ایران بزرگترین تولیدکننده زرشک دنیاست و سرمایه‌گذاری در تولید محصولات جانبی از این محصول سرمایه‌گذاری مطمئنی به شمار می‌رود. صنایع تبدیلی در بخش کشاورزی نیز از گزینه‌های مناسب سرمایه‌گذاری است که در کشور کمتر به آن توجه شده‌است. طرح حاضر به فرآوری زرشک و تولید شربت ، کنسانتره و مربای زرشک اختصاص دارد. با توجه به وجود مواد اولیه مناسب و مرغوب در ایران خصوصا در مناطقی مانند خراسان جنوبی ، فراوری زرشک ایده مناسبی برای سرمایه‌گذاری است.
طرح حاضر به فراوری زرشک و تولید محصولات مختلف اختصاص دارد.
آشنایی با زرشک
زرشک درختچه ای است دارای ساقه ای خاردار که ارتفاع آن تا ۴ متر نیز میرسد . چوب این درخت قهو ه ای ، قرمز و یا زردرنگ می باشد . برگهای آن بیضی شکل با دندانه های اره ای و گلهای آنخوشه ای و زردرنگ است شاخه های زرشک تیغ زیادی درد . میوه زرشک قرمز رنگ ، گوشتی بیضوی شکل و دارای طعمی ترش است قسمت مورد استفاده این گیاه ریشه ، پوست رشه و ساقه ، برگ گل و میوه آن است.
خواص طبی زرشک
مصرف طبی زرشک به دوره مصر باستان می رسد که فراعنه و ملکه ها، این گیاه را با تخم رازیانه به منظور درمان طاعون مصرف می کردند. زرشک از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک است و ایجاد قبض و تقویت قلب و کبد از خواص ان محسوب می شده است.
امروزه، گفته میشود این گیاه درد مفصلی، روماتیسم و تورم ناگهانی پسوریازیسرا تسکین می بخشد . انواع عفونتهایی که زرشک می تواند در درمان آنها مؤثر واقع شود عبارت است از: عفونت گلو، مجاری ادراری، مجاری معده ای- روده ای، ریه ها، عفونتهای مخمری و اسهال.
محصولات
محصولات تولیدی این طرح شامل انواع فراورده های غذایی مانند آب زرشک به عنوان آب میوه، مربای زرشک، کنسانتره، رب زرشک ف سس و نکتار می باشد.
رب زرشک
رب زرشک از زرشک تازه ، تمیز، کاملا رسیده و عاری از آلودگی که پس از فشردن ، صاف کردن و غلیظ کردن بصورت محصولی نیمه سیال تا حداقل ۶۵ درصد ماده خشک در آب با روش حرارتی تحت خلاء بدست می آید .
این محصول در انواع غذاهای ایران به صورت چاشنی بکار برده می شود.
سس زرشک
همانند رب زرشک ، سس زرشک نیز جهت استفاده در غذاها بخصوص پلومرغ باعث طعم دهی غذا میگردد . این سس از ترکیب رب زرشک با روغن زیتون و ادویه جات نظیر فلفل بدست می آید.
شربت میوه
شربت زرشک یا آب زرشک محصولی از آ ب میوه صاف شده و یا کنسانتره با آب و شکر به کمک حرارت بدست می آید.
بازار طرح
ایران تنها کشور تولید کننده زرشک اهلی می باشد و حدود ۹۰ % محصول نیز در داخل ایران مصرف میگردد . الباقی آن بصورت صادرات چمدانی در امارات متحده عربی و نیز ایالات متحده آمریکا مصرف می گردد.
بیشترین حجم مصرف محصول در داخل کشور، به زرشک بسته بندی شده اختصاص دارد و کمتر از محصولات جانبی استفاده می شود. علت این امر نیز عدم سرمایه گذاری مناسب برای تولید محصولات متعدد از زرشک می باشد. بر اساس تحقیقات انجام شده آب زرشک و مربای زرشک از تقاضای مناسبی در کشور برخوردار می باشد. علاوه بر خانوارها، صنایع مختلف مانند دارویی بهداشتی و غذایی نیز از مصرف کنددگان محصولات طرح می باشند.
روش تولید
روش Evaporation بعنوان روش تولید مناسب در این طرح پیشنهاد می گردد. از مزایای این روش سرمایه گذاری کمتر و کاهش هزینه های بهره برداری، مدیریت ساده تر و قابل انعطاف در پروسه تولید کارخانه، تولید کنستانتره با خلوص بالا و ظرفیت بیشتر و تعمیرات و نگهداری ساده تر و ارزان تر است.
شاخص‌های فنی اقتصادی
مطابق محاسبات دریک آنلاین، برای ایجاد یک واحد فراوری زرشک با ظرفیت اقتصادی حدود ۱۰۰ میلیارد ریال سرمایه گذاری مورد نیاز است. زمین مورد نیاز طرح ۴۰۰۰ متر مربع می باشد که حدود ۳۰۰۰ متر برای واحد تولید بکار می رود. نرخ بازدهی طرح حدود ۳۰ درصد بوده و با گذشت ۳٫۵ سال سرمایه طرح بازگشت می یابد.
ارزیابی نهایی
با توجه به وجود ماده اولیه مناسب و فراوان در کشور تولید محصولات جانبی زرشک فرصت مناسبی ارزیابی می گردد. با توجه به خواص درمانی محصولات طرح امکان صادرات آنها نیز وجود دارد.
