پردیس فناوری کیش طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت گروه علوم ومهندسی محیط زیست
تعریف کلی:
بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست (HSE)را اصطلاحاً HSE گفته می‌شود که حروف آن مخفف کلمات زیر هست:
H: Health بهداشت‌کار
S: Safety ایمنی کار
E: Environment محیط زیست
مقدمه:
بهداشت و ایمنی از سال 1885 میلادی باهم مطرح شده اند و هر جا که ایمنی مطرح شده است سخن از بهداشت و محیط نیز به میان آمده است.
مباحث ایمنی بعد از انقلاب صنعتی به دلایل افزایش آمار مرگ‌ومیر کارگران مطرح گردید. مسائل محیط‌زیست نیز بعد از انقلاب صنعتی به وجود آمد و به شکل حادی مطرح گردید.
همچنین به دلیل شرایط و سنگینی کار در معادن زغال‌سنگ و افزایش بیماری‌های ناشی از کار در میان کارگران، بحث بهداشت نیز مطرح گردید و در گام بعدی ارتباط بین بیماری و وقوع حادثه کشف گردید.
به‌عبارت‌دیگر، وقتی کارگری بیمار شود حادثه می‌آفریند یا اینکه دچار حادثه می‌شود .
با افزایش بیماری‌ها نیز حوادث افزایش می‌یابد و این‌ها به‌گونه‌ای به یکدیگر متصل هستند.
به جهت اهمیت این موضوع می‌بینیم که در قانون کار آمریکا که در سال 1970 تصویب‌شده است بخشی تحت عنوان ((رایت تونو)) گنجانده‌شده است که بر حق کارکنان و کارگران نسبت به شناخت خطرات و مشکلات محیط کارشان تصریح دارد.
این مسئله یکی از حقوق کارکنان است و باید توسط کارفرمایان به آگاهی آنان برسد تا بدانند در چه محیطی کار کنند و در این صورت موضوع تعهد که از الزامات HSE است در او ایجاد می‌شود و می‌تواند به‌عنوان یک همکار و همراه به کارکنان کمک کند.
که این قانون به‌عنوان ارگونومی HSE مطرح است. لذا به‌طورکلی می‌توان گفت که واژه ایمنی مترادف با امنیت هست به عبارتی امنیت هر موسسه و محیط کاری و حتی هر کشوری ، درگرو ایمنی و رعایت مسائل و تکنیک‌های کاربردی و عملی مربوط به آن می‌باشد.
لذا اگر بخواهیم محیط امنی در محل کار خود و حتی در کشور خود به وجود بیاوریم و نیروی انسانی در آن احساس امنیت کند و تجهیزات، ساختمان‌ها و امکانات به بهترین شکل مورداستفاده قرار بگیرند، باید محیط ما ایمن باشد .
بنابراین در تعریف HSE به‌طورکلی تر می‌توان ابعاد زیر را نیز عنوان نمود: فنی،پزشکی، فرهنگی و اجتماعی – رفتاری و روانی
در حقیقت HSE، موضوعات بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست را در پروژه‌ها تحت کنترل خود درمی‌آورد؛ به‌عبارت‌دیگر در هرکدام از شاخه‌های HSE، مواردی گنجانده‌شده که هر یک به‌تنهایی شامل موارد متعددی می‌باشد که در زیر به آن‌ها اشاره می‌شود.
بهداشت (Health):
در سازمان، موضوع بهداشت که شامل بهداشت عمومی (فردی) بهداشت محیط و بهداشت حرفه‌ای می‌شود حائز اهمیت است. بهداشت فردی به‌سلامت مجموعه افراد مربوط می‌شود و بهداشت محیط پیرامون سازمان را دربرمی گیرد و بهداشت حرفه‌ای نیز شامل یک سری آنالیزهای شغلی می‌شود.
ایمنی (Safety):
در هر سازمان، یک سری مخاطرات ایمنی وجود دارد که در صورت عدم رفع آن مغایرت‌ها ممکن است منجر به حوادثی شود.
درزمینهٔ ایمنی در سازمان، مسائل گسترده‌ای مطرح می‌شود که خود شامل چند دسته است. دسته اول مربوط به ایمنی در عملیات می‌باشد که خود شامل کار در ارتفاع، جوشکاری و برشکاری، ایمنی تجهیزات و ماشین‌آلات و… می‌باشد.
دسته دوم مربوط به ایمنی در سازمان است که شامل ایمنی انبار، مدیریت حریق، محصورسازی، علائم هشداردهنده و … می‌باشد. و دسته سوم شامل ایمنی اشخاص در سازمان می باشدکه شامل حذف یا کاهش مخاطرات و استفاده از تجهیزات حفاظت فردی است.
محیط زیست (Environment) :
محیط زیست محیطی است شامل هوا، آب، خاک، منابع طبیعی، گیاهان، جانوران، انسان‌ها و روابط متقابل بین آن‌ها که سازمان در آن فعالیت می‌نماید.
محیط می‌تواند از درون یک سازمان تا سیستم محلی، منطقه‌ای و جهانی گسترش یابد. لازم به ذکر است فعالیت‌های سازمان دارای جنبه‌های محیط زیستی می‌باشد که می‌تواند با محیط‌زیست تأثیر متقابل داشته باشد