توسعه اقتصادی کشورهای مختلف دنیا از جمله ایران در سالهای اخیر نشان میدهد که حسابداری باید همگام با سایر علوم پیشرفت کند و با امکانات تازه تری به منظور تصمیم گیری مناسب اقتصادی آشنا شود و اطلاعات را در اختیار مدیران قرار بگذارد.
نتایج تحقیق حاصله نشان میدهد که علی رغم بالا رفتن سطح دانش مدیران و استفاده های بیشتر از تکنولوژی جدید کامپیوتر، هنوز مدیران حسابداری را همچون گذشته وقایع نگار می بینند (یعنی به نظر مدیران، حسابداری فقط وظیفه ثبت رویدادهای مالی را دارد) و کمتر به گسترش اطلاعات مالی در قالب سیستم فکر میکنند و به دلایلی از اطلاعات مالی در جهت تصمیم گیریهای مالی و اقتصادی استفاده مطلوب را نمی کنند.
بعضی از دلایلی که مدیران به اطلاعات مالی اکتفا نمی کنند، میتواند این موارد باشد:
عدم مطلوبیت کیفی اطلاعات عدم هماهنگی اطلاعات با شرایط اقتصادی عدم تهیه به موقع اطلاعات عدم شرکت مدیران در دوره های آموزش حسابداری دشواری تفسیر اطلاعات برای مدیران عدم تخصص کافی تهیه کنندگان اطلاعات مالی
دانش حسابداری به عنوان یکی از ابزارهای مهم در توسعه اقتصادی میباشد:
کشورهای در حال توسعه سعی می کنند تا از طریق تهیه و اجرای برنامه های توسعه به یک رشد اقتصادی دست پیدا کنند. برای دست یافتن به این رشد اقتصادی به اطلاعات قابل اعتمادی که بتواند پشتوانه تصمیمات در برنامه ریزی های مزبور بشود را احتیاج داریم. در این زمان استفاده از سیستمهای حسابداری، نقش مثبت و موثری را در توسعه اقتصادی این کشورها ایفا می کند.
پس هیچ کشوری یا جامعه ای نمیتواند به اهداف توسعه اقتصادی خود برسد مگر اینکه زمینه قابل اعتماد بودن و به موقع بودن اطلاعات مالی را فراهم کند.
برای ایجاد یک سیستم اطلاعات حسابداری در یک جامعه باید شرایطی تحقق پیدا کند که بدون هر کدام از این شرایط سیستم دچار نارسایی میشود.
شاید بتوانیم شرط اصلی رشد حسابداری در یک جامعه را ناشی از درک اهمیت حسابداری در توسعه اقتصادی، توسط حکومت و انتقال مناسب این افکار به جامعه دانست. به عبارت دیگر شرط اصلی رشد حسابداری در یک جامعه، رواج دادن فرهنگ استفاده از حسابداری در آن جامعه میباشد.
یاری مدیران در ایجاد و اجراء صحیح برنامه ها فراهم نمودن صحیح اطلاعات جهت مدیریت به منظور تصمیم گیری برقراری روشهایی جهت اعمال کنترل و کاهش هزینه ها
به نظر میرسد از زمان شروع توسعه اقتصادی در ایران، اهمیت نقش حسابداری برای هیچ یک از دولتها بطور کامل روشن نبوده است و به همین دلیل جامعه ما تا کنون نتوانسته از یک سیستم اطلاعات حسابداری کارا بهره گیرد.
(بررسی مراحل رشد و تکامل حسابداری نشان میدهد که تحولات اقتصادی موجب توسعه و تکامل حسابداری و تحولات حسابداری موجب رشد و توسعه اقتصادی در طول تاریخ بوده است.)
در نتیجه توسعه اقتصادی و پیشرفت حسابداری با یکدیگر رابطه مستقیم و متقابل دارند، یعنی فراهم آوردن رشد هر یک به تنهایی موجب رشد و توسعه دیگری میشود.
عواملی که میتواند موجب توسعه و تکامل حسابداری در ایران شود:
استفاده صحیح از امکانات بلقوه کشور
بالا بردن سهم بخش خصوصی در اقتصاد کشور
وضع قوانین و مقررات مناسب
توسعه دانش حسابداری و مدیریت
استقرار سیستمهای حسابداری مناسب
یکی از عوامل رشد و توسعه حسابداری در اقتصاد استفاد از سیستمهای کامپیوتری میباشد.
خلاصه ای از تاریخچه کامپیوتر در ایران:
حدود پنجاه سال پیش اولین کامپیوتر علمی ساخته شد و ده سال بعد کامپیوترهای تجاری به بازار آمد و حدود سی سال هم هست که در ایران از کامپیوتر استفاده میشود.
مراکزی مثل شرکت نفت، بانک ملی و بانک صادرات از مراکزی بودند که کامپیوتر را به ایران آوردند و قسمت عمده استفاده از این کامپیوترها در امور مالی و حسابداری بوده است. یعنی میشه گفت به واسطه حسابداری بوده که کامپیوتر وارد ایران شده.
پس اگر درباره موانع توسعه حسابداری کامپیوتر در ایران بحث کنم، دلیل این نمیبینم که حسابداری کامپیوتری در ایران سابقه ای نداشته باشد، بلکه هر کاری مشکلاتی دارد و با موانعی روبرو است و این موانع باید رفع اشکال شود.
بررسی موانع توسعه حسابداری کامپیوتری در ایران:
–شناخت ناکافی حسابداران و مدیران از امکانات کامپیوتر –کمبود متخصص برای ایجاد و اجرای سیستمهای حسابداری کامپیوتری –استاندارد نبودن روشهای حسابداری –نارسایی یا نامناسب بودن نرم افزارهای آماده حسابداری –قوانین و مقررات جاری کشور و آئین نامه ها و ضوابط مربوط –دشواری طبقه بندی و کدگذاری صحیح حسابهای موقت . . .
راه حل های پیشنهادی برای رفع موانع توسعه حسابداری کامپیوتری:
آموزش :آموزش کاربرد کامپیوتر برای مدیران
آموزش عالی برای تحلیل گران سیستمهای مالی
آموزش کاربران
استاندارد شدن روشهای حسابداری
ایجاد نرم افزار مناسب توسط شرکتهای کامپیوتری
حمایت مدیران از فرایند ایجاد سیستمهای کامپیوتری
آمادگی شرکتها برای پذیرش شیوه های جدید گردش کار
برنامه ریزی و سپس ایجاد و اجرای سیستم های کامپیوتری
نتیجه : از طریق فرهنگ سازی در جامعه و رفع موانع با راه حلهای پیشنهادی میتوانیم منجر به رشد و توسعه حسابداری شویم و همانطور که گفتیم، رشد و توسعه حسابداری خود باعث رشد و توسعه اقتصاد در جامعه میشود.
