آب ژاول ، هیپوکلریت سدیم ، وایتکس

پردیس فناوری کیشطرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت گروه صنعت و مدیریت شیمی

آب ژاول (وایتکس) یک ماده معدنی است و خاصیت بازی دارد

آب ژاول(وايتكس)Vaytks Bleach

نام عمومی:  وايتكس (آب ‍‍ژاول) Vaytks Bleach

نام تجاری: Vaytks Bleach   آب ژاول (Javel Water)

نام علمی:  هيپو كلريت سديم(Sodium Hypochlorite)

سایر اسامی:   آنتي فرمين، اكسيد كلريد سديم، اكسي كلريد سديم

آب ژاول چیست؟

پردیس فناوری کیشطرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت گروه صنعت و مدیریت شیمی

رايج‌ترين ماده اي که از آن، به عنوان سفيد کننده استفاده مي‌شود، آب ژاول است.

 آب ژاول که در فارسی به آن مایع سفید کننده و وایتکس نیز گفته می‌شود، محلولی است که برای گندزدایی و بو زدایی به کار می‌رود.

آب ژاول در تولید مایعات سفید کننده و همچنین در صنایع بهداشتی، صنایع کاغذ و مقوا و نساجی کاربرد دارد. آب ژاول یک ماده معدنی است و خاصیت بازی دارد.

آب ژاول؛ ویژگی ها و کاربردهای آن

آب ژاول تمام ميکروب‌ها اعم از قارچ، ويروس و باکتري را نابود مي‌کند.

از آب ژاول بعنوان يک ضد عفوني کننده و ماده دفع بو در لبنياتها، مخازن آب، دفع فاضلاب‌ها استفاده می شود. 

پردیس فناوری کیشطرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت گروه صنعت و مدیریت شیمی

آب ژاول محلولی ناپایدار است و در اثر حرارت و نور به تدریج خاصیت خود را از دست می‌دهد، رنگ آب ژاول نزدیک به زرد و طعم و بوی آن تند است.

خواص فیزیکی آب ژاول

سفيد کننده‌ها و آب ژاول، همان محلول 5 درصد هيپوکلريت سديم هستند.

آب ژاول محلولی ناپایدار است و در اثر حرارت و نور به تدریج خاصیت خود را از دست می‌دهد، رنگ آب ژاول نزدیک به زرد و طعم و بوی آن تند است. 

تاریخچه آب ژاول

آب ژاول محلولی است از ۱۰ تا ۱۶ درصد هیپوکلریت سدیم (NaOCl) در آب.

این محلول را برتوله، کشف کرد و چون نخست در محله پاریس  تولید می‌شد، به آب ژاول معروف شد.

• واکنش سود سوزآور با گاز کلر

Cl۲ + NaOH —-> NaClO + NaCl + H۲O

همانطور که از واکنش بالا پیداست، چنانچه گاز کلر را در محلول سود سوزآور وارد کنید، آب ژاول تولید می‌شود. تمامی مخازن و لوله‌های داخل آن که برای تولید مایع سفید کننده بکار می‌روند باید از جنس PVC باشند، زیرا گاز کلر در مجاورت با رطوبت با هر فلزی ترکیب ‌شود باعث خوردگی آن می‌شود.

• تولید آب ژاول به وسیله الکتروليز محلول NaCl

روش وسيع ديگري که براي تهيه آب ژاول یا هيپوکلريت سديم استفاده مي‌شود،

الکتروليز محلول غليظ نمک سديم کلريد است.

اين سلولهاي الکتروليتي، ديافراگم يا غشائي نداشته و در جريان بالا و در محلولي نسبتا خنثي بکار گرفته مي‌شوند.

اين سلول‌ها جهت بکار گيري در درجه حرارت پائين طراحي مي‌شوند که محلول سود سوزآور کاتد را به تماس با کلر متصاعد شده از آند در مي‌آوردند.

• تولید آب ژاول به کمک واکنش سديم بي‌کربنات با کلسيم هيپوکلريت

روش ديگري براي تهيه آب ژاول سديم هيپوکلريت مي‌باشد که فرمول واکنش به شرح زير مي‌باشد:

Na2CO3 + Ca(OCl)2 —-> 2NaOCl + CaCO3

قدرت اکسيدکنندگي سديم هيپوکلريت

بطور کلي،آب ژاول یا سفيد کننده، در واقع يک عامل اکسيد کننده مي‌باشد. فعاليت آن، به اين وسيله اندازه گيري مي‌شود که چه مقدار کلر قابل دسترسي وجود دارد. کلر فعال (کلر قابل دسترس) اندازه اي از قدرت اکسيدکنندگي کلر موجود در سفيد کننده مي‌باشد. در پودرهاي سفيد کننده CaOCl2 مقدار کلر قابل دسترس همان درصد کلر در پودر مي‌باشد.

پردیس فناوری کیشطرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت گروه صنعت و مدیریت شیمی