کرونا گویا همچنان با ماست و با استناد به این موضوع، زدن ماسک و استفاده از وسایل مراقبتی و بهداشتی در برابر این ویروس جزو جدایی‌ناپذیر زندگی است؛ آری روزانه میلیون‌ها ماسک، دستکش و مواد محافظتی در برابر کرونا استفاده می‌شود و این حجم از استفاده بدون‌شک پسماندی هم خواهد داشت.
این روزها دستکش و ماسک رها شده در خیابان‌ها را به وفور می‌بینیم و پاکبانان بابت هریک از آنها خم می‌شوند؛ حتی اگر شهروندی قانون‌مدار هم باشد نهایتا دستکش یا ماسک مصرفی خود را درون مخازن زباله می‌ریزد که این امر یعنی ادغام پسماندهای عفونی و خطرناک با زباله‌های عادی.
بر اساس قانون وظیفه جمع‌آوری، حمل، دفن و تفکیک زباله بر عهده شهرداری‌هاست و در زمینه پسماندهای عفونی و درمانگاهی نیز بیمارستان‌ها وظیفه دارند تا پسماندهای خود را بی‌خطرسازی و برای دفن یا سوزاندن به شهرداری تحویل دهند؛ از سوی دیگر در دوره پساکرونا شهرداری تهران برای جلوگیری از شیوع این ویروس، کار تفکیک پسماند در آرادکوه را متوقف کرده و تمامی پسماندها را با هم دفن می کند.
تا اینجای کار مشکلی نیست اما تکلیف در مورد پسماندهایی مانند ماسک و دستکش‌های بهداشتی که مردم برای حفاظت از خود در برابر کرونا استفاده می‌کنند، چیست؟ و چرا مخازنی برای آنها تعبیه نمی‌شود تا با زباله‌ها و پسماندهای دیگر ادغام نشود؟
نکته‌ای که «فاطمه اکبرپور» رییس اداره محیط زیست انسانی استان تهران به آن اشاره دارد و می‌گوید: شهرداری اصفهان به نصب جعبه‌های ایمن و مخازن زباله در محدوده اطراف بیمارستان‌ها و مراکز درمانی جهت انداختن ماسک و دستکش شهروندان اقدام کرده و در تهران نیز صحبت‌هایی مبنی بر اتخاذ تمهیدات لازم برای تعبیه مخازن زباله جداگانه و جمع‌آوری جداگانه ماسک، دستکش و تجهیزات حفاظتی در سطح شهر شده است اما هنوز برنامه‌ای در این زمینه از سوی شهرداری دریافت نکرده‌ایم.
وی تحویل مخازن و سطل‌های زباله مخصوص پسماند کرونایی به منازل را یکی از راه‌های جداسازی پسماند کرونایی از سایر زباله‌ها می‌داند اما تصریح می‌کند: تعداد خانوارهای ساکن در تهران، اجرایی کردن این برنامه را دشوار می‌کند و از طرفی چنین اقداماتی سخت و زمان‌بر بوده بنابراین نیاز به یک برنامه‌ریزی هوشمند و استفاده از ظرفیت استارت‌آپ‌ها و اپلیکیشن‌های جمع‌آوری پسماند است.
به گفته «اکبرپور» از آنجایی که همچون گذشته پسماندهای کرونایی در مخازن شهری تخلیه و جمع‌آوری می‌شود، همچنان توصیه می‌کنیم که مردم در منازل خود پسماندهای کرونایی و تجهیزات محافظتی خود را در کیسه‌های جداگانه و دربسته دفع کنند و حتما این کیسه‌ها را گره بزنند تا حداقل زمانی که در مخازن شهری رها می‌شود برای پاکبان‌ها و کسانی که در امر جمع‌آوری پسماند فعالیت می‌کنند، مشکلی ایجاد نکند.
مدیریت پسماندهای پزشکی بر عهده وزارت بهداشت است
در این ارتباط معاون پردازش و دفع سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران نیز می‌گوید: زباله‌های پزشکی اعم از آنهایی که در بیمارستان‌ها یا منازل تولید می‌شود، باید جزو پسماندهای ویژه تلقی شود و طبق قانون، مدیریت پسماند ویژه بر عهده تولیدکننده است و در بخش زباله‌های پزشکی نیز مشخصا وزارت بهداشت متولی این نوع از پسماندها خواهد بود.
«حسین حیدریان» در پاسخ به صحبت‌های یکی از معاونان اداره محیط زیست استان تهران مبنی بر نبود برنامه مشخص برای زباله‌های کرونایی در شهرداری تهران، گفت: ظرفیت مخزن‌گذاری جداگانه برای زباله‌های پزشکی در حال حاضر در شهرداری تهران وجود ندارد اما از طریق محتواهای آموزشی و براساس پروتکل‌هایی که سازمان بهداشت جهانی ابلاغ کرده، به مردم آموزش داده می‌شود تا پسماندهایی که در منازل بیماران کرونایی تولید می‌شود را به صورت جداگانه در کیسه بسته‌بندی کنند و در مخازن قرار دهند.
به گفته «حیدریان» در بعضی مناطق از یک رنگ خاص برای مخازن مخصوص پسماندهای کرونایی استفاده شده که تجربه چندان موفقی نبوده چون این پسماندها حتی اگر در یک رنگ جداگانه هم بسته‌بندی شود ولی ناوگان جمع‌آوری جداگانه وجود نداشته باشد، در عمل همان سرنوشت اولیه را پیدا می‌کند.
او می‌افزاید: در تهران چه پسماندهایی که در کیسه‌های جداگانه بسته‌بندی می‌شود و چه آنهایی که در ردیف پسماندهای عادی قرار می‌گیرند، در مرکز دفع و پردازش آرادکوه جداسازی می‌شود و داخل سلول دفن بهداشتی با رعایت پروتکل‌های بهداشتی دفن می‌گردد.
معاون پردازش و دفع سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران یادآور شد: سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان ناظر قانونی مدیریت پسماندها باید مشخص کند که پسماندهای حاصل از بیماری کرونا چه نوع پسماندی محسوب می ود؛ اگر پسماند عادی است که همین مدیریت پسماند عادی کفایت می‌کند و اگر پسماند ویژه است متولی آن را مشخص کند و اگر راهکاری ارائه دهد، شهرداری تهران در کنار وزارت بهداشت و سازمان حفاظت محیط زیست می‌تواند با ایجاد زیرساخت در ابتدا و اختصاص بودجه‌های خاص پس از آن، در این زمینه اقدام کند.
به گزارش ایرنا قانون براساس نیاز جامعه وضع، تصویب، بروزرسانی و ابلاغ می‌شود لذا با شیوع کرونا و ازدیاد پسماندهای پزشکی، انتظار می رود دستگاه‌های متولی و قانونگذار برای این وضعیت جدید مصوبه‌ای وضع کنند تا تکلیف چگونگی جمع‌آوری و تفکیک این نوع خاص پسماند مشخص شود.