ایران؛صادرکننده پایدار فرآورده‌های نفتی

 

ایران با افزایش تولید گاز در دولت یازدهم و در پی آن کاهش استفاده از مصرف سوخت مایع توانست به صادرکننده پایدار فرآورده‌های نفتی بدل شود.

 

به گزارش شانا، ایران در ۲ ماه تیر و مرداد موفق به صادرات ۲۲ میلیون بشکه نفت کوره به مقاصد کشورهای آسیایی شده است. نفت کوره یا مازوت از منابع اولیه سوخت کشتی‌ها و نیروگاه‌هاست که مصرف آن در نیروگاه‌ها به دلیل کمبود گاز در کشور به شدت افزایش یافته بود، کشورهای آسیایی مقصد محموله‌های صادراتی نفت کوره ایران هستند.

همچنین صادرات نفت گاز (گازوئیل) در ۲ ماه تیر و مردادماه به چهار میلیون بشکه رسیده است.

در سال ۹۲ به دلیل کمبود گاز، حدود ۴۳ درصد سوخت نیروگاه‌ها از سوخت مایع تامین شد که ارزشی معادل ۱۸ میلیارد دلار داشت، هم اکنون مصرف سوخت مایع در نیروگاه‌ها به کمتر از ۱۰ درصد رسیده است.

تولید گاز ایران در میدان گازی مشترک پارس جنوبی از ۲۸۰ میلیون مترمکعب در روز در سال ۹۲ به بیش از ۵۵۰ میلیون مترمکعب در سال ۹۶ رسیده است.

پروژه بزرگ نفتی در جزیره قشم

مشاور مدیرعامل منطقه آزاد قشم در امور نفت و انرژی از به زمین نشستن 15 پروژه بزرگ در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی با ارزشی بالغ بر 6 میلیارد دلار در جزیره قشم خبر داد.

به گزارش ایسنا، منطقه خلیج فارس، محمدجواد دهقانی در جمع خبرنگاران افزود: پس از حضور مومنی در سمت مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم استراتژی های سازمان در رابطه با طرح های نفتی این جزیره با هماهنگی کامل با سیاست و استراتژی های وزرات نفت تدوین شد.

وی ادامه داد: تاکنون مجوز احداث 4 مجتمع پتروشیمی با تامین خوراک 25 میلیون متر مکعب گاز طبیعی در جزیره قشم توسط وزارت نفت صادر و زمین این مجتمع ها در سایت جنوبی سوزا آماده و سرمایه گذار داخلی این طرح ها نیز مشخص شده اند.

دهقانی از اعطای مجوز خوراک برای احداث چهار پالایشگاه برای تولید قیر و فرآورده های نفتی از نفت سنگین، فوق سنگین و صادراتی در قشم خبر داد و افزود: این پالایشگاه ها ظرفیتی بالغ بر 140 هزار بشکه دارند و در محدوده ساحلی آنها یک اسکله نفتی با ظرفیت 20 میلیون تن در حال احداث است.

به گفته وی براساس برنامه پنجم و ششم توسعه منطقه سلخ جزیره قشم به عنوان قطب بانکرینگ در جنوب کشور در نظر گرفته شده است و اکنون دو طرح بانکرینگ در جنوب و شمال جزیره در دست اجرا است.

دهقانی ادامه داد: یک طرح بانکرینگ با ظرفیت بیش از 150 هزار تن در ماه در شمال جزیره و طرحی دیگر در منطقه سلخ با ظرفیت 750 هزار تن در ماه در حال اجرا است و فاز اول بانکرینگ این طرح در سلخ با ظرفیت 50 هزار تن بهمن ماه سال گذشته به بهره برداری رسید.

مشاور مدیرعامل منطقه آزاد قشم در امور نفت و انرژی از احداث خط لوله 53 کیلومتری برای تامین خوراک طرح های پتروشیمی و سرویس های جانبی آن خبر داد و اضافه کرد: این پروژه از مرداد ماه سال جاری توسط شرکت ملی گاز ایران شروع می شود و در مدت یک سال اجرای آن به پایان می رسد.

دهقانی از طرح ذخیره سازی 30 میلیون بشکه نفت خام و فرآورده های نفتی سخن گفت و افزود: شرکت سرمایه گذاری نفت قشم با ظرفیت شش میلیون بشکه قابل توسعه تا بیست میلیون بشکه است و یک شرکت چینی با شرکت ماشین سازی اراک برای احداث فاز اول طرح ذخیره، تا 10 میلیون بشکه تفاهم نامه امضا کرده اند.

دهقانی خاطرنشان کرد: با شرکت های سوئیسی و نروژی نیز برای توسعه طرح ذخیره سازی تا 30 میلیون بشکه رایزنی شده است و سایت درنظر گرفته شده برای ذخیره سازی ظرفیت توسعه تا سقف 100 میلیون بشکه را دارد.

وی گفت: تمام پروژه های نفتی جزیره بر اساس مطالعات دقیق و علمی انجام و به آنها مجوز داده شده است و با شرکت های بین المللی ژاپنی، ایتالیایی، نروژی، چینی، کره ای مذاکرات متعددی برای دانش فنی، مهندسی، اجرا و سرمایه گذاری انجام شده و در صورت رفع موانع سرمایه گذاری و تامین منابع مالی این پروژه ها آینده نفتی قشم را تغییر خواهند داد .

مشاور مدیرعامل منطقه آزاد قشم در امور نفت و انرژی اظهار کرد: عملیات اجرایی دو واحد نیروگاهی 500 مگاواتی سیکل ترکیبی و یک واحد 70 مگاواتی هم شروع شده و واحد 70 مگاواتی به زودی در مدار شبکه سراسری قرار خواهد گرفت.

وی در پایان عنوان کرد: پیش بینی می شود با شروع عملیات اجرایی این پروژه ها و در زمان اوج اجرای طرح ها بالغ بر 20 هزار نفر به صورت مستقیم مشغول به کار شوند و این موضوع یکی از دستاوردهای بزرگ دولت تدبیر و امید است.

صنایع پایین‌دستی (صنعت نفت)

عملیات اجرائی در صنعت نفت، معمولاً به سه جزء اصلی تقسیم بندی می‌شوند، که عبارتند از : بالادست، میان دست و پایین دست. فعالیت‌های میان دستی، در عمل همیشه در بخش عملیات پائین دستی قرار می‌گیرد؛ درنتیجه، عملیات در این صنعت، به دو بخش عمده تقسیم می‌شوند :

  • صنایع بالادستی
  • صنایع پایین دستی

بخش پایین دستی، اصطلاحی است، که برای اشاره به عملیاتی از قبیل: فروش و توزیع گازطبیعی و محصولات مشتق شده از نفت خام، مورد استفاده قرار می‌گیرد. محصولات مشتق شده از نفت خام، عبارتند از: گازمایع  (ال پی جی)، بنزین، سوخت جت، گازوئیل ، روغن‌ها و آسفالت و…

از مسئولیت‌های دیگری که به بخش پایین دستی این صنعت مربوط می‌شود، توزیع محصولات بیشمار نفتی و پخش گاز طبیعی می‌باشد.

ارتباط با مصرف کنندگان

بر خلاف بخش بالا دستی صنعت نفت، صنعت پایین دستی نفت، بصورت مستقیم با مصرف کنندگان در ارتباط است. که برقراری این رابطه، از طریق هزاران محصول مانند:بنزین، گازوئیل ، نفت گرمایش، گریس، لاستیک، پلاستیک، کود، ضدیخ، آفت کش، گازطبیعی، پروپان و غیره می‌باشد.

محصول فرعی گوگرد

نفت خام، مخلوطی از انواع بسیاری از هیدروکربن ها می‌باشد و غالبأ حاوی ترکیبات گوگرد است. فرایندهای تصفیه که در پالایشگاه های  نفت انجام می‌شود، در بیشتر موارد، پس از تولید و فرآورش محصول اصلی، در پی بدست آوردن سولفید هیدروژن (هیدروژن سولفوره) بوده، که طی فرایندی، سولفور یا همان گوگرد از آن مشتق خواهد شد. همچنین در پالایشگاه‌های گاز نیز ممکن است گاز سولفید هیدروژن در گاز تصفیه نشده موجود باشد، که در اینصورت، گوگرد حاوی آن، قبل از اینکه گاز به مصرف کنندگان توزیع شود، استخراج می‌گردد.

سولفیدهیدروژن در پالایش و فرآوری نفت خام و گاز طبیعی برداشت شده و پس از آن، به گوگرد تبدیل می‌شود. در سال ۲۰۰۵ در حدود ۶۴،۰۰۰،۰۰۰ تن گوگرد تولید شده در سراسر جهان، از طریق پالایشگاه‌های نفت و گاز تولید شده‌است.