پردیس فناوری کیش_طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_گروه مهندسی شیمی

آنچه که باید در مورد جدول تناوبی بدانید

مقدمه

جدول تناوبی عنصرهای شیمیایی یا جدول مندلیف به انگلیسی: Periodic table یا periodic table of elements)، نمایش جدولی عنصرهای شیمیایی بر پایهٔ عدد اتمی، آرایش الکترونی و ویژگی‌های شیمیایی آن‌ها است. ترتیب جایگیری عنصرها در این جدول از عدد اتمی (شمار پروتون‌های) کمتر به سوی عدد اتمی بالاتر است. شکل استاندارد این جدول ۱۸ × ۷ است؛ عنصرهای اصلی در بالا و دو ردیف کوچکتر از عنصرها در پایین جای دارد. می‌توان این جدول را به چهار مستطیل شکست، این چهار بلوک مستطیلی عبارتند از: بلوک اس در سمت چپ، بلوک پی در راست، بلوک دی (فلزات واسطه) در وسط و بلوک اف (فلزات واسطهٔ داخلی) در پایین. ردیف‌های این جدول، دوره و ستون‌های آن، گروه های جدول تناوبی نام دارند. همچنین گاهی برخی از این گروه‌ها نام‌های ویژه‌ای دارند. برای نمونه گروه هالوژن‌ها و گازهای نجیب از آن جمله‌اند. هدف از ساخت جدول تناوبی، چه به شکل مستطیلی و چه به شکل‌های دیگر، بررسی بهتر ویژگی‌های شیمیایی عنصرها بوده‌است. این جدول، کاربرد زیادی در دانش شیمی و پردازش رفتار عنصرها دارد.

جدول تناوبی با نام دیمیتری مندلیف شناخته شده‌است، با اینکه پیشروان دیگری پیش از او وجود داشته‌اند. او این جدول را در سال ۱۸۶۹ منتشر کرد. این، نخستین جدولی بود که به این گستردگی مرتب شده بود. مندلیف این جدول را تهیه کرد تا ویژگی‌های دوره‌ای آنچه که بعدها «عنصر» نام گرفت را بهتر نشان دهد. وی توانسته بود برخی ویژگی‌های عنصرهایی که هنوز کشف نشده بود را پیش‌بینی کند و جای آن‌ها را خالی گذاشته بود. کم‌کم با پیشرفت دانش، عنصرهای تازه‌ای شناسایی شد و جای خالی عنصرها در جدول پُر شد. با شناسایی عنصرهای نو و گسترش شبیه‌سازی‌های نظری دربارهٔ رفتار شیمیایی مواد، جدول آن روز مندلیف بسیار گسترده‌تر شده‌است.

همهٔ عنصرهای شیمیایی از عدد اتمی ۱ (هیدروژن) تا ۱۱۸ (اوگانسون) شناسایی یا ساخته شده‌اند. دانشمندان هنوز به دنبال ساخت عنصرهای پس از اوگانسون هستند و البته این پرسش را پیش رو دارند که عنصرهای تازه‌تر چگونه جدول را اصلاح خواهند کرد. همچنین ایزوتوپ‌های پرتوزای بسیاری هم در آزمایشگاه ساخته شده‌است.

ویژگی های ظاهری جدول تناوبی

همهٔ نسخه‌های جدول تناوبی تنها دربردارندهٔ عنصرهای شیمیایی هستند و مخلوط، ترکیب یا ذرهٔ زیراتمی در آن‌ها جایی ندارد. هر عنصر شیمیایی یک عدد اتمی یکتا دارد و این عدد برابر با شمار پروتون‌ها در هستهٔ اتم آن عنصر است. اتم‌های گوناگون یک عنصر می‌توانند شمار نوترون‌های متفاوتی داشته باشند. در این حالت به آن‌ها ایزوتوپ گفته می‌شود. برای نمونه کربن سه ایزوتوپ طبیعی دارد. همهٔ ایزوتوپ‌های کربن ۶ پروتون، و بیشتر آن‌ها ۶ نوترون دارند؛ اما یک درصد آن‌ها ۷ نوترون و شمار بسیار کمتری از آن‌ها ۸ نوترون دارند. ایزوتوپ‌ها در جدول تناوبی به صورت جداگانه، نمایش داده نمی‌شوند؛ بلکه میانگین آن‌ها به عنوان جرم اتمی در زیر عنصر درج می‌شود. برای عنصرهایی که هیچ ایزوتوپ پایداری ندارند، جرم اتمی پایدارترین یا متداول‌ترین ایزوتوپ آن‌ها درون پرانتز نوشته می‌شود.

در جدول تناوبی استاندارد عنصرها به ترتیب عدد اتمی (شمار پروتون‌ها در هسته)، به صورت صعودی مرتب شده‌اند. هر ردیف تازه در جدول، که یک دوره یا تناوب نامیده می‌شود، با افزوده شدن نخستین الکترون به یک لایهٔ الکترونی تازه آغاز می‌شود. عنصرهایی که در یک ستون جدول (گروه) جای گرفته‌اند، همگی در لایهٔ آخر الکترونی خود دارای تعداد الکترون‌های برابر هستند؛ به عبارت دیگر آرایش الکترونی لایهٔ آخر آن‌ها یکسان است. مانند اکسیژن و سلنیم که هر دو در یک ستون هستند و هر دو چهار الکترون در لایهٔ بیرونی آرایش الکترونی خود یعنی تراز p دارند. عنصرهایی که ویژگی‌های شیمیایی مشابه دارند، معمولاً در یک گروه از جدول قرار می‌گیرند. اما در بلوک f عنصرهایی که در یک دوره هستند نیز ویژگی‌های مشابهی را نشان می‌دهند. در نتیجه به آسانی می‌توان ویژگی‌های شیمیایی یک عنصر را با آگاهی از عنصرهای پیرامونی‌اش پیش‌بینی کرد.

تا سال ۲۰۱۵، جدول تناوبی ۱۱۸ عنصر داشته‌است که ۱۱۴ عنصر به صورت رسمی از سوی اتحادیه بین‌المللی شیمی محض و کاربردی پذیرفته و نامگذاری شده‌اند. ۹۸ عنصر از مجموع ۱۱۸ عنصر در طبیعت یافت می‌شوند و از آن میان، ۸۴ مورد، عنصرهای پایدار یا دارای نیم‌عمر بیش از سن زمین هستند. در حالی که ۱۴ عنصر باقی‌مانده نیم‌عمر کوتاهی دارند یا به عبارت دیگر پرتوزا هستند. در حال حاضر، این عنصرها تنها بر اثر انجام واکنش هسته‌ای در عنصرهای دیگر به وجود می‌آیند و فراوانی ناچیزی دارند. تمام عنصرهای با عدد اتمی ۹۹ تا ۱۱۲ (که مابین اینشتینیم و کوپرنیسیم قرار دارند) و نیز دو عنصر فلروویوم و لیورموریوم، در طبیعت پدید نیامده‌اند، بلکه در آزمایشگاه ساخته شده‌اند. سپس آیوپاک آن‌ها را به‌طور رسمی پذیرفته‌است. گزارش شده که عنصرهای ۱۱۳، ۱۱۵، ۱۱۷ و ۱۱۸ هم در آزمایشگاه ساخته شده‌اند، اما هنوز آیوپاک آن‌ها را تأیید نکرده‌است. برای همین، این عنصرها هنوز بر پایهٔ عدد اتمی‌شان شناخته می‌شوند. تاکنون عنصری سنگین‌تر از کالیفرنیم (عنصر ۹۸) در طبیعت به صورت خالص در اندازهٔ قابل مشاهده، پیدا نشده‌است. تا سال ۲۰۱۸ هنوز عنصری با عدد اتمی بزرگتر از ۱۱۸ ساخته نشده‌است.

روش دسته‌بندی

عنصرها در جدول تناوبی به صورت افقی (چپ به راست) در دوره‌های ۱ تا ۷ و به صورت عمودی (بالا به پایین) در گروه‌های ۱ تا ۱۸ دسته‌بندی می‌شوند. هم‌چنین دسته‌بندی دیگری بر اساس لایهٔ الکترونی در حال پر شدن وجود دارد که بر اساس آن، عنصرها در بلوک‌های s و p و d و f قرار می‌گیرند.

گروه

یک گروه یا خانواده، یک ستون عمودی از جدول تناوبی است. عنصرهای یک گروه معمولاً ویژگی‌های نزدیک به هم بیشتری نسبت به عنصرهای یک دوره یا بلوک دارند. دانش مکانیک کوانتوم که دربارهٔ ساختار اتمی پژوهش می‌کند، نشان می‌دهد که چون عنصرهای موجود در یک گروه همگی از آرایش الکترونی یکسانی در لایهٔ آخر الکترونی برخوردارند؛  بنابراین ویژگی‌های شیمیایی مشابهی از خود نشان می‌دهند و هرچه عدد اتمی آن‌ها بالاتر می‌رود، این مشابهت‌ها افزایش پیدا می‌کند.  با این حال گاهی در بلوک d و f همانندی‌های عنصرهای یک دوره به اندازهٔ همانندی‌ها در یک گروه مهم هستند. به همانندی (شباهت) در یک دوره، همانندی افقی و در یک گروه، همانندی عمودی گفته می‌شود.

بر اساس یک قرارداد جهانی، گروه‌ها از ۱ تا ۱۸ شماره‌گذاری شده‌اند که گروه شمارهٔ یک را نخستین گروه از چپ (فلزهای قلیایی) و آخرین گروه را گروه نخست از راست (گازهای نجیب) در نظر گرفته‌اند. در گذشته، شمارهٔ گروه‌ها را با عددهای رومی نشان می‌دادند. همچنین در آمریکا برای گروه‌های بلوک اس و پی یک حرف A و برای عنصرهای بلوک دی یک حرف B در کنار شمارهٔ رومی گروه می‌گذاشتند. برای نمونه گروه چهار به صورت IVB و گروه چهاردهم (یا عنصرهای گروه کربن) به صورت IVA نمایش داده می‌شد. در اروپا هم همین روش به کار می‌رفت، با این تفاوت که حرف A برای گروه‌های پیش از گروه ۱۰ و حرف B برای عنصرهای گروه ۱۰ و گروه‌های پس از آن بکار می‌رفت. در سال ۱۹۸۸ آیوپاک سامانهٔ نام‌گذاری تازه‌ای را پیشنهاد کرد و روش‌های پیشین همگی فراموش شد.

ویژگی‌های عنصرهای یک گروه مانند شعاع اتمی، انرژی یونش و الکترون‌دوستی مشابه یکدیگر هستند. از بالا به پایین، شعاع اتمی عنصرها افزایش می‌یابد، در نتیجه الکترون‌های لایهٔ آخر در فاصلهٔ دورتری از هسته جای می‌گیرند، چون ترازهای انرژی بیشتری پُر شده‌اند. از بالا به پایین، انرژی یونش کاهش می‌یابد. چون الکترون‌ها کمتر به هسته پیوند خورده‌اند و آسان‌تر می‌توان آن‌ها را جدا کرد. با تحلیل مشابه، از بالا به پایین الکترون‌دوستی عنصرها کاهش می‌یابد. چون فاصلهٔ میان الکترون‌های لایهٔ آخر و هسته افزایش می‌یابد.  البته در این میان استثناهایی هم وجود دارد. برای نمونه در گروه ۱۱ الکترون‌دوستی از بالا به پایین افزایش می‌یابد.

دوره

یک دوره در جدول تناوبی، یک ردیف افقی از این جدول است. با اینکه عنصرها در یک گروه همانندی‌های بسیاری دارند، اما بخش‌هایی از دوره‌ها هستند که از اهمیتی بیش از گروه‌ها برخوردارند. مانند بلوک F، جایی که لانتانیدها و آکتینیدها دو مجموعهٔ افقی از عنصرهای جدول را می‌سازند.

عنصرها در یک دوره همانندی‌هایی از لحاظ شعاع اتمی، انرژی یونش، الکترون‌دوستی و الکترون‌خواهی (مقدار انرژی آزاد شده هنگامی که یک الکترون به یک مولکول یا اتم خنثی افزوده می‌شود) از خود نشان می‌دهند. در یک دوره از چپ به راست، شعاع اتمی کاهش می‌یابد. این پدیده، به این دلیل است که با افزایش عدد اتمی در یک دوره، شمار لایه‌های الکترونی ثابت است، اما شمار پروتون‌ها افزایش می‌یابد. برای همین الکترون‌ها بیشتر به سوی هسته کشیده می‌شوند. کاهش شعاع اتمی باعث افزایش انرژی یونش می‌شود (از چپ به راست). هرچه پیوندها در یک عنصر محکم‌تر باشد، انرژی بیشتری هم برای جداسازی یک الکترون نیاز است. الکترون‌دوستی مانند انرژی یونش رفتار می‌کند و از چپ به راست افزایش می‌یابد. چون کشش هسته بر روی الکترون‌ها افزایش می‌یابد. همچنین مقدار الکترون‌خواهی هم در طول یک دوره اندکی تغییر می‌کند. فلزها (عنصرهای سمت چپ دوره) معمولاً نسبت به نافلزها (سمت راست دوره) الکترون‌خواهی پایین‌تری دارند. این قانون برای گازهای نجیب برقرار نیست.

بلوک

چون لایهٔ آخر الکترونی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، جدول تناوبی به بخش‌هایی وابسته به این لایه‌های الکترونی تقسیم شده‌است. به هر یک از این بخش‌ها یک بلوک می‌گویند. بلوک اس دربردارندهٔ دو گروه نخست جدول (فلزهای قلیایی و قلیایی خاکی) و دو عنصر هیدروژن و هلیم است. بلوک پی دربردارندهٔ شش گروه آخر جدول، گروه‌های ۱۳ تا ۱۸ آیوپاک (۳A تا ۸A در نامگذاری آمریکایی) است. همهٔ شبه‌فلزات و نافلزها در این بلوک جای می‌گیرند. بلوک دی دربردارندهٔ گروه‌های ۳ تا ۱۲ آیوپاک (۳B تا ۸B در نامگذاری آمریکایی) و همهٔ فلزات واسطه است. بلوک اف که بیشتر در پایین بدنهٔ اصلی جدول جای می‌گیرد دربردارندهٔ لانتانیدها و اکتینیدها است.

تاریخچه

در سال ۱۷۸۹ آنتوان لاووازیه فهرستی از ۳۳ عنصر شیمیایی را منتشر کرد. او این عنصرها را زیر نام‌های گازی، فلزی، نافلزی و خاکی دسته‌بندی کرده بود.  سپس در دههٔ ۱۷۹۰ یرمیا بنیامین ریشتر جدول وزن معادل را تهیه کرد. به این منظور، مقدار وزنی اسیدهایی که با یک مقدار مشخص باز ترکیب می‌شدند و نیز مقدار فلزهایی که با مقدار مشخصی اسید ترکیب می‌شدند را اندازه‌گیری کرد. در سال ۱۸۲۹ یوهان ولفگنگ دوبرآینر دریافت که بسیاری از عنصرها را می‌توان بسته به ویژگی‌های شیمیایی آنها، در دسته‌های سه‌تایی بخش‌بندی کرد. برای نمونه لیتیم، سدیم و پتاسیم را با هم در دستهٔ فلزهای واکنش‌پذیر نرم گذاشت. همچنین او متوجه شد که وقتی عنصرها را به ترتیب وزن اتمی دسته‌بندی می‌کند، وزن عنصر دوم (میانی) تقریباً برابر است با میانگین وزن عنصر پیش و پس از خود (عنصر اول و سوم). این پدیده به نام قانون سه‌تایی یا سه‌تایی دوبرآینر شناخته شد. شیمیدان آلمانی لئوپولد گملین با همین روش ادامه داد و تا سال ۱۸۴۳ توانست ده دستهٔ سه‌تایی، سه دستهٔ چهارتایی و یک دستهٔ پنج‌تایی را شناسایی کند. در سال ۱۸۵۷ ژان باتیست آندره دوما توانست ارتباط‌هایی میان دسته‌های گوناگون فلزها به دست آورد. تا این دوره شیمی‌دانان گوناگون توانسته بودند ارتباط‌های گوناگونی میان دسته‌های کوچک عنصرها به دست آورند؛ اما هیچ‌یک جدول کلی ارائه نکرده‌بودند.

در ۱۸۵۸ شیمیدان آلمانی فریدریش آگوست ککوله مشاهده کرد که کربن همواره با چهار اتم پیرامون خود پیوند برقرار می‌کند. برای نمونه در متان یک کربن با چهار هیدروژن پیرامون خود پیوند خورده‌است. این مفهوم کم‌کم با نام والانس یا الکترون‌های ظرفیت شناخته شد. منظور از والانس یک اتم، تعداد اتم‌هایی است که با آن اتم پیوند می‌خورند.

در ۱۸۶۲ یک زمین‌شناس فرانسوی به نام الکساندر-امیل بگویه دو شانکورتوآ یک نمای اولیه از جدول تناوبی را منتشر کرد و نام آن را «مارپیچ خاکی» یا «مارپیچ» گذاشت. او نخستین کسی بود که متوجه ویژگی‌های تناوبی عنصرها شد و آن‌ها را به ترتیب عدد اتمی از کمتر به بیشتر در یک استوانهٔ مارپیچ مرتب کرد. همچنین او نشان داد که عنصرهایی که ویژگی‌های مانند هم دارند در فاصله‌ای ثابت از هم قرار دارند (شمار عنصرهای میان آن‌ها همیشه ثابت است). جدول او برخی یون‌ها و ترکیب‌ها را هم دربرداشت. مقاله‌ای که او دربارهٔ جدول خود منتشر کرد، بیش از دانش شیمی، به مطالب مربوط به زمین‌شناسی پرداخته بود. برای همین تا پیش از جدول دیمیتری مندلیف توجه کمی را به خود جلب کرد.

در ۱۸۶۴ شیمی‌دان آلمانی، جولیوس لوتار میر جدولی ساخته‌شده از ۴۴ عنصر را بر پایهٔ الکترون‌های لایهٔ ظرفیت (والانس) ارائه کرد. این جدول نشان می‌داد که عنصرهایی که ویژگی‌های مانند هم دارند، معمولاً الکترون‌های ظرفیت برابر هم دارند. هم‌زمان شیمیدان انگلیسی، ویلیام آدلینگ هم جدولی ساخته‌شده از ۵۷ عنصر منتشر کرد. جدول آدلینگ بر پایهٔ وزن اتمی بود که چندین جای خالی و نکتهٔ غیرمعمول در آن دیده می‌شد. او متوجه مفهوم تناوبی بودن جرم اتمی در میان عنصرها و مسئلهٔ گروه‌بندی عنصرها در جدول شده بود  اما هرگز پیگیر ادامهٔ آن نشد. او در ۱۸۷۰ عنصرها را برپایهٔ الکترون‌های لایهٔ ظرفیت (والانس) مرتب کرد و به عنوان جدول پیشنهادی خود ارائه کرد.

شیمی‌دان انگلیسی جان نیولندز از سال ۱۸۶۳ تا ۱۸۶۶ مجموعه مقالاتی را منتشر کرد. او در این مقاله‌ها توضیح می‌داد که هنگامی که عنصرها به ترتیب از عدد اتمی کمتر به بیشتر مرتب شوند در دسته‌های هشت‌تایی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی مشابهی را تکرار می‌کنند. او این تناوب و تکرار هشت‌تایی را به هشتگان‌های موسیقی همانند کرد. قانون هشتگان‌های نیولندز از سوی همکارانش احمقانه دانسته شد و جامعهٔ شیمی حاضر به انتشار کار او نشد.  برخلاف این برخورد، نیولندز داده‌های جدول هشتایی خود را جمع‌آوری کرد و از آن برای پیش‌بینی عنصرهای ناشناخته مانند ژرمانیم بهره برد.  جامعهٔ شیمی پنج سال پس از آنکه جدول تناوبی مندلیف به جهان معرفی شد، به کار نیولندز بها داد.

در سال ۱۸۶۷ یک شیمیدان زادهٔ دانمارک به نام گوستاووس هینریشس یک جدول تناوبی مارپیچ پیشنهاد کرد. این جدول برپایهٔ طیف اتمی، وزن و شباهت‌های شیمیایی بود. جدول او به عنوان کاری «منحصربه‌فرد»، «درخور توجه» و البته «تودرتو و پیچیده» دانسته شد. چنین توصیفاتی مانع از شناسایی و پذیرش عمومی جدول او شد.

جدول مندلیف

استاد روس شیمی، دیمیتری مندلیف و شیمی‌دان آلمانی، ژولیوس لوتار میر، هر یک به صورت مستقل جدولی را به ترتیب در سال‌های ۱۸۶۹ و ۱۸۷۰ منتشر کردند.  جدول مندلیف، نخستین نسخه از کار او بود؛ درحالی که جدولی که میر منتشر کرد، نسخهٔ گسترش یافتهٔ جدول پیشین او بود که در سال ۱۸۶۴ منتشر کرده بود.  هر دو نفر، عنصرها را در ردیف‌ها و ستون‌ها به ترتیب وزن اتمی فهرست کرده بودند. در هر دو جدول در آغاز یک ستون یا ردیف، ویژگی‌های عنصرها به صورت مرتب تکرار می‌شد.

مندلیف در این جدول دو انتخاب مهم انجام داده بود که باعث شد تا جدول او مورد پذیرش عمومی قرار گیرد: نخست اینکه جای عنصرهایی را که هنوز شناسایی نشده بود، خالی گذاشته بود.  مندلیف نخستین شیمی‌دانی نبود که چنین کرده بود، اما نخستین کسی بود که با توجه به ردپایی که از جدول داشت، جای عنصرها را پیش‌بینی کرده بود. عنصرهایی مانند گالیم و ژرمانیم عنصرهایی بودند که بعداً شناسایی شدند. انتخاب دوم مندلیف در جای‌گذاری و دسته‌بندی عنصرها بود، او گاهی ویژگی وزن اتمی را نادیده گرفته بود و به جای آن، عنصرها را با توجه به ویژگی‌های شیمیایی جای‌گذاری کرده بود. عنصرهایی مانند تلوریم و ید از این دست بودند. بعدها با پیشرفت علم معلوم شد که مندلیف نادانسته عنصرها را به ترتیب افزایش عدد اتمی و بار هسته مرتب کرده بود.

اهمیت عدد اتمی در جای‌گذاری عنصرها در جدول تناوبی نادیده گرفته می‌شد تا این‌که وجود و ویژگی‌های پروتون و نوترون در هسته شناسایی شد.

گسترش جدول تناوبی

مندلیف در سال ۱۸۷۱ جدول خود را به روز کرد و جزئیات بیشتری از عنصرهایی که جای آن‌ها را پیش‌بینی می‌کرد، ارائه داد. او باور داشت که این عنصرها وجود دارند، اما هنوز شناسایی نشده‌اند. با گذر زمان و شناسایی عنصرهایی که به صورت طبیعی یافت می‌شوند، جاهای خالی کم‌کم پر شد. باور عمومی چنین است که آخرین عنصر شناسایی شده‌ای که به صورت طبیعی پدید می‌آید، فرانسیم است که در سال ۱۹۳۹ شناسایی شد. مندلیف این عنصر را «اکا-سزیم» (اکا به معنی همانند) نامیده بود.  پس از آن، در سال ۱۹۴۰ عنصر پلوتونیم به صورت آزمایشگاهی تولید شد؛ اما در سال ۱۹۷۱ دانشمندان به این نتیجه رسیدند که این عنصر به صورت طبیعی ساخته می‌شود.

جدول تناوبی پرکاربرد امروزی  که به نام جدول تناوبی استاندارد یا جدول تناوبی متداول نیز شناخته می‌شود، جدولی است که به شیمی‌دان آمریکایی هوراس گرووز دمینگ نسبت داده می‌شود. دمینگ در ۱۹۲۳ دو نسخهٔ کوتاه (نسخهٔ مندلیفی و ۱۸ ستونی ) جدول تناوبی را منتشر کرد.  بعدها در سال ۱۹۲۸ نسخهٔ ۱۸ ستونی جدول دمینگ به صورت گسترده در دسترس مدرسه‌های آمریکا قرار گرفت. تا دههٔ ۱۹۳۰ جدول دمینگ در بسیاری از کتاب‌ها و دانشنامه‌های شیمی در دسترس بود. همچنین برای سال‌ها توسط انتشارات علمی سرجنت-ولچ منتشر می‌شد.

با پیشرفت دانش مکانیک کوانتوم و افزایش دانش دربارهٔ الکترون‌ها و نقش آن‌ها در اتم، روشن شد که جای‌گیری عنصرها در هر دوره (ردیف) از جدول تناوبی با پر شدن یکی از لایه‌های الکترونی همسنگ است. اتم‌های بزرگتر، الکترون‌ها و در نتیجه زیرلایه‌های بیشتری دارند. پس با افزایش شمارهٔ دوره، طول دوره‌های جدول بیشتر می‌شود.

در ۱۹۴۵، دانشمند آمریکایی گلن سیبورگ گفت که الکترون‌ها در اکتینیدها مانند لانتانیدها بلوک اف از لایه‌های الکترونی را پر می‌کنند. چرا که پیش از آن فرض می‌شد که الکترون‌های لایهٔ آخر این عنصرها در بلوک دی جای می‌گیرند. همکار سیبورگ به او توصیه کرد که چنین مطلبی را منتشر نکند و آیندهٔ کاری خود را به خطر نیندازد. با این حال، او پیشنهاد خود را ارائه داد که از سوی جامعهٔ علمی درست دانسته شد. سیبورگ به تلاش خود ادامه داد و در سال ۱۹۵۱ توانست جایزهٔ نوبل شیمی را به خاطر کار بر روی اکتینیدها از آن خود کند.

پردیس فناوری کیش_طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_گروه مهندسی شیمی

آشنایی با رشته شیمی آلی , ویژگی ها و کاربردهای آن

مقدمه

شیمی آلی زیر مجموعه‌ای از دانش شیمی است که دربارهٔ ترکیبات کربن یا مواد آلی سخن می‌گوید، عنصر اصلی که با کربن ترکیبات آلی را تشکیل می‌دهند، هیدروژن می‌باشد.

در گذشته به موادی که ریشه گیاهی یا حیوانی داشتند، مواد آلی (ارگانیک) می‌گفتند اما امروزه مواد آلی را می‌توان از طریق روش‌های صنعتی و آزمایشگاهی و به کمک مواد معدنی نیز سنتز کرد. در فرهنگ‌های فارسی معنای کلمه «آلی» مربوط به اندام‌های موجود زنده و هر موجودی که دارای آلات، اجزا، یا اندام‌های متعدد باشد، آمده است.

شیمی آلی شالوده زیست‌شناسی و پزشکی است. ساختمان موجودات زنده به غیر از آب، عمدتاً از مواد آلی ساخته شده‌اند، مولکول‌های مورد بحث در زیست‌شناسی مولکولی همان مولکول‌های آلی هستند. امروزه ما در عصر کربن زندگی می‌کنیم، هر روزه روزنامه‌ها و مجلات، ذهن ما را متوجه ترکیبات کربن نظیر کلسترول، چربی‌های اشباع نشده، هورمون‌ها، استروئیدها، حشره کش‌ها و فرومون‌ها می‌نماید. در دهه‌های گذشته به خاطر نفت، جنگ‌های متعددی راه افتاده‌است، همچنین دو فاجعه نازک شدن لایه اوزون که عمدتاً به خاطر وجود کلروفلوئوروکربن‌ها می‌باشد و پدیده گازهای گلخانه‌ای که ناشی از حضور متان، کلروفلوئوروکربن‌ها و دی‌اکسید کربن است، زندگی انسان‌ها را به خطر انداخته‌است.

ماهیت

موادی که از منابع آلی بدست می‌آیند، در یک ویژگی مشترک هستند و آن اشتراک در دارا بودن عنصر کربن است. دو منبع بزرگ مواد آلی که از آن‌ها مواد آلی با ترکیبات ساده، تأمین می‌شوند، نفت و زغال سنگ هستند، این دو ماده فسیلی در مفهوم قدیمی آلی بوده و حاصل تجزیه جانوران و گیاهان هستند. این ترکیبات ساده به عنوان مصالح ساختمانی، در ساختن ترکیبات بزرگتر و پیچیده‌تر مصرف می‌گردند. شیمی آلی، شیمی ترکیبات کربن با سایر عناصر به ویژه هیدروژن، اکسیژن، نیتروژن، هالوژن‌ها و غیر فلزات دیگر نظیر گوگرد و فسفر است. هم‌چنین فلزاتی مثل منیزیم، مس و پالادیم هم در برخی ترکیب‌های آلی حضور دارند. الکل‌ها، اترها، هیدروکربن‌ها، آلدئیدها، کتون‌ها، کربوکسیلیک اسیدها، ترکیبات آلیفاتیک حلقوی، ترکیبات آروماتیک (مانند بنزن)، آمین‌ها، فنل‌ها، درشت مولکول‌ها و بسپارها (پلیمر) و نظیر آن‌ها جزء مواد آلی بوده و مباحث شیمی آلی را به خود اختصاص داده‌اند.

کاربردها

امروزه از مواد آلی و دانش شیمی آلی در رنگ سازی، کاغذ و جوهرسازی، مواد غذایی، پوشاک، پتروشیمی، مواد پلاستیکی و لاستیکی، داروسازی، پزشکی و ده‌ها صنعت دیگر بهره می‌برند. افزون بر بیست میلیون ترکیب شناخته شدهٔ کربن وجود دارد و هر ساله نیم میلیون مولکول جدید به خانواده مواد آلی اضافه می‌شوند.

ساختمان و ویژگی های مواد آلی

آرایش و درشتی مولکول‌های مواد آلی

تا حدود سال ۱۸۵۰ میلادی بسیاری از دانشمندان بر این باور بودند که منشأ مواد آلی، جانداران و گیاهان هستند، آن‌ها تصور می‌کردند که مواد آلی را هرگز نمی‌توان از مواد معدنی و غیر آلی تولید نمود. دانشمندان همواره دنبال پاسخ به این پرسش بودند که چه ویژگی در ترکیبات کربن وجود دارد که آن‌ها را از ترکیبات مربوط به صد و چند عنصر دیگر جدول تناوبی متمایز کرده‌است. تعداد بسیاری از ترکیبات کربن وجود دارند که مولکول‌های آن‌ها می‌توانند بسیار بزرگ و پیچیده باشند. تعداد ترکیباتی که دارای عنصر کربن هستند چندین برابر بیشتر از تعداد ترکیبات بدون کربن است. مولکول‌های آلی شامل هزاران اتم شناخته شده‌اند و ترتیب قرار گرفتن اتم‌ها حتی در مولکول‌های نسبتاً کوچک نیز بسیار پیچیده‌است.

ویژگی منحصر به فرد کربن

اتم‌های کربن می‌توانند به میزانی که برای اتم هیچ عنصر دیگری مقدور نیست، به یکدیگر متصل شوند. همچنین اتم‌های کربن می‌توانند زنجیرهایی شامل هزاران اتم یا حلقه‌هایی با اندازه‌های متفاوت ایجاد نمایند، زنجیرها و حلقه‌ها می‌توانند دارای شاخه و پیوندهای عرضی باشند، به اتم‌های کربن این زنجیرها و حلقه‌ها، اتم‌های دیگری نیز می‌تواند وصل شود، این اتم‌ها معمولاً هیدروژن، فلوئور، کلر، برم، ید، اکسیژن، نیتروژن، گوگرد، فسفر و سایر اتم‌های مختلف می‌باشند. هر آرایش مختلف از اتم‌ها مربوط به ترکیب متفاوتی است و هر ترکیب یک سری خواص شیمیایی و فیزیکی خاص خود را دارد، از این رو غیرمنتظره نیست که امروزه ده‌ها میلیون ترکیب شناخته شده کربن وجود داشته باشد.

پیوند شیمیایی

بررسی ساختمان مولکول‌ها را باید با بحث دربارهٔ پیوندهای شیمیایی یعنی نیروهایی که اتم‌ها را در یک مولکول نگاه می‌دارند، شروع نمود. دو نوع پیوند یونی و کووالانسی، پیوندهایی هستند که به وسیله آن اتم‌ها با یکدیگر اتصال برقرار می‌کنند. از میان این دو پیوند، پیوند کووالانسی، پیوند متداول در ترکیبات کربن است و مهمترین پیوند در مطالعه شیمی آلی است.

بازارکار

مشاغل زیر به طور مستقیم به این رشته تحصیلی ارتباط دارد و دانش آموختگان در صورت فعالیت در این شغل بیشترین ارتباط را بین رشته تحصیلی و شغل خود برقرار خواهند کرد :

شیمی دان پژوهشگر استاد دانشگاه معلم

همچنین برخی از مشاغل، ظرفیت جذب افراد مختلف از تخصص های گوناگون را دارا می باشند. در این مشاغل، هر فرد علاوه بر تسلط بر مهارت های مربوط به آن شغل، لازم است به فراخور صنعت و نوع کسب و کاری که در آن مشغول به کار است، دارای دانش تخصصی مربوطه نیز باشد: 

کارشناس / مدیر آموزش کارگزار بیمه

 حسابداری مالیاتی

پردیس فناوری کیش_طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_گروه مدیریت مالی:

مالیات بهترین و منطقی ترین راه برای تأمین بودجه کشور است . دریافت مالیات دقیق و درست از اشخاص حقیقی و حقوقی می تواند اختلاف طبقاتی در کشور را کاهش دهد و به تأمین خدمات عمومی ضروری کمک کند .سیستم مالیاتی درست و سالم به نظام اقتصادی کشور کمک بسیاری می کند .

هدف از اخذ مالیات معمولا دولت ها مالیات را با اهداف مختلفی اخذ می کنند . از این اهداف می توان به موارد کلی زیر اشاره کرد :

تأمین قسمتی از هزینه های عمومی دولت (اهداف درآمدی)

دولت ها برای تأمین مخارج جامعه جهت رفع نیازهای اساسی و عمومی افراد جامعه این مالیات را اخذ می کنند .

تقسیم عادلانه درآمد و ثروت در جامعه (اهداف توزیعی)

اگر دولت دارای سیستم مالیاتی کارآمدی باشد می تواند به تحقق این هدف کمک کند . دولت با گرفتن مالیات از صاحبان درآمد و مصرف آن برای حمایت از فقراء و کم درآمدها می تواند به توزیع عادلانه درآمد و ثروت در جامعه دست پیدا کند .

کنترل نرخ تورم جامعه (هدف گذاری تثبیتی)

دولت می تواند هنگامی که تورم در جامعه وجود دارد با بالا بردن نرخ مالیات بر مصرف تقاضای کل جامعه را کم کند ؛ و یا اینکه در حالت رکود اقتصادی دولت با پایین آوردن نرخ مالیات و یا گاهی حتی با دادن یارانه بر مصرف مردم را ترغیب به خرید کالاها کند .

کنترل حجم واردات و صادرات (اهداف تخصیصی)

دولت با هدف جهت دهی جامعه به سوی مصرف برخی کالاها این مالیات را وضع می کند . مثلا با افزایش مالیات بر مصرف کالاهای وارداتی مردم را به مصرف کالاهای داخلی  ترغیب کند و یا با افزایش مالیات کالاهای زیان بخش همچون سیگار باعث کم تر شدن تولید و مصرف آن کالا شود .

مالیات در صورتی می تواند اثر بخش باشد و به اهداف خود دست پیدا کند که از اصول خود پیروی کند در غیر این صورت نه تنها نمی تواند به اهداف خود دست پیدا کند بلکه ممکن است که تأثیرات معکوس نیز داشته باشد .

انواع مالیات

بر اساس قانون مالیاتی کشور مالیات های قابل وصول توسط دولت به دو گروه اصلی تقسیم می شود :

گروه اول – مالیات های مستقیم

مالیات هایی هستند که مشخصات پرداخت کنندگان آنان برای سازمان مالیاتی کشور مشخص است . در واقع این نوع مالیات به طور مستقیم از دارایی و درآمد افراد کسر می شود . مالیات های مستقیم به دو دسته زیر تقسیم می شوند :

۱- مالیات بر دارایی

مالیاتی است که به اموال و دارایی شخص تعلق می گیرد . این نوع مالیات شامل موارد زیر است :

مالیات بر ارث

مالیات بر حق تمبر

مالیات بر درآمد اتفاقی

مالیات بر سالانه املاک

مالیات بر مستغلات مسکونی خالی

۲- مالیات بر درآمد

مالیات بر درآمد مالیاتی است که بر اساس نرخ مالیاتی مقرر در همان سال از درآمد های به دست آمده توسط اشخاص حقیقی و حقوقی دریافت می شود . این نوع مالیات شامل موارد زیر است :

مالیات بر درآمد املاک

مالیات بر درآمد کشاورزی

مالیات بر درآمد حقوق

مالیات بر درآمد مشاغل

مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

مالیات درآمد اتفاقی

مالیات بر جمع درآمد ناشی از منابع مختلف

گروه دوم – مالیات های غیر مستقیم

این گروه از مالیات ها ، مالیات هایی هستند که مشخصات پرداخت کننده آن برای سازمان مالیاتی کشور نا مشخص است . این مالیات ها به قیمت نهایی کالاها و خدمات اضافه می شود و به مصرف کننده تحمیل می شود . این مالیات به دسته های زیر تقسیم می شود :

۱- مالیات بر واردات

مالیات بر حقوق گمرکی

مالیات بر سود بازرگانی

مالیات بر حق ثبت سفارش کالا

مالیات بر واردات اتومبیل

مالیات بر حق ثبت

۲- مالیات بر مصرف و فروش

مالیات بر فرآورده های نفتی

مالیات بر تولید الکل طبی و بهداشتی

مالیات بر نوشابه های غیر الکلی

مالیات بر فروش سیگار

مالیات بر اتومبیل

مالیات بر نقل و انتقال اتومبیل

مالیات بر حق اشتراک تلفن های خودکار و خدمات مخابراتی بین المللی

مالیات بر نوار ضبط صوت و تصویری

مالیات فروش خاویار

مالیات بر ارزش افزوده (از ابتدای مهر ماه ۱۳۸۷ به اجرا گذاشته شده است . )

اصول اخذ مالیات

    دو اصل در اخذ مالیات همواره باید رعایت شود :

1. اصل فایده

2. اصل توانایی پرداخت

مالیات بر مصرف و فروش بر اساس اصل فایده است . یعنی هر فرد به میزانی که از خدمات دولتی استفاده می کند ، به همان میزان در تأمین هزینه های دولتی نیز مشارکت کند .

مالیات بر درآمد بر اساس اصل توانایی پرداخت است . یعنی هر شخصی به هر میزانی که توانایی دارد در پرداخت مالیات مشارکت کند .

مالیات های تکلیفی

 مالیات های تکلیفی ، مالیات های هستند که پرداخت کنندگان وجوه طبق قانون مالیات های مستقیم مکلف به کسر و پرداخت آن ها در مواعد قانونی تعیین شده می باشند . این مالیات ها شامل موارد زیر هستند :

مالیات بر درآمد حقوق

مالیات حق الوکاله

مالیات حق الزحمه

مالیات بر درآمد اجاره املاک

مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی خارجی بابت واگذاری امتیازات و سایر حقوق خود از ایران و واگذاری فیلم های سینمایی

مالیات اشخاص حقوقی خارجی و مؤسسات مقیم خارج

مالیات مؤسسات بیمه

مالیات مدیران تصفیه اشخاص حقوقی

مالیات مسئولیت آخرین مدیران شخص حقوقی و مدیران تصفیه و ضامن ها

مالیات منافع بلاعوض اموال

مالیات نقل و انتقال سهام

اشخاص مشمول مالیات

به استناد ماده ۱ ق.م.م اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات می باشند :

1. کلیه مالکین اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به اموال یا املاک خود واقع در ایران طبق مقررات باب دوم .

2. هر شخص حقیقی ایرانی مقیم ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می نماید .

3. هر شخص حقیقی ایرانی مقیم خارج از ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران تحصیل می کند .

4. هر شخص حقوقی ایرانی نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می کند .

5. هر شخص غیر ایرانی (اعم از حقیقی یا حقوقی) نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران تحصیل می نماید و همچنین نسبت به درآمدهایی که بابت واگذاری امتیازات یا سایر حقوق خود و یا دادن تعلیمات و کمک های فنی و یا واگذاری فیلم های سینمایی (که به عنوان بها یا حق نمایش یا هر عنوان دیگر عاید آن ها می گردد) از ایران تحصیل می کند .

اشخاص مشمول مالیات به طور خلاصه در جدول زیر نشان داده شده است .

اشخاص مشمول مالیات	ایرانی مقیم ایران		ایرانی مقیم خارج از ایران		غیر ایرانی
اموال و درآمد	حقیقی	حقوقی	حقیقی	حقوقی	حقیقی	حقوقی
اموال یا املاک در ایران	مشمول	مشمول	مشمول	مشمول	مشمول	مشمول
درآمد تحصیل شده در ایران	مشمول	مشمول	مشمول	مشمول	مشمول	مشمول
درآمد تحصیل شده در خارج از ایران	مشمول	مشمول	–	مشمول	–	–

اشخاص معاف از مالیات

اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات نمی باشند :

1. وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی .

2. دستگاه هایی که بودجه ی آن ها وسیله ی دولت تأمین می شود .

3. شهرداری ها .

لازم به ذکر است که :

شرکت هایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آن ها متعلق به مؤسسات بالا باشد از پرداخت مالیات معاف نیستند .

اگر هر یک از مؤسسات بالا فعالیتی غیر از فعالیت های مؤسسه داشته باشد و از آن طریق کسب سود کند ، درآمدهایی که از فعالیت های غیر فعالیت مشخص مؤسسه کسب می کند مشمول مالیات است .

معافیت های مالیاتی مذکور برای مواردی که از طرف حضرت امام خمینی (ره) یا مقام معظم رهبری دارای مجوز می باشند بر اساس نظر مقام معظم رهبری است .

مالیات بر حسب تعریف سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) پرداختی است الزامی و بلاعوض . مالیات ممکن است به شخص ، موسسه ، دارایی و غیره تعلق گیرد .

مالیات بر درآمد مشاغل

به منظور تکریم مؤدیان مالیاتی و افزایش سطح رضایتمندی و کاهش ترددهای غیر ضروری آنان، با توجه به تمهیدات در نظر گرفته شده، ارسال الکترونیکی اظهارنامه های مالیاتی عملکرد سال ۱۳۹۲ با استفاده از کد ملی(username  ) و کد رهگیری ( password ) که در هنگام پیش ثبت نام الکترونیکی تخصص یافته،کفایت داشته ونیازی به چاپ و ارائه نسخه کاغذی اظهارنامه به واحد مالیاتی نمی باشد.

کسبه، اصناف، پیشه وران، صنعت گران و سایر افرادی که به صورت شخصی حقیقی بابت درآمد حاصل از اشتغال به مشاغل آزاد و به طور انفرادی یا مشارکت مدنی فعالیت دارند به تفکیک بندهای الف، ب و ج ماده قانون مالیات های مستقیم (ق.م.م) مشمول مالیات بر درآمد مشاغل می باشند.

تکالیف مؤدیان

1. صاحبان مشاغل مکلفند ظرف چهار ماه از تاریخ شروع فعالیت ، مراتب را کتبأ به اداره امور مالیاتی محل شغل خود اعلام نمایند و دفترچه ثبت نام دریافت و با تکمیل آن ، نسبت به تشکیل پرونده اقدام نمایند.

2. صاحبان مشاغل می بایست نسبت به ثبت نام الکترونیکی و دریافت شماره اقتصادی به منظور بهره مندی از خدمات الکترونیکی نوین اقدام نمایند. لذا باید با مراجعه به نشانی WWW.TAX.GOV.IR وپس از انجام مراحل پیش ثبت نام ، نام کاربری و رمز عبور دریافت و در نهایت مراحل ثبت نام خود را کامل نمایند. مؤدیانی که مراحل ثبت نام الکترونیکی خود تکمیل نمایند، از مزایای تسهیلات خدمات الکترونیکی نظیر: امضای الکترونیکی در فرایندهای مالیاتی ، پرداخت الکترونیکی و تسلیم الکترونیکی اظهارنامه های مالیاتی و… برخوردار خواهند گردید.

3. تمامی صاحبان مشاغل مکلفند اظهارنامه مالیاتی مربوط به فعالیت های شغلی هر سال خود را تا آخر تیر ماه سال بعد به اداره امور مالیاتی محل شغل خود تسلیم و مالیات متعلق را به نرخ ماده ۱۳۱ (ق.م.م) پرداخت نمایند.

4. محل تسلیم اظهارنامه مؤدیانی که محل شغل ثابت ندارند ، اداره امور مالیاتی محل سکونت آن ها می باشد.

5. صاحبان کارگاه ها و واحدهای تولیدی که دارای دفتر، فروشگاه و شعبه در سایر محل ها هستند، می بایست اظهارنامه مربوط به تمامی فعالیت های انجام شده را به اداره امور مالیاتی محل اسقرار کارگاه یا واحد تولیدی ، تحویل نمایند.

6. اظهارنامه مالیاتی صاحبان مشاغل شامل ترازنامه و حساب سود و زیان یا حساب درآمد و هزینه یا خلاصه وضعیت درآمد و هزینه حسب مورد ، خواهد بود.

7. بر اساس ماده ۱۲۱ قانون برنامه پنجم توسعه، صاحبان مشاغل براساس اولویت ، از اول سال ۱۳۹۲ملزم به نصب و راه اندازی و استفاده از سامانه های فروش ( مکانیزه فروش )گردیده اند.

ماده ۹۵ قانون مالیات های مستقیم، تکلیف صاحبان مشاغل مختلف را در خصوص نگهداری دفتر و اسناد و مدارک مثبته در سه گروه به شرح ذیل مشخص نموده است:

الف) مشاغل موضوع بند الف ماده ۹۶ ق.م.م

صاحبان مشاغلی که مکلف به ثبت فعالیت های شغلی خود در دفاتر روزنامه و کل موضوع قانون تجارت هستند ، مانند : بازرگانان ، صاحبان مؤسسات حسابرسی ، مهندسی ، تبلیغاتی و بازاریابی،حمل و نقل موتوری….، صاحبان کارخانه ها و واحدهای تولیدی ، بیمارستان ها ، متل ها و هتل ها ، مراکز آموزشی و….، بنکداران و عمده فروشی ها و…

ثبت و پلمب دفاتر روزنامه و کل ، در سال اول باید حداکثر تا ۳۰روز پس از شروع فعالیت و در سنوات آتی باید قبل از شروع سال مالیاتی (شمسی) با مراجعه و درخواست مؤدی ، توسط اداره ثبت شرکت ها و مؤسسات غیر تجاری مربوط انجام شود.

ب) مشاغل موضوع بند ب ماده ۹۶ق.م.م

صاحبان مشاغلی که مکلف به ثبت فعالیت های شغلی خود در دفاتر مشاغل ( درآمد و هزینه ) هستند. مانند : صاحبان کارگاه های صنعتی ، مشاغل ساختمانی ، مراکز فرهنگی ، سینماها ، مشاغل فیلمبرداری،میهمان سراها، دفاتر اسناد رسمی ، آزمایشگاها ، نمایشگاه های اتومبیل ، تعمیرگاه های مجاز و… سازندگان و فروشندگان طلا و جواهر و عاملان فروش و فروشندگان آهن آلات و دلالان و حق العمل کاران و…

نکته ۱: ثبت دفتر درآمد و هزینه ، در سال اول فعالیت باید حداکثر تا ۳۰ روز پس از شروع فعالیت و در سنوات آتی باید قبل از شروع سال مالیاتی ( شمسی ) با مراجعه به اداره امور مالیاتی مربوط انجام شود .

نکته ۲: راهنمای تحریر و تنظیم این دفاتر از سوی سازمان امور مالیاتی کشور ، در اختیار اتحادیه ها و مجامع امور صنفی قرار گرفته است .

ج) مشاغل موضوع بند ج ماده ۹۶ق.م.م

صاحبان مشاغلی که مشمول مقررات بندهای (الف) و (ب) نیستند ، مشمول بند (ج) بوده و ارائه صورت خلاصه وضعیت درآمد و هزینه طبق نمونه های تعیین شده از طرف سازمان امور مالیاتی برای آن ها کفایت می نماید .

صاحبان مشاغل موضوع بند الف ماده ۹۶ ق.م.م در صورت پرداخت موارد موضوع ماده (۱۰۴) قانون مذکور ، مکلفند در هر پرداخت ، مالیات تکلیفی را کسر و ظرف مدت سی روز به حساب اعلام شده از سوی سازمان امور مالیاتی ، واریز نمایند.

اشخاص حقیقی موضوع بندهای الف و ب ماده ۹۶ ق.م.م مکلفند مطابق دستور العمل موضوع ماده ۱۶۹مکرر ق.م.م ضمن صادر نمودن صورت حساب برای معاملات و درج شماره اقتصادی خود در تمامی صورت حساب ها، فرم ها واوراق مربوط، فهرست معاملات خود را به صورت فصلی تا یک ماه پس از پایان هر فصل ترتیبات مورد نظر سازمان امور مالیاتی، به اداره امور مالیاتی ذیربط ارائه نمایند.

پرداخت کنندگان حقوق هنگام هر پرداخت یا تخصیص آن مکلفند مالیات متعلق را طبق مقررات محاسبه و کسر و ظرف سی روز ضمن تسلیم فهرستی شامل نام و نشانی دریافت کنندگان حقوق و میزان آن ، به اداره امور مالیاتی محل پرداخت نمایند .

رسیدگی و نحوه تعیین درآمد مشمول مالیات مشاغل

نحوه تعین درآمد مشمول مالیات

الف) با قبولی دفاتر و یا قبولی درآمد مشمول مالیات مندرج در اظهارنامه .

در صورت قبولی دفاتر ارائه شده از سوی مؤدی ،درآمد مشمول مالیات ،به شرح ذیل محاسبه می شود:

( استهلاکات + هزینه های قابل قبول ) – ( سایر درآمدها + فروش کالا و خدمات )₌ درآمدمشمول مالیات

ب) از طریق علی الرأس

در موارد زیر ، درآمد صاحبان مشاغل به صورت علی الرأس تشخیص خواهد شد .

ب-۱) در صورتی که تا موعد مقرر ترازنامه و حساب سود و زیان و یا حساب درآمد و هزینه و حساب سود و زیان حسب مورد ، تسلیم نشده باشد .

ب-۲) در صورتی که مؤدی به درخواست اداره امور مالیاتی مربوط از ارائه دفاتر و یا مدارک حساب در محل کار خود خودداری نماید .

ب-۳) در صورتی که دفاتر و اسناد و مدارک ابرازی برای درآمد مشمول مالیات ، به نظر ادهره امور مالیاتی ، غیر قابل رسیدگی تشخیص داده شود ، یا به علت عدم رعایت موازین قانونی و آئین نامه مربوط مورد قبول واقع نشود .

سازمان امور مالیاتی می تواند برای برخی از اصناف و مشاغل و در مناطق مقنضی ، در هر سال درآمد مشمول مالیات تمام یا برخی از مؤئیان مشمول بند ( ج ) ماده ۹۵ ( ق.م.م ) را با نظر اتحادیه مربوط تعیین و مالیات متعلقه را که قطعی خواهد بود ، وصول نماید .

سازمان امور مالیاتی در جهت اجرای مطلوب تر عدالت مالیاتی ، استفاده بهینه از منابع و توسعه و ترویج فرهنگ خود اظهاری ، طرح خود اظهاری درآمد مشمول مالیات و مالیات عملکرد سال ۱۳۹۲ صاحبان مشاغل موضوع بند های الف ، ب و ج ماده قانون مالیاتهای مستقیم را به مرحله اجرا در آورده است . بنابراین اظهارنامه های تسلیمی هر یک از مؤدیان که با رعایت مقررات و شرایط زیر تسلیم گردد مشمول طرح خوداظهاری خواهد بود

شرایط خود اظهاری :

1. ارائه اظهارنامه مالیاتی عملکرد سال ۱۳۹۲ به صورت الکترونیکی از طریق سامانه عملیات الکترونیکی مؤدیان مالیاتی در موعد مقرر قانونی

2. تکمیل اظهارنامه مالیاتی شامل ” ترازنامه و حساب سود و زیان ” برای هر یک از مؤدیان بند ( الف ) و ” حساب درآمد و هزینه ” برای هر یک از مؤدیان بند ( ب ) و ” خلاصه وضعیت درآمد و هزینه سالانه ” برای هر یک از مؤدیان بند ( ج )

3. در موارد تقسیط مالیات ابرازی ، پرداخت حداقل ۴۰% مالیات به صورت نقد به همراه اظهارنامه و مابقی در ۶ قسط مساوی ماهانه تا پایان دی ماه ۱۳۹۳

توجه : اشخاصی که طبق اعلام سازمان امور مالیاتی کشور در سال ۱۳۹۳ مکلف به ثبت نام برای دریافت شماره اقتصادی می شوند ، در صورت عدم ثبت نام در مهلت تعیین شده ، از کلیه معافیت ها و بخشودگی جریمه های مقرر در قانون مالیات های مستقیم و قانون مالیات بر ارزش افزوده در سال مربوط محروم می شوند .

معافیت مالیاتی و هزینه های قابل قبول

معافیت مالیاتی

درآمد سالانه مشمول مالیات صاحبان مشاغل که اظهارنامه خود را در موعد مقرر تسلیم کرده اند و تا میزان معافیت مالیات بر حقوق ( برای عملکرد سال ۱۳۹۲ معدل ۱۰۰,۰۰۰,۰۰ ریال ) از پرداخت مالیات معاف و مازاد آن به نرخ ماده ۱۳۱ ( ق.م.م ) مشمول مالیات خواهد بود .

نکته ۱ : عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر موجب عدم برخورداری از معافیت مذکور می باشد .

نکته ۲ : بر اساس تبصره ۲ ماده ۱۱۹ قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه ، در طول اجرای برنامه ( ۱۳۹۴ – ۱۳۹۰ ) تسلیم اظهار نامه در موعد مقرر ، شرط برخورداری از هر گونه معافیت مالیاتی است .

نکته ۳ : در مشارکت های مدنی ، شرکا حداکثر از ۲ معافیت استفاده خواهند کرد و باقیمانده سهم هر شریک جداگانه مشمول مالیات خواهد بود .

نکته ۴ : شرکایی که رابطه زوجیت دارند به لحاظ استفاده از معافیت در حکم یک شریک تلقی می شوند و معافیت تنها به زوج تعلق می گیرد .

نکته ۵ : با عنایت به حکم مالیاتی بند ۵۱ قانون بودجه سال ۱۳۹۲ کل کشور ، ( موضوع تبصره ( ۲ ) ماده ( ۱۱۹ ) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه ) شرط تسلیم اظهارنامه مالیاتی برای برخورداری از معافیت مالیاتی موضوع ماده ۱۰۱ ق.م.م برای صاحبان مشاغل وسایط نقلیه ، برای عملکرد سالهای ۱۳۹۰ ، ۱۳۹۱ ، ۱۳۹۲ حذف گردیده است .

هزینه های قابل قبول ( در صورت قبولی دفاتر )

هزینه هایی برای تشخیص درآمد مشمول مالیات ، قابل قبول خواهند بود که :

1. در حدود متعارف متکی به مدارک باشند .

2. منحصراً مربوط به تحصیل درآمد موسسه در سال مالی مورد رسیدگی با رعایت حد نصاب های مقرر باشند .

برخی از هزینه های قابل قبول در ماده ۱۴۸ ق.م.م عبارتند از :

قیمت خرید کالای فروخته شده و یا قیمت مواد مصرفی در کالا و خدماتفروخته شده .

هزینه های استخدامی متناسب با خدمت کارکنان بر اساس مقررات استخدامی و به شرح بند ( ۲ ) ماده ۱۴۸ ق.م.م

کرایه محل در صورتی که اجاری می باشد .

مخارج سوخت ، برق ، روشنایی ، آب ، مخابرات و ارتباطات .

مخارج حمل و نقل و هزینه های ایاب و ذهاب و انبار داری .

هزینه استهلاک دارایی های ثابت .

هزینه های انجام شده بابت خرید ، نصب و راه اندازی دستگاه سامانه صندوق فروش ( pos مکانیزه فروشگاهی ) یا یارانه ( اعم از سخت افزار و نرم افزار ) برای مؤدیانی که ملزم به استفاده از سامانه موصوف شده اند ، در اولین سال ، قابل احتساب خواهد بود .

نکته ۱ : مالیات بر درآمد و محلقات آن و سایر مالیات هایی که به موجب مقررات پرداخت می شود و همچنین جرایمی که به دولت و شهرداری ها پرداخت می گردد ، در قانون مالیاتی هزینه نبوده و قابل قبول نمی باشد .

نکته ۲ : برای مشاهده مشروح هزینه های قابل قبول به ماده ۱۴۸ ق.م.م مراجعه شود .

مراجع حل اختلاف مالیاتی

در مواردی که مؤدی نسبت به برگ تشخیص مالیات ابلاغ شده ، معترض باشد ، می تواند ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ شخصاً یا به وسیله وکیل تام الاختیار خود به اداره امور مالیاتی مراجعه و با ارائه دلایل و اسناد و ممدارک کتباً تقاضای رسیدگی مجدد نماید .

در صورتی که مسئول مربوط دلایل و اسناد و مدارک ابرازی را در تعدیل درآمد ، موثر تشخیص دهد و نظر او مورد قبول مؤدی قرار گیرد ، مراتب پشت برگ تشخیص منعکس و به امضاء مسئول مربوط و مؤدی رسیده و درآمد مشمول مالیات تعیین شده قطعی می گردد .

هرگاه دلایل و اسناد و مدارک ابرازی در رد یا تعدیل درآمد ممندرج در برگ تشخیص مؤثر واقع نگردد ، پرونده به هیأت حل اختلاف مالیاتی ارجاع خواهد گردید و رأی هیأت با اکثریت آراء قطعی و لازم الاجرا است . مگر اینکه ظرف مدت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رأی از طرف مأموران مالیاتی مربوط یا مؤدی ، مورد اعتراض کتبی قرار گیرد که در این صورت پرونده جهت رسیدگی به هیأت حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر محول خواهد شد .

در این مرحله مؤدی مکلف است مقدار مالیات مورد قبول را در همان مهلت مقرر پرداخت و نسبت به مازاد بر آن اعتراض خود را تسلیم نماید 

پردیس فناوری کیش_طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_دپارتمان مدیریت :

مهارتی که باعث پیشرفت شما به‌عنوان متخصصی کاربلد می‌شود، در جایگاه مدیر و رهبر، کمتر به کارتان می‌آید! بااین‌حال مدیران بسیاری این نکته را فراموش می‌کنند و همچنان اصرار دارند که باهوش‌ترین فرد گروه باشند. مدیران تیزهوش به‌سرعت یاد می‌گیرند که نه از مهارت خودشان، بلکه از مهارت اعضای گروه در راستای تیم سازی، بهبود عملکرد گروه و حمایت از توسعه فردی بهره بگیرند. در این مطلب به شما می‌گوییم که چطور از متخصص به مدیری مؤثر تبدیل شوید.

در مسیر تحول از متخصص به مدیر، اتفاق شگفت‌انگیزی می‌افتد: مدیر هوشمند فرا می‌گیرد که از همه‌فن‌حریف‌ بودن دست بردارد و از میان اعضای گروهش متخصص‌های جدیدی تربیت کند.

آنچه تاکنون مایه پیشرفتتان بوده را رها کنید

برای بسیاری از مدیران تازه‌کار که به کار در جایگاه متخصصی تک‌رو عادت کرده‌اند، رهاکردن این قالب دشوار است. افراد ماهر و دارای سررشته معمولا مهارت فنی و تخصصی‌شان را نشانهٔ موفقیت می‌دانند. این مهارت بخشی از هویت حرفه‌ای و فردی آنهاست.

آنها نمی‌دانند که اکنون قواعد بازی فرق کرده است: اکنون توانایی فرد در پیشبرد اهداف به‌وسیلۀ دیگران بیشتر از دانش تخصصی او اهمیت دارد. درک‌نکردن این موضوع و ناتوانی در خوگرفتن با شرایط جدید، مشکلات گسترده‌ای برای مدیر و اعضای گروه‌ به وجود می‌آورد.

رفتار مختصص‌مآبانهٔ مدیر باعث استرس می‌شود

مدیری که همچنان بر ادامه نقش متخصص اصرار می‌کند، در اشکال مختلفی ایجاد استرس می‌کند. برخی از رایج‌ترینِ این موارد عبارت‌اند از:

• وقتی مدیر اصرار دارد که همهٔ مسائل را خودش حل کند و خودش حرف پایانی را بزند، اعضای گروه مهارت‌های فنی خود را بی‌ارزش می‌پندارند.
• مدیر در جایگاه متخصص، به‌جای محیطی گروه‌محور، فضایی سلسله‌مراتبی خلق می‌کند.
• افراد در گذر زمان اشتیاق خود را از دست می‌دهند، چون هیچ‌یک از ایده‌ها و نظراتشان به چشم نمی‌آید. این بیزاری ممکن است در قالب رفتاری پرخاشجویانه یا با رویکردی نامناسب خودش را نشان دهد.
• خلاقیت فردی از بین می‌رود، چون افراد عادت می‌کنند که مدیرشان همهٔ مسائل را حل کند.
• به‌طورکلی عملکرد گروه ضعیف می‌شود، چون محیط کار ناخوشایند است و مدیر تبدیل به مانعی می‌شود که همه منتظر نظر نهایی او درمورد هر موضوعی هستند.

وقتی مدیران به حال خود رها می‌شوند

تبدیل‌شدن از یک متخصص صِرف به مدیر، مسیری پرچالش است. جایگزینی و حذف مدیران تازه‌کار در بسیاری از شرکت‌ها به‌شکلی غیرمنتظره رایج است؛ زیرا آموزش‌های پیش‌نیاز به‌ندرت ارائه می‌شوند و پس از ارتقا هم کسی مدیران را هدایت نمی‌کند! اغلب این مدیران در مسیر کنارآمدن با وظایف جدیدشان، فقط می‌توانند به خودشان تکیه کنند؛ درنتیجه، هنگامی که با ابهام زیاد روبه‌رو می‌شوند، به آن چیزی رو می‌آورند که تا‌کنون به آنها کمک کرده است: توانایی گذر از مشکلات دشوار با استفاده از دانش تخصصی‌شان.

اگر شما هم در چنین موقعیتی هستید، این ۶ توصیه کمک می‌کند که بهتر این مسیر را طی کنید، بدون اینکه باعث استرس در محیط کار شوید:

۱. مأموریت خود را بازبینی کنید

وظیفهٔ شما به‌عنوان مدیر، ایجاد محیطی است که اعضای گروه را تشویق کند کارشان را به بهترین شکل انجام دهند. مهارت‌های تخصصی شما دیگر محور تمرکز نیستند. مأموریت اصلی شما توانمندسازی اعضای گروه برای تقویت و ارائه مهارت‌های خودشان است.

۲. بر اعتمادسازی تمرکز کنید

با ارائهٔ پیوسته مهارت‌های تخصصی‌تان، راه اعتمادسازی در سازمان را می‌بندید. به‌جای این کار، از دیگران سؤال بپرسید و آنها را به ارائه پیشنهاد و پیگیری آن تشویق کنید. اشتیاق شما برای اینکه به آنها اجازهٔ تجربه‌ و حتی خطا‌کردن بدهید، نشان‌دهنده اعتماد و حمایت شما است.

۳. آموزش دهید

در همکاری با دیگران، فرق هست میان همه‌فن‌حریف بودن، هیچ‌وقت به حرف کسی توجه نکردن و آموزش دانسته‌هایتان به آنها. مدیرانی که به‌ویژه در خط مقدم آموزش می‌دهند، درواقع از پیشرفت اعضای گروهشان حمایت می‌کنند.

۴. بر وسوسهٔ پاسخ‌دادن غلبه کنید؛ سؤال‌های ساده بپرسید

مهم‌ترین پرسش مدیر در رویارویی با فردی که برای گرفتن راهنمایی به سراغش آمده، این است: «مطمئن نیستم. خودت چی فکر می‌کنی؟» البته غریزه‌تان هم فشار می‌آورد که به‌سرعت پاسخ را برمبنای دانش تخصصی‌تان را ارائه کنید. گاهی هم حتی ممکن است پاسخ چنان برایتان روشن باشد که با خودتان بگویید: «این هم پرسیدن داره؟!» به‌هرحال بهترین کار این است که بر غریزه‌تان غلبه کنید و به‌دنبال نظر و ایدهٔ دیگران باشید. با این کار تفکر انتقادی را تقویت می‌کنید و نشان می‌دهید که به آرای اعضای گروه‌تان و عمل‌کردن بر پایه آنها اعتماد دارید.

۵. یادگیری فردی و گروهی را تشویق کنید

یکی از عوامل اساسی در انجام موفقیت‌آمیز وظایف، خلق محیطی که است که مشوق رشد و پیشرفت باشد. در چنین محیط کاری، بر رفتارهای محرک و مشوق یادگیری تمرکز می‌شود. آموزش و یادگیری یعنی سرمایه گذاری روی آدم‌ها؛ تاجایی‌که می‌توانید روی اعضای گروهتان سرمایه‌گذاری کنید. آنها را به کلاس‌ها و دوره‌های آموزشی بفرستید. اجازه شرکت در همایش‌های آموزشی را به آنها بدهید. کتابخانه‌ای فراهم کنید. افراد را تشویق کنید تا آموخته‌های تازه‌شان را با دیگران در میان بگذارند.

۶. بازخورد مؤثر ارائه کنید

در کنار توصیه‌هایی که پیش‌تر گفته شد، باید به افراد و گروه‌هایی که خلاق و نوآورند و مشکلات دشوار کاری را پشت سر می‌گذارند، بازخورد مؤثر ارائه کنید. با تأکید بر رفتارهای مثبت و نقش آنها در نتیجهٔ کار، بر ارزش بازخوردتان اضافه کنید. این کار را روزانه چندین بار انجام دهید.

سخن پایانی

موفقیت در جایگاه مدیر، نه از مهارت‌های فنی بلکه از توانایی تشویق افراد به انجام بهترین‌ها ریشه می‌گیرد. مهارت‌هایی را که پیش از این باعث پیشرفت شما شده‌اند، اکنون باید کنار بگذارید و بر مهارت‌هایی تمرکز کنید که به پیشرفت و توسعه دیگران کمک می‌کنند. با بازتعریف مأموریت و وظیفه‌تان آغاز کنید. سپس بر تقویت مهارت‌های تازه‌ای تمرکز کنید که باعث رشد شما به‌عنوان مدیر و رهبر می‌شوند.

• آیا شما تجربهٔ گذر از جایگاه متخصص و کارشناس به مدیر را دارید؟
• به‌نظرتان، این دو جایگاه چه تفاوت‌هایی دارند؟
• چه مهارت‌هایی در جایگاه مدیر ضروری هستند؟
• کدام مهارت‌ها در جایگاه جدید کمتر به کارتان می‌آیند؟

اگر میخواهید جزئی از متخصصین پردیس فناوری کیش(کیش تک) به سایت www.kishindustry.ir مراجعه فرمایید .

من به عنوان کارشناس رسمی کیش تک ، به شما عضو جدید خیر مقدم عرض میکنم 🙂

کارگاه لیفت دیزاینر برگزار شد

به گزارش گروه فنی و مهندسی پرديس فناوري كيش، در روزپنجشنبه مورخ بیست و نهم تیرماه  نود و نه ، براي كارگاه ليفت ديزاينر در  در محل  پردیس فناوری کیش برگزار گردید .اين کارگاه يك روزه توسط مدرس مربوطه تدريس شد و شركت كنندگان محترم از ساعت ۹:۰۰ الي ١٦:٣٠ در سه بخش زماني، از کارگاه عملی بهره بردند. مدرك بين المللي اين دوره نيز ظرف هفت تا ده روز پس از برگزاري كارگاه لیفت دیزاینر پیشرفته  به شركت كنندگان محترم ارائه خواهد شد.

 پرديس فناوري كيش، با رويكرد ارتقاي سطح مهارت هاي شغلي، اقدام به برگزاري كارگاه هاي كوتاه مدت مي كند و با ارائه مدارك بين المللي به افراد آموزش ديده، گامي مؤثر در ترفيع مراتب شغلي برداشته است.

 نظر به مهارت محوري در مشاغل مختلف و استقبال علاقمندان،
كارگاه ليفت ديزاينر در بیست و شش مرداد ماه سال جاري در تهران نيز برگزار خواهد شد.

 براي كسب اطلاعات بيشتر و پیش ثبت نام با شماره تلفن ۶۶۱۷۶۱۹۶ ۰۲۱تماس حاصل نماييد و
يا به سايت : http://Portal.kishtech.ir مراجعه كنيد.

انواع نرم افزار حسابداری 

پردیس فناوری کیش_طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_گروه مدیریت مالی:

نرم افزارحسابداری معمولا بر حسب اندازه فعالیت و نیاز و توان مالی شرکت ها انتخاب ،خریداری و نصب و راه اندازی می شوند.

در حال حاضر در سیستم حسابداری شرکتها و موسسات به منظور پردازش ،ثبت و نگهداری رویدادهای مالی که بر حسب خصوصیات صنعت متنوع و متعدد هستنداز یک سو واز سوی دیگرتهیه گزارش های مالی و متعاقبا دسترسی به اطلاعات سودمند در زمانی کوتاه نیازمند ابزارهایی هستیم.

این ابزارها بر حسب نیاز شرکتها و موسسات به مروز زمان تولید و توسعه یافته و چنانچه ایرادهایی در زمان استفاده داشته اند بر طرف گردیده و تکامل یافته اند، هم اکنون یکی از ابزارهایی که برای ثبت و نگهداری و تهیه گزارش های مالی مورد استفاده قرار می گیرد ،نرم افزارهای حسابداری هستند.

برآن شدیم که یک بررسی اجمالی از نرم افزارهای مورداستفاده در سیستم های اطلاعاتی حسابداری شرکتها داشته وفهرستی از آنها تهیه و در این مطلب به معرفی آنها بپردازیم .

ابتدا لازم است یک دسته بندی از شرکتها بر حسب اندازه فعالیت و توان مالی داشته باشیم.

در طبقه بندی شرکتها و موسسات ، آنها را به سه دسته از نظر اندازه فعالیت طبقه بندی می کنند .

۱.دسته اول کسب و کارهای بزرگ که دارای توان مالی زیاد و حجم کار خیلی زیاد هستند.

۲.دسته دوم کسب وکار های متوسط که دارای توان مالی و حجم کار متوسط اما رو به رشد هستند .

۳.دسته سوم کسب وکارهای کوچک که دارای توان مالی و حجم کار محدود هستند لیکن فراوانی آنها نسب به دسته اول و دوم بیشتر است.

 

در هر صورت چنانچه یک فارغ التحصیل حسابداری قصد دارد در حرفه حسابداری وارد شود باید حداقل شناختی از نرم افزارهای حسابداری مورد استفاده در شرکتها و موسسات داشته و دست کم مهارت کاربرد نرم افزارحسابداری و نرم افزار پرکاربرد و کلیدی Excel را داشته باشد.

اما لازم است تاکید کنیم مهارت کاربرد نرم افزار حسابداری برای اشتغال در حرفه حسابداری و حسابرسی کافی نیست، در کنار این مهارت باید مهارتهای اساسی حسابداری نیز دارا بود .

متاسفانه در سالهای اخیرفارغ التحصیلان حسابداری با تصور اینکه اگر مهارت استفاده از نرم افزارحسابداری را داشته باشند زمینه اشتغالشان فراهم می شود ، وقت و پول زیادی را در راه آموزش و یادگیری نرم افزار حسابداری صرف کرده اند که با کمال تاسف باید گفت وقت و پولشان را تلف کرده اند و توفیقی نصیب آنها نشده است.

 

به هر حال در زیر باتهیه فهرست نرم افزارهای پرکاربرد، اختصاصی ، تخصصی ، سازمانی مورد استفاده در شرکتها و موسسات و اصناف ( مشاغل)، اقدام به معرفی آنها کرده ایم .

لازم به ذکر است این نرم افزارها به صورت واحد ، تحت شبکه ، چند کاربره و یکپارچه که نمونه ای خیلی کوچک از بکارگیری روش ERP است ،در سیستم های اطلاعاتی بنگاه های اقتصادی ،وزارتخانه ها ،سازمانهای دولتی، نهادهای عمومی یا بطور کلی موسساتی که با حساب و کتاب و ورود و خروج منابع سرو کار دارندو نیازمند اطلاعات مالی هستند،کاربرد دارند.

 

خاطر نشان می سازد این نرم افزارها به تنهایی قادر به برآورده کردن نیازهای اطلاعاتی شرکتها و موسسات نیستند بلکه نقش اصلی بکارگیری آنها را عامل انسانی بعهده دارد، آنها ابزاری هستند در دستان انسانهای متخصص، با دانش و تجربه بعنوان حسابدار تا در جهت تولید اطلاعات ارزشمند مالی برای تصمیم گیری بکار گرفته شوند.

 

نرم افزارهای حسابداری عمومی و پرکاربرد

۱.نرم افزار حسابداری ( پر کاربرد ترین نرم افزار)

۲.نرم افزار حقوق ودستمزد

۳.نرم افزار انبار( مدیریت و کنترل موجودیهای جنسی)

۴.نرم افزار مدیریت فروش

۵.نرم افزارخزانه داری(مدیریت وجه نقدو اسنادبهادار ،دریافت وپرداخت)

۶.نرم افزاردارائیهای ثابت(اموال)

۷.نرم افزار بهای تمام شده( حسابداری صنعتی )

۸.نرم افزار خرید و تدارکات و قراردادها

نرم افزارهای نامبرده شده فوق غالیا در شرکتهای تولیدی ، بازرگانی و خدماتی و حتی پیمانکاری کاربرد دارند و آموزش و یادگیری بکارگیری ردیف ۱ برای ورود به بازارکار حسابداری لازم است ، اما کافی نیست!

 

نرم افزارهای اختصاصی مورد استفاده در شرکتها و موسسات

۹.نرم افزار سفارشات خارجی(اعتبارات اسنادی)

۱۰.نرم افزار پخش مویرگی

۱۱.نرم افزارحسابداری دولتی

۱۲.نرم افزار خدمات پس از فروش

۱۳.نرم افزار حسابرسی

۱۴.نرم افزار بودجه و اعتبارات

۱۵.نرم افزار مدیریت سهام

نرم افزارهای نامبرده شده ردیف ۹ تا ۱۰ نرم افزارهای مخصوص هستند که در عموم شرکتها کاربرد ندارند و کاربرد آنها بیشتر در شرکتها و موسساتی که نوع خاصی از امور حسابداری و حسابرسی را به اجرا می گذارند کاربرد دارد.

یادگیری کاربرد آنها نیازمند صرف وقت و دارا بودن دانش و تجربه و تخصص مربوط به کارگیری آنها ست.

 

نرم افزار سازمانی بیمه و مالیات (تکلیفی)

۱۶.نرم افزار بیمه تامین اجتماعی

۱۷.نرم افزار ارسال لیست مالیات حقوق کارکنان

۱۸.نرم افزارتحت وب اظهارنامه مالیات برارزش افزوده

۱۹.نرم افزار اظهارنامه عملکرد اشخاص حقوقی ( مالیات بردرآمد)

۲۰.نرم افزار اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی گروه اول ( مالیات بردرآمد)

۲۱.نرم افزار اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی گروه دوم ( مالیات بردرآمد)

۲۲.نرم افزار اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی گروه سوم ( مالیات بردرآمد)

۲۳.نرم افزار اظهارنامه درآمداملاک مخصوص اشخاص حقیقی

۲۴.نرم افزارگزارش فصلی خریدوفروش آنلاین و آفلاین( TTMS)

نرم افزارهای ردیف ۱۶ تا ۲۴ تولید شده بوسیله سازمان تامین اجتماعی و سازمان امور مالیاتی است که برای اجرای تکالیف قانونی مربوطه کاربرد دارند.

افرادی که می خواهند این نرم افزارها را بکار بگیرند ضرورت دارد از دانش و مهارت در موضوع قانون تامین اجتماعی و قانون مالیاتها برخوردار باشند و این مهم فقط با آموزش مالیات و بیمه امکانپذیر است.

 

نرم افزارهای تخصصی شرکتها و موسسات

۲۵.نرم افزارحسابداری پیمانکاری وساختمان

۲۶.نرم افزارحسابداری لیزینگ

۲۷.نرم افزار سیستم بانکداری

۲۸.نرم افزارحسابداری صرافی

۲۹.نرم افزار حسابداری بیمارستانی و مراکز درمانی

۳۰.نرم افزارحسابداری صنف طلا فروشی

۳۱.نرم افزار حسابداری صنف رستوران

۳۲.نرم افزار حسابداری آژانس های هواپیمایی

۳۳.نرم افزار حسابداری اصناف ،مشاغل 

و سایر نرم افزارهای تخصصی که نامشان در فهرست فوق نیامده است. 

همانطور که از نام نرم افزارهای معرفی شده ردیف ۲۵ لغایت ۳۳ بر می آید نشان می دهد که این نرم افزارها برای صنایع ،شرکتها و اصناف خاصی طراحی و عرضه شده است ، البته با طراحی هایی که در این نوع نرم افزارها بعمل آمده تسهیل کننده جریان امور حسابداری درشرکتهایی که این نرم افزارها را بکار گرفته اند.

ولی لازم است یادآوری کرد حتی در این نوع صنایع و اصناف و مشاغل هم چنانچه طراحی کدینگ و سرفصل ها متناسب با گردش کارمخصوص این قبیل شرکتها صورت گیرد چه بسا نیازی به استفاده از نرم افزارهای تخصصی نباشد چنانکه شاهد هستیم بسیاری از این نوع شرکتها از همان نرم افزارهای عمومی و پر کاربرد استفاده می کنند. 

خیلی از شرکتها با برون سپاری خدمات حسابداری خود بدون استفاده از نرم افزارهای تخصصی امور حسابداری خود با صرفه جویی قابل توجه به انجام می رسانند. 

 

و در نهایت :

۳۴.نرم افزار فوق العاده کاربردی Excel

به قول یکی از دوستان حسابدار نرم افزار Excel جواهری است در اختیار حسابداران که بوسیله آن می توانند امور حسابداری از قبیل محاسبات حقوق و دستمزد، تهیه بهای تمام شده ، تهیه صورتهای مالی اساسی و… را انجام دهند ، علاوه بر این گزارش های حسابداری ، مدیریتی خیلی خوبی تهیه و ارایه کنند و بدینوسیله ابتدا در وقت خود صرفه جویی کنند و بعد شایستگی خود را نشان دهند.

ما به دوستان فارغ التحصیل فاقد سابقه شغلی پیشنهاد می کنیم نگران سابقه شغلی نباشید ،اگر شما با گذراندن دوره کارآموزی حسابداری و ارتقاء مهارت و تجربیات خود بویژه مهارت برجسته کاربرد Excel در حسابداری ، بتوانید در مصاحبه های شغلی اثبات کنید که دارای توانایی کاربرد  Excelدر امور حسابداری هستید،این مهارت یک مزیت قابل توجه و ممتاز محسوب و شانس اشتغال شما را بالا می برد.