مرگ ۸۵ درصد تالاب‌های جهان در ۵۰ سال اخیر

صندوق جهانی حیات وحش در گزارشی اعلام کرد که ۸۵ درصد تالاب‌های جهان طی ۵۰ سال اخیر از بین رفته‌اند.

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، صندوق جهانی حیات وحش از سال 1998 هر دو سال یک بار وضعیت تنوع زیستی جهان را اعلام می‌کند. گزارش اخیر صندوق جهانی حیات وحش به تغییر و تحولات در حوزه تنوع زیستی در بازه زمانی 1970 تا 2016 پرداخته است.

این مرکز در آخرین گزارش خود بیش از 21 هزار جمعیت از گونه‌های مختلف پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان مورد پایش را قرار داده است که در ادامه به برخی از نکات مهم این گزارش اشاره شده است.

**بررسی 21 هزار جمعیت از گونه‌های مختلف جانوری و گیاهی نشان‌دهنده کاهش 68 درصدی گونه‌های پایش شده از سال 1970 تا 2016 است. این یعنی شاخص کره حیات 68 درصد کاهش یافته داشته که نشانگر وضعیت نزولی جمعیت گونه‌های گیاهی و جانوری جهان است.

**بر اساس گزارش صندوق جهانی حیات وحش 75 درصد از زمین‌های عاری از یخ کره زمین تغییر و تحول یافته‌اند.

**85 درصد تالاب‌های جهان طی 50 سال اخیر از بین رفته‌اند.

**عمده اقیانوس‌های کره زمین آلوده هستند.  صید بیش از حد، آلودگی، فاضلاب‌های صنعتی و انسانی و توسعه مناطق ساحلی عمده فشارهای بشر بر اقیانوس‌ها است.

**براساس این گزارش زیستگاه‌های آب شیرین (رودخانه‌ها، تالاب‌ها، دریاچه‌ها و…) بیشترین آسیب را از نابودی تنوع زیستی طی 50 سال اخیر دیده‌اند و این مسئله تأثیر زیادی بر از بین رفتن تنوع زیستی محیط‌های آبی داشته است.

**براساس شاخص کره حیات، آب‌های شیرین در سطح زمین به طور متوسط 84 درصد کاهش یافته‌اند.

**براساس شاخص تنوع زیستی، آستانه تنوع زیستی کره زمین 90 درصد برآورد شده است. یعنی ما باید 90 درصد از تنوع زیستی سطح کره زمین را تاکنون حفظ می‌کردیم، اما این شاخص در گزارش صندوق جهانی حیات وحش تا سال 2016، 70 درصد اعلام شده است.

**گروه‌های بسیار تأثیرگذاری که به آن‌ها توجهی نمی‌شود مانند حشرات به صورت عمده از بین رفته‌اند.

**یک پنجم گونه‌های وحشی به دلیل مسائل مرتبط با تغییرات اقلیم در معرض خطر انقراض هستند. صندوق جهانی حیات وحش هشدار داده است که پیش‌بینی می‌شود با وضع موجود نتوانیم این گونه‌ها را از انقراض نجات دهیم.

1399/7/3

انتقاد محیط زیست از طرح مجلس برای حذف سهم صندوق محیط زیست از عوارض آلایندگی

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با انتقاد از طرح یک فوریتی اختصاص یک درصد از درآمد عوارض آلایندگی‌ها به شهرداری‌ها و دهیاری‌ها و عدم پرداخت آن به صندوق ملی محیط زیست گفت: چنین مسئله‌ای نشان می‌دهد که موضوعاتی مانند پرداخت حقوق و کمبود بودجه شهرداری‌ها برای نمایندگان مجلس مهمتر از سلامت و محیط زیست است.

به گزارش ایسنا، بر اساس قانون بودجه سال ۹۹ قرار شد که از ابتدای امسال بخشی از عوارض آلایندگی که پیش از این به حساب شهرداری‌ها و دهیاری‌ها واریز می‌شد به صندوق محیط زیست برای رفع آلایندگی صنایع پرداخت شود. درحالی این موضوع مورد موافقت کمیسیون تلفیق قرار گرفته و بخشی از این عوارض آلایندگی به صندوق محیط زیست نیز پرداخته شده بود که روز گذشته نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرح یک فوریتی اختصاص یک درصد از درآمد عوارض آلایندگی‌ها به شهرداری‌ها و دهیاری‌ها و عدم پرداخت آن به صندوق محیط زیست را تصویب کردند.

مسعود تجریشی در گفت و گو با ایسنا ضمن انتقاد از چنین اقدامی اظهار کرد: طرح یک فوریتی نمایندگان مجلس شورای اسلامی مبنی بر اختصاص یک درصد از درآمد عوارض آلایندگی‌ به شهرداری‌ها و دهیاری‌ها و عدم پرداخت آن به صندوق محیط زیست نشان می‌دهد که موضوعاتی مانند پرداخت حقوق و کمبود بودجه شهرداری‌ها برای نمایندگان مجلس مهمتر از سلامت مردم است. به جای آنکه به فکر حل مشکل آلایندگی صنایع و سلامت مردم باشیم موضوعاتی مانند کمبود بودجه شهرداری‌ها را مطرح می کنیم و آن را در مقابل محیط زیست قرار می‌دهیم.

وی ادامه داد: این موضوع مانند آن است که اکنون به جای آنکه به وزارت بهداشت برای کنترل بیماری کووید ۱۹ کمک کنیم و بودجه‌های لازم را به این دستگاه اختصاص دهیم به فکر پرداخت دستمزدها از این بودجه بیفتیم.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: اگر پرداخت بخشی از عوارض آلایندگی به صندوق محیط زیست متوقف شود ما دو راه بیشتر نخواهیم داشت؛ یا باید صنایع آلوده کننده محیط زیست را تعطیل و کارگران را بیکار کنیم یا اجازه دهیم صنایع آلوده به فعالیت خود ادامه دهند و سلامت مردم را به خطر اندازند.

تجریشی با تاکید بر اینکه این مسئله می‌تواند امتحانی برای مجلس باشد، تصریح کرد: درحال حاضر فاضلاب تعداد زیادی از صنایع بدون تصفیه شدن رها می‌شود این درحالیست که تعداد زیادی شرکت دانش‌بنیان وجود دارد که می‌توانند این مشکل را رفع و فاضلاب را تبدیل به آب جدید برای صنایع کنند. چنانچه این اقدامات با بودجه صندوق محیط زیست و عوارض آلایندگی انجام نشود برای کشور فاجعه زیست محیطی خواهد بود. 

به گفته وی حل مشکلات مالی شهرداری‌ها از عوارض آلایندگی و بودجه صندوق محیط زیست مانند آن است که بگوییم برای حل این مشکل شهرداری‌ها اقدام به تراکم‌فروشی کنند.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست ضمن اشاره به اینکه از ابتدای امسال ۳۵ درصد عوارض آلایندگی صنایع به صندوق محیط زیست اختصاص یافته بود، گفت: ریالی از این پول در سازمان حفاظت محیط زیست هزینه نمی‌شد و ما با استفاده از این بودجه به صنایع بزرگ برای رفع آلایندگی با مشارکت شرکت‌های دانش‌بنیان تسهیلات پرداخت می‌کردیم. چنانچه طرح یک فوریتی نمایندگان مجلس تصویب شود دیگر تسهیلاتی برای رفع آلایندگی صنایع وجود نخواهد داشت.

تجریشی با بیان اینکه حدود ۵۰۰ میلیارد تومان تقاضا برای وام رفع آلایندگی داشتیم، تصریح کرد: با پرداخت بخشی از عوارض آلایندگی به صندوق محیط زیست، علاوه بر رفع آلایندگی فرصت‌های مناسبی نیز برای اشتغال‌زایی و فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان ایجاد می شود  که همه این‌ها می‌تواند درصورت تصویب طرح مجلس از بین برود.

وی در ادامه ضمن اشاره به اقداماتی که برای رفع آلایندگی با تسهیلات صندوق محیط زیست انجام شده است، اظهار کرد: برای مثال در شهرک صنعتی چرم شهر تبریز حدود ۱۳۰ واحد تولید چرم وجود دارد که فاضلاب آن‌ها یکی از معضلات زیست محیطی ما در سازمان محیط زیست بود. اکنون پارک علم و فناوری کرمانشاه پروژه‌ای را برای احداث سیستم تصفیه‌خانه فاضلاب در این مکان تعریف کرده است که می‌تواند با بودجه‌ای حدود ۳۳ میلیون تومان اجرایی شود. مشابه این موارد را در شهرهای دیگر کشور نیز داشتیم.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست در پایان گفت: ما طی چند روز آینده با کمیسیون‌های مجلس جلسه داریم و امیدواریم بتوانیم مانع اجرای این طرح شویم.

به گزارش ایسنا، طرح‌ها و لوایح یک فوریتی پس از تصویب فوریت به کمیسیون‌های اصلی و فرعی ارجاع می‌شود تا خارج از نوبت مورد بررسی و تصویب قرار گیرد. گزارش کمیسیون درباره این طرح‌ها و لوایح حداقل ۴۸ ساعت قبل از طرح در مجلس چاپ و بین نمایندگان توزیع می‌شود.

حضور “وزیر نیرو” در مجلس برای پاسخگویی درباره انتقال آب دریای خزر به مرکز

قرار است وزیر نیرو با حضور در جلسه روز سه‌شنبه هفته جاری کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی، به سؤالات و ابهامات نمایندگان مجلس و اعضای این کمیسیون درباره انتقال آب دریای خزر به مرکز کشور پاسخ دهد.

به گزارش خبرنگار حوزه محیط زیست خبرگزاری تسنیم؛ پیرو نامه بیش از 500 تن از کارشناسان و اساتید حوزه محیط زیست و منابع طبیعی کشور و بیش از 100 سازمان مردم‌نهاد تخصصی این حوزه در خصوص استیضاح رضا اردکانیان وزیر نیرو و توقف هرگونه انتقال آب بین‌حوضه‌ای از البرز شمالی، سه‌شنبه این هفته 25 شهریور به درخواست و پیگیری منصورعلی زارعی، نماینده مردم ساری و میاندورود در مجلس شورای اسلامی، وزیر نیرو در کمیسیون کشاورزی مجلس حضور می‌یابد.

براساس این گزارش، قرار است در نشست روز سه‌شنبه (25 شهریور 99) کمیسیون کشاورزی، آب و محیط زیست مجلس شورای اسلامی موضوع انتقال آب خزر مورد بررسی قرار گیرد و وزیر نیرو نیز توضیحاتی در این زمینه به نمایندگان مجلس و اعضای کمیسیون ارائه داد.

این گزارش می‌افزاید، انتقال آب دریای خزر به مرکز کشور در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفته است که با انتقاداتی از سوی برخی کارشناسان و نمایندگان مجلس مواجه شده است، از جمله اینکه علی‌محمد شاعری، عضو مجمع نمایندگان در دهمین دوره مجلس، انتقال آب دریای خزر به مرکز کشور را “جنایتی محیط زیستی” عنوان کرده و گفته است که گوش اجتماعی دولت برای شنیدن مخالفت‌های کارشناسی با انتقال آب خزر ضعیف شده و صدای مردم شمال کشور به جایی نمی‌رسد.

کلانتری: حمایت از ارتقای معیشت جوامع بومی در اولویت صنعت گردشگری قرار گیرد

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین مصادیق گردشگری پایدار، اکوتوریسم یا طبیعت‌گردی است، گفت: اولویت نهادن حمایت از طبیعت بکر ایران و ارتقای معیشت جوامع بومی و محلی، منجر به رونق بیشتر صنعت گردشگری در کشور می‌شود.

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم به نقل از  پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان‌ حفاظت محیط زیست، کیومرث کلانتری معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست به مناسبت روز جهانی گردشگری در پیامی اعلام کرد که سازمان جهانی گردشگری عبارت “گردشگری و توسعه روستایی” را به عنوان شعار روز جهانی گردشگری سال 2020 برگزیده است.

در متن این پیام آمده است:

این شعار به خوبی نقش پررنگ گردشگری را در ایجاد انگیزه، شغل و ارتقاء معیشت جوامع روستایی  و به تبع آن توسعه روستاها  و تمرکززدایی از شهرها نمایان می‌کند.

گردشگری فرصتی طلایی برای جوامع محلی و روستایی محسوب شده تا با بخشیدن رنگ و بویی تازه به فرهنگ و آداب و سنن این جوامع  به حفظ و ترویج آن‌ها کمک  کرده، این جوامع را هر چه توانمندتر ساخته و سبب کاهش فقر و بهبود شرایط اقتصادی و معیشتی جوامع محلی می‌شود.

گردشگری با ایجاد درآمد برای همه اقشار جامعه روستایی به ویژه زنان و جوانان نه تنها مانع مهاجرت از روستاها به شهرها می‌شود، بلکه گاهی به مهاجرت معکوس نیز ترغیب می‌‌کند. 

یکی از مهم‌ترین مصادیق گردشگری پایدار، اکوتوریسم یا طبیعت‌گردی است که با تمرکز بر قدر و منزلت سرمایه‌های طبیعی و تقویت و ترویج تعامل پایدار انسان با طبیعت، حفاظت هر چه بیشتر از منابع طبیعی و تنوع زیستی و بهره‌برداری پایدار از آن را به ارمغان می‌آورد.

بررسی جغرافیای طبیعی ایران و نیز امکان‌سنجی هرکدام از جاذبه‌های اکوتوریسمی قابل سرمایه‌گذاری در کشور، بیانگر آن است که طبیعت‌گردی در ایران یک منبع نهفته مهم اقتصادی کم‌نظیر و مستعد است.

تنها دو رشته‌کوه مرتفع و وسیع البرز و زاگرس، مجموعه‌ای از چشم‌اندازهای کوهستانی و جنگلی با شرایط اقلیمی معتدل و سرد حتی با یخچال‌های دائمی را ایجاد کرده‌اند. این تنوع جغرافیایی کم‌نظیر، زمینه را برای غنای قابل توجه تنوع زیستی و فرهنگی در کشور فراهم کرده است. 

وجود بزرگترین دریاچه جهان در شمال کشور، وجود بیش از 50 دریاچه و تالاب در داخل کشور، جنگل‌های انبوه شمال ایران  که آخرین بازمانده جنگل‌های هیرکانی در جهان هستند، بیابان‌های وسیع و کویرها بخشی از منابع ‌طبیعی بالقوه ایران را تشکیل می‌‌دهد. 

معیشت کوچ‌نشینی نیز از دیگر داشته‌های ارزشمند طبیعت‌گردی در ایران به شمار می‌‌رود. بدون تردید طبیعت‌گردی در ایران از مزیت نسبی افزون‌تری نسبت به دیگر شاخه‌های توریسم برخوردار است. در توسعه اکوتوریسم نقش دولت و سازمان‌های دولتی مرتبط به ‌عنوان یکی از عوامل مؤثر بسیار مهم و اساسی است.

در کشور ایران متولی کلان توسعه گردشگری و طبیعت‌گردی، وزارت میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی است در حالی که امور مربوط به تفرج در محیط‌های حساس طبیعی بر عهده سازمان‌ حفاظت ‌محیط‌زیست و سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور است.

توسعه و ترویج مطلوب طبیعت‌گردی بدون همکاری و تعامل این سازمان‌ها و به‌کارگیری پتانسیل‌های در اختیار آنها میسر نخواهد شد. 

خوشبختانه در سال‌های اخیر اقدامات بسیار خوبی از ایجاد تعامل بین سازمان‌های مؤثر در این امر صورت گرفته ‌است که تشکیل کمیته ‌ملی طبیعت‌گردی با عضویت سازمان‌ حفاظت محیط‌ زیست، سازمان میراث‌ فرهنگی و گردشگری و سازمان جنگل‌ها و مراتع و تصویب آیین‌نامه طبیعت‌گردی و تفاهم‌نامه‌های بین دستگاه‌های عضو و بررسی طرح‌های کلان طبیعت از آن جمله است.

متأسفانه با شیوع بیماری کرونا و گسترش جهانی این بیماری، محدودیت‌های ایجاد شده در سفرها به‌ویژه سفرهای بین‌المللی و کاهش چشمگیر گردشگران، صنعت گردشگری را به شدت با بحران مواجه کرده و بسیاری از مشاغل و شاغلین وابسته به این صنعت را در شرایط سخت قرار داده و به تبع آن معیشت افراد و جوامعی را که وابستگی مستقیم به گردشگری داشته‌اند با مخاطره روبرو کرده است که امیدواریم به لطف الهی هرچه زودتر این شرایط بهبود یابد.

ضمن عرض تبریک به مناسبت روز جهانی گردشگری امید است با اولویت نهادن حمایت از طبیعت بکر ایران و ارتقای معیشت جوامع بومی و محلی، این صنعت در کشور روز به روز از رونق بیشتری برخوردار شد.

1399/7/6

نامه‌ای به روحانی در مخالفت انتقال آب خزر به کویر+ متن کامل

مدیر کمپین مخالفین انتقال آب خزر به کویر در نامه‌ای به رئیس‌جمهور نسبت به تصمیم دولت برای انتقال آب خزر به کویر هشدار داد.

به گزارش حوزه محیط زیست خبرگزاری تسنیم، خدیجه گلین‌مقدم “مدیر کمپین مخالفین انتقال آب خزر به کویر” و دکترای جغرافیا، با ارسال نامه‌ای حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس‌جمهور، هشدار داد که پیش از آنکه طاقت مردم بیش از این طاق شود، دست از سر دریاچه خزر بردارند و هر روز در شمال پروژه‌های ویرانگر سد و انتقال تعریف نکنند.

براساس این گزارش، در این نامه آمده است که با اشاره به اینکه این طرح قبل‌تر نیز توسط “مرکز پژوهش‌های مجلس”، “مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری”، “انجمن جنگلبانی ایران” و دیگر مجامع علمی، استادان برجسته دانشگاه‌ها و بسیاری از متخصصان و کارشناسان رد شده بود، تأکید شده: «ای کاش روزی برسد که از لابه‌لای تمامی استصوابات تنگ‌‌نظرانه‌‌ای که در کشور وجود دارد، رئیس‌جمهوری روی کار بیاید که درک درستی از ساختار‌ آب کشور اعم از رودخانه‌ها، دریاها و دیگر آب‌های موجود داشته باشد، تا شاید آب‌های ایران نفسی تازه کنند.»

متن کامل این نامه به شرح زیر است:

ریاست محترم جمهوری جناب آقای حسن روحانی

با سلام و احترام

امروز مردم شمال ایران باید بر سر درِ خانه‌های خود پرچم عزا نصب کنند، چرا که بزرگترین دشمنان مردم این خطّه، دولت‌هایی هستند که یکی پس از دیگری هر روز آب دریاچه خزر را تهدیدِ به انتقال و آب رودخانه‌های این منطقه را تهدید به سد‌سازی می‌کنند تا دریا و رگِ آن را بخشکانند. زمین‌های حاصلخیز نیز سال‌هاست که یکی پس از دیگری به بدترین شکلی زیر ساخت و ساز قرار دارند و اینک نفس‌های آخر را می‌کشند. با همه‌ دشمنی که با یک وجب خاک شمال می‌شود، هیچ فریادرسی نیست.

اینجانب مسئولیت همه‌ تهدیداتی که هر روز برای کاسپین رقم می‌خورد را متوجه‌ رؤسای جمهوری می‌دانم که از خطّه سمنان با رأی مردم بر صدر نشستند. ای کاش روزی برسد که از لابه‌لای تمامی استصوابات تنگ‌‌نظرانه‌‌ای که در کشور وجود دارد، رئیس‌جمهوری روی کار بیاید که درک درستی از ساختار‌ آب کشور اعم از رودخانه‌ها، دریاها و دیگر آب‌های موجود داشته باشد، تا شاید آب‌های ایران نفسی تازه کنند.

جناب رئیس‌جمهور

مستحضرید که طرح انتقال آب خزر به فلات مرکزی ایران در سفر استانی رئیس دولت دهم به سمنان بدون داشتن هیچگونه پیوست کارشناسی در یک سخنرانی تأیید شد! پس از آن این طرح در دولت اولِ جنابعالی پس از یک تعلیق چند ساله مجدد مطرح شد که با واکنش شدید مردمی مواجه و سپس در تاریخ 1395/10/7 در صحن علنی مجلس از “برنامه ششم توسعه” حذف شد ( بند ح ماده 45)، اما پس از یک سال در سفر استانی جنابعالی به سمنان در سال 1396 این طرح رد شده، مجدد از همان تریبون و در همان استان بار دیگر تأیید شد!

حتما مستحضرید که این ‌بار واکنش‌های مردمی بسیار شدیدتر از قبل بود، به‌طوری که طراحان مجبور به عقب‌نشینی شدند.

این طرح قبل‌تر نیز توسط “مرکز پژوهش‌های مجلس”، “مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری”، “انجمن جنگلبانی ایران” و دیگر مجامع علمی، استادان برجسته دانشگاه‌ها و بسیاری از متخصصان و کارشناسان رد شده بود.

طراحان و مجریان این طرح با حمایت “وزارت نیرو” و “سازمان محیط زیست” دولت دوازدهم در حالی بر اجرای این طرح پافشاری می‌کنند که تمامی آسیب‌های این طرح از زوایای مختلف بررسی شده و در اختیار مسئولین و عموم مردم قرار گرفته است؛ پس به راحتی می‌توان فهمید که علت‌ این پافشاری چیست! آنها نمی‌توانند از سود سرشاری که از قِبل این طرح به دست می‌آورند عبور کنند و به همین خاطر حاضرند‌ ایران را قربانی کنند، اما به سود خود برسند.

لذا به عنوان یک متخصص هشدار می‌دهم که تا بیشتر از این طاقت مردم طاق نشده، دست از سر دریاچه خزر بردارید.

به امید ایرانی آباد و با تقدیم احترام

دکتر خدیجه گلین‌مقدم

مدیر کمپین مخالفین انتقال آب خزر به کویر
2 مهر 1399

هشدار پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی نسبت به خشک شدن خلیج گرگان

معاون پژوهش و فناوری پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی اعلام کرد که مدلسازی غبار در منطقه با فرض خشک شدن خلیج گرگان نشان می‌دهد که در این حالت خلیج گرگان به عنوان منبع غبار محلی عمل خواهد کرد.

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، براساس نتایج تحقیقات میدانی محققان پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، در صورت بسته شدن دهانه خلیج گرگان این خلیج به سرعت خشک خواهد شد و به تالاب داخلی تغییر پیدا خواهد کرد.

براساس این گزارش، حمید علیزاده‌لاهیجانی معاون پژوهش و فناوری پژوهشگاه و مسئول تیم نمونه‌برداری تحقیقاتی میدانی در خلیج گرگان در این باره گفت: با توجه به کاهش عمق و مساحت خلیج گرگان در سالیان گذشته که در اثر عواملی چون کاهش تراز آب دریای خزر، بسته شدن کانال‌های ارتباطی مانند کانال خزینی، نرخ بالای رسوب‌گذاری در خلیج گرگان و میزان بالای ورود مواد مغذی که سبب رشد و تراکم بسیار زیاد علف‌های دریایی Ruppia maritima در چند سال اخیر شده است، بیم آن می‌رود که در صورت عدم اقدام مبتنی بر راهکارهای دقیق علمی جهت بهبود شرایط این زیست‌بوم با ارزش در جنوب دریای خزر، این خلیج به یک تالاب مرطوب داخلی تبدیل شود.

وی در بیان جزئیات مطالعات مرتبط با احیاء خلیج گرگان که در نواحی ساحلی و در دو فصل بهار و تابستان سالجاری انجام شد، به تشریح اندازه‌گیری‌های میدانی فصل بهار پرداخت و گفت: در این عملیات میدانی مطالعات فیزیک دریا شامل اندازه‌گیری نیمرخ پارامترهای فیزکوشیمیایی آب خلیج گرگان (دما، اکسیژن محلول، شوری آب، غلظت کلروفیل و کدورت) با استفاده از دستگاه CTD، بررسی میزان جریان ورودی و خروجی آب در خلیج گرگان، با استفاده از دستگاه‌های جریان‌سنج (RCM9) و همچنین در مطالعات زمین‌شناسی وضعیت رسوبات بستر، در مطالعات شیمی دریا میزان غلظت مواد مغذی (نیتروزن و فسفر) و در مطالعات زیست‌شناسی دریاشناسایی و فراوانی فیتو و زئوپلانکتون‌ها و نیز کفزیان در خلیج گرگان مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت.

وی در ادامه به ذکر جزئیات نمونه‌برداری میدانی در سطح خلیج گرگان در فصل تابستان پرداخت و با بیان اینکه در چندین ایستگاه نمونه‌برداری و مطالعات زمین‌شناسی، شیمی و زیست‌شناسی دریا و بررسی پراکنش و فراوانی میکروپلاستیک‌ها و همچنین در سطح گسترده‌تری از  خلیج گرگان اندازه‌گیری پارامترهای فیزیکی آب با استفاده از دستگاه CTD انجام شد، اظهار کرد: در تکمیل مطالعات شیمی دریا از شش رودخانه و زهکش ورودی به خلیج گرگان شامل (گرگانرود، بندر ترکمن، قره سو، باغوکناره، محمدیه و بندرگز)  به منظور بررسی میزان بار مواد مغذی و بار معلق ورودی به خلیج گرگان نمونه‌برداری صورت پذیرفت. همچنین با نصب دستگاه‌های جریان‌سنج و نیز تله‌های رسوب‌گیر به مدت 15 روز بررسی دقیق میزان جریان ورودی و خروجی به خلیج گرگان و نیز بررسی نرخ رسوب‌گذاری در نقاط مختلف آن به عمل آمد.

معاون پژوهش و فناوری پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی با اشاره به نتایج به دست آمده از اندازه‌گیری‌های میدانی و مدل‌سازی عددی تبادل آب در محدوده شبه جزیره آشوراده و خشکی (بندر ترکمن) اعلام کرد: تبادل آب در تراز بالای آب دریای خزر با سهولت بیشتری صورت می‌پذیرد و با کاهش تراز آب دریای خزر امکان تبادل آب از طریق کانال‌های ارتباطی چاپقلی و آشوراده کمتر می‌شود. همچنین سرعت متوسط جریان در دوره اندازه‌گیری 3 سانتیمتر بر ثانیه و جهت آن به سمت خلیج گرگان بود که این بدان معنی است که در دوره دو هفته‌ای اندازه‌گیری عمدتا آب دریای خزر وارد خلیج گرگان شده است، دلیل این امر تبخیر زیاد آب در خلیج گرگان و نیز کاهش دبی آب ورودی رودخانه‌ها به خلیج گرگان است، هر چند که تراز آب دریای خزر همچنان روند کاهشی دارد.

علیزاده نرخ رسوب‌گذاری در دهانه خلیج گرگان(بندر تکمن-آشوراده) را بالا عنوان کرد و افزود: نرخ رسوبگذاری در این منطقه به طور میانگین 43/1 سانتیمتر بر سال اندازه‌گیری شد. مقدار رسوب‌گذاری در محدوده رشد گیاهان تالابی به مراتب بیشتر است.

وی تأکید کرد: در صورتی که تراز آب کاهنده باشد یا این که حول تراز فعلی با اندکی نوسان، پایدار بماند، انتظار بسته شدن دهانه خلیج گرگان را باید داشته باشیم، دلایل آن شامل انتقال رسوب از غرب به شرق در راستای میانکاله و از شمال به جنوب در راستای گمیشان است. این رسوبات در دهانه خلیج گرگان ته نشست می‌کنند. کاهش تراز آب سبب کاهش عمق در دهانه ورودی شده که نتیجه آن ایجاد شرایط مناسب برای رشد گیاهان تالابی و همچنین کاهش سرعت  آب است، در این شرایط رسوبات بیشتری در دهانه خلیج به تله می‌افتند و بسته شدن دهانه را تسریع می‌کنند.

معاون پژوهش و فناوری پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی نسبت به بسته شدن دهانه خلیج گرگان و به دنبال آن پیامد خشک شدن سریع خلیج با توجه به این که میزان تبخیر حدود دو برابر بیشتر از میزان بارش است هشدار داد و تصریح کرد: بسته شدن دهانه خلیج گرگان باعث می‌شود این خلیج به سرعت خشک شود، زیرا میزان تبخیر حدودا دو برابر بیشتر از میزان بارش است. آبدهی رودخانه‌های ورودی به خلیج گرگان حتی در شرایط طبیعی  آن قدر نیست که  بتواند کمبود آب آن را جبران کند، از این رو تسهیل تبادل آب خلیج گرگان از مسیرهای طبیعی برای جلوگیری از خشک شدن آن ضروری است، تسهیل تبادل آب سبب بهبود کیفیت آب خلیج گرگان می‌شود. اما عمق آب خلیج گرگان و مساحت پهنه آبی آن به طور مستقیم وابسته به تراز آب است و با تسهیل تبادل آب تغییری نمی‌کند.

این پژوهشگر حوزه علوم دریایی خاطرنشان کرد: مدلسازی غبار در منطقه با فرض خشک شدن خلیج گرگان نشان می‌دهد که در این حالت خلیج گرگان به عنوان منبع غبار محلی عمل خواهد کرد که تا فاصله پنجاه کیلومتر را تحت تأثیر قرار خواهد داد، البته علاوه بر تسهیل تبادل آبی خلیج گرگان با دریای خزر از مسیرهای طبیعی آن باید اقدامات لازم برای کاهش مواد مغذی حاصل از سکونتگاه‌ها، زمین‌های کشاورزی و آبزی‌پروری اجرایی شود، همچنین تأمین حقابه زیست‌محیطی رودخانه‌های ورودی سبب یکپارچگی و پایداری اکولوژیک خلیج گرگان خواهد شد.
1399/7/7
ادامه خواندن “هشدار پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی نسبت به خشک شدن خلیج گرگان”

گزارش: “قرق‌های اختصاصی” به‌کام شکارچیان یا به نفع محیط زیست!

گزارش// "قرق‌های اختصاصی" به‌کام شکارچیان یا به نفع محیط زیست!

سالهاست که اعطای مجوز برای “قرق‌های اختصاصی” بخشی از منابع طبیعی و زیست محیطی کشور به شکارچیان، موجبات نارضایتی‌‌های نمایندگان مجلس، فعالان محیط زیست و اساتید دانشگاه را فراهم کرده است.

به گزارش خبرنگار حوزه محیط زیست خبرگزاری تسنیم؛ چند سالی است واژه جدیدی در ادبیات محیط زیست کشور رواج پیدا کرده و آن “قُرق‌های اختصاصی” است.

قُرق‌های اختصاصی، اراضی ملی کشور هستند که مدیریت این اراضی با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست و اخذ مجوز توسط سازمان جنگل‌ها و  مراتع، به شکارچیان داده می‌شود و به شکارچیان نیز در اصطلاح “قرق‌دار” می‌گویند که این افراد طبق شرایطی که برایشان تعریف شده، موظف به ایجاد فضایی برای بهبود حیات وحش منطقه هستند اما نکته قابل توجه ماجرا این است که این شکارچیان در ازای افزایش جمعیت حیات وحش منطقه، حق برداشت و شکارفروشی دارند که این خود، با حفظ محیط زیست و حمایت از اراضی و حیات وحش منطقه منافات دارد.

**چند منطقه قرق اختصاصی در کشور وجود دارد؟

سازمان حفاظت محیط زیست تاکنون یک “قرق اختصاصی در استان کرمان و سه قرق اختصاصی در استان یزد را به متقاضیان که عمدتاً شکارچیان محلی بوده‌اند، واگذار کرده و به تازگی با موافقت سازمان محیط زیست و شورای عالی حفاظت محیط زیست، منطقه “جاشلوربارِ” سمنان نیز به عنوان پنجمین قرق اختصاصی کشور در این فهرست قرار گرفته است تا در این منطقه نیز به همین روش شکار صورت گیرد!

در حال حاضر قرق‌های “دربید”، “علی‌‌آباد چهل‌گزی” و “روزباز” در استان یزد و “منصورآباد” در استان کرمان جزو قرق‌های اختصاصی هستند که همان طور که در بالا اشاره شد، قرق “جاشلوربار” در استان سمنان نیز به آنها اضافه شده است.

از طرفِ دیگر، نکته حائز اهمیت در زمینه قرق‌های اختصاصی که باید مورد توجه قرار گیرد، این است که شرایطی برای صدور مجوز شکار در این مناطق در نظر گرفته شده نرخ آن، رقمی حدود 22 تا 25 هزار دلار است که با دلار فعلی در بازار آزاد کشور، بیش از 500 میلیون تومان برآورد می‌شود اما از این مبلغ فقط 3 هزار دلار و یا به عبارتی، یک‌سوم از بهای مجوز دولتی هر رأس چهارپا که در نهایت 750 دلار است، به خزانه دولت واریز می‌شود و باقیمانده آن سهم قرق‌داران و تورهای شکار است!

سازمان محیط زیست , شکارفروشی , شکار ,

بر اساس این گزارش، اینها بخش‌هایی از مشکلات موجود در اعطای مجوزها برای قرق‌های اختصاصی است؛ ظاهر قضیه نشان می‌دهد که شاید هدف از اعطای این مجوزها، حفظ محیط زیست و حمایت از حیات وحش منطقه باشد اما در عمل به کام شکارچیان و نابودی محیط زیست تمام می‌شود.

بیشتر بخوانید

قرق‌های اختصاصی تاکنون موجب انتقادات متعددی از سوی نمایندگان مجلس، کارشناسان و علاقمندان به حفظ محیط زیست بوده است، در همین زمینه علی ابراهیمی؛ عضو کمیسیون کشاورزی، آب و محیط زیست مجلس دهم که در دوره نمایندگی‌اش انتقادات بسیاری به موضوع قرق‌های اختصاصی داشته است، در گفت‌وگو با خبرنگار محیط زیست خبرگزاری تسنیم معتقد است که قانون شکار باید از سوی نمایندگان مجلس اصلاح شود.

سازمان محیط زیست , شکارفروشی , شکار ,

وی افزود: اگر قانون شکار اصلاح شود، دیگر مجالی به شکارچیان برای ضربه محیط زیست و از بین بردن نسل حیوانات بومی در منطقه داده نمی‌شود.

عضو کمیسیون کشاورزی مجلس دهم همچنین خاطرنشان می‌کند که سمن‌های زیست‌محیطی و مردم باید در جریان اطلاعات کامل راه‌اندازی قرق‌های اختصاصی قرار گیرند تا بتوانند با ارائه گزارش‌های دقیق بر وضعیت آنها رسیدگی کنند.
6 مهر 1399

پلمب یک واحد آلاینده دپوی ضایعات در جنوب تهران

رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ری گفت: طی گشت و پایش‌های مأموران اجرایی این اداره، یک واحد تفکیک ضایعات و پسماند در بخش قلعه نو این شهرستان شناسایی و به دلیل بی توجهی به اخطاریه های زیست محیطی به مراجع قضایی معرفی شد.

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم به نقل از  روابط عمومی محیط زیست استان تهران زهره عبادتی رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ری از صدور حکم محکومیت یک واحد آلاینده دپوی ضایعات در این شهرستان خبر داد.

وی افزود: طی گشت و پایش‌های مأموران اجرایی این اداره، یک واحد تفکیک ضایعات و پسماند در بخش قلعه‌نو این شهرستان شناسایی و به دلیل بی‌توجهی به اخطاریه‌های زیست‌محیطی به مراجع قضائی معرفی شد.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ری با اشاره به اینکه پس از پیگیری‌های لازم، در نهایت این واحد با دستور مقام قضائی پلمب و نهایتا جمع‌آوری شد، افزود: همچنین متصدی این واحد به دلیل آلودگی‌های زیست‌محیطی ناشی از فعالیت به استناد مواد قانونی مدیریت پسماند به صد میلیون ریال جریمه نقدی محکوم شد.

عبادتی با بیان اینکه از ابتدای سال جاری تاکنون 40 واحد تفکیک ضایعات در شهرستان ری توسط این اداره  شناسایی و جمع‌آوری شده است، تصریح کرد: از این تعداد 27 واحد در بخش خاوران، 11 واحد در بخش مرکزی، یک واحد در بخش قلعه‌نو و یک واحد نیز در بخش فشافویه این شهرستان جمع‌آوری شده‌اند.

نسل‌کُشی پرندگان مهاجر در خوزستان

چند سالی است شکار پرندگان مهاجر توسط صیادان به امری عادی تبدیل شده که نیازمند رسیدگی و برخورد جدی سازمان حفاظت محیط زیست با این نسل‌کشی است.

به گزارش خبرنگار حوزه محیط زیست خبرگزاری تسنیم، معمولا اولین دسته از پرندگان مهاجر اوایل شهریور هر سال به استان خوزستان مهاجرت می‌کنند، اما همزمان با مهاجرت این پرندگان صید و کشتار آنها نیز آغاز می‌شود، اما مهاجرت دسته‌جمعی بیشتر پرندگان از اوایل مهر ماه به تالاب‌های استان خوزستان آغاز می‌شود که در همین برهه نیز صیادان در کمین آنها نشسته و این پرندگان را صید می‌کنند.

براساس این گزارش، این صید گروهی که نوعی نسل‌کشی پرندگان محسوب می‌شود که توسط دام‌گاه‌هایی بزرگ به‌ نام “محمیه” در آب‌گیرهای دشت آزادگان، هویزه و تالاب هورالعظیم توسط صیادان انجام می‌شود.

محمیه چیست؟

محمیه‌ها آب‌گیرهای دست‌سازی هستند که توسط متخلفین احداث و قرق می‌شوند تا با توزیع دانه و القاء امنیت ظاهری، پرندگان را به‌ سمت خود جذب می‌کنند، پرندگان آبزی و کنار آبزی که در تعداد زیاد در “محمیه‌ها” گرفتار و سربریده می‌شوند، برای فروش به مقاصد گوناگونی ارسال می‌شوند؛ بخشی از پرندگان به بازار “کیان” اهواز منتقل و به‌ راحتی بدون هرگونه برخورد قانونی در معرض دید عموم به‌ فروش می‌رسند، بخشی دیگر نیز در روستاها و شهرهای کوچک فروخته شده و بخشی نیز به کشورهای مجاور قاچاق می‌شوند، “محمیه‌داری” به‌ نوعی تجارت پُر سود و بی‌ زحمت از سرمایه‌های طبیعی و ملی تبدیل شده که در سایه ضعف در برخورد قانونی روز‌به‌روز در حال گسترش است. “محمیه‌”ها مکان‌های کوچکی نیستند که از دید نیروهای محیط زیست مخفی بمانند، در صورت اراده و عزم جدی برای برخورد و جمع‌آوری “محمیه‌”ها، نیروهای محیط زیست می‌توانند از ابتدای فصل مهاجرت پرندگان بساط این اقدام مجرمانه را جمع کنند.

کم‌کاری محیط زیست در برخورد با “محمیه‌”داران منجر به گستاخ شدن متخلفین و گسترش این دام‌گاه‌ها در سطح استان خوزستان شده است، به طوری که در سال‌های آینده برخورد قانونی با این متخلفین را سخت‌تر خواهد کرد.

نقش حشرات در ایجاد تعادل در محیط زیست

بیش از یک میلیون حشره در دنیا وجود دارد، که حدود ۱۵۰۰۰گونه آن در ایران شناسایی شده است.
کارشناس اداره کل محیط زیست استان یزد گفت: حشرات قدیمی ترین ساکنان کره زمین محسوب می شوند .و تقریبا ۳۵۰ میلیون سال است که در تمامی نقاط این کره خاکی پیروزمندانه زیست می کنند.


زارع افزود : حشرات ۲/۳ کل گونه های جانوری موجود روی کره زمین را شامل می شوند و تاکنون ۱ میلیون گونه حشره از سراسر دنیا گزارش شده است. کشور عزیزمان ایران با داشتن اقلیم های متنوع دارای یک تنوع غنی از حشرات است. تاکنون تحقیقات جامعی در مورد تعداد گونه حشرات در ایران صورت نگرفته ولی تقریبا ۱۵ هزار گونه حشره از ایران گزارش شده است وهنوز تعداد زیادی حشره ناشناخته در فلات ایران زندگی میکنند.

وی اشاره کرد : بسیاری از حشرات برای انسانها سودمند هستند و کاربردهای زیادی در تحقیقات علمی ، پزشکی و تولید موادی مانند عسل و .. دارند و همچنین نقش مهمی در چرخه غذایی سایر موجودان نظیر پرندگان و خزندگان داشته و در تعادل زیستی موجودات روی کره زمین اهمیت ویژه ای دارند.

زارع گفت : حشرات شکارگر، با کنترل جمعیت افات همواره یار و یاور کشاورزان می باشند و نقش  مهمی در کاهش استفاده سموم کشاورزی داشته و در نهایت باعث افزایش سطح سلامت جامعه می شوند.

کارشناس اداره کل محیط زیست استان یزد گفت : حشرات مفید بطور طبیعی در حفاظت از جنگل ها و مراتع  نقش موثری دارند در همین راستا سازمان حفاظت محیط زیست تلاش میکند تا با آموزش و آگاهی بخشیدن در مورد فوائد حشرات به کشاورزان و مردم در حفاظت  از این موجودات ارزشمند گام های موثری بردارد.

بنابراین نگاهمان را در مورد حشرات تغییر دهیم.
خبرگزاری صداوسیما
http://kishindustry.ir/