قلم فضایی
پردیس فناوری کیش-طرح مشاوره ی متخصصین صنعت و مدیریت-گروه صنعت
برای نخستین بار در پروژه جمینی، دومین برنامه پرواز انسان به فضای ناسا، بود که مدادها از طریق بندهای کشسان به دیوار اتاق فرماندهی فضاپیما متصل شدند. فضانوردان از این مدادها برای نوشتن گزارشهای ماموریت، تحلیلهای بعد از ماموریت یا نتبرداری راجع به پدیدههای مختلف روی کاغذهای مقاوم در برابر آتش استفاده میکردند.
عموما در استفاده از این مدادها مشکل خاصی به چشم نمیخورد، اما بهایی سنگین داشتند: ناسا در ازای ۳۴ مداد مکانیکی که توسط شرکت Tycam Engineering Manufacturing در هیوستون ساخته میشدند، بالغ بر ۴۳۸۲ دلار پرداخت، یعنی هر مداد به قیمت ۱۲۸ دلار.
پاول فیشرِ مبتکر، کسی بود که با قلمهای نوآورانه و استاندارد، گزینههای بیشتری در اختیار عموم مردم قرار داد. او که از وضعیت خودکارهای معمولی در دهه ۱۹۵۰ ناراضی بود -خودکارهایی که کارتریجهای مختلف داشتند و گاهی هم جوهر پس میدادند- تصمیم گرفت یک راهکار فراگیر برای پر کردن مجدد جوهر ابداع کند که با اکثر قلمها سازگاری داشت.
او راهکاری برای پر کردن مجدد از طریق جوهر روانوردی نیمهجامد یافت که باعث میشد هنگام اعمال فشار بر کاغذ، جوهر از حالت ژلی خارج شده و تبدیل به مایع شود. نیتروژن موجود در قلم هم کارتریج جوهر را تحت فشار قرار میداد و باعث میشد نوشتن در هر جهتی امکانپذیر شود. این ابتکار به نظر همچون گزینهای ایدهآل برای فضانوردانی به نظر میرسید که در شرایط بیوزنی فضا نیازمند نوشتن بودند. بنابراین فیشر ساخته خود را در سال ۱۹۶۵ میلادی به ناسا نشان داد.
قلم فضایی یا قلم گرانش صفرمحصولی از شرکت قلم فضایی فیشر است. این قلم بنابر ادعای شرکت سازنده قابلیت نوشتن در شرایط بیوزنی (گرانش صفر)، بهصورت پشت و رو، در زیر آب، روی کاغذهای خیس و روغنی، در هر زاویه و در شدیدترین محدودههای دمایی را داراست.
این خودکار از کاربید تنگستن ساخته شده و بهصورتی سوار شده است که نشتی نداشته باشد. شناوری کشویی جوهر را از گاز فشردهٔ نیتروژن که تحت فشار تقریبی ۳۵ پوند بر اینچ مربع (۲۴۰ کیلوپاسکال) قرار دارد جدا میسازد. جوهر تیکسوتروپی که در مخزنی مهر و مومشده و تحت فشار قرار دارد به ادعای سازنده سه برابر بیشتر از خودکارهای معمولی مینویسد. این خودکار تا ارتفاع ۳۸۱۰ متری (۱۲٬۵۰۰ فوت) و در محدودهٔ دمایی -۳۰ تا ۲۵۰ درجهٔ فارنهایت (-۳۵ تا ۱۲۰ درجهٔ سانتیگراد) توانایی نوشتن دارد. عمر مفید تقریبی این خودکار ۱۰۰ سال است.
هنگام تست قلمها، ناسا باید حواسش به ماموریت آزمایشی و تراژیک آپولو ۱ در سال ۱۹۶۷ میلادی میبود که بعد از آتشسوزی در ماژول فرماندهی فضاپیما، به مرگ سه فضانورد منجر شد. این آژانس فضایی آموخت که حتی یک جرقه کوچک در محیطی که ۱۰۰ درصد از اکسیژن تشکیل شده، میتواند آتشسوزی گستردهای را در پی داشته باشد. به این ترتیب تمام مواد و اشیای مورد استفاده در فضاپیما، حتی قلمهایی که به نظر کارکردی فراتر از نوشتن صرف ندارند باید به گونهای تغییر میکردند که برای سفر به فضا امن باشند.بعد از پشت سر گذاشتن تستهایی سختگیرانه، ناسا تصمیم به خرید ۴۰۰ قلم گرفت که هرکدام (با تخفیف ۴۰ درصدی) ۶ دلار قیمت داشتند. این قلمها در سال ۱۹۶۷ و برای ماموریت آپولو ۷ تهیه شدند و هم پیشنیازهای امنیتی مورد نیاز و هم پیشنیازهای صرفهجویی در هزینه را داشتند. با هدف شخصیسازی آنها برای سفرهای فضایی، ناسا قلمها را در پارچههای نایلونی ولکرو پیچید تا به لباس فضانوردان بچسبند و دسترسی به آنها آسان باشد.