یاتاقان چیست؟

پردیس فناوری کیش- طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت-گروه مکانیک

یاتاقان

اصلی ترین قسمت مربوط به چرخش موتور یاتاقان ها هستند و باعث از بین رفتن اختلالات و اصطکاک بین فلزات و آلیاژ های خورو می شوند.

یاتاقان در واقع نوعی بیرینگ به شکل ورقه‌ فلزی نسبتا باریک است که ضمن تنظیم لقی میل لنگ و شاتون‌ها، حرکت روان آنها حین روشن بودن موتور را تضمین می‌کند.

یاتاقان‌ها در موتورهای احتراقی به دو نوع ثابت و متحرک دسته‌بندی می‌شوند.

یاتاقانهای ثابت بین محل تماس میل لنگ با بلوک سیلندر و کپه‌های آن قرار گرفته و لقی عمودی میل لنگ نسبت به بدنه را تنظیم می‌کنند.

یاتاقان متحرک نیز به گونه‌ای مشابه در محل تماس میل لنگ و دسته شاتون‌ها نصب شده و لقی شاتون نسبت به میل لنگ را تنظیم می‌کند. معمولا یک یا دو جفت بغل یاتاقان نعلی شکل نیز برای تنظیم لقی افقی میل لنگ در پیشرانه‌های احتراق داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

زمانی که موتور خودرو روشن می‌شود، لایه نازکی از روغن در فضای باریک میان یاتاقان‌ها و میل لنگ تشکیل شده و موجب از بین رفتن اصطکاک این قسمت‌ها می‌شود تا میل لنگ بتواند حرکت دورانی خود را به سهولت تداوم بخشیده و پیشرانه خودرو به کار خود ادامه دهد.

یاتاقان زدن چیست؟

یکی از اصطلاحات مکانیکی و فنی خودرو یاتاقان است که در صورت خراب شدن یاتاقان ها به اصطلاح می گویند خودرو یاتاقان زده است. 

هر عاملی که باعث دفرمه شدن یا آسیب دیدن یاتاقان‌ها شود، به طوری که یاتاقان به میل لنگ بچسبد یا بیش از حد از آن فاصله بگیرد، لایه روغن دیگر قادر نخواهد بود به درستی فضای خالی میان این دو را پر کند؛ اصطلاحا در این وضعیت گفته می‌شود که موتور یاتاقان زده است.

در صورتی که تماس مستقیم بین فلزات بر قرار شود، گرمای زیاد تولید شده سبب از بین رفتن لایه هایی از داخل یاتاقان می شود و در این صورت راننده باید از صدای تلق و تلق خودرو متوجه شده و فورا به یک تعمیرگاه مراجعه کند.

همچنین در صورت ذوب شدن زیاد بابیت ها و پس از سرد شدن موتور، بابیت ها به میل لنگ چسبیده و از روشن شدن خودرو جلوگیری می کند و اما اگر میزان ذوب شدن زیاد نباشد، موتور روشن شده اما صدای تلق تلق خواهد داد.

به این نکته توجه کنید که در صورت یاتاقان زدن بلافاصله ماشین را خاموش کنید.

دلایل یاتاقان زدن

♦ خراب شدن پمپ روغن

♦ تمام شدن آب موتور و راندن خودرو در این صورت و داغ شدن بیش از حد موتور به هر علتی مانند سوختن واشر سر سیلندر

♦ کهنه شدن بیش از حد روغن موتور و حتی کثیف بودن فیلتر روغن

♦ رانندگی با سرعت های بالا در محدوده قرمز دور موتور

♦ خوردگی در یاتاقان های غلتشی ممکن است به شکل های مختلف وبه دلایل گوناگون رخ دهد.

♦ استفاده کردن از روغن موتور نامرغوب

♦ لقی شاتون