زباله های فضایی
پردیس فناوری کیش-طرح مشاوره ی متخصصین صنعت و مدیریت-گروه صنعت
زبالههای فضایی (English: Space Debris) چیزهای گوناگون ساختۀ انسان هستند که در مدار زمین در حال گردشند، اما دیگر به درد نمیخورند (کارایی ندارند). زباله فضایی در واقع بقایای فعالیت بشر در فضا است، از قطعات سفینهها گرفته تا قسمتهایی از سفینه که در مراحل مختلف مامورت فضایی از آن جدا میشوند یا هر چیز دیگری که در مدار زمین رها شده و دیگر کاربردی ندارد.ناسا هم در سال ۲۰۱۱، گزارش کرد که میزان این زبالههای فضایی به نحو تصاعدی افزایش یافته و به مرز بحران رسیده است.
پس از آغاز راهپیماییهای فضایی، خطرات ناشی از برخورد پسماندهای بسیار کوچکی که میتوانست به راحتی پوشش نازک و حساس لباس فضانوردان را پاره کند، معضل دیگری بود که آژانسهای فضایی را به تحقیق و تفکر بیشتری واداشت. این موضوع در سال ۱۹۹۱، زمانی که دستکش یکی از فضانوردان شاتل فضایی آتلانتیس هنگام پیادهنوردی فضایی و در اثر برخورد پسماند بسیار کوچکی پاره شد، اهمیت ویژهای یافت.
برخورد ریزترین پسماند با سطح نازک و به شدت حساس لباس فضانوردانی که برای انجام مأموریتهای فضایی، مجبور به راهپیمایی در اطراف سفینه خود میشوند، میتواند خطرات عمدهای برای آنها دربرداشته باشد.پسماندی به قطر فقط نیم میلیمتر قادر به سوراخ کردن لباس فضایی و خراشیدن پوست بدن فضانوردان خواهد شد. پسماندهای بزرگتر، حتماً خطرات بیشتری برای آنها خواهد داشت.
وضع ماهوارهها، علیرغم داشتن پوششهای مقاومتر، بهتر نیست. برخورد یک پسماند فضایی کوچک با یک ماهواره و یا ایستگاه فضایی فعال میتواند باعث از کار افتادن آنها شود و حتی در صورت بزرگتر بودن پسماند، سبب متلاشی شدن ماهواره نیز خواهد شد.
اکثر پسماندهای فضایی در دو منطقه عمده اطراف زمین انباشته شدهاند. منطقه لئو (LEO) یا محدوده کم ارتفاع مداری اولین منطقه آلوده فضا شمرده میشود. این منطقه که از ارتفاع ۲۰۰ کیلومتری سطح زمین آغاز شده و تا حدود ۲۰۰۰ کیلومتری ادامه پیدا میکند. برحسب اتفاق میزبان بیشترین تعداد ماهوارههای هواشناسی و نظامی است و از این نظر منطقه حساسی به حساب میآید. منطقه دوم، ناحیه کم ضخامت مدار زمینآهنگ یا جئو (GEO) در ارتفاع حدود ۳۶۰۰۰ کیلومتری زمین است که تقریبا تمامی ماهوارههای مخابراتی و تلویزیونی در این ناحیه واقع شدهاند.