آسانسور فضایی

آسانسور فضایی

پردیس فناوری کیش-طرح مشاوره ی متخصصین صنعت و مدیریت-گروه صنعت

ایدهٔ آسانسور فضایی نخستین بار توسط کنستانتین تسیولکوفسکی در سال ۱۸۹۵ مطرح شد، زمانی که او صحبت از ماشینی تخیلی به اسم «برج تسوکوفسکی» کرد که از سطح زمین تا مدار زمین امتداد داشت. ایده‌هایی که اخیراً درباره این طرح مطرح می‌شود بیشتر بر وجود سازه‌ای دارای قابلیت انبساط (برای نمونه یک ریسمان دارای قابلیت انعطاف) تاکید می‌شود که از مدار زمین تا سطح آن کشیده شده باشد. این سازه، به همان شکلی گه تارهای یک گیتار کشیده شده و محکم اند، بین زمین و فضا امتداد پیدا می‌کند. یه آسانسور فضایی گاهی اسامی دیگری نظیر پل فضایی، بالابر فضایی، نردبان فضایی، قلاب آسمان، برج مداری و آسانسور مداری نیز نسبت داده می‌شود.

دانش و فناوری کنونی به اندازه‌ای نیست که بتوان به وسیله آن ابزارهای مهندسی قابل استفاده‌ای ساخت که به اندازه کافی مقاوم و سبک باشند و بشود از آنها در ساخت آسانسور فضایی استفاده کرد. موضوعی که در ابتدا با آن روبه‌رو می‌شویم این است که مجموع جرم وسایل و ابزارهایی که قرار است این سازه را تشکیل بدهند به قدری زیاد است که باعث شکسته شدن کابل آسانسور می‌شود. در طرح‌های خیالی‌ای که اخیراً برای آسانسور فضایی مطرح شده‌است، استفاده از موادی که در آن‌ها نانولوله کربنی به عنوان ماده‌ای با قابلیت انعطاف بالا به کار رفته، مورد تاکید قرار گرفته‌است، چرا که مقاومت اندازه‌گیری شده نانولوله کربنی بسیار کوچک به اندازه کافی بالا بوده‌است تا این موضوع را از لحاظ فرضی ممکن سازد. فناوری امروزی تنها توانایی ساخت آسانسوری برای نقاطی از منظومه شمسی است که داری جاذبه گرانشی کمتری باشند، مانند مریخ.

کمپانی ژاپنی اوبایاشی، همکار پروژه دانشگاه شیزوکا، راه‌های مختلف ارسال توریست به فضا تا سال 2050 را موردبررسی قرار داده است. این کمپانی گفته است با استفاده از فناوری کربن نانوتیوب که 20 برابر قوی‌تر از استیل است می‌خواهد کابل مخصوص آسانسور را تا ارتفاع 60 هزار مایلی (ارتفاع 96 هزار کیلومتری از سطح زمین) بسازد.

محققان دانشگاه شیزوکا ژاپن مدت ها است در حال بررسی چنین تحقیقاتی هستند و بر اساس برنامه پرتاب ماهواره و اطلاعاتی که کسب می کنند می خواهند به اجرای این طرح کمک کنند.

دو ماهواره کوچک ژاپن که به فضا پرتاب شده بود و وارد ایستگاه فضایی بین المللی شده است می تواند برای اجرای این طرح کمک بسیار مهمی باشد.

آنها در واقع پیشگام اجرای برنامه رها کردن یک آسانسور فضایی هستند که با کابل به این ماهواره ها مرتبط است و در مدار زمین رها می شود و بین آنها یک دستگاه محرک قرار داده می شود که مانند یک بالابر عمل می کند و دوربین هایی هم برای ضبط تحرکات این بالابر بر روی ماهواره ها نصب شده است.

در صورتی که این عملیات فضایی با موفقیت انجام شود اولین گام برای ایجاد آسانسور فضایی از زمین تا فضای ماورای جو برداشته می شود.

این شرکت می خواهد دستکم شش آسانسور بسازد که طول آنها ۱۸ متر و عرض آنها نیز ۷.۲ متر است هر کدام از این بالابرها ظرفیت حمل ۳۰ نفر را دارد و سرعت آنها ۲۰۰ کیلومتر در ساعت خواهد بود با این حساب سفر بین زمین تا فضا برای این آسانسورها نزدیک به یک هفته به طول می انجامد.

پل ادبی میان ایران و لهستان

پل ادبی میان ایران و لهستان
نگاهی به آثار و تلاش‌های فرهنگی ـ ادبیِ روشن وزیری و مارک اسموژنسکی، در سالروز درگذشت‌شان
دوشنبه 19 آذر 1397 ساعت 16

روشن وزیری و مارک اسموژنسکی چند دهه از عمر خود را صرف انتقال میراث ادبی و ادبیات معاصر ایران و لهستان به هم‌میهنان خود کردند. این دو به دلیل تسلط کم‌نظیر به دو زبان فارسی و لهستانی، فرصت یافتند تا از یکسو میراث ادبی لهستان را به فارسی ترجمه کرده و از سوی دیگر، آثار ادبی قدیم و جدید ایران را به لهستانی ترجمه و منتشر کنند. از این رو در نهمین سال درگذشت مارک اسموژنسکی و در چهارمین سال نبودنِ روشن وزیری، جمعی از علاقه‌مندان و دوستداران این دو در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران گرد هم می‌آیند تا درباره کارها و آثار ایشان سخن بگویند.

مارک اسموژنسکی دو دهه قبل در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران دکترای ادبیات فارسی گرفت. تصحیح «سیر العباد» سنایی و بررسی ساختار رمزی آن موضوع پایان‌نامه دکترای او بود. در آن سال‌ها، تصحیح مجموعه آثار سنایی، موضوع چندین پایان‌نامه دکترا بود که به پیشنهاد و تحت نظر دکتر شفیعی کدکنی به دست تعدادی از شاگردان او در حال انجام بود. فارسی محاوره‌ای را خوب آموخته بود و از ظرایف آن اطلاع داشت و گاه اصطلاحاتی که به‌کار می‌برد، باعث شگفتی می‌شد. شعر «صدای پای آب» سپهری را به لهستانی برگردانده بود (1993) و اشعار ویسواوا شیمبورسکا شاعره لهستانی (برنده جایزه نوبل ادبی 1996) را به فارسی برگرداند که با نام «آدم‌ها روی پل» به چاپ رسید (تهران، نشر مرکز، 1376ـ با همکاری مرحوم شهرام شیدایی و چوکا چکاد) او پس از آنکه مسلمان شد، نام حسین را برگزید و با خانم هایده وام‌بخش که از دانشجویان دانشکده ادبیات ازدواج کرد و پس از بازگشت به لهستان به عنوان استاد زبان فارسی در دانشگاه یاگلونی کراکوف مشغول به کار شد اما دیری نپایید که در 21 آذر 1386 سرطان خون او را از پا درآورد.

روشن وزیری متولد ۱۳۱۲ در تهران، خواهرزاده «بزرگ علوی» و برادرزاده «کلنل علی‌نقی وزیری»؛ او که در لهستان پزشکی خوانده و در آلمان غربی متخصص بیماری‌های ریوی شده بود، سال‌ها در بخش درمان شرکت نفت کار کرد و وقتی در ۱۳۶۷ بازنشسته شد رئیس بیمارستان شرکت نفت تهران بود. وزیری بعد از بازنشستگی به ترجمه رو آورد و تنها مترجم ایرانی بود که مستقیماً از زبان لهستانی آثاری را به فارسی ترجمه می‌کرد. او در سال ۱۹۹۵ نشان لهستانی شایستگی فرهنگی را به پاس معرفی و ترویج ادبیات آن کشور دریافت کرد. درس‌هایی کوچک در باب مقولاتی بزرگ از فیلسوف بزرگ لهستانی لشک کولاکوفسکی، آب‍ن‍وس: ق‍اره سیاه، م‍ردم، و م‍اج‍راه‍ایش از ریشارد کاپوشینسکی و ق‍ب‍ض‍ه ق‍درت نوشته چسلاو میلوش از جمله ترجمه‌های اوست. وی در 18 آذر 1393 درحالی که برای درمان و ملاقات فرزندانش در نیویورک به سر می‌برد در بیمارستان درگذشت.

در این نشست هفت تن از دوستان و علاقه‌مندان به این دو سخن خواهند گفت: دکتر روح‌الله هادی، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران؛ علیرضا دولتشاهی، لهستان‌شناس و از دوستان نزدیک این دو؛ فرخ امیرفریار مترجم، پژوهشگر و از دوستان روشن وزیری؛ هومن عباس‌پور، ویراستار و از دوستان مارک اسموژنسکی و علی شهیدی دبیر شورای ایران‌شناسی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران. همچنین دو استاد و همکاری قدیمی مارک، خانم‌ها دکتر آنا کراسنوولسکا و دکتر رناتا روسک به صورت ویدئو کنفرانس در این برنامه شرکت می‌کنند.

این نشست به همت کانون مطالعات بینارشته ای فرهنگی اداره کل فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران از ساعت 16 روز دوشنبه 19 آذرماه 1397 در تالار استاد باستانی پاریزی واقع در طبقه سوم دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران برگزار می‌شود و شرکت در آن برای عموم علاقه‌مندان آزاد است.