پردیس فناوری کیش_طرح ملی مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_گروه فنی و مهندسی
آهنگری
رشد تکاملی علوم و فنون در جهان، حاصل مجموعه‌ای از کشفیات و ابداعاتی است که مدیون کار، کوشش، هوش و استعداد انسان ها در طول تاریخ بوده است. کشف سنگ چخماق و یا همان سنگ آتش‌زن، تراش آن و تلاش برای استخراج این سنگ، نقش مؤثری در پیشرفت علوم داشته است.
همواره آتش برای تولید نور، گرما، پختن غذا، حفاظت انسان در مقابل حیوانات و از همه مهمتر، برای جدا کردن فلزات از سنگ به‌منظور ساختن ابزار فلزی، بکار رفته است و بشر به مرور زمان به کمک آتش، به ابداعات و اختراعات زیادی دست‌یافته و کم‌کم، فلزات، ترکیبات فلزی و غیرفلزی را شناخته است.
وقتی‌که سیر تاریخ تکامل بشر را مورد مطالعه قرار می‌دهیم، نقش ابداعات، اختراعات و اکتشافات در تکامل، بسیار تأثیرگذار بوده و در میان تمام این اکتشافات و اختراعات انجام‌شده ، شاید به‌طور حتم بتوان گفت که کشف آتش و آهن، یکی از مهم‌ترین کشفیات بشر در طول تاریخ بوده است.
از مطالعه اسناد و مدارک چنین استناد می‌شود که از هزاره دوم پیش از میلاد، یعنی دوره آهن به بعد، آهن همواره در میان فلزات از جایگاه خاصی برخوردار بوده و اقوام مختلف برای این فلز، اهمیت زیادی قائل بودند.
ساخت ابزار و ادوات کشاورزی و همچنین ساخت صلاح‌های جنگی، توفیق بزرگی بود که بشر پس از کشف و استخراج آهن به آن‌ها دست پیدا کرد و جهش چشم‌گیری در سیر تکامل بشر با بکار گیری آن به وجود آمد.
از فلزاتی که در دوره باستان شناخته و مورد استفاده بوده‌اند، میتوان به مس، طلا، نقره، سرب، قلع، آهن و جیوه اشاره کرد؛ بعضی از این فلزات به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی، می‌توانند در طبیعت به‌طور خالص وجود داشته باشند و سنگ‌های اکسیدی فلزاتی چون مس، آهن، قلع و سرب در دمایی حدود هشت‌صد درجه سانتی‌گراد، قابل احیا می‌باشند و تأمین این درجه حرارت، حتی با فن‌آوری آن دوران ممکن بوده است.
آهن یک عنصر طبیعی است که به‌طور خالص، بسیار نرم بوده و قابل‌استفاده نیست و برای استفاده از آن، این فلز را با مواد ناخالص مانند کربن، منگنز و سلیس ترکیب کرده و آن را به‌صورت آلیاژهایی مانند فولاد تبدیل می‌کنند.
در دوران باستان، برای احیای سنگ‌های آهن با زغال چوب در حالت‌جامد، نخست آهن خام همراه با ناخالصی‌های دیگر تولید می‌شده که شکلی اسفنجی داشته؛ در آن زمان آهن اسفنجی در کوره‌های ابتدایی تولید می‌شده است. ساده‌ترین نوع کوره‌ها، گودال‌های حفرشده در زمین به قطر و ارتفاعی به طول یک متر بوده و دیواره داخلی این گودال‌ها با گل خاک رس به ضخامتی حدود ۱۶ سانتیمتر، آستر بندی می‌شدند.
در این نوع کوره‌ها، نخست زغال چوب را مشتعل و سپس حدود چند کیلو سنگ‌آهن را در آن بار می‌کردند و هوا را توسط لوله‌هایی در آن‌ها می‌دمیدند؛ چوب یا زغال چوب در فرایند تولید آهن اسفنجی، به‌عنوان عامل تأمین‌کننده گرما و احیاکننده کانی‌های آهن به کار می‌رفته . ضمناً در این فرایند مقداری از کربن زغال نیز در آهن حل می‌شده است.
هوای دم در کوره‌های اولیه، نخست به‌وسیله نی یا فوتک و به‌وسیله دهان تأمین می‌شده است که با توسعه علوم و پیشرفت تجربه‌های بشر، هوای دم توسط دمنده‌های دستی کوچک تأمین می‌گردید؛ با پیشرفت دانش بشر به‌منظور تأمین باد دمنده و دست‌یابی به درجه هوای بالاتر، هوای دم از طریق وزش باد طبیعی تأمین و مورداستفاده قرار می‌گرفته است.
هدف‌های مادی و روزانه بشر در کنار نیازهای عاطفی و معنوی، او را یاری نمود که به بازسازی ابزارها پرداخته و به رفع نیازمندی و جمع‌آوری مواد مورد نیازش بپردازد؛ کاربرد متداول آهن برای ساختن آلات و ابزار کشاورزی و نیز تجهیزات جنگی، باعث افزایش تولید در زمینه‌های گوناگون گردید و عملاً مبانی اجتماعی، اقتصادی و تجارت را تغییر و زمینه‌های وسیع‌تری را برای پیشبرد علوم و فنون پدید آورد تا بدان جا که امروزه، صنایع ماشینی، بسیاری از ملزومات فلزی را با کیفیت بهتر به جامعه انسانی عرضه می‌کنند.
با وجود اینکه صنایع سنگین فولادی در مصرف آهن حرف اول را می‌زند و حجم استفاده آن در مقایسه با صنایع‌دستی قابل قیاس و برابری نیست، با این‌حال بسیاری از نیازهای انسان حداقل در کشور پهن آور و کهن ایران، با دست‌سازهای صنایع‌دستی که از فلز ساخته می‌شود، مرتفع می‌شود.
بسیاری از چاقوهای سنتی، قفل‌ها، یراق‌ها و بست‌هایی که موردنیاز زندگی مردم بوده، وسایلی هستند که توسط هنرمندان صنایع‌دستی و از جنس آهن با فرم‌های مختلف ساخته می‌شده، که اکنون هم این وسایل و دست‌سازها، شاید نه به‌اندازه گذشته ولی بازهم تولید و در زندگی امروزه مردم، مورداستفاده قرار می‌گیرد.
ماده آغازین دارای هندسه نسبتاً ساده‌ای است؛ این ماده طی یک یا چند عملیات، به یک محصول با ترکیب‌بندی نسبتاً پیچیده تغییر شکل می‌دهد که به صرفه‌جویی قابل‌ملاحظه‌ای در ماده و انرژی منجر می‌شود.
در میان فلزات، آهن همیشه نماد مقاومت بوده است، به‌طوری‌که در ادبیات جهان واژه‌هایی مانند مردان آهنی، انضباط آهنین و اراده پولادین به‌دفعات استفاده‌شده است.