آگاهی از انواع سهام در حسابداری اطلاعات مفیدی را در اختیار حسابدار قرار می دهد و حسابدار می تواند با داشتن این آمار و اطلاعات به تهیه ی گزارش های مالی لازم بپردازد. در حقیقت سهامدر دنیای تجارت از ارزش زیادی برخوردار بوده در در آینده ی یک شرکت نقش بسزایی خواهند داشت.
سهام های مورد استفاده در دنیای تجارت برای افراد دارای آن مزایای مختلفی دارد و فرد می تواند در صورت انتخاب درست نوع سهام و اطلاع از ارزش آن ، سود شایانی کسب کند. در این مقاله قصد داریم تا شما را با سهام و انواع آن آشنا کرده و اطلاعات لازم برای کسب سود بیشتر را در اختیار شما قرار دهیم.
سهام در حسابداری چیست؟
پیش از پرداختن به موضوع سهام لازم است که در مورد سهام نکاتی را مطرح کنیم که برای درک موضوع سهام نیاز است تا از آن آگاهی داشته باشد. سهام عبارت است از ورقه های بهاداری که در واقع شما را به نوعی مالک شرکت می کند
با خرید سهام شما می توانید صاحب قسمت بسیار کوچکی از شرکت شوید و در سود حاصل از ان شریک باشید. در واقع این مالکیت در خارج از معقوله ی سهام نیازمند سرمایه گذاری و پرداخت هزینه ی بسیار بیشتری است.
در حقیقت سهام یا موجودی در ترازنامه ی شرکت های مختلف به صورت هزینه و یا در صورت پایین تر بودن ارزش بازار تحت عنوان دارایی های جاری ثبت می شود به طوری که انتظار می رود ظرف یک سال قابل تبدیل به پول نقد باشد. سهام اولیه در واقع سهام هایی است که در آغاز دوره ی حسابداری فروخته می شود و سهام های پایانی سهام هایی هستند که در پایان دوره ی حسابداری فروخته می شوند.
اهمیت ارزش سهام در حسابداری
ارزش گذاری سهام موضوع مهمی در تجارت های مختلف بوده و از اهمیت بالایی برخوردار است. در حقیقت در صورتی که ارزش گذاری سهام به درستی صورت گیرد ، می تواند بر توانایی تجارت تاثیرگذاشته و سبب تحقق اهداف مختلف یک سازمان و یا نهاد شود. از دلایل ارزش گذاری سهام توانایی برای خرید مواد اولیه و یا فراهم کردن امکانات و تجهیزات مورد نیاز است.
طبق قانون لازم است که مشاغل مختلف از تعداد واقعی سهام خود اطلاع داشته و از ارزش حقیقی هر سهام آگاه باشند و آن را به درستی برای سایر افراد و خریداران سهام افشا کنند. همانطور که میدانید لازم است که در ترازنامه های هر شرکتی مواردی مانند دارایی ها ، سرمایه در گردش ، حقوق صاحبان سهام و موارد دیگر ذکر شود و به همین سبب تنظیم ترازنامه ها پراهمیت بوده و در ارزیابی افراد به منظور سرمایه گذاری در سازمان های مختلف تاثیرگذار است.
در واقع سهام در حسابداری تجارت های کوچک و متوسط مورد تاکید قرار نمی گیرد اما در تجارت های بزرگ اطمینان از ارزیابی سهام که یک دارایی جاری است، مهم بوده و امکان تصمیم گیری های آگاهانه برای افراد را مقدر می سازد.
به طور کلی وقتی مردم در مورد سهام صحبت می کنند به احتمال زیاد منظور آنها این نوع سهام ، سهام مشترک است. در حقیقت بیشتر سهام های صادر شده به شکل سهام مشترک هستند. سهام مشترک نشان دهنده ی مالکیت در یک شرکت و مطالبه (سود سهام) در بخشی از سود است. سرمایه گذاران به منظور انتخاب اعضای هیئت مدیره ؛ که بر تصمیمات اصلی اتخاذ شده از سوی مدیریت نظارت دارند ، بنا به میزان سهامی که دارند از داشتن حق رای برخوردار می شوند.
در دراز مدت سهام مشترک با رشد سرمایه ، بازدهی بیشتری نسبت به هر سرمایه گذاری دیگری به همراه می آورد. این بازده نسبت به هزینه ای که پرداخت می کنید بالاتر بوده زیرا سهام عادی بیش از هر نوع سهام دیگری ریسک به همراه دارد.
به طور کلی اگر شرکتی ورشکسته شود و انحلال یابد تا زمانی که طلبکاران ، افراد دارای اوراق قرضه و سهامداران ترجیحی طلب خود را دریافت نکنند ، سهامداران مشترک نمی توانند درخواست خسارت کنند و پولی را دریافت نخواهند کرد.
سهام ترجیحی
سهام ترجیحی که با نام سهام ممتاز نیز شناخته می شود نشان دهنده ی میزان مالکیت در یک شرکت است. در واقع سهامدار ترجیحی معمولا از حق رای برخوردار نبوده اما امکان این وجود دارد که بسته به نوع شرکت حق رای به چنین افرادی داده شود.
با داشتن سهام ترجیحی و یا ممتاز سرمایه گذاران معمولا سود سهام ثابت را برای همیشه تضمین می کند. این موضوع در واقع تفاوت بین سهام عادی و سهام ترجیحی است چرا که در سهام عادی که دارای سود متغیر است ، دائمی بودن دریافت سود تضمین نمی شود.
از دیگر مزیت های سهام ترجیحی نسبت به سهام عادی این است که در صورت انحلال شرکت طلب سهامداران ترجیحی قبل از طلب سهامداران عادی پرداخت می شود. سهام ترجیحی نیز ممکن است قابل فراخوان باشد بدین معنی که این شرکت به هر دلیلی (معمولا حق بیمه ) امکان خرید سهام از سهامداران را در هر زمان دارد.
چه چیزی سهام نیست؟
شاید هر فردی به طور نسبی با مفهوم سهام آشنا باشد اما بسیاری از افراد ممکن است که دچار اشتباه شده و اینکه سهام به طور دقیق چیست را به درستی درک نکنند. شما باید بدانید که تجهیزات و ملزوماتی که برای اداره ی شرکت خریداری کرده اید مانند ابزار کار ، وسایل نقلیه و لوازم تحریر به طور معمول به عنوان سهام در نظر گرفته نمی شوند.
در حقیقت چنین مواردی را تحت عنوان دارایی های ثابت و یا دارایی هزینه ثبت خواهند کرد که توسط یک حسابدار حرفه ای صورت می گیرد.
تجارت سهام چگونه است؟
بیشتر سهام در بورس کالا معامله می شود ،یعنی مکان هایی که خریداران و فروشندگان در آنجا یکدیگر را ملاقات کرده و در مورد قیمت تصمیم می گیرند. در برخی موارد معادلات سهام در صرافی ها نیز صورت می گیرد و مبادله و خرید و فروش سهام از طریق اینترنت و به صورت آنلاین نیز امکان پذیر است.
هدف از بورس اوراق بهادار تسهیل مبادله ی اوراق بهادار بین خریداران و فروشندگان است و در نهایت این امر خطرهای سرمایه گذاری را کاهش می دهد. در واقع بورس راه ارتباطی بین فروشندگان و خریداران است و آنها را به هم پیوند می دهد.
چه عواملی سبب تغییر قیمت سهام در حسابداری می شود؟
قیمت و ارزش سهام در به صورت روزانه توسط نیروهایی که در بازار دخیل هستند ، تغییر می کند. به طور کلی می توان بیان کرد که قیمت سهام به دلیل عرضه و تقاضا تغییر می کند. این امر بدین معنی است که اگر تعداد بیشتری از مردم بخواهند سهام را بخرند (تقاضا) تا آن را بفروشند (عرضه) ، قیمت و ارزش سهام بیشتر می شود. این موضوع به صورت برعکس نیز صادق است یعنی اگر تعداد افرادی بیشتری بخواهند سهام خود را بفروشند قیمت سهام کاهش خواهد یافت.
درک این موضوع عرضه و تقاضا و قوانین حاکم بر آن کمی دشوار است. اینکه مردم سهام چه شرکتی را برای سرمایه گذاری بپسندند کاملا بستگی به اخبار مثبت و منفی آن شرکت دارد. در حقیقت واکنش های مختلفی نسبت به این اخبار وجود دارد که به استراتژی های سرمایه گذاری باز می گردد.
تفاوت ارزش یک شرکت و ارزش سهام شرکت
برخی از افراد اعتقاد دارند که ارزش یک شرکت برابر با قیمت سهام یک شرکت است در حالی که این امر در دنیای تجارت صادق نیست. در واقع قیمت سهام یک شرکت می تواند زیاد باشد اما امکان این وجود دارد که سهم آن شرکت در بازار سهام کم باشد. بنابراین تعداد سهامی که یک شرکت برای فروش در اختیار مردم قرار می دهد می تواند ارزش یک شرکت را تعیین کند.
مهم ترین عاملی که بر ارزش یک شرکت تاثیر می گذارد درآمد آن شرکت است. سود و یا درآمد یک شرکت آن چیزی است که شرکت بدون آن نمی تواند در دنیای تجارت باقی بماند. در حقیقت تحلیل گران ارزش یک شرکت را بر اساس سود آن شرکت در آینده تعیین می کنند. چنانچه تجزیه و تحلیل از ارزش شرکت در آینده ایده آل باشد قیمت سهام آن نیز به نسبت افزایش می یابد و در صورتی که نتایج حاصل از تحلیل ناامید کننده باشد، قیمت سهام نیز کاهش خواهد یافت.
انواع معاملات سهام در حسابداری
سه نوع اصلی معاملات سهام در حسابداری وجود دارد که عبارت اند از:
فروش سهام به صورت نقدی
ورود شما به دنیای تجارت و اقدام برای شروع فروش سهام نقدی بستگی به تعداد و ارزش هر سهام دارد. ارزش اولیه هر سهام به صورت قانونی در هر ترازنامه ای ثبت می شود. چنانچه شما یک سهام عادی را به فروش می رسانید در واقع یک اعتبار در حساب شرکت ثبت می کنید تا مقدار هر سهم فروخته شده را اضافه کنید. سپس لازم است که مبالغ اضافی سرمایه گذاری را نیز به مجموعه ی قبلی اضافه کنید و در نهایت مقدار پول دریافتی حاصل از سهام به عنوان حساب نقدی به دست می آید.
سهام صادر شده در ازای دارایی یا خدمات غیر نقدی
اگر یک شرکت در ازای دارایی های غیر نقدی و خدمات دریافتی سهام خود را صادر کند ، روش های مختلفی برای تعیین ارزش سهام وجود خواهد داشت:
در صورت وجود بازار معاملاتی برای آنها ، ابتدا ارزش سهام در بازار را تعیین کنید.اگر بازار معاملاتی برای سهام وجود ندارد، در عوض براساس ارزش عادلانه ی بازار دارایی های غیر نقدی دریافت شده و خدمات دریافتی ارزش سهام را تعیین خواهند کرد. پس از تعیین ارزش سهام روش هایی وجود دارد که با استفاده از آنها می توانید سهام مشترک ، سرمایه پرداخت اضافی و بازپرداخت سهام را محاسبه کنید.
بازخرید سهام
اگر با گذشت زمان ارزش سهام نسبت به قیمتی که در ابتدای فروش داشته ، افزایش یابد ،شرکت اقدام به بازخرید سهام می کند. دلیل این امر آن است که شرکت قصد دارد تا سهامی را که مجددا خریداری نموده با قیمت بالاتری به فروش برساند و در نهایت سود مضاعفی را کسب کند.
مزایای فروش سهام در حسابداری
با به اشتراک گذاشتن سهام ، صاحبان مشاغل می توانند مبلغ زیادی سرمایه را جمع آوری کرده بدون اینکه مسئولیت بازپرداخت ماهانه را برعهده داشته باشند. سهامداران انتظار دارند که سود حاصل از درآمدهای شرکت به به ارزش سهام آنها افزوده شود تا چنانچه قیمت سهام بالا رفت ، آنها بتوانند از این سهام ها سود لازم را کسب کرده و آنها به فروش بگذارند.
از دیگر مزایای فروش سهام این است که یک شرکت می تواند نظر سرمایه گذاران بیشتری را جلب کند. زیرا سرمایه گذاران می دانند که یک شرکت با مسئولیت های محدود و تعداد پروژه های کم نمی تواند سهام خود را برای فروش ارائه دهد. بنابراین این افراد با احساس امنیت بیشتری اقدام به سرمایه گذاری خواهند کرد.
معایب فروش سهام در حسابداری
یکی از مهم ترین معایب فروش سهام از دست دادن مالکیت است. بسیاری از سرمایه گذاران و خریداران سهام به دنبال سهمی از شرکت و داشتن حق رای در شرکت هستند و در چنین صورتی دایره ی اختیارات شما کاهش یافته و در نتیجه مالکیت کامل بر شرکت خود را از دست خواهید داد.
از دیگر معایب فروش سهام یک شرکت از دست دادن کنترل امور است. بسیاری از سرمایه گذاران اصرار دارند تا از طرف آنها نماینده ای در شرکت شما مشغول به کار شود و در مورد تصمیماتی که برای آینده ی شرکت اخذ می کنید نظر داده و در این تصمیمات دخالت کنند. به همین جهت بسیاری از صاحبان مشاغل فروش سهام را به حداقل میرساند تا در نهایت قدرت تصمیم گیری آنها برای آینده ی شرکت بیشتر باشد.
در پایان باید بگوییم که موضوع سهام در حسابداری از اهمیت بالایی برخوردار است و می تواند بر آینده ی یک شرکت تاثیر بسزایی داشته باشد. صاحبان مشاغل باید اطلاعات لازم در زمینه ی خرید و فروش سهام را داشته باشند و می توانند در این زمینه از نظر یک حسابدار حرفه ای استفاده کنند.
چنین حسابداری باید از انواع سهام در حسابداری آگاهی داشته و با داشتن اطلاعات لازم جلسات مشاوره ی مفیدی را با مدیران مجموعه داشته باشد.
