامدات

نرم افزار های مورد استفاده در حوزه جامدات را می توان به دو دسته تقسیم بندی نمود :

الف)نرم افزارهای مدلسازی

قابلیت های مهم این نرم افزارها شامل مدلسازی، مونتاژپذیری و نقشه کشی است. مهترین و پرکاربردترین آنها به این ترتیبند:

CATIA وSOLIDWORKS وAUTOCAD  و WORKING MODEL 

ب)نرم افزارهای تحلیل

شبیه سازی و مطالعه رفتاری سازه مورد مطالعه از ویژگی های مهم این نرم افزار ها می باشد که مهمترین آنها عبارتند از :

ABAQUS وANSYS WORKBENCH وHYPERWORLS DYNA  و NASTRAN  وADAMS  و MATLAB و MATHEMATICA و MAPLE 

 بازار کار مهندسان مکانیک گرایش مکانیک

هم اکنون که با گرایش جامدات مهندسی مکانیک آشنا شدی بهتر متوجه می‌شوید که این رشته می‌تواند در صنایع مختلف بازار کار مناسبی را داشته باشد به طوری که این رشته با همه صنایع در ارتباط هست و زمینه فعالیت آن بسیار گسترده است که از جمله آنها می‌توان به مواردی همچون طراحی وسایل، تجهیزات و ماشین آلات مورد استفاده در صنایع مختلف مثل خودروسازی، هواپیمایی، نیروگاهها، پالایشگاهها و … اشاره کرد. با ظهور فناوریهای جدید مثل رباتیک و فناوری نانو ، عرصه ای جدید برای مهندسان مکانیک فراهم شده است که بازار کارشان بهتر شود.

درامد و تحقیق

حقوقی که مهندسین مکانیک دریافت می‌کنند در بخش‌های خصوصی بسیار متفاوت است هر شرکتی با توجه به هدفی که دنبال می‌کند و نوع پروژه که تعریف می کند، دستمزد متفاوتی را برای افراد مشخص می‌کند که این دستمزد اصولا ارتباط با سابقه کار، میزان تحصیلات و توانایی افراد دارد.
طبق آخرین آمار یک مهندس مکانیک که به عنوان کارشناس در حوزه های مختلف شاغل می شود به طور مانگین بین 800000 تومان تا 4000000 تومان حقوق میگیرد و اگر این افراد کارآفرین باشند و کار مستقلی در حوزه تخصصی شان، راه اندازی کرده باشند، شرایط متفاوت است و آنها با توجه به میزان فعالیت، تخصص، تلاش و پشتکارشان، درآمدهای متفاوتی دارند.

منبع:

https://www.imoshavere.com/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C-%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C-%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C-%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C%E2%80%8C-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C-HJY149

مومنتوم زاویه ای

مومنتوم زاویه ای

پردیس فناوری کیش_طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_گروه مکانیک

معادله مومنتوم زاویه‌ای

در بسیاری از مسائل مهندسی، «گشتاور» (Torque) حول یک محور، مفهوم بسیار مهمی است که با استفاده از رابطه <span id="MathJax-Element-1-Frame" class="mjx-chtml MathJax_CHTML" style="font-family: IRANSans !important;font-size: 17px !important;line-height: 0;text-indent: 0px;text-align: center;text-transform: none;font-style: normal;font-weight: normal;letter-spacing: normal;float: none;direction: ltr;max-width: none;max-height: none;min-width: 0px;min-height: 0px;border: 0px;margin: 0px;padding: 1px 0px" role="presentation" data-mathml="T=r→×F→">T=r→×F→ محاسبه می‌شود. در این رابطه <span id="MathJax-Element-2-Frame" class="mjx-chtml MathJax_CHTML" style="font-family: IRANSans !important;font-size: 17px !important;line-height: 0;text-indent: 0px;text-align: center;text-transform: none;font-style: normal;font-weight: normal;letter-spacing: normal;float: none;direction: ltr;max-width: none;max-height: none;min-width: 0px;min-height: 0px;border: 0px;margin: 0px;padding: 1px 0px" role="presentation" data-mathml="r→">r→ بردار فاصله نیرو تا محور و <span id="MathJax-Element-3-Frame" class="mjx-chtml MathJax_CHTML" style="font-family: IRANSans !important;font-size: 17px !important;line-height: 0;text-indent: 0px;text-align: center;text-transform: none;font-style: normal;font-weight: normal;letter-spacing: normal;float: none;direction: ltr;max-width: none;max-height: none;min-width: 0px;min-height: 0px;border: 0px;margin: 0px;padding: 1px 0px" role="presentation" data-mathml="F→">F→ بردار نیرو را نشان می‌دهند. در مطلب «مومنتوم خطی در سیالات» برای محاسبه معادله مومنتوم خطی از قانون دوم نیوتن استفاده کردیم و به روابط قابل استفاده برای مسائل مکانیک سیالات دست یافتیم.
در این مطلب، هدف تعیین معادله مومنتوم زاویه‌ای است. این معادله را می‌توان با ضرب طرفین معادله مومنتوم خطی در فاصله نیرو از محور دوران محاسبه کرد. بنابراین برای شروع،‌ قانون دوم نیوتن برای یک ذره سیال را به فرم زیر می‌نویسم:
قانون دوم نیوتن
در این رابطه، V سرعت ذره سیال است که در یک سیستم مختصات لَخت محاسبه می‌شود. عبارت سمت راست رابطه بالا، نیروی خارجی که بر این ذره وارد می‌شود را نشان می‌دهد. در ادامه و برای محاسبه مومنتوم زاویه‌ای، گشتاور دو سمت رابطه فوق را نسبت به محور با فاصله r از آن، محاسبه می‌کنیم. برای این منظور، معادله بالا را به صورت ضرب خارجی r در دو طرف رابطه و به شکل زیر بازنویسی می‌کنیم.
مومنتوم زاویه‌ای
رای ساده‌سازی رابطه بالا نیاز به استفاده از روابط ریاضی و مفهوم ضرب خارجی داریم. یکی از ویژگی‌های ضرب خارجی در ریاضیات، در رابطه زیر نشان داده شده است.
رابطه انتقال رینولدز
برای ساده‌سازی رابطه بالا از این نکته استفاده می‌کنیم که حاصل مشتق مادی r برابر با V می‌شود. بنابراین عبارت اول سمت راست رابطه فوق به صورت حاصل ضرب خارجی عبارت V در خودش در می‌آید که می‌توان آن را به فرم زیر نمایش داد.
مومنتوم زاویه‌ای
بنابراین در صورتی که روابط 3، 4 و 5 در رابطه 2 قرار داده شوند، معادله مومنتوم زاویه‌ای به فرم زیر بازنویسی می‌شود.
مومنتوم زاویه‌ای

رابطه فوق برای تمام ذراتی که در یک سیستم حضور دارند، صادق است. بنابراین این رابطه را می‌توان برای کل سیستم بازنویسی کرد. برای این منظور باید مومنتوم زاویه‌ای سیستم، به صورت مجموع مومنتوم زاویه‌ای تک تک ذرات تشکیل دهنده آن سیستم نوشته شود که این کار با استفاده از رابطه انتگرالی زیر انجام می‌شود.
مومنتوم زاویه‌ای
در مکانیک سیالات با توجه به تعاریف سیستم و مشتق مادی، روابط زیر برای ذرات یک سیستم و مشتق مادی آن سیستم برقرار هستند.

مومنتوم زاویه‌ای
سمت چپ این معادله، نرخ زمانی تغییرات مومنتوم زاویه‌ای سیستم را نمایش می‌دهد و عبارت سمت راست این معادله نشان‌دهنده مجموع گشتاور نیروهای خارجی است که به سیستم وارد می‌شود. نکته مهم دیگر این است که، گشتاور وارد بر یک حجم کنترل که به سیستم چسبیده است با گشتاور وارد بر آن سیستم برابر است.
کاربرد معادله مومنتوم زاویه‌ای در حل مسائل
معادله مومنتوم زاویه‌ای که در این بخش به بررسی آن پرداخته شد، در حل مسائل مربوط به ماشین‌های چرخان مانند توربوماشین‌ها، پره‌های توربین و کمپرسور و آب‌پاش‌های چمن به صورت رایج مورد استفاده قرار می‌گیرد. در هرکدام از مسائل با توجه به شرایط خاص آن مسئله، معادله مومنتوم زاویه‌ای به شکل‌های مختلف اصلاح می‌شود.
در برخی از مسائل برای ساده‌سازی حل، جریان به صورت یک بعدی در نظر گرفته می‌شود. در این حالت توزیع یکنواختی از سرعت متوسط در هر بخش جریان موجود است و ضرب خارجی موجود در رابطه مومنتوم زاویه‌ای به صورت ساده قابل محاسبه است.
در گروهی دیگر از مسائل مکانیک سیالات برای ساده‌سازی معادله مومنتوم زاویه‌ای، جریان به صورت پایا در نظر گرفته می‌شود. در این حالت عبارت اول سمت چپ معادله مومنتوم زاویه‌ای به شکل زیر نوشته می‌شود و برابر با صفر است.

تونل باد

تونل باد

پردیس فناوری کیش_طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_گروه مکانیک

تونل باد را می‌توان به عنوان یک محفظه بسیار بزرگ معرفی کرد که جریان هوا در آن با سرعت مشخصی در حال حرکت است. یکی از کاربردهای تونل باد، شبیه‌سازی وضعیت پرواز است. در این حالت، محققین از تونل باد برای فهم دقیق شیوه پرواز هواپیما، استفاده می‌کنند. برای مثال شرکت «ناسا» (NASA) با انجام آزمایش روی مدل‌های کوچک هواپیما و فضاپیما در تونل‌های باد، به پیشرفت علم هوافضا و آیرودینامیک کمک بسیار زیادی کرده است.
برخی از تونل‌های باد، به اندازه کافی بزرگ هستند و به کمک آن‌ها می‌توان اجسام با اندازه واقعی را مورد آزمایش قرار داد. تونل باد، جریان هوا را از اطراف جسمی مانند هواپیما عبور می‌دهد و در این حالت، تصور می‌شود که این جسم به صورت واقعی در حال پرواز است. در واقع در حالت واقعی، جسم در هوا حرکت می‌کند و در تونل باد، هوا روی جسم در حال حرکت است. در هر دو حالت ذکر شده، سرعت نسبی جسم و هوا نسبت به یکدیگر یکسان هستند.
در مکانیک سیالات دو راه برای محاسبه پارامترهای مختلف میدان جریان سیال مانند سرعت و فشار موجود است. راه اول حل عددی معادلات ناویر استوکس و پیوستگی در علم دینامیک سیالات محاسباتی است که این حل‌های عددی با استفاده از روش‌های مختلف مانند روش تفاضل محدود، روش حجم محدود و المان محدود انجام می‌شوند. راه دوم نیز انجام آزمایشات تجربی در تونل‌های باد و یا محیط‌های آزمایشگاهی دیگر است.
تونل باد چگونه کار می‌کند؟
اکثر مواقع، فن‌های قدرتمندی باعث جریان یافتن هوا در تونل باد می‌شوند. فن، یک توربوماشین است که سیال کاری آن، هوا در نظر گرفته می‌شود. جسم مورد آزمایش در تونل باد، در یک نقطه ثابت شده و قابلیت حرکت ندارد. این جسم می‌تواند یک مدل کوچک از ماشین و یا یک قسمت جزئی آن و یا حتی یک هواپیما و فضاپیما، با اندازه واقعی باشد. جسم قرار گرفته در تونل باد را می‌توان یک مدل رایج واقعی مانند توپ تنیس نیز در نظر گرفت. در این حالت، هوای عبوری از اطراف جسم ساکن در تونل باد، نماینده خوبی برای بیان حالتی است که جسم در دنیای واقعی، درون هوا حرکت می‌کند.
برای نشان دادن شیوه تغییراتی که روی هوا اطراف جسم صورت می‌گیرد، از «دود» (Smoke) استفاده می‌شود. دود همراه جریان اطراف جسم حرکت می‌کند و شیوه تغییرات جریان را نمایش می‌دهد. این مورد در شکل زیر نشان داده شده است. گردابه‌ها و جریان دنباله‌ای پشت این توپ تنیس به وضوح در این شکل قابل رویت هستند.
در واقع به صورت کلی می‌توان بیان کرد که تونل باد، ابزاری است که از آن برای مطالعه برخورد هوا با یک جسم استفاده می‌شود. همانطور که بیان شد، مدل در مقطع تست تونل باد به صورت ساکن قرار داده شده است، بنابراین نیروی لیفت و درگ وارد بر آن را می‌توان به راحتی با محاسبه میزان نیروی کششی در راستاهای مختلف آن مقطع ثابت، اندازه‌گیری کرد.
برای اندازه‌گیری خطوط جریان و «آشفتگی» (Turbulence) موجود در سطح، می‌توان از روغن‌های رنگی و یا خاک رس استفاده کرد. همچنین خطوط جریان در نقاط کمی دورتر از سطح را می‌توان با استفاده از تزریق دود نمایش داد. تونل‌های باد پیشرفته با استفاده از «اثر داپلر» (Doppler Effect) و یا دوربین‌هایی با سرعت ضبط تصویر بالا، جریان هوا اطراف جسم را به نمایش می‌گذارند. شکل زیر روش «سرعت سنجی تصویری ذرات» (Particle Image Velocimetry) را به تصویر کشیده است. این روش به صورت خلاصه با نماد PIV نمایش داده می‌شود.
در روش PIV، قسمتی از جریان عبوری از روی جسم با لیزر روشن و در فواصل زمانی کوتاه به کمک دوربین سریع تصویر برداری می‌شود. در نهایت، تحلیل این تصاویر با استفاده از نرم‌افزارهای پردازش تصویر صورت می‌پذیرد و با استفاده از این تحلیل‌ها، میدان جریان اطراف جسم محاسبه می‌شود. در واقع به صورت خلاصه در این روش، ابتدا باید با استفاده از پردازش تصویر، میزان جابه‌جایی تک تک ذرات در یک فاصله زمانی مشخص را محاسبه کرد و بعد از آن با اندازه‌گیری حاصل تقسیم جابه‌جایی ذرات بر فاصله زمانی، سرعت هرکدام از ذرات را به دست آورد.
تونل‌های باد را می‌توان بر اساس شکل ظاهری به دو دسته کلی «تونل‌های باد مدار بسته» (Closed-Circuit Wind Tunnels) و یا «مدار باز» (Open-Circuit) تقسیم‌بندی کرد. همچنین بر اساس سرعت هوا، تونل باد به چهار دسته «زیر صوت» (Subsonic)، «نزدیک صوت» (Transonic)، «صوت» (Sonic)، «بالای صوت» (Supersonic) و «مافوق صوت» (Hypersonic) تقسیم می‌شوند.
همانطور که در مطالب قبلی وبلاگ فرادرس اشاره شد، عدد ماخ به صورت نسبت سرعت سیال به سرعت صوت در آن دما تعریف می‌شود. این موضوع را می‌توان با استفاده از رابطه زیر بیان کرد.

در این رابطه، u سرعت سیال و c سرعت صوت را نشان می‌دهند. در صورتی که عدد ماخ کمتر از 0.8 باشد، جریان به صورت زیر صوت است. اگر عدد ماخ در محدوده 0.8 تا 1.2 قرار بگیرد، جریان حاصل جریان نزدیک صوت نامیده می‌شود. در صورتی که عدد ماخ بین 1.2 تا ۵ قرار بگیرد جریان را بالای صوت می‌نامند و جریان با عدد ماخ در محدوده ۵ تا ۱۰ مافوق صوت نامیده می‌شود.
یکی دیگر از انواع دسته‌بندی‌های تونل‌های باد، دسته‌بندی بر اساس فشار هوا است. در این حالت، تونل‌های باد شامل دو دسته «اتمسفری» (Atmospheric) و «چگالی متغیر» (Variable- Density) هستند.
هوای تونل باد در سرعت‌های کمتر از سرعت صوت با استفاده از فن‌های بزرگ تولید می‌شود. در سرعت بالاتر از سرعت صوت، از دو روش می‌توان برای ایجاد جریان هوا استفاده کرد. روش اول، تزریق جریان هوای فشرده از یک مخزن هوای فشرده در بالادست تونل باد است و در روش دوم از یک «تانک خلا» (Vacuum Tank) که در انتهای تونل باد قرار داده شده، استفاده می‌شود. در برخی از موارد نیز برای تولید یک سرعت مافوق صوت (سرعت جریان هوا در این حالت حداقل پنج برابر سرعت صوت است) از ترکیب این دو روش استفاده می‌شود.

اجزای اصلی تونل باد، شامل «مخروط ورودی» (Entrance Cone)، مقطع تست (Test Section)، «ناحیه عبور» (Regain Passage)، «موتور یا ملخ» (Propeller or Motor) و «ناحیه بازگشت» (Return Passage) است. «مستقیم‌کننده‌های جریان» (Flow Straighteners)، «پره‌های زاویه‌دار» (Corner Vanes)، «ردیف‌های هانی کامب» (Honeycomb Layers) که برای کاهش آشفتگی جریان استفاده می‌شوند، «مبدل‌های حرارتی هوا» (Air Heat Exchangers) و «دیفیوزرها» (Diffusers) نیز اجزای دیگری هستند که در تونل‌های باد مشاهده می‌شوند.
فشار سطح جسم در تونل‌های باد با استفاده از ایجاد حفره‌های کوچک روی سطح جسم و یا با استفاده از «لوله پیتوت» (Pitot Tubes) قابل اندازه‌گیری است. نیروهایی که به مدل وارد می‌شود را می‌توان با استفاده از اندازه‌گیری پارامترهای مختلف جریان در بالادست و پایین دست مدل، محاسبه کرد. با استفاده از لوله پیتوت می‌توان علاوه بر اندازه‌گیری فشار، سرعت جریان در بالا دست را نیز به شکل زیر به دست آورد.
تونل‌ باد و ورزش
امروزه تونل‌های باد در ورزش‌های گوناگونی مورد استفاده قرار می‌گیرد که در آن‌ها سرعت ورزشکار، پارامتر بسیار مهم برای برنده شدن است. مسابقات موتورسواری، اتومبیل‌رانی، دوچرخه سواری، اسکی و قایقرانی، فقط بخشی از مثال‌هایی هستند که در آن‌ها از تونل باد برای کاهش تنها چند میلی ثانیه زمان استفاده می‌شود. در واقع شبیه‌سازی مسابقه و پرواز با استفاده از تونل باد و در نهایت اصلاح طراحی و ساخت، بسیار راحت‌تر از زمانی است که تست در محیط بیرون و واقعی انجام می‌شود.
همانطور که می‌دانید اکثر اتومبیل‌ها نیروی لیفت تولید می‌کنند. در این حالت، با افزایش سرعت اتومبیل، نیروی لیفت آن نیز افزایش پیدا می‌کند و تحت این شرایط اتومبیل ناپایدار می‌شود. برای مقابله با این شرایط، بسیاری از اتومبیل‌ها طوری طراحی شدند که در هنگام حرکت، لیفت منفی تولید کنند.
خودروهای خانواده «سدان» (Sedan) ضریب لیفتی برابر با 0.3 دارند، این در حالی است که ضریب لیفت خودروهای فرمول یک در حدود 3.8 محاسبه شده است. تمامی این موارد را می‌توان در یک تونل باد مشاهده و اندازه‌گیری کرد و از نتایج آن برای طراحی بهتر استفاده کرد.
همانطور که می‌دانیم، ضریب لیفت و ضریب درگ، پارامترهای بی‌بعدی هستند که با استفاده از تحلیل ابعادی در مسائل مختلف محاسبه می‌شوند و می‌توان آن‌ها را به ترتیب با استفاده از روابط زیر اندازه‌گیری کرد.

ضریب لیفت

ضریب درگ

در این رابطه Fl و Fd به ترتیب نیروی لیفت و درگ را نشان می‌دهند. ρ چگالی سیال را بیان می‌کند و A مساحت سطحی از جسم است که نیروی لیفت و درگ را تجربه می‌کند. تعریف درست این مساحت در علوم مختلف متفاوت است و به عنوان یک قرار داد در علوم مختلف برای نمایش ضریب لیفت و درگ در نظر گرفته می‌شود.
تونل‌های باد چگونه به طراحی فضاپیماها کمک می‌کنند؟
ناسا فضاپیماها و راکت‌ها را نیز با استفاده از تونل‌های باد مورد آزمایش قرار می‌دهد. همانطور که می‌دانید فضاپیماها، ماشین‌هایی هستند که برای عمل در فضا طراحی شدند و در فضا هیچ اتمسفری وجود ندارد. این ماشین‌ها برای آن‌که به فضا برسند، باید از اتمسفر عبور کنند. علاوه بر این، تمامی ماشین‌هایی که انسان‌ها را به فضا می‌برند، برای بازگشت به زمین نیز باید از اتمسفر عبور کنند.
ناسا برای تست کردن میزان امنیت فضاپیماهایی که انسان‌ها و تجهیزات را به فضا می‌برند، فضاپیماها را درون تونل باد مورد آزمایش قرار می‌دهد. نکته دیگر این است که، آزمایش تونل باد روی این ابزار و تجهیزات برای اطمینان از صحت کامل آن‌ها هنگام ورود به زمین نیز صورت می‌گیرد.
علاوه بر موارد ذکر شده، تونل‌های باد به مهندسان کمک می‌کند تا فضاپیماهایی را با طراحی مناسب جهت کار کردن در سیاره‌های دیگر، تولید کنند. برای مثال، مریخ اتمسفر سبکی دارد و شیوه رفتار فضاپیما در این شرایط، نقش بسیار مهمی در طراحی آن‌ها بازی می‌کند. بنابراین همانطور که اشاره شد، طراحی مناسب یک فضاپیما امری بسیار مهم است و باید طراحی فضاپیما طوری صورت بگیرد که در شرایط مختلف جو و تغییرات آن، عملکرد مناسبی از خود نشان بدهد و رسیدن به این هدف، جز با انجام آزمایشات مختلف در تونل‌های باد امکان پذیر نخواهد بود. بنابراین فضاپیما و چتر نجات مورد استفاده فضانوردان برای شبیه‌سازی شرایط اتمسفر مریخ، در یک تونل باد مورد آزمایش قرار می‌گیرند. شکل زیر مدل یک شاتل که در تونل باد مورد آزمایش قرار گرفته است را به تصویر کشیده است.
ناسا انواع مختلفی از تونل‌های باد را برای انجام آزمایش‌های گوناگون مورد استفاده قرار می‌دهد. برخی از این تونل‌های باد، اندازه‌ای برابر با چند سانتی متر مربع دارند و برخی از آن‌ها به اندازه‌ای بزرگ هستند که یک هواپیما با اندازه واقعی در آن تست می‌شود. عده‌ای از این تونل‌های باد، هوایپماها را در سرعت‌های بسیار پایین مورد آزمایش قرار می‌دهند و عده‌ای دیگر هواپیماها را در سرعت‌های مافوق صوت، تست می‌کنند.
همانطور که بیان شد، تونل باد، ابزاری است که از آن برای مطالعه برخورد هوا با یک جسم استفاده می‌شود و حضور تونل‌های باد، به طراحی و ساخت دقیق ابزارها و ماشین‌های مختلف در علم آیرودینامیک کمک بسیار زیادی کرده است. همچنین حضور این تونل‌ها باعث پیشرفت در ورزش‌هایی شده که سرعت در آن‌ها اهمیت بسیار زیادی دارد.

 

لزجت

لزجت

پردیس فناوری کیش ارتباط با صنعت

ویسکوزیته ، لزجت یا گرانروی یک سیال (مایع یا گاز)، پارامتری است که میزان مقاومت آن را در مقابل جاری شدن نشان می‌دهد. این پارامتر، یکی از مهمترین پارامترهایی است که خواص سیال را بیان می‌کند و از آن در اکثر مسائل مکانیک سیالات استفاده می‌شود. ویسکوزیته را می‌توان درتحلیل ابعادی برای محاسبه اعداد بی‌بعد مختلفی مانند عدد رینولز استفاده کرد، همچنین این مفهوم، کاربرد بسیار زیادی در تحلیل میدان جریان به کمک معادلات ناویر-استوکس درعلم دینامیک سیالات مهندسی نیز دارد. بنابراین می‌توان ویسکوزیته را یکی از پایه‌ای‌ترین مفاهیم مکانیک سیالات دانست.

ویسکوزیته چیست؟

همانطور که اشاره شد، ویسکوزیته یا لزجت یک سیال (مایع یا گاز)، میزان مقاومت آن را در مقابل جاری شدن بیان می‌کند. زمانی که جسمی درون یک سیال به حرکت در می‌آید، سیال اطراف این جسم، در مقابل حرکت مقاومت نشان می‌دهد به طوری که سرعت لایه‌های مختلف سیال اطراف این جسم، متفاوت است.

رفتار سیال در یک جریان به دو مشخصه ذاتی آن، یعنی «چگالی»  و «ویسکوزیته»  بستگی دارد. برای مثال زمانی که جسم جامدی از درون یک سیال عبور می‌کند باید با نیروی مقاومت سیال مقابله کند. این مقاومت به سرعت نسبی بین سیال و جامد، شکل جامد، چگالی سیال و ویسکوزته آن بستگی دارد. مثال دیگر این است که توان لازم برای عبور سیال از درون یک مجرا به سرعت سیال، قطر مجرا، چگالی سیال و ویسکوزیته آن بستگی دارد.

برای اثبات وجود این پدیده، فرایندی را در نظر بگیرید که در آن، دو صفحه موازی و افقی در یک سیال با فاصله بسیار کم Y قرار داده شده‌اند. در این حالت، اگر صفحه بالا ساکن باقی بماند و صفحه پایین با سرعت u0 حرکت کند، لایه‌ای از سیال که در نزدیکی صفحه پایینی قرار دارند شروع به حرکت می‌کند و حرکت این لایه به تدریج باعث حرکت لایه‌های بالایی سیال نیز می‌شود.

مطابق شکل، در حالتی که جریان به حالت پایا می‌رسد، سرعت لایه‌ بالای سیال که در نزدیکی صفحه ساکن قرار دارد، همچنان برابر با صفر است ولی لایه پایینی سیال که در تماس با صفحه متحرک قرار دارد، با سرعت u0 حرکت می‌کند. در این حالت، اگر توزیع سرعت در لایه‌های میانی سیال را اندازه‌گیری کنیم، متوجه خواهیم شد که سرعت به صورت خطی با فاصله y از صفحه ساکن تغییر می‌کند. رابطه این سرعت را می‌توان به شکل زیر نمایش داد.

[عکس: Viscosity1.png]

همانطور که مشاهده می‌شود، زمانی که در لایه‌ای از سیال با ارتفاع y=۰ قرار داریم، سرعت سیال برابر با سرعت صفحه بالایی و صفر است ولی زمانی که در مجاورت صفحه پایین یعنی y=Y قرار داریم، سرعت سیال برابر با سرعت صفحه پایین یعنی u0 است.

 در این شرایط، فرض کنید که نیروی افقی برابر با Fx– است که در خلاف جهت سرعت u0 اعمال می‌شود و صفحه بالا را ثابت نگه می‌دارد. اگر این نیرو را بر واحد سطح A تقسیم کنیم، عبارت حاصل تنش برشی نامیده می‌شود. این پارامتر با سرعت صفحه پایین (u0) متناسب و با فاصله این دو صفحه (Y) رابطه عکس دارد. بنابراین می‌توان تنش برشی را به صورت یک رابطه تناسب و مطابق با معادله زیر نمایش داد.

[عکس: Viscosity-2.png]

همانطور که در رابطه بالا مشاهده می‌شود، ضریب ثابتی که تنش برشی و گرادیان سرعت (u0/Y) را به یکدیگر مرتبط می‌سازد، ویسکوزیته سیال است و با μ نمایش داده می‌شود. همچنین با توجه به اینکه در حالت پایا، پروفیل سرعت سیال بین دو صفحه به صورت خطی است، هر قسمت کوچک سیال نیز از رابطه خطی بالا پیروی می‌کند؛ بنابراین می‌توان رابطه بالا را به فرم دیفرانسیلی زیر نمایش داد.

[عکس: Viscosity-3.png]

همانطور که در مبحث معادلات ناویر استوکس بیان شد، تنش برشی با دو حرف به صورت زیروند نشان داده می‌شود که حرف اول بیان کننده سطحی است که تنش برشی بر آن اعمال می‌شود (بردار نرمال عمود بر این سطح در اینجا y است) و حرف دوم جهتی که تنش برشی اعمال می‌شود (در اینجا تنش برشی در جهت x وارد می‌شود)، را نمایش می‌دهد.

نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد این است که علامت منفی در عبارت بالا، بیان می‌کند که تنش برشی از ناحیه‌ای که سرعت آن زیاد است به ناحیه‌ای با سرعت پایین اعمال می‌شود و در واقع جهت این تنش برشی در خلاف جهت گرادیان سرعت قرار دارد.

معادله‌ای که دررابطه ی بالا، «قانون ویسکوزیته نیوتن» یا قانون لزجت نیوتن نامیده می‌شود. این قانون بیان می‌کند که تنش برشی بین دو لایه چسبیده سیال با منفی گرادیان سرعت بین این دو لایه متناسب است.

از فیزیک پایه داریم :

[عکس: Viscosity4.png]

بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که تنش برشی در رابطه ۳، نرخ مومنتم منتقل شده در واحد سطح بین دو صفحه به هم چسبیده سیال را نیز بیان می‌کند و این عبارت با منفی گرادیان سرعت بین این دو لایه سیال متناسب است.

در مکانیک سیالات به نسبت نرخ یک متغیر معلوم به واحد سطح «شار» (Flux) گفته می‌شود. برای مثال «دیمانسیون» (Dimension) شار جرمی برابر با Mt-1L-2 است. نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد این است که تغییرات یک متغیر دلخواه را در واحد طول، «گرادیان»‌ (Gradient) می‌نامند بنابراین دیمانسیون گرادیان جرم برابر با ML-1 است.

 دیمانسیون ویسکوزیته سینماتیک، «دیفیوژن حرارتی» (Thermal Diffusivity) و «دیفیوژن مولکولی» (Molecular Diffusivity) یکسان است. بنابراین با استفاده از آنالوژی، می‌توان متوجه شد که ویسکوزیته سینماتیک، دیفیوژن مومنتوم را نشان می‌دهد. به عبارت دیگر می‌توان بیان کرد که ویسکوزیته سینماتیک توانایی سیال برای انتقال مومنتوم را بیان می‌کند.

واحد ویسکوزیته سینماتیک در سیستم SI، برابر با m2s-1 است. این عبارت بسیار واحد بزرگی است و به ندرت در مسائل، مورد استفاده قرار می‌گیرد و به جای آن، واحد cm2s-1 به کار برده می‌شود. این واحد را به افتخار دانشمند معروف ایرلندی، با نام «استوکس» (Stokes) نمایش می‌دهند. ارتباط بین واحدهای بیان شده، در روابط زیر با جزئیات مورد مطالعه قرار گرفته‌اند.

[عکس: Viscosity11.png]

تمام گازها و مایعات اعم از فلزات مذاب و سیالات با دمای بالا که از قانون ویسکوزیته نیوتن پیروی می‌کنند، «سیالات نیوتنی» (Newtonian Fluid) نامیده می‌شوند. در سمت مقابل، سیال‌هایی مانند چسب‌ها و رنگ‌ها نیز وجود دارند که از قانون ویسکوزیته نیوتن پیروی نمی‌کنند. این سیال‌ها به «سیالات غیر نیوتونی» معروف هستند.

شیوه اندازه‌گیری ویسکوزیته

جریان درون یک لوله دایروی را می‌توان با استفاده از یک رابطه ریاضی ساده توصیف کرد که توسط فیزیکدان و روانشناس فرانسوی به نام «پوازی» محاسبه شده است. این رابطه در مقاله‌ای دیگر به صورت مستقل توسط مهندس هیدرولیک آلمانی به نام «هاگن»مورد مطالعه قرار گرفت.

همانطور که اشاره شد، طبق قاعده، این معادله باید با نام «معادله هاگن-پوازی»  شناخته شود ولی به صورت رایج در مسائل و علوم مختلف مرتبط با مهندسی مکانیک، این معادله را به فرم خلاصه شده «معادله پوازی»  نیز می‌نامند. در مطالب بعدی وبلاگ فرادرس به بررسی روند محاسبه این معادله پرداخته می‌شود. دبی حجمی سیال برای جریان «غیر آشفته» و «غیر ضربانی» در یک لوله مستقیم یکنواخت، براساس معادله هاگن-پوازی به شکل زیر به دست می‌آید.

[عکس: Viscosity14.png]

پارامترهای موثر در ویسکوزیته

ویسکوزیته سیالات نیوتنی با دما و فشار آن‌ها رابطه دارد. در صورتی که ویسکوزیته یک مخلوط مد نظر ما باشد، ویسکوزیته این مخلوط به نوع ترکیب مواد تشکیل دهنده آن نیز بستگی دارد. برای مثال، ویسکوزیته «دی اکسید کربن»به عنوان تابعی از فشار و دما در شکل زیر رسم شده است.

مشاهده می‌شود که کمترین مقدار ویسکوزیته کربن دی اکسید در دمای بحرانی دیده می‌شود که طبق شکل برابر با 304.1K است و این دما بالاترین دمایی تلقی می‌شود که در آن کربن دی اکسید حالت مایع خود را حفظ می‌کند. فشار بحرانی نیز در این گاز برابر با 73.8bar و یا 72.9atm است.

نکته دیگری که از شکل بالا می‌توان متوجه شد این است که در دماهای بالا، فشار تاثیر کمی در ویسکوزیته دارد و در ناحیه‌ای که کربن دی اکسید گاز است، با افزایش دما، ویسکوزیته نیز افزایش می‌یابد. این نمودار نمونه‌ای از بررسی پارامترهای مؤثر در فازهای گاز و مایع سیالات است. روند مشابهی برای تمام سیالات و با استفاده از نمودارهای ویسکوزیته آن‌ها قابل انجام است.
توجه کنید که به صورت کلی ویسکوزیته مایعات با افزایش دما، کاهش می‌یابد و ویسکوزیته گازها با افزایش دما، افزایش پیدا می‌کند.

تخمین ویسکوزیته گازها

زمانی که داده‌های تجربی برای ویسکوزیته یک گاز موجود نیست، می‌توان ویسکوزیته این گاز را با استفاده از مدل‌های تئوری محاسبه کرد. به صورت کلی رابطه‌ای تحت عنوان تئوری مولکولی گازها برای پیش‌بینی خواص انواع گاز مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین با استفاده از این رابطه می‌توان ویسکوزیته یک گاز را با دقت خوبی برای محاسبات مهندسی پیش‌بینی کرد. برای مثال رابطه زیر، ویسکوزیته مولکول های «شبه کروی» (Quasi-Spherical) را بیان می‌کند.

[عکس: Viscosity16.png]

تخمین ویسکوزیته مایعات

بر خلاف گازها، مدل‌های کمی برای پیش‌بینی ویسکوزیته مایعات نیز به وجود آمده‌اند و این مدل‌ها به صورت کیفی قادر به پیش‌بینی ویسکوزیته مایعات مختلف هستند.
ویسکوزیته مایعات نسبت به ویسکوزیته گازها به شدت خواص متفاوتی از خود نشان می‌دهند. برای مثال، با افزایش دما، ویسکوزیته مایعات کاهش می‌یابد. رابطه ویسکوزیته مایعات با استفاده از «معادله آرنیوس» به شکل زیر بیان می‌شود.

[عکس: Viscosity20.png]

نکته دیگر در تفاوت ویسکوزیته مایعات و گازها این است که تخمین ویسکوزیته مخلوط مایعات بر خلاف مخلوط گازها کار بسیار پیچیده‌ای است و به نوع مایعات و در صد ترکیب آن‌ها کاملا مرتبط است و روابط آن با استفاده از آزمایشات مختلف تجربی قابل محاسبه است. برای مثال در ادامه روش‌های Gambill و Refutas که به صورت گسترده در صنایع نفت کاربرد دارد مورد بررسی قرار می‌گیرند.
در سال 1959، Gmabill معادله زیر را برای تخمین ویسکوزیته سینماتیک مخلوطی از دو مایع بیان کرد.

[عکس: Viscosity21.png]

همانطور که اشاره شد ویسکوزیته، پارامتری است که میزان مقاوت سیال (مایع یا گاز) در مقابل جاری شدن را نشان می‌دهد. این پارامتر در گازها و مایعات از روابط مختلف پیروی می‌کند و به فشار و دمای سیال وابسته است. در این مقاله ابتدا مفهوم ویسکوزیته مورد بررسی قرار گرفت و در ادامه روابط مختلف حاکم بر آن، شیوه اندازه‌گیری و پارامترهای مؤثر در آن بیان شدند و در نهایت به بررسی روابط حاکم بر ویسکوزیته مایعات، گازها و مخلوطها پرداخته شد. در مطلب سیال غیر نیوتونی وبلاگ فرادرس به بررسی ویسکوزیته و سایر ویژگی‌های سیالات غیر نیوتنی پرداخته می‌شود.

منبع:https://blog.faradars.org/viscosity/