نویسنده: مریم زینال نژاد

الگوبرداری انسان از طبیعت

اندیشه پرواز کردن از ابتدای تاریخ همیشه با بشر بوده است.و همیشه بشر با مشاهده پرندگان در اندیشه پرواز بوده است از ابتدای تاریخ نیز تلاش های زیاد ناموفقی برای این کار صورت گرفته است مثلا در شاهنامه حکیم ابولقاسم فردوسی به پادشاه اشاره کرده است که تخت خود را به چهار عقاب بزرگ می بندد تا آنها وی را به پرواز در بیاورند.

ایده نخستین هلیکوپتر توسط لئوناردو داوینچی نقاش ایتالیایی در قرن 15 طراحی شد ولی به اجرا در نیامد.تا اینکه در قرن بیستم برادران رایت اولین انسانهایی بودند که موفق شدند پرواز بنمایند.

اما همه ایده های پرواز بشر دقیقا از روی طبیعت کپی برداری شده است.مثلا در سایت ویکی نوشته شده است:

در هواپیما اختلاف فشار هوائی که از روی بال و زیر بال می‌گذرد ایجاد نیروی برآر می‌کند و با خنثی شدن نیروی وزن، هواپیما به پرواز در می‌آید.این نیرو چیزی معادل وزن هواپیما و وزن مسافران به بالا وارد می‌شود.

حال آنکه مکانیسم پرواز پرندگان نیز دقیقا به همین شکل است:

نیروی حرکت هواپیما در هوا دانست بدین معنی که وقتی پرنده بال می زند٬نیروی مقاومت هوا به زیر بال فشار وارد کرده٬ پرنده را به بالا می کشاند.هنگام حرکت به جلو٬نیروی مقاومت هوا در جلو و زیر٬پرنده را به بالا می کشاند. هنگام حرکت به جلو همراه با چرخش خاصی که پرنده به بال ها می دهدهوارا با فشار به عقب می راند و در نتیجه پرنده به جلو حرکت می کند.

هواپیما با بال ثابت

بیشتر هواپیماهای امروزی به‌ویژه هواپیماهای مسافری در این دسته جای دارند.

منظور از بال ثابت آن است که بال هواپیما (بر خلاف هلیکوپتر) فقط در اثر پیش‌رانش نیروی برآر ایجاد می‌کند. اگرچه بال در بعضی هواپیماها برای جاگیری کمتر یا ملاحظات هواپویشی ممکن است باز و بسته شود ولی این‌گونه هواپیما را نیز دارای بال ثابت می‌شمارند چون باز و بسته شدن بال ایجاد نیروی برآر نمی‌کند.

این نوع هواپیماها دقیقا از روی الگوی پرندگانی مانند عقاب و شاهین و کرکس که بخاطر وزن خود بال نمی زنند و بالهای خود را در ارتفاع بصورت ثابت نگه می دارند الگو برداری شده است.این نوع پرندان بخاطر مصرف انرژی زیاد در ارتفاعات بالا بال نمی زنند و در هوا غوطه ور می شوند.

هواپیما با بال متحرک

در بال‌گردها نیروی برآر ناشی از چرخش بال یا پروانه در هوا است. هلی‌کوپتر یا بالگرد شناخته‌شده‌ترین هواپیما با بال متحرک است. هواچرخ نوع دیگری از این‌گونه هواپیما است. بعضی از هواپیماها مثل و-۲۲ آسپری ویژگی‌های بال ثابت و بال متحرک را یکجا دارند.

این مکانیسم نیز دقیقا از روی پرواز پرندگانی مانند کبوتر و گنجشک که در ارتفاع پایین هستند و جثه آنها و میزان مصرفشان اجازه بال زدن به آنها را می دهد طراحی شده اند که این نوع هواپیماها با بال متحرک نیز معمولا در ارتفاعات کم پروزا می نمایند.

شباهت بال پرندگان به بال هواپیما

بالهای پرندگان از استخوانهای و در بعضی دیگر از ساختارهای تو خالی تشکیل شده که به آنها اجازه می دهد پرواز کنند بالهای هواپیما نیز از قسمت های توخالی تشکیل شده است که نشان می دهد بالهای هواپیما نیز از روی طبیعت طعبیه شده است.تصویر زیر بال F111 را نشان می دهد.

شباهت دیگر بال پرندگان به بال هواپیما این است که بال پرندگان به شکل مستطیل مانند نیست و دارای لبه های تیز به شکل مثل مانند است که ساختار بال همه هواپیما ها نیز به این شکل است.

الگو برداری از بال جغد برای ساخت هواپیمای بی صدا

بال جغد دارای ساختار هایی است که به این پرنده اجازه می دهد که بدون هیچ صدایی پرواز کند محققان از این موضوع الگو برداری کرده و هواپیماهایی که صدایی ندارند را تولید کرده اند.

شباهت بین نحوه اوج گرفتن عقاب و هواپیما 

بیشتر هواپیماها در قسمت سر مانند سر عقاب طراحی شده اند و دارای یک قسمت تیز مانند عقاب هستند و بالهای خود را دقیقا مانند عقاب به مرور زمان در طول اوجگیری باز می کنند.قسمت نوک در عقاب و قسمت نوک مانند هواپیما به اوجگیری آن کمک می کند.

الگو برداری انسان از سنجاقک برای ساخت هلیکوپتر

هلیکوپتر ها دارای پره هایی هستند که در اثر جنبش مقامت هوا را پایین می فرستند.از میلیون ها سال قبل بروی زمین حشره ای بنام سنجاقک وجود داشته که دارای دو بال است که به تقریبا به شکل هلیکوپتر عمل می کند و چرخش آنها مانند پره های هلیکوپتر است و بدن این جاندار نیز دقیقا مشابه هلیکوپتر است و دارای یک دم نازک است که در همه هلیکوپتر ها وجود دارد بی شک الگوی ساخت هلیکوپتر از روی این جاندار کپی برداری شده است.در تصویر زیر به محل قرار گیری د بال جاندار که مانند هلیکوپتر در قسمت بالایی اش است دقت نمایید!

الگو برداری  هواپیمای اولیه از روی بعضی از حشرات

هواپیمای برادران رایت و هواپیماهای ابتدایی قرن بیستم دارای چهار بال بودند که دو بال بالایی که بزرگترند و پایینی به وسیله میله هایی به هم وصل شده بودند این ساختار بالها در بعضی از حشرات از جمله زنبورها دیده می شود.

موتور هواپیما چه کاری انجام می دهد؟

شما در باند پرواز هستید و هواپیما شروع به شتاب گرفتن می کند و هرچه بیشتر شتاب می گیرد شما بیشتر به صندلی خود می چسبید. مناظر اطرافتان را که نگاه می کنید به سرعت محو شده و دور می شوند و کمی بعدتر، جتی که در آن سوار هستید زمین را ترک کرده و شروع به پرواز می کند. اما باید بدانید که هیچکدام از این اتفاقات امکان پذیر نخواهد بود اگر موتور هواپیما تا این اندازه قدرتمند نبود. قدرت موتور هواپیما چیزی نیست که بتوان آن را نادیده گرفت. به همین خاطر در این متن می خواهیم چند سوالی که شاید برای همه در مورد موتورها پیش آمده را مطرح کرده و در مورد قدرت آن اطلاعات بیشتری کسب کنیم؛ با ما همراه باشید.

یک موتور هواپیما چقدر قدرتمند است؟

ما نمی خواهیم به سراغ اصطلاحات عجیب و غریب ریاضی برویم و خود را با اعداد و ارقام محاسباتی درگیر کنیم. برای درک اینکه بدانید موتور هواپیما چقدر قدرت دارد می توان آن را برابر با ۲۸ ماشین مسابقه فرمول یک دانست؛ بله! اگر به جز این بود پس یک هواپیما با این وزن چطور می توانست خود را از زمین بکند و به آسمان برود. تعجبی نیست که هنوز هم بسیاری از سازندگان خودشان هم در حیرت اند که چقدر این موتورهای غول پیکر توانستند جای خود را در صنعت هواپیمایی باز کنند و هر روز هم قدرتشان بیشتر شود.

 

بزرگترین موتور هواپیما در دنیا چیست؟

ژنرال الکتریک GE90-115B، با قطر ۳٫۲۵ متر، با تورید نیروی پرتاب ۱۱۵٫۰۰۰ پوند، در حال حاضر بزرگترین موتور در جهان است. شما این موتورهای بزرگ را در زیر بال های بوئینگ ۷۷۷-۳۰۰ مثلا در هواپیمایی KLM مشاهده خواهید کرد که به راحتی قابل شناسایی هستند؛ زیرا همه آن ها از روی نام سایت های میراث جهانی مانند پارک ملی یلو استون نامگذاری شده اند.

برای تعمیر موتورها، آن ها را نیز مثل ماشین به تعمیرگاه یا گاراژ می برید؟

زمانی که یک ماشین می خرید، سازنده آن ماشین به شما توصیه می کند که آن را در دوره های منظم برای سرویس به تعمیرگاه ببرید. اما در کل همه این سرویس بردن ها، اختیاری است و هیچ کارخانه ای شما را ملزم به بردن ماشینتان برای سرویس نمی کند. اما برای یک هواپیما در صنعت هوانوردی داستان به گونه دیگری است. تعمیر و نگهداری، بررسی و اصلاحات، همگی برای یک هواپیما اجباری هستند.

مقامات فرودگاهی، سازمان های ایمنی پرواز و سایر اپراتورهای هواپیما نظارت می کنند تا اطمینان حاصل شود که تمام تعمیرات در زمان مشخص و مطابق با دستورالعمل های خاص انجام می شود. اگر هم هواپیمایی به موقع این بررسی ها را انجام ندهد، قطعا از پرواز آن جلوگیری خواهد شد. همچنین با اینکه بررسی و سرویس ماشین بر اساس مسافت رانندگی شده انجام می گیرد، اما تعمیرات هواپیما بر اساس چرخه پرواز (flight cycle) و ساعت هایی که هواپیما پرواز کرده است، حساب می شود.

چه زمانی یک موتور نیاز به سرویس دارد؟

روی هر موتور باید پس از تعدادی از چرخه های پرواز، تعمیر و نگهداری جزئی یا اصلی باید انجام شود که این تعداد و بررسی ها بستگی به نوع موتور هواپیما دارد. به عنوان مثال، CF6-80E که در ایرباس Airbus A330 وجود دارد، هر ۷۳۰۰ چرخه، نیاز به تعمیر اصلی و در هر ۲۰۰ تا ۴۰۰ چرخه نیاز به بررسی و تعمیرات جزئی دارد.

باز کردن و سرهم کردن یک موتور، چقدر طول می کشد؟

شرکت های هواپیمایی روش های مخصوص خود را دارند و نمی توان گفت که این کار، زمان مشخصی دارد.

مثلا شرکت هواپیمایی KLM، دپارتمان تعمیر و نگهداری و همچنین فروشگاه موتور مخصوص خود را دارد که در آن موتورها تعمیر و نگهداری می شوند. معمولا برای هر نوع هواپیمایی که این شرکت استفاده می کند، یک موتور زاپاس و جایگزین وجود دارد که در صورت نیاز به سرعت می تواند جایگزین موتور از کار افتاده شود. این کار معمولا ۲۴ ساعت زمانی می برد.

موتوری که از هواپیما جدا می شود، با دقت بسته بندی شده و به فروشگاه موتور فرستاده می شود. سپس بر اساس نوع موتور و البته مشکلی که برای آن پیش آمده، شروع به تعمیر می شود و اگر مشکل خاصی نباشد بعد از ۵۰ تا ۶۰ روز، تعمیر شده و مجددا قابل استفاده خواهد شد.

 

هزینه یک موتور هواپیما چقدر است؟

این سوال جذابی است اما پاسخ دادن به آن چالش برانگیز است. بیشتر هواپیماها به طور کامل خریداری می شوند، یعنی موتور آن ها جدا فروخته نمی شود. علاوه بر آن، موتورها انواع مختلفی دارند که روی قیمتشان تاثیر می گذارد؛ انواع مختلف موتورها دارای قدرت متفاوت، قدرت شتاب و دیگر فاکتورهایی هستند که همه آن ها را می توان روی قیمت نهایی موتور، موثر دانست. اما اگر به طول کلی بخواهیم قیمت آن ها را به شما بگوییم، آن ها حدودا بین ۱۲ تا ۳۵ میلیون دلار قیمت دارند که باز هم این قیمت چیزی است که کاملا با یک حساب سرانگشتی حساب شده و باید گفت که دقیق نیست.

شرکت های سازنده موتور هواپیما

امروزه صنعت هواپیما سازی و ساخت موتور هواپیما در جهان رونق زیادی پیدا کرده است و اکثر کشورهای پیشرفته ی دنیا از این صنعت بر خوردار هستند. در میان این شرکت ها، شرکت هواپیمایی سازی بوئینگ گوی سبقت را از بقیه ی رقبای خود ربوده است.

شرکت بوئینگ با 42.5 میلیارد دلار در آمد

مقر اصلی شرکت هواپیمایی بوئینگ، در شیکاگو واقع شده است شرکت بوئینگ بزرگترین تولید کننده ی ترکیب جت های تجاری، هواپیماهای نظامی، موتور هواپیما و هواپیماهای مسافربری است. تاسیس این شرکت به سال 1916 برمی گردد و دارای یکی از بزرگ ترین کارخانه های جهان است.

شرکت ایرباس با 36 میلیارد دلار درآمد

درآمد گروه ایرباس (قبلا EADS) در نیمه اول سال 2014، 36 میلیارد دلار بود. شعبه های این شرکت در سراسر اروپا وجود دارد و شرکت اصلی آن ها در کشور فرانسه واقع شده است.

ایرباس بعد از بوئینگ از بزرگ ترین شرکت های تولید کننده ی موتور هواپیما و هواپیما است و بسیاری از هواپیماهای مسافربری در جهان در این شرکت ساخته شده است و نکته ی جالب در مورد این شرکت داشتن 140،000 نفر نیروی قوی در سراسر جهان است.

مجموعه های متنوع هواپیماهای های این شرکت شامل هواپیماهای جنگی و هواپیماهای تجاری و هواپیماهای مسافربری و همچنین ماهواره ها و سیستم های امنیت جهانی می باشد.

شرکت لاکهید مارتین با 21.95 میلیارد دلار درآمد

لاکهید مارتین، یکی از بزرگترین تولیدکنندگان هواپیماهای دفاعی جهان است که در نیمه اول سال 2014، فروش خالص 21.95 میلیارد دلار را گزارش کرد.بخش های فعالیت لاکهید مارتین عبارتند از: هواشناسی، سیستم های اطلاعاتی و راه حل های جهانی (IS & GS)، موشک ها و کنترل آتش، سیستم های ماموریت و سیستم های آموزشی و فضایی. این شرکت در بیتسدا، مریلند واقع شده است و در حدود 116،000 کارمند در سراسر جهان در آن کار می کنند.

شرکت فناوری یونایتد  (UTC) با 17.3 میلیارد دلار درآمد

شرکت فن آوری یونایتد دارای فروش خالص 17.3 میلیارد دلار در نیمه ی اول سال 2014 بود و حدود 212،400 نفر در این شرکت در سراسر جهان کار می کند.شرکت UTC هلیکوپتر تجاری و نظامی، موتورهای هواپیما و سیستم های نیروی دریایی، سیستم های هواپیما و اجزای سازنده هواپیما را تولید می کند.

 

بررسی نیروی هوایی ایران

یکی از بازوهای قدرت در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران ارتش است که این نیرو هم شامل نیروهای هوایی، زمینی، دریایی و پدافند می‌شود که هر کدام به تنهایی بر قدرت بازدارندگی کشور تاثیرگذار هستند.

هر کدام از بازوهای ارتش جمهوری اسلامی ایران برای خود لقبی دارند، به طور مثال نیروی زمینی را نیرویی محوری می‌نامند یا به نیروی دریایی صفت راهبردی داده شده، اما در این بین نیروی هوایی که تجهیزات پیشرفته زیادی را در اختیار دارد و همواره در حال حفاظت از مرزهای هوایی کشور است، به نیروی الهی ملقب گشته است.

نیروی هوایی همیشه به عنوان بازویی قدرتمند در ارتش‌های جهان محسوب می‌شود و برای پیشرفت آن هزینه‌های بسیاری صرف می‌شود؛ ایران هم که یکی از کشورهای حساس جهان است و در منطقه‌ای ژئوپلیتیک قرار گرفته از این قاعده مستثنی نبوده و در حال حاضر بسیار پیشرفت کرده، اما این نیرو کار خود را چگونه آغاز کرد.

 

نیروی هوایی که رضاخان وابسته کرد

تاسیس نیروی هوایی ایران به سال ۱۳۰۱ برمی‌گردد که رضاخان پس از کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹ درخواست تاسیس آن را به کشورهایی که ایران را اشغال کرده بودند، داد و در نتیجه آن قطعات یک فروند هواپیمای روسی وارد کشور و روی هم سوار شد؛ در آن زمان این نیرو شکل امروزی را نداشت و فقط دفتر آن در مرکز عملیات قشون متحدالشکل با نام دفتر هواپیمایی ایجاد شد.

پس از تاسیس دفتر هواپیمایی نیاز به پشتیبانی نیروی زمینی در کشور احساس شد و به همین خاطر سفیر وقت ایران در واشنگتن برای خرید چند فروند هواپیمای جدید وارد مذاکره شد، اما به نتیجه نرسید که در نتیجه باعث شد تا کشور برای تامین نیاز خود یک فروند هواپیما از شرکت یونکرس آلمان بخرد و پس از آن هم سیل هواپیماهای روسی و آلمانی وارد کشور شد.

با شکل‌گیری هسته اولیه نیروی هوایی نیاز به آموزش باعث شد تا در مرداد سال ۱۳۰۳ اولین هیئت دانشجویی ایران که شامل ۱۰ نفر بودند برای تحصیل به روسیه اعزام شوند و در خرداد همان سال هم یکی از افسران ایرانی که در فرانسه مشغول آموزش بود وارد رشته هواپیمایی شد و آموزش‌های لازم را دید.

در ادامه راه با بازگشت نیروهای آموزش دیده به کشور گردان اول هواپیمایی شکل گرفت و پس از تشکیل گردان‌های دوم و سوم، اداره هواپیمایی در فرودگاه قلعه مرغی کار خود را شروع کرد؛ با گسترش اداره هواپیمایی نیاز به آموزش در داخل کشور حس شد و به همین خاطر اولین مدرسه آموزش هوایی در سال ۱۳۱۱ افتتاح شد، اما نه با اساتید ایرانی بلکه قرار شد افرادی از فرانسه و سوئد برای آموزش به کشور بیایند و این موضوع راه را برای حضور بیشتر نیروهای خارجی در کشور باز کرد.

 

 

 

انقلاب نیروی هواییِ وابسته را الهی کرد

کارکنان نیروی هوایی ارتش در سال ۱۳۵۷ به خاطر وجود نارضایتی‌های درون سازمانی و وجود شکاف در رژیم پهلوی به سرعت وارد خیل عظیم مردم شدند و در تاریخ ۱۹ بهمن همان سال بیعتی تاریخی با امام راحل کردند و از آنجا ورق این نیرو برگشت، به نحوی که تا امروز لحظه به لحظه در حال پیشرفت است.

عقابان نیروی هوایی حتی در جنگ تحمیلی هم سنگ تمام گذاشتند و در روز ۱ مهر ۱۳۵۹ در یورشی برق‌آسا که به عملیات ۱۴۰ فروندی معروف است مناطق حیاتی و استراتژیک کشور عراق را بمباران کردند و در کنار آن فرماندهان بزرگی، چون شهیدان فکوری و ستاری بحث تعمیر، نگهداری و تأمین قطعات هواپیماها را حل کردند، این اقدامات به حدی بزرگ بود که پژوهشگران و کارشناسان نظامی غربی اعتراف کردند که کارشناسان ایرانی توانسته‌اند هواپیماهای زمین‌گیر شده خود را با استفاده از قطعات یدکی هواپیماهای دیگر به پرواز درآورند و همین امر موجب تعجب جامعه جهانی و توجه بیش از پیش به نیروی هوایی شد.

نیروی هوایی الهی در زمان جنگ اقدامات بزرگی چون نبردهای دریایی در زمان اسکورت کشتی‌های تجاری و نفتکش‌های ایران، مشارکت در انجام عملیات‌هایی چون مروارید و انهدام یگان‌های زرهی، پیاده، مکانیزه و توپخانه‌ای دشمن بعثی را در کارنامه دارد، اما این تازه آغاز راه بود.

نیروی هوایی که در طول جنگ متوجه شد نیاز به تسلیحات به روز و پیشرفته دارد، فرآیند طراحی و ساخت آن‌ها را در دستور کار دکترین دفاعی قرار داد و این امر باعث شد تا انواع بمب‌ها، موشک‌ها و حتی جنگنده‌های پیشرفته تولید شوند.

 

 

جنگنده ه هوایی ساخت ایران

 جنگنده صاعقه به عنوان یک جنگنده بومی در دو نسل طراحی و ساخته شده است. دانش طراحی و ساخت جنگنده‌ها یکی از پیچیده‌ترین و مهم‌ترین فناوری‌های جهان است. این دانش در زمره علوم‌های تک قرار می‌گیرد که تنها در اختیار چندین کشور قرار دارد و کشورمان ایران نیز در زمره این کشورهای صاحب دانش طراحی و ساخت هواپیماها به خصوص جنگنده‌ها قرار دارد.

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران وقوع جنگ تحمیلی و آغاز دفاع مقدس متخصصان و دانشمندان دفاعی ایران را به این فکر انداخت که به علت تحریم های سنگین از سوی آمریکا و ناتوانی در خرید قطعات از بازارهای بین المللی افراد نخبه و دانشمندان ایرانی را به این فکر انداخت که بر روی پای خود بایستند. پس برای نخستین قدم متخصصان کشورمان شروع کردند به نوسازی و اورهال قطعات در دوران دفاع مقدس.

 

مشخصات فنی جنگنده هوایی صاعقه

اصلی‌ترین ماموریت صاعقه پشتیبانی نزدیک هوایی از نیروهای سطحی مستقر در میدان رزم است. صاعقه توانایی حمل انواع بمب‌های سقوط آزاد و راکت را داراست. این جنگنده برای درگیری‌های هوایی نیز تکامل پیداکرده و با نصب یک موشک سایندوایندر در دو سر بال‌های خود این توانایی را پیدا می‌کند. موشک‌های ماوریک، مارک ۸۰، سی بی یو و سایر بمب‌های بومی را می‌تواند با خود داشته باشد.

در هنگام رونمایی قدرت پیشرانه صاعقه توسط دو دستگاه موتور J ۸۵ تامین می‌شد که سرعتی معادل ۱/۸ برابر سرعت صوت را برای آن رقم می‌زند. اما با وجود اینکه کشورمان موتور ملی اوج را رونمایی کرده به احتمال زیاد نسل‌های جدید صاعقه به این موتور بومی مجهز شوند.

بیشترین وزن محموله این هواپیما بیش از ۴ تُن و وزن خالی این هواپیما ۸ تُن و بیشترین وزن برخاست این هواپیما بین ۱۵ تا ۱۸ تُن است. در ضمن برد آن در حدود ۶۰۰ تا ۸۰۰ کیلومتر تخمین زده می‌شود.

 

هواپیمای جنگنده چیست؟

هواپیمای جنگنده یا هواپیمای شکاری نوعی هواگرد نظامی با سرعت بالا و مانورپذیری بسیار است و از سلاح‌هایی برای از میان بردن هواپیماهای دشمن برخوردار است. جنگنده‌ها در درجه اول برای تضمین کنترل فضای هوایی طراحی می‌شوند. جنگنده‌ها در مقایسه با هواپیماهای نظامی دیگر اندازه کوچکی دارند، آن‌ها به جنگ هوایی با هواپیماهای دیگر پرداخته، بمب‌افکن‌های دشمن را سرنگون کرده و مأموریت‌های تاکتیکی متنوع دیگری را انجام می‌دهند و دارای انواع مختلفی هستند .

تاریخچه جنگنده ها

تولید جنگنده‌ها از اوایل جنگ جهانی اول آغاز شد و در ابتدا با بدنه‌های چوبی و سطح پارچه‌ای ساخته می‌شدند. ابتدا از آن‌ها به عنوان هواپیمای دیده‌بان برای راهنمایی توپخانه استفاده می‌شد اما خیلی زود مشخص شد که می‌توان آن‌ها را مسلح کرده و برای نبرد با هواپیماهای دشمن و مأموریت‌های تاکتیکی دیگر از آن‌ها استفاده کرد. در اواخر جنگ جنگنده‌هایی چون فوکر دی. ۷ آلمان و اسپاد فرانسه به سرعت ۲۱۵ کیلومتر در ساعت دست یافتند.

جنگ جهانی دوم شاهد جنگنده‌های تمام‌فلزی بود که به سرعت‌هایی فراتر از ۷۵۰ کیلومتر در ساعت رسیده اند.و قابلیت پرواز در ارتفاع ۱۰٬۷۰۰ تا ۱۲ هزار متری سطح دریا را داشتند. با پایان جنگ جهانی دوم عصر جت‌های جنگنده فرا رسید. تولید جنگنده‌هایی با موتور جت در اواخر جنگ در هر دو جبهه متفقین و متحدین آغاز شد اما دیرتر از آن وارد جنگ شدند که نقش مؤثری در آن ایفا کنند. جت‌های جنگنده‌ای چون اف-۸۶ سیبر آمریکایی‌ها و میگ-۱۵ روس‌ها در جنگ کره به طرز مؤثری مورد استفاده قرار گرفتند. از آن زمان تاکنون جنگنده‌های متفاوتی برای نقش‌های جنگی خاصی طراحی شده‌اند. جنگنده‌های رهگیر به گونه‌ای طراحی شده و مسلح می‌شوند که برای رهگیری، شکست دادن یا فراری دادن جنگنده‌ها و بمب‌افکن‌های دشمن مناسب باشند. جنگنده‌های برتری هوایی بایستی از برد عملیاتی بالایی برخوردار باشند تا در عمق قلمرو دشمن حرکت کرده و جنگنده‌های دشمن را نابود کنند.

جنگنده ها از نگاهی دیگر

یکی از استفاده هایی که از هواپیماها می شود برای کاربردهای نظامی و جنگی است. هواپیماهای جنگنده صرفا همیشه برای جنگ به کار برده نمی شوند اما از لحاظ کارایی و بُرد پرواز کاملا برای مقاصد جنگی طراحی شده اند

اصلی که برای ساخت هواپیماهای جنگنده وجود دارد این است که جنگنده ‌ها در درجه ی اول برای تضمین کنترل فضای هوایی طراحی می ‌شوند. جنگنده ‌ها در مقایسه با هواپیماهای نظامی دیگر اندازه ی کوچکی دارند، آن‌ ها به جنگ هوایی با هواپیماهای دیگر پرداخته و بمب‌ افکن‌ های دشمن را سرنگون می کنند و مأموریت ‌های تاکتیکی متنوع دیگری را انجام می ‌دهند.

معروف ترین جنگنده های جهان

• جنگنده ی Boeing F/A

در بین هواپیماهای جنگنده هواپیمای بوئینگ یک جنگنده ی چند منظوره است که توسط شرکت مک دانل داگلاس طراحی و ساخته شده است. این هواپیمای جنگی در سال ۱۹۹۵ میلادی تولید شد و اولین پرواز آن در ۲۹ نوامبر ۱۹۹۵ میلادی صورت گرفت. در حال حاضر نیروی دریایی استرالیا از این جنگنده استفاده می کنند. کشوری که این جنگنده را ساخت، بودجه ای برابر با ۴۸۰۹ بیلیون دلار صرف ساخت این هواپیما کرده است و این قیمت نشان می دهد که ساخت این هواپیما برای این کشور تا چه اندازه مهم بوده است. حداکثر سرعت این هواپیما ۱۹۱۵ کیلومتر بر ساعت است و میزان صعود این هواپیما نیز ۴۴٫۸۸ فوت در دقیقه است.

 

دومین جنگنده قدرتمند

• جنگنده ی Dassault Rafale

یکی از هواپیماهی جنگی که بسیار معروف است،که یک جت چند منظوره است که در لیست ۱۰ جنگنده ی برتر قرار گرفته است. این جنگنده توسط شرکت حمل و نقل هوایی داسو ساخته شده است. این هواپیمای جنگی یک هواپیمای دو موتوره است و یکی از بهترین هواپیماهای جنگنده تاریخ شناخته شده است. این هواپیما می تواند به صورت هم ‌زمان ۴۰ هدف را شناسایی کند و ۴ هدف را به صورت هم ‌زمان با هم منفجر کند. این هواپیمای جنگی در حال حاضر در نیروی هوایی فرانسه، قطر، هند و مصر استفاده می شود. در سال ۲۰۱۶ نسخه ی جدیدی از این هواپیمای جنگی بازسازی شده است. حداکثر سرعت آن نیز ۱۳۹۰ کیلومتر بر ساعت است.

سومین جنگنده ی بی رقیب

هواپیمای Eurofighter Typhoon از پیشرفته ترین جنگنده های دنیا می باشد و به عنوان یک جنگنده ی چند منظوره است.۴ جالب است بدانید که کشور اروپایی یعنی انگلستان، آلمان ایتالیا و اسپانیا در ساخت این جنگنده همکاری داشته اند. اولین پرواز این جنگنده در سال ۱۹۹۴ صورت گرفته است و حداکثر سرعت این جنگنده نیز ۱۴۷۰ کیلومتر بر ساعت است.

چهارمین جنگنده ی قدرتمند

• جنگنده ی Sukhoi Su-35

احتمالا یکی از اسامی که از بین هواپیماهای جنگنده تا به حال در اخبارها زیاد به گوش شما رسیده است، هواپیمای سوخو است. سوخو SU-35 از پیشرفته ترین جنگنده های هوایی است که در انجمن Komsomolsk طراحی و ساخته شده است. این جنگنده ی چند منظوره از بسیاری از جهات ممتاز و برتر است. اولین پرواز این جنگنده در ژوئن ۱۹۸۸ میلادی صورت گرفته است. هزینه ی تخمین زده شده برای ساخت این جنگنده ۴۰ تا ۶۰ بیلیون دلار است. این جنگنده می تواند حداکثر وزن ۸ هزار کیلوگرم را حمل کند و موتور های قدرتمند این جنگنده در پرواز های طولانی بسیار مناسب عمل می کند.

ادامه دارد…

دینامیک چیست؟

دینامیک از واژه لاتین به معنی حرکت‌شناسی گرفته شده‌است و شاخه‌ای از مکانیک و علوم مهندسی است که به بحث و مطالعه دلایل حرکت و به بیانی دقیق بررسی حرکت به کمک نیروها و قوانین مربوط می‌پردازد. 

در حالت کلی حرکت یک ذره از دو دیدگاه مختلف می‌تواند مورد بررسی قرار گیرد به بیان دیگر می‌توان گفت، به‌طور کلی دینامیک که در آن حرکت اجسام مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد، شامل دو قسمت سینماتیک و سینتیک است. در بخش سینماتیک از علت حرکت بحثی به میان نمی‌آید و حرکت بدون توجه به عامل ایجادکننده آن بررسی می‌شود؛ بنابراین در سینماتیک حرکت بحث بیشتر جنبه هندسی دارد.

اما در سینتیک علتهای حرکت مورد توجه قرار می‌گیرند. یعنی هر ذره یا جسم همواره در ارتباط با محیط اطراف خود و متأثر از آن‌ها فرض می‌شود محیط اطراف حرکت را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به عنوان مثال فرض کنید، جسمی با جرم معین بر روی یک سطح افقی در حال لغزش است.

عوامل موثر در دینامیک

حرکت یک ذره معین را ماهیت و آرایش اجسام دیگری که محیط ذره را تشکیل می‌دهند، مشخص می‌کند. تأثیر محیط اطراف بر حرکت ذره با اعمال نیرو صورت می‌گیرد؛ بنابراین مهم‌ترین عاملی که در حرکت ذره باید مورد توجه قرار گیرد، نیروهای وارد بر ذره و قوانین حاکم بر این نیروها می‌باشد.

قوانین حاکم بر دینامیک

قانون اول نیوتن:هرگاه بر جسمی نیرو وارد نشود جسم اگر ساکن باشد همچنان ساکن می‌ماند و اگر دارای حرکت باشد به حرکت خود با سرعت ثابت ادامه می‌دهد. اگر برآیند نیروهای وارد بر جسمی صفر باشد، اندازه حرکتش ثابت می‌ماند. ولی در مورد ممان اینرسی اگر برآیند نیروهای وارد بر جسمی صفر باشد ممکن است اندازه حرکت دورانیش صفر نباشد. 

قانون دوم نیوتن: در حالت اول چنین گفته می‌شود که میزان تغییر اندازه حرکت خطی یک جسم، با نیروی وارد بر آن متناسب و هم جهت می‌باشد. اما بر اساس تعریف شتاب گفته می‌شود که هر گاه بر جسمی نیرویی وارد شود جسم در راستای آن نیرو، شتاب می‌گیرد که با اندازه آن نیرو متناسب است. اگر برآیند نیروهای وارد بر جسمی صفر نباشد اندازه حرکتش تغییر می‌کند.

قانون سوم نیوتن: بیان قانون سوم به این صورت است که هر عملی را عکس‌العملی است که همواره با آن برابر بوده و در خلاف جهت آن قرار دارد. به عنوان مثال هنگام راه رفتن در روی زمین، نیرویی از جانب و به طرف جلو بر ما وارد می‌شود که سبب حرکت ما به سمت جلو می‌شود، برعکس ما نیز بر زمین نیرو وارد کرده و آن را به سمت عقب می‌رانیم؛ ولی چون جرم زمین در مقایسه با جرم ما خیلی زیاد است، حرکت زمین به سمت عقب محسوس نیست.

قضیه کار و انرژی در دینامیک

در مکانیک برخلاف آنچه در بین عامه رایج است، واژهٔ کار زمانی به کار می‌رود که بر روی جسمی نیرویی اعمال شده و آن را جابجا کند، یا موجب تغییر در حرکت آن شود؛ بنابراین در دینامیک حرکت کار مفهوم با ارزشی است. اما کار به دو صورت می‌تواند بر روی جسم انجام شود.

در حالت اول که سرعت جسم افزایش پیدا می‌کند، اصطلاحاً گفته می‌شود که کار انجام شده، سبب ذخیره انرژی در جسم می‌شود. اما در حالت دوم ما با صرف انرژی و انجام کار، سرعت جسم را کاهش می‌دهیم. از اینرو انرژی که وابسته به سرعت جسم بوده و انرژی جنبشی نام دارد، تعریف می‌شود و قضیه کار و انرژی جنبشی بیان می‌کند که کار انجام شده بر روی جسم متناسب با تغییر انرژی جنبشی آن است. مکانیک لاگرانژی و حرکت جسم صلب حرکت ذره یک حالت تقریباً ایدآل و آرمانی از حرکت واقعی اجسام در فضای سه بعدی است. یعنی در بعضی موارد، تقریب حرکت جسم به عنوان یک ذره نمی‌تواند مفید واقع باشد؛ بنابراین در حالت کلی جسم به صورت یک جسم صلب در فضا در نظر گرفته می‌شود و با تعریف مختصات تعمیم یافته و نیروهای تعمیم یافته و با استفاده از معادلات لاگرانژ حرکت جسم مورد بررسی قرار می‌گیرد.

 

دینامیک در هوافضا یا همان دینامیک پرواز

دینامیک پرواز علمی است که به بررسی نحوه جهت‌گیری وسایل پرنده در سه بعد می‌پردازد. این علم که در حوزهٔ پژوهش‌های مهندسی هوافضا قرار دارد، جهت‌گیری وسایل پرنده (نظیر هواپیما یا بالگرد) را حول گرانیگاهشان ارزیابی می‌کند.

 

محورهای سه گانه

برای تحلیل حرکات یک هواگرد (نظیر یک هواپیما) در سه بعد، سه محور قراردادی نسبت به وضعیت هواگرد توصیف می‌شوند و حرکات به صورت چرخش‌هایی حول این سه محور توصیف می‌گردند:

محور طولی که از نوک هواپیما به سمت دم هواپیما امتداد دارد. چرخش حول این محور را «گردش» می‌نامند

محور عرضی که از انتهای یک بال به انتهای بال مقابل هواپیما امتداد دارد. چرخش حول این محور را به «گام» می‌نامند.

محور عمودی که از زمین به سوی آسمان امتداد دارد (یا از شکم هواپیما به سقف آن). چرخش حول این محور را «انحراف» می‌نامند.

محورهای سه گانه در هواپیما

در یک هواپیما، سکان باعث چرخش هواپیما حول محور عمودی می‌شود و برای تغییرمسیر هواپیما در ارتفاع کم با سرعت بالا به کار می‌رود. شهپرها باعث چرخش هواپیما حول محور طولی می‌شوند و برای چرخش هواپیما در ارتفاع‌های بالاتر به کار می‌روند. بالابر باعث چرخش هواپیما حول محور عرضی و تغییر زاویه حمله می‌شود و خلبان با استفاده از آن تغییرات ارتفاع هواپیما را کنترل می‌کند.

روند طراحی کنترل پرواز

تکنولوژی کنترل پرواز فعال به طور چشمگیری مسیر طراحی و پرواز هواپیماها را تغییر داده است: کیفیت پرواز هواپیماهای مدرن تا حد زیادی توسط قوانین کنترلی موجود در قلب سیستمهای کامپیوتری تعیین میشوند! سیستمهای کنترل پرواز با ارتباطات مکانیکی با سیستمهای کنترل دیجیتال با ارتباطات کابلی و سیمی جابجا شدهاند. چنین سیستمهای کنترل پرواز اتوماتیکی میتوانند موثراً با ترکیب تکنیکهای طراحی و مدلهای ریاضی دینامیکی در یک بسته نرمافزاری کابر پسند سیستم کنترل کمکی کامپیوتری، تحلیل و طراحی شود. جعبه ابزار FDC برای متلب/سیمولینک یک مثال کاربردی از چنین محیطهای طراحی میباشد. این فصل روند کلی طراحی سیستمهای کنترلی را با تاکید بر اهمیت چنین محیطهای طراحی سیستمهای کنترلی کمکی کامپیوتری برای طراحی سیستمهای کنترل پرواز اتوماتیک تعیین نموده است.

هوافضا را با ما دنبال کنید

حوادث هوایی بیشتر شامل چه مواردی است؟

برپایهٔ پیوست ۱۳ معاهده هواپیمایی کشوری بین‌المللی هر حادثه‌ای که در هنگام استفاده از هواگرد در بین بازه زمانی سوار شدن سرنشینان در مبدأ تا پیاده شدنشان در مقصد بیفتد حادثه هوایی نام دارد. اگر هواگرد خراب شود یا آسیب جدی ببیند، بیمه آن خط می‌خورد و به عنوان اتلاف بدنه هواپیما گفته می‌شود.پیوست ۱۳ همچنین یک حادثه هوایی را رخدادی تعریف می‌کند که اگرچه سانحه نیست اما به عملیات هواگرد مربوط است و می‌تواند عملیات را دچار اختلال کند.

نخستین سانحهٔ هوایی جهان در ۱۷ سپتامبر ۱۹۰۸ در آمریکا روی داد.

سوانح هوایی در ایران

از زمانی که ایران نخستین تأسیسات هوانوردی خود را تأسیس کرد، این صنعت در زمان‌های مختلفی درگیر سوانح هوایی بوده‌است. آمار سوانح هوایی در ایران یکی از بالاترین میزان وقوع حوادث هوایی در جهان را شامل می‌شود. از دلایل ارائه‌شده برای تحلیل تعدد سوانح هوایی در ایران می‌توان به تحریم‌های اقتصادی غرب علیه ایران، استاندارد خلبانان و کنترل کیفی، ضعف در عمل به معیارهای استاندارد بین‌المللی ایمنی هواپیماها و سو مدیریت و برنامه‌ریزی نادرست اشاره کرد.

بر اساس اطلاعات شبکه ایمنی هوانوردی، ۲۱۵۲ نفر تا دی‌ماه ۱۳۹۸ بر اثر ۶۳ سانحهٔ هوایی در ایران جان خود را از دست داده‌اند.بزرگترین سانحهٔ هوایی منجر به مرگ در خاک ایران مربوط به پرواز شماره ۶۵۵ ایران‌ایر با ۲۹۰ کشته در سال ۱۳۶۷ است و پس از آن سانحهٔ سقوط هواپیمای نظامی در کرمان با ۲۷۶ کشته در سال ۱۳۸۱ در ردهٔ دوم جای دارد.

سرنگونی هواپیمای بویینگ ۷۳۷ متعلق به هواپیمایی بین‌المللی اوکراین، آخرین سانحهٔ هوایی منجر به مرگ در خاک ایران است که ۱۷۶ کشته برجای‌گذاشت.

سوانح هوایی در هواپیماهای نظامی

بر اساس آمار شبکه ایمنی هوانوردی ایران، ۱۵۳۱ سانحه هوایی در میان هواپیماهای ایران رخ داده‌است که بین پنجاه تا هفتاد سانحه آن مرگبار بوده‌اند. ۴۰ حادثه هوایی از سال ۱۹۴۴ میلادی تا انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ ثبت شده‌است. پس از انقلاب سال ۱۳۵۷، بیش از ۱۴۰۰ نفر در سوانح هوایی غیرنظامی که در خاک ایران برای شرکت‌های مختلف هواپیمایی اتفاق افتاده‌اند، جان خود را از دست داده‌اند.

سقوط هواپیمای ایرباس آ-۳۰۰ در پرواز شماره ۶۵۵ ایران ایر، به‌وسیله ناو جنگی وینسنس آمریکا در خلیج فارس، هشتمین حادثه هواپیمائی در دنیا از لحاظ آمار تلفات است که تمام ۲۹۰ سرنشین آن کشته شدند. این سانحه را نمی‌توان در دستهٔ سوانح هوایی عادی به‌شمار آورد، چرا که در یک حملهٔ نظامی رخ داده‌است.

سوانح هوایی در هواپیماهای نظامی

همچنین آمار سوانح هوایی هواپیماهای نظامی نیز در ایران قابل توجه است. باید توجه داشت که هواپیماهای نظامی تنها شامل جنگنده ها نیستند و هواپیماهای باربری نیز در این دسته جا می‌گیرند که با آن‌ها جابه‌جایی ادوات نظامی، نیروی انسانی و بار انجام می‌شود. به عنوان نمونه، سقوط هواپیمای نظامی ایلوشین ۷۶ متعلق به سپاه پاسداران با ۲۷۶ کشته، بزرگترین سانحه هوایی جهان بین سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۴ میلادی بوده‌است.

فهرست سوانح هوایی ایران در چند سال اخیر

1. ۱۲ بهمن ۱۳۹۸: یک فروند هواپیمای ایرباس ۳۱۹ شرکت هواپیمایی ایران‌ایر پس از فرود در فرودگاه کرمانشاه از باند خارج شد این سانحه هیچ مصدوم و جان‌باخته‌ای در پی نداشت.
2. ۴ دی ۱۳۹۸: یک فروند میگ ۲۹ ارتش جمهوری اسلامی ایران پس از بلند شدن از پایگاه دوم شکاری تبریز در دامنه‌های سبلان سقوط کرد و خلبان آن درگذشت. وی دارای یک فرزند خردسال بود.دلیل حادثه دست کم تا کنون مشخص نیست.
3. ۱۳ مرداد ۱۳۹۸: صبح روز ۱۳ مرداد ۱۳۹۸ یک فروند جنگنده بمب‌افکن چندمنظوره اف-۴ئی  نیروی هوائی ارتش ایران، در پی وقوع آتش‌سوزی در موتور سمت چپ خود در ساحل تنگستان بوشهر سقوط کرد. خلبانان آن با خروج اضطراری، به سلامت از آن خارج شدند.

حوادث هوایی سال

97

1. ۱۳ اسفند ۱۳۹۷:در ساعت ۱۱:۱۹ صبح ۱۳ اسفند ۱۳۹۷ یک فروند بالگرد بل ۲۱۴ ارتش برای کمک‌رسانی به مادری باردار در روستای دهدلی از استان چهارمحال و بختیاری ارسال می‌شود که متأسفانه قبل از رسیدن به مأموریت در ۳۰ کیلومتری شهرکرد در روستای سرتشنیز سقوط می‌کند. در این حادثه سرهنگ خلبان مسعود خواجوی، سروان خلبان علی ودعی، کروچیف بالگرد علی اشرفی، و دو تکنسین اورژانس رسول طاهری و ستار کاویانی جان خودشان را از دست دادند. این بالگرد با پنج سرنشین در حال انجام مأموریت اورژانس بوده که دچار سانحه شده‌است.
2. ۱۲خرداد۱۳۹۷:حدود ساعت ۱۲:۳۰ امروز یک فروند هواپیمای جنگنده شکاری اف۷ در حوالی ۲۰ کیلومتری شهر حسن‌آباد جرقویه علیا سقوط کرد. نوع این جنگنده آموزشی بوده و قبل از سقوط هواپیما ۲ نفر سرنشین آن بیرون پریده‌اند.
3. ۲۸ فروردین ۱۳۹۷:سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری با تأیید سقوط یک فروند بالگرد آب‌های خلیج فارس از آغاز عملیات تجسس سرنشیان خبرداد.

حوادث هوایی سال

96

1. ۲۰ اسفند ۱۳۹۶: یک فروند هواپیمای بمباردیه چلنجر ۶۰۰ سریز شخصی متعلق به ترکیه که از شارجه عازم استانبول بود با ۱۱ سرنشین در حدود ساعت ۱۸:۰۹ به وقت محلی در حوالی شهرکرد سقوط کرد. تمامی سرنشینان هواپیما کشته شدند. این هواپیما متعلق به شرکتی ترکیه‌ای به نام باشاران بوده‌است.
2. ۲۷ بهمن ۱۳۹۶: غروب جمعه یک هواپیمای فوکر ۱۰۰ قشم ایرهنگام فرود در باند فرودگاه مشهد به دلیل باز نشدن چرخ‌ها، دچار سانحه شد، اما به۱۰۴ مسافر و خدمه آن آسیبی وارد نیامد.
3. ۲۰آبان۹۶:یک فروند سوخو ۲۲سپاه در منطقه سروستان در ۸۴کیلومتری شیراز سقوط کرد و خلبان آن کشته شد.

 

حوادث هوایی سال

95

• ۱۶ آذر ۱۳۹۵: ساعت یازده و سی دقیقه روز ۱۶ آذر، یک فروند هلیکوپتر متعلق به شرکت پن‌ها در دریاچهٔ چیتگر تهران سقوط کرد. این بالگرد حامل ۸ سرنشین بود. پس از انتقال ۸ سرنشین این حادثه به بیمارستان، خلبان جان خود را از دست داد.
• ۲۰تیر۱۳۹۵:یک فروند جنگنده سوخو ۲۴ ارتش صبح امروز بیستم تیر ماه حوالی روستای قشقاوی در کنار دریاچه بختگان در منطقه خیر شهرستان استهبان دچار سانحه شد. خلبانان این جنگنده پیش از وقوع سانحه با موفقیت ایجکت کرده و هردو نفر هم‌اکنون در سلامت کامل به سر می‌برند و با بالگرد به شیراز منتقل شده‌اند.
• ۱۷ آذر ۱۳۹۵: سقوط یک فروند هواپیمای آموزشی در اقلید نزدیکی روستای خنجشت.

 

حوادث هوایی سال

94

• ۸ بهمن ۱۳۹۴: یک فروند هواپیمای ام دی ۸۳ متعلق به هواپیمایی زاگرس هنگام فرود از باند فرودگاه مشهد خارج شد. این سانحه تلفات جانی نداشت.
• ۲۲ تیر ۱۳۹۴: یک فروند بالگرد شب‌پر مربوط به شرکت نفت فلات قاره که از سکوی ابوذر یک مصدوم را به بوشهر انتقال می‌داد، ۱۰ دقیقه پس از پرواز از صفحه رادار ناپدید شد. این بالگرد شامل ۴ سرنشین بوده‌است.

حوادث هوایی سال

93

• ۷ اسفند ۱۳۹۳: یک فروند بالگرد متعلق به «شرکت پنها» که برای امداد رسانی به پرواز درآمده بود. به دلیل وضعیت نامساعد جوی با دیواره کوه برخورد و منفجر می‌شود.
• ۱۹ مهر ۱۳۹۳: در سانحه هوایی روز شنبه نوزدهم مهر ماه ۱۳۹۳ هفت تن از مسئولان و کادر پروازی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در مسیر عزیمت به منطقه مرزی و عملیاتی شرق کشور کشته شدند.
• ۲۴ تیر۱۳۹۳: یک فروند هواپیمای اف-۴ نیروی هوایی ارتش ایران دقایقی پس از پرواز ازپایگاه هوایی شهید دوران در شیراز، منطقه دریاچه بختگان سقوط کرد که در پی آن دو خلبان این هواپیما کشته شدند.

 

سوخت هواپیما از چیست؟

سوخت هواپیما نوع خاصی از سوخت‌های نفتی است که برای تولید نیرو در هواپیماها، هلیکوپترها و دیگر هواگردها استفاده می‌شود. سوخت‌های هواپیما معمولاً نسبت به سوخت‌هایی که در کاربردهای کمتر حساس مثل حمل‌ونقل جاده‌ای یا ایجاد گرما استفاده می‌شوند، از کیفیت بالاتری برخوردار هستند.

بیشتر سوخت‌های هواپیما انواع با کیفیتی از نفت سفید هستند که معمولاً افزودنی‌هایی برای جلوگیری از خوردگی، زنگ زدن، انجماد و اشتعال در دمای بالا، به آن‌ها اضافه می‌شود.

انواع سوخت هواپیما

سوخت‌های هواپیما به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

• سوخت جت: این نوع سوخت‌ها که همگی در خانواده نفت سفید قرار می‌گیرند، در هواپیماهای دارای موتور توربینی (توربوجت، توربوفن و توربوپراپ) استفاده می‌شود. به‌طور کلی موتورهای توربینی (که جت‌ها یکی از انواع آن هستند) توانایی استفاده از طیف متنوعی از سوخت‌های نفتی را دارند اما سوخت مناسب آن‌ها بایستی دمای اشتعال بالایی داشته باشد، رسوب نکرده و ایجاد زنگ‌زدگی نکند، ارزش حرارتی بالایی داشته و به بخش‌های داغ توربین موتور آسیب نرساند و در هوای سرد نیز به خوبی جریان پیدا کند.

• بنزین هواپیما: بنزین هواپیما تنها در هواپیماهای دارای موتور پیستونی استفاده می‌شود. این نوع سوخت یک نوع بنزین مرغوب و خالص با عدد اکتان بالا است. با توجه به اینکه فقط برخی از هواپیماهای کوچک از موتورهای پیستونی استفاده می‌کنند، این نوع سوخت در حجم بسیار کمتری نسبت به سوخت جت تولید و به فروش می‌رسد. یکی دیگر از بنزینهای موتور هواپیماهای کوچک میتوان به بنزین 100LL اشاره کرد ، بنزین ۱۰۰ll بهرین سوخت برای موتورهای پیستونی است و از خودسوزی در موتور جلوگیری میکند ، برخلاف تصور بالا بودن اکتان این بنزین آسیبی به موتور نمیزند و عمر قطعات را کم نمیکند ، شرکت Lycoming بارها در بولتنهای خود بر استفاده از این سوخت تاکید میکند اما بدلیل گران بودن خلبانهای آمریکایی کمتر از این سوخت استفاده میکنند.

انواع سوخت هواچپیما

سوخت شماره ی۱ سوخت JP-1، توسط فرانک وایت به وجود آمد. در واقع این نوع سوخت دارای نقطه ی انجمادی بسیار پایین است.

در واقع این را می توان گفت که این سوخت همان نفت است و ویژگی اصلی این سوخت این است که بیشترین گرما را باک در واحد حجم تولید می ‌کند و از خاصیت روغن ‌کاری خوبی برخوردار است. روشن کردن موتورها در هوای سرد با این نوع سوخت مشکل است و در ارتفاعات سبب خاموش شدن موتورهای هواپیما می شود.

سوخت بعدی که می خواهیم به شما معرفی نماییم، سوخت JP-2 است. جالب است بدانید که این سوخت در سال ۱۹۴۵ ساخته شد و از ترکیب بنزین و نفت تشکیل شده است و البته بیشترین درصد آن را نفت تشکیل می ‌دهد.

این سوخت به دلیل پیشرفت صنعت هواپیمایی چیزی نبود که همه انتظارش را داشتند و بنابراین زمینه ای برای ساخت سوخت های دیگر هواپیمایی را فراهم نمود. سوخت JP-3 در سال ۱۹۴۷ تولید شد و از ۶۵ تا ۷۰ درصد بنزین و ۳۰ تا ۳۵ درصد نفت تشکیل شده است و سبب می شود که مشکل روشن نشدن موتورها در سرما برطرف شود و همچنین در ارتفاعات روشن کردن موتور بهبود یافته است ولی این سوخت گرایش زیادی به بخار شدن دارد که سبب خاموش شدن موتورها نیز می‌ شود.

آغاز پیشرفت در سوخت هواپیما

در سال ۱۹۵۱، سوخت JP-4 تهیه شد و از ۶۵ درصد گازوئیل و ۳۵ درصد نفت تشکیل شده است اما فشار تبخیر آن بسیار پایین است و بین ۲ تا ۳ درصد فشار را دارا می باشد. کاهش فشار تبخیر در مخزن سبب کاهش سوخت در تانک می ‌گردد و خاموش شدن موتور بر اثر تبخیر شدن سوخت کاهش پیدا می کند.

سوخت شماره ی ۵ که با نام سوخت JP-5، دارای نقطه ی اشتعال بسیار بالایی است و کم تبخیر می‌ شود. این سوخت توانست مشکل روشن کردن موتورها در هوای سرد و روشن کردن دوباره‌ ی موتور در ارتفاعات رو به کاهش می ‌باشد.

درباره ی سوخت شماره ی ۶ با نام سوخت JP-6 باید بگوییم که برای هواپیماهایی است که دارای موتور جت و سرعتشان بیش از سرعت صوت باشد تولید می‌ گردد. نقطه ی انجماد این سوخت ۶۵- درجه فارنهایت است و برای استفاده در هوای سرد و ارتفاعات بالا مناسب است. سوخت مناسب برای ماموریت های ویژه، سوخت JP-7 است. این سوخت که کمتر در هواپیماهای نظامی مورد استفاده قرار می گیرد و جانشینی بسیار مناسب برای سوخت هواپیما می باشد.

سوخت تکمیلی هواپیما

این سوخت اشتعالی همچون سوخت ‌های نفتی دارد. سوخت شماره ی ۸ در سال ۱۹۹۵ توسط نیروی هوایی آمریکا برای جایگزینی با سوخت شماره ی ۴ معرفی شد. از جمله مشخصات این سوخت این است که دارای نقطه ی اشتعال بالاتر، بقاپذیری بیشتر و میزان ترکیبات سرطان ‌زای آن کمتر است. این سوخت ساختاری شبیه به JP-5 دارد و تفاوتش این است که نقطه ی اشتعال پایین‌ تری دارد.

نکات جالب در مورد سوخت هواپیما

جالب است بدانید که بنزین هواپیما این ماده ارزشمند از ترکیب بیش از ۲۰۰۰ ماده شیمیایی گوناگون تشکیل می شود و از فرایند تولیدی پیچیده ای برخوردار است. برخی از مهمترین این مواد عبارتند از هیدروکربن‌ها، آنتی‌اکسیدان‌ها، مواد ضد انجماد و مواد پایدارکننده. دقت زیاید در ترکیب این مواد به کار گرفته می شود تا موتور هواپیما در دما و فشار، بتواند به درستی کار خود را انجام دهد.

نکته جالب دیگری که باید از آن مطلع باشید این است که اکنون بنزین هواپیما به عنوان یک سوخت فسیلی در حال جایگزین شدن با بنزین هوایپما با منشا زیستی و گیاهی است.

مورد جالب دیگر اینکه نزدیک‌ترین ماده پتروشیمی به بنزین هواپیما، «نفت سفید» می باشد.

نفت سفید چیست؟

نفت سفید، نفت چراغ یا کروزن که در زبان گفتاری نفت نامیده می‌شود، یکی از ترکیبات نفتی و مواد سوختی است. نفت سفید در گذشته کاربرد گسترده‌ای در بخش خانگی به عنوان سوخت وسایل گرمایشی و پخت‌وپز داشت که امروزه در بسیاری از نقاط با گاز شهری و گاز مایع جایگزین شده‌است.

قدیمی‌ترین متنی که روش استحصال نفت سفید از نفت خام را توضیح داده، نوشته محمد زکریای رازی دانشمند ایرانی است. وی که بیشتر عمرش را در بغداد به عنوان شیمیدان و پزشک می‌گذراند در «کتاب الاسرار» دو روش را برای تولید نفت سفید توضیح داده آست. نفت سفید در آن زمان در چراغ‌های نفتی معروف به «نفاطه» برای تولید گرما و روشنایی استفاده می‌شد.

نفت چراغ بیشتر به عنوان سوخت هواپیماهای دارای موتور جت (سوخت جت) و برخی راکت‌ها بکار می‌رود اما در مواردی به عنوان سوخت گرمایشی و آتش‌بازی‌ها نیز از آن استفاده می‌شود. در بخش‌هایی از آسیا که نفت چراغ جزو یارانه‌های دولتی است، آن را به عنوان سوخت موتور قایق‌های کوچک ماهیگیری بکار می‌برند.

ویژگی های نفت سفید

نفت سفید برشی است ار نفت خام که گستره جوش آن پس از بنزین قرار گرفته است و شامل هیدروکربن های ۱۰ تا ۱۴ کربن‌ه می باشد. نقطه ۶۵ درصد تقطیر این برش باید کمتر از ۲۵۰ درجه سانتی گراد و نقطه جوش ۸۰ درصد آن نیز پایین تر از ۲۸۵ درجه سانتی گراد باشد. رنگ طبیعی این فرآورده بی رنگ بوده و با توجه به تصفیه­‌های ویژه­ای که بر روی آن انجام می­گیرد، فاقد هر گونه بوی تند و نامطبوع می­باشد.

نفت چراغ ماده‌ای با چگالی ۰٫۷۸ تا ۰٫۸۱ g/cm^۳، سبک و شفاف است که به وسیلهٔ هیدروکربن‌ها شکل می‌گیرد. این ماده با روش تقطیر ذره به ذره نفت در درجه ۱۵۰ تا ۲۷۵ درجه سانتی‌گراد بدست می‌آید و در نتیجه این کار زنجیره‌های کربنی با یکدیگر ترکیب می‌گردند که در هر مولکول ۶ تا ۱۶ اتم کربن موجود است.

نقطه اشتعال نفت چراغ میان ۳۷ تا ۶۵ درجه سانتی‌گراد (۱۰۰ تا ۱۵۰ درجه فارنهایت) و دمای اشتعال خودکار آن ۲۲۰ درجه سانتی‌گراد (۴۲۸ درجه فارنهایت) می‌باشد.

ارتعاشات چیست؟

ارتعاش، نوسان مکانیکی حول یک نقطه تعادل است. ارتعاش ممکن است مانند حرکت آونگ متناوب (تکرار شونده) باشد یا مانند حرکت چرخ خودرو روی مسیر ناهموار تصادفی باشد.

انواع ارتعاشات

ارتعاش آزاد: زمانی اتفاق می‌افتد که یک سیستم مکانیکی با یک ورودی ابتدایی به نوسان در می‌آید و سپس اجازه داده می‌شود تا آزادانه نوسان کند. مثالی از این نوع نوسان عقب کشیدن یک تاب و رها کردن آن است تا آزادانه نوسان کند.

یک سیستم مکانیکی در یک یا تعداد بیشتری از فرکانس‌های طبیعی خود نوسان کرده و آنقدر تضعیف می‌شود تا کاملاً متوقف شود.

ارتعاش واداشته: زمانیکه یک آشفتگی متغیر با زمان (نیرو، جابجایی یا سرعت) در سیستم مکانیکی اعمال شود اتفاق می‌افتد. این آشفتگی می‌تواند دوره‌ای تکرار شده و ورودی پایدار داشته باشد یا یک ورودی گذرا با آشفتگی کاملاً تصادفی باشد. ورودی دوره ای می‌تواند هارمونیک یا غیرهارمونیک باشد. از مثال‌های این نوع ارتعاش می‌توان به یک ماشین لباسشویی که به دلیل نامیزانی ارتعاش می‌کند اشاره کرد.

در سیستم‌های خطی فرکانس پاسخ ارتعاش حالت-پایدار ناشی از ورودی دوره ای هارمونیک مساوی است با فرکانس نیرو یا حرکت وارد شده، که در آن بزرگی پاسخ به سیستم مکانیکی بستگی دارد.

ارتعاش میرا: زمانیکه انرژی یک سیستم در حال ارتعاش توسط اصطکاک یا سایر نیروی‌های مقاوم به مرور تضعیف می‌شود، گفته می‌شود که این ارتعاش میرا است. ارتعاشات در این حالت به مرور کاهش یافته یا فرکانس و شدت آن عوض می‌شود و نهایتاً سیستم در حالت تعادل ساکن می‌شود. مثالی از این نوع ارتعاش سیستم تعلیق خودرو است که در آن ارتعاش توسط ضربه گیرها جذب می‌شود.

 

آزمایش های ارتعاشات

آزمایش ارتعاش معمولاً با اعمال یک تابع نیرو به سازه، معمولاً با نوعی شیکر یا لرزاننده انجام می‌شود. آزمایش ارتعاش برای بررسی پاسخ یک سازه یا دستگاه تحت آزمایش به یک محیط ارتعاشی تعریف شده و معین، انجام می‌شود.

برای اعمال نیروی فرکانس پایین معمولاً از لرزاننده‌های سرووهیدرولیکی (الکتریکی-هیدرولیکی) استفاده می‌شود. برای فرکانس‌های بالا از لرزاننده‌های الکترودینامیک استفاده می‌شود.

متدوال‌ترین انواع آزمایش‌های ارتعاش اعمال شده در آزمایشگاه‌ها معمولاً ارتعاشات سینوسی و تصادفی هستند.

با اینکه در حقیقت ارتعاشات در تمام محورها همزمان وارد می‌شود اما در آزمایشگاه معمولاً ارتعاشات هر محور جداگانه و تک به تک مطالعه می‌شود.

ارتعاشات در صنعت

لرزه گیرهای لاستیکی ارتعاشات صنعتی ایران

لرزه گیرهای لاستیکی به طور معمول در کارخانه‌ها یا سایر تاسیسات صنعتی کاربرد دارند. لرزه گیرهای لاستیکی ارتعاشات صنعتی عمدتا به جهت جداسازی یا کنترل لرزش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. به چند دلیل مهم، استفاده از لرزه گیرهای لاستیکی در تاسیسات صنعتی از اهمیت بالایی برخوردار است. از جمله موارد مهمی که لرزه گیرهای لاستیکی در آن‌ها کاربرد دارند شامل موارد زیر است:

۱- ممکن است برخی ماشین‌آلات و قطعاتی که در تاسیسات صنعتی استفاده می‌شوند، نسبت به لرزش حساس باشند. لرزه گیرهای لاستیکی از این قطعات محافظت کرده و مانع از فرسودگی آن‌ها می‌شوند.

۲- لرزه گیرهای لاستیکی صدای تولید شده توسط ماشین‌آلات را کاهش داده و از انسان‌هایی که در اطراف این ماشین‌آلات تردد می‌کنند در برابر این ارتعاشات محافظت می‌کند.

۳- لرزش‌ها ممکن است در کیفیت کالایی که تولید می‌شود تاثیر منفی بگذارند. لرزه گیرهای لاستیکی مانع از این آسیب‌ها می‌شوند.

به طور کلی ممکن است هر یک از تجهیزات صنعتی شامل قطعه‌ای باشند که فرکانس تولید می‌کند. وقتی بخشی از دستگاه با این فرکانس در ارتباط باشد باعث آسیب به آن بخش خواهد شد. در واقع فرکانس‌ها می‌توانند ساییدگی یا پارگی را به همراه داشته باشند و به دنبال آن نیز احتمال خراب شدن کامل دستگاه وجود دارد.

به همین دلیل است که استفاده از این محصول ارتعاشات صنعتی برای تمام تاسیسات صنعتی ضروری است. چرا که لرزه گیرهای لاستیکی باعث کاهش و جداسازی ارتعاشات و فرکانس‌ها می‌شوند. در نتیجه با خرید لرزه گیرهای لاستیکی احتمال آسیب به تجهیزات صنعتی بسیار کاهش می‌یابد. همچنین این محصول شرکت ارتعاشات صنعتی، محیط ایمن‌تری را برای افرادی که در تاسیسات صنعتی کار می‌کنند ایجاد ‌می‌کند. چرا که لرزه گیرهای صنعتی مانع از رسیدن فرکانس‌ها و ارتعاشات به بدن افراد و آسیب به آن‌ها می‌شود.

کاربرد صنعتی دیگر ارتعاشات در صنعت

اتصالات آکاردئونی ارتعاشات صنعتی ایران

اتصالات آکاردئونی اتصالاتی انعطاف‌پذیر هستند که جایگزین اتصالات سخت می‌شوند. در واقع در برخی از صنایع مانند صنایع پتروشیمی، موادی که از لوله‌ها عبور می‌کنند ارتعاشاتی را به همراه دارند. به همین دلیل این ارتعاشات می‌توانند اتصالات صنعتی سخت را به مرور زمان فرسوده کرده و حتی باعث از بین رفتن آن‌ها شوند.

اما اتصالات آکاردئونی به دلیل قابلیت انعطاف‌پذیری این ارتعاشات را به خود جذب می‌کنند. در واقع می‌توان گفت این محصول ارتعاشات صنعتی نیز همانند لرزه گیرها عمل می‌کند. با این تفاوت که لرزه‌های ناشی از عبور سیالات داخل لوله‎‌ها را به خود به جذب می‌کند. در نتیجه اتصالات آکاردئونی که از جنس فولاد هستند در صنایع مختلف کاربرد داشته و مانع از آسیب به اتصالات صنعتی می‌شوند.

اتصالات آکاردئونی همچنین به دلیل فولادی بودن، قادرند درجه حرارت و فشار بالا را تحمل کنند. به همین دلیل لازم است صاحبان صنایع مختلف که با مواد با درجه حرارت بالا یا فشار بالا کار می‌کنند مانند صنایع نفت، پتروشیمی و غیره این محصول ارتعاشات صنعتی ایران را خریداری کنند.

کاربرد سوم ارتعاشات صنعتی

شیلنگ های فلزی (مارین) ارتعاشات صنعتی ایران

یکی از مهم‌ترین مزایای شیلنگ های فلزی قابلیت انعطاف‌پذیری آن‌هاست. معمولا در بسیاری از صنایع نمی‌توان از لوله ها جهت انتقال مواد استفاده کرد. به همین دلیل ضروری است که صاحبان صنایع از محصولات با انعطاف‌پذیری بالاتری نسبت به لوله‌ها استفاده کنند. شیلنگ های فلزی مارین همان چیزی هستند که صنایع مختلف از جمله صنایع پتروشیمی، نفت و غیره به آن نیاز دارند.

شیلنگ های فلزی همچنین علاوه بر انعطاف‌پذیری بالا دارای مزایای دیگری از جمله مقاوت در برابر خوردگی و فشار، قابلیت جذب ارتعاشات، تحمل درجه حرارت و فشار بالا هستند. به همین دلیل شرکت ارتعاشات صنعتی این محصول را با کیفیتی مطلوب و برای اولین بار تولید کرده و در اختیار صاحبان صنایع قرار داده است.

 

کاربرد چهارم ارتعاشات صنعتی

اتصالات پارچه ای ارتعاشات صنعتی ایران

اتصالات پارچه ای از طیف گسترده‌ای از پارچه‌های صنعتی تولید می‌شوند. یکی از مهم‌ترین مزیت اتصالات پارچه‌ ای این است که همانند لرزه گیرها عمل کرده و می‌توانند ارتعاشات ناشی از انتقال مایعات را به خود جذب کنند. این شرکت دو نوع مختلف از اتصالات پارچه ای را تولید کرده است. یکی اتصالات پارچه ای نوع L که برای انتقال هوا کاربرد دارد. و دیگری اتصالات پارچه ای نوع R که برای گازهای ناشی از احتراق مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کاربرد پنجم ارتعاشات صنعتی

شیلنگ هیدرولیک ارتعاشات صنعتی ایران

شیلنگ هیدرولیک از جمله محصول مهم دیگری است که در صنایع کاربرد دارد. شیلنگ های هیدرولیک ترکیبی از لوله‌های لاستیکی مصنوعی، مارپیچ‌های فلزی با انعطاف بالا و همچنین روکش‌های لاستیکی مصنوعی هستند. علاوه بر اینکه شیلنگ هیدرولیک قابلیت انعطاف‌پذیری بالایی دارد طیف وسیعی از کاربردهای مهم صنعتی را نیز شامل می‌شود. از جمله کاربردهای شیلنگ هیدرولیک شامل موارد زیر است:

• تحمل درجه حرارت بالا

• استفاده از روغن‌های هیدرولیک

• انتقال روغن‌ها با منشا پلی گلیکول و امولسیون‌های روغن و آب

• ایجاد خطوط مکش و برگشت برای مایعات هیدرولیکی مبتنی بر آب

• تحمل فشار قوی

شرکت ارتعاشات صنعتی ایران انواع مختلفی از شیلنگ های هیدرولیک از جمله شیلنگ هیدرولیک دارای اتصال فشاری یا بدون بست، شیلنگ هیدرولیک فشار ضعیف، شیلنگ هیدرولیک فشار متوسط و فشار قوی را با کیفیتی مطلوب تولید کرده است. صاحبان صنایع می‌توانند با محصولات شرکت ارتعاشات صنعتی  را با کیفیت و قیمت مناسب از بازرگانی سیال کنترل خریداری کنند.

هوافضایی باش

 

 

 

راکت چیست؟

موشک آزاد یا راکت هر نوع موشک هدایت شونده، هواگرد یا فضاپیما است که نیروی پیشرانهٔ خود را از موتور راکت می‌گیرد. سوخت راکت در محفظه‌ای در بدنهٔ راکت قرار دارد. گازهای داغ حاصل از سوختن سوخت در موتور با سرعت بسیار از راکت خارج شده و شتابش را تأمین می‌کنند.

راکت را به صورت موشک هدایت‌شونده یا هواپیما یا فضاپیما می‌سازند و استفاده‌های نظامی و غیرنظامی دارد. موشک هدایت‌شونده (که معمولاً بدان موشک می‌گویند) به انواع هدایت‌شوندهٔ موشک آزاد گفته می‌شود که پس از شلیک هم می‌شود هدایتش کرد.

با اینکه هم به موشک آزاد هم به موشک هدایت‌شونده به اختصار«موشک» می‌گویند، ولی اغلب موشک به تنهایی در برابر راکت (موشک آزاد) و به معنی موشک هدایت‌شونده است.

کاربردهای راکت

موارد استفاده از راکت عبارتست از: آتش‌بازی، جنگ‌افزار و استفاده در شاتل‌ها و سفرهای فضایی که به جستجو و سیر در سیاره‌های دیگر منجر می‌شود.

در حالی که این وسیله در سرعت‌های پایین کم استفاده است ولی در مقایسه با دیگر پرتابه‌ها دارای وزن بسیار کمتر و قدرت و موفقیت بهتری است.

زیرا از سوی یک نفر کنترل می‌شود. اساس کار راکت بر این مبنا استوار است که خروج گاز با فشار زیاد از یک طرف راکت موجب حرکت آن به طرف دیگر می‌شود.

تاریخچه

اختراع باروت در چین امکان ساخت اولین نمونه‌های سلاح‌های آتشین را به وجود آورد و اولین راکت‌ها که با نیروی پیشرانه انفجار باروت حرکت می‌کردند در چین ساخته شد.

هلاکوخان مغول نیز برای فتح بغداد در قرن سیزدهم از راکت استفاده کرد.

چند صد سال بعد فرمانروای مغول هندوستان برای جنگ با قوای انگلیسی فرمان ساخت هزاران راکت را صادر کرد تا آن‌ها را در جنگ به موشک ببندد. این راکت‌ها از ساقه خیزران کلفتی تشکیل شده بودند که به وسیله باروت پر می‌شدند.

راه درازی که راکت طی کرد!

بعدها با ظهور توپ استفاده از راکت به خاطر عدم دقت کنار گذاشته شد تا اینکه مجدداً در قرن نوزدهم یک سرهنگ ارتش بریتانیا به نام ویلیام کانگریو با تقلید از راکتهای هندی راکتهایی را ساخت.

در اوایل قرن بیستم فردی روسی به نام تسیولکوفسکی این نظر را ارائه داد که مسافرت به فضا تنها با به‌کارگیری موشک امکانپذیر است. با این وجود ارزش واقعی این وسیله تنها به وسیله دانشمندان آلمانی شناخته شد. این دانشمندان به رهبری دانشمند جوانی به نام ورنر فون براون با حمایت دولت آلمان به تولید موشکهایی برای ارتش پرداختند.

معروفترین این موشکها موشک وی-۲ بود که اولین موشک بالستیک به‌شمار می‌رود. این موشک بردی معادل ۳۰۰ کیلومتر داشت و کلاهکی حاوی ۱ تن مواد منفجره را حمل می‌کرد و از سوخت مایعی به نام آماتول استفاده می‌کرد.

سلاح دیگری به نام وی-۱ هم در این دوران توسط نیروی هوایی آلمان ساخته شد که هرچند به موشک معروف شده اما در واقع از موتور جت به عنوان نیروی پیشرانه خود استفاده می‌کرد و در واقع نوعی هواپیمای بدون سرنشین بود.

در همین دوران در شوروی نیز راکت بسیار ساده‌تر و ارزان‌تری با نام کاتیوشا تولید شد که توانایی بمباران دشمن از مسافت‌های دور با حجم عظیمی از مواد منفجره را به نیروهای ارتش سرخ می‌داد.

پیدایش موشک بالستیک

پس از پایان جنگ دوم جهانی دانش ساخت موشکهای نظامی پیشرفته توسط مهندسین آلمانی که به اسارت درآمده بودند به کشورهای پیروز در جنگ انتقال یافت. بروز جنگ سرد بین شوروی و آمریکا و تلاش برای انتقال کلاهکهای اتمی به نقاط دوردست و نیز مسابقه فضایی بین دو ابرقدرت شرق و غرب باعث پیشرفت سریعی در فناوری راکت و ساخت موشک‌های بالستیک قاره‌پیما در سال‌های پس از جنگ شد.

موشک بالستیک چیست؟

موشک پرتابشی یا موشک بالستیک (به انگلیسی: Ballistic missile) به موشک‌هایی می‌گویند که تا ارتفاع بسیار بالایی اوج می‌گیرند. که قسمتی از راه با موتور و مابقی راه را با استفاده از نیروی جاذبه زمین به سمت هدف می‌روند که مانند یک سقوط آزاد البته با هدایت صحیح است.

موشک‌های بالیستیک معمولاً ارتفاع بسیار بالایی می‌گیرند و برخی از موشک‌های بالیستیک که برد بسیار بالایی دارند حتی از جو زمین نیز خارج می‌شوند و با استفاده از ماشین ورود مجدد (RV) به جو بازمی‌گردند.

محبوب ترین راکت ها

امروزه راکت‌ها یکی از محبوب‌ترین سلاح‌های نظامی هستند که استفاده‌های گسترده‌ای دارند. راکت‌های دوش‌پرتاب محبوب‌ترین و رایج‌ترین سلاح ضد تانک در دنیا هستند.

هلیکوپترها و هواپیماهای نظامی چه برای حمله به اهداف زمینی و چه برای نبردهای هوایی از انواع راکت‌ها استفاده می‌کنند. راکت‌اندازهای چندگانه نیز که مطابق الگوی کاتیوشا ساخته شده‌اند از اجرای اصلی توپخانه‌ها هستند.

دانش هوافضا را از ما بخواهید.